Krańcowa skłonność do oszczędzania

Krańcowa skłonność do oszczędzania jest stosunkiem wielkości przyrostu oszczędności do wielkości przyrostu dochodu narodowego. Opisuje go następujący wzór:

$k_{so}={\frac {\Delta S}{\Delta Y}}$

gdzie:

k so - krańcowa skłonność do oszczędzania,

ΔS - przyrost oszczędności,

ΔY - przyrost dochodu narodowego.

Stosunek ten odpowiada na pytanie jaką część przyrostu dochodów społeczeństwo przeznacza na oszczędności

Hipoteza dochodu absolutnego (John M. Keynes)

John M. Keynes twierdził, że konsumpcja jest zależna w głównej mierze od wielkości łącznych (absolutnych) bieżących dochodów rozporządzalnych konsumenta, a w szerszej skali społeczeństwa. Twierdzenie to nazwano hipotezą dochodu absolutnego. Jej autor odrzuca wcześniejsze założenia dotyczące tego, że konsumpcja i dochody rosną (maleją) proporcjonalnie. Stwierdził natomiast, że konsumpcja faktycznie rośnie jednocześnie z dochodami, lecz zależność ta nie jest proporcjonalna. Dodatkowo zaznaczył, że to przyrost konsumpcji jest mniejszy od przyrostu dochodu, nazywając to zjawisko malejącą skłonnością do konsumpcji. Tym samym twierdzeniem wyjaśnia, że wraz ze wzrostem dochodów obniża się stosunek konsumpcji do dochodów, co jednocześnie oznacza zwiększenie się stosunku oszczędności do dochodów, czyli rosnącą skłonność do oszczędzania.

Krzywa IS - równowaga na rynku towarowym

Równowaga na rynku towarowym to sytuacja, w której wartość popytu na towary jest równa wartości podaży na nie. Oznacza to, że konsumenci chcą kupić tyle dóbr, ile oferuje rynek. Wystąpienie takiej sytuacji wymaga spełnienia określonych warunków (dla uproszczenia rozważana jest gospodarka zamknięta, tj. pomijamy wpływ państwa). Przy takich założeniach, równowaga wymaga zrównanie planowanych inwestycji z planowanymi oszczędnościami. Nie jest to oczywiście proste. Nie wszystkie oszczędzające podmioty są skłonne do inwestowania, a ponadto inwestycje zależą również od innych czynników niż oszczędności. Najważniejszym z nich jest stopa procentowa. Im jej wartość jest wyższa, tym niższe planowane inwestycje. Można to łatwo wytłumaczyć. Jeżeli stopy procentowe rosną, chętniej lokujemy swoje środki w bankach (gromadzimy oszczędności) niż zaciągamy kredyty umożliwiające inwestowanie (gdyż wartość tych kredytów rośnie, zaniżając jednocześnie opłacalność inwestycji). Próbując znaleźć punkt równowagi na rynku towarowym najłatwiej posłużyć się wykresem, na którym osie oznaczają wartości dochodu i stopy procentowej. Różne kombinacje, przy których zachodzi wcześniej wspomniana równość pomiędzy inwestycjami a oszczędnościami wyznaczą linie prostą (przy założeniu liniowych postaci równań), zwaną krzywą IS .

Czynniki i motywy wpływające na decyzje o oszczędzaniu

Oszczędzanie, szeroko rozumiane za powstrzymanie się konsumenta od konsumpcji i przeniesienia jej w czasie na tzw konsumpcję przyszłą, zależy od wielu czynników. Trzeba najpierw zaznaczyć, że oszczędzanie dzieli się na dobrowolne i przymusowe. Druga forma jest wymuszona obowiązującym w kraju prawem, bądź sytuacją ekonomiczną, w której mamy do czynienia z niedoborem określonych dóbr. Na oszczędzanie dobrowolne, czyli takie, w którym nie występuje żaden zewnętrzny nacisk, wpływają następujące czynniki:

• zewnętrzne (ogólne):
  • polityka państwa
  • ogólna polityka gospodarcza oraz jej perspektywy
  • podaż dóbr i usług (lub brak tej podaży)
  • geograficzne (warunki klimatyczne, wielkość produkcji rolniczej)
  • społeczno-kulturowe (w tym także kultura oszczędzania)
  • informacyjno-edukacyjne (edukacja konsumenta, informacje rynkowe)
• wewnętrzne (specyficzne, tj wynikające z charakterystyki gospodarstw):
  • liczebność danego gospodarstwa domowego
  • aktywność zawodowa członków gospodarstwa domowego
  • źródła dochodów
  • faza rozwojowa gospodarstwa domowego
  • więzy łączące członków gospodarstwa
  • struktura gospodarstwa domowego
  • przekonania i przyzwyczajenia członków gospodarstwa
  • postawy członków gospodarstwa
  • aktualnie panująca moda
  • skłonność członków gospodarstwa do naśladownictwa.

Motywy i cele oszczędzania

Motywy oszczędzania wskazane przez Keynesa, które według literatury nie muszą wykluczać się wzajemnie, a wręcz przeciwnie - często łączą się:

• motyw przezorności
• motyw ostrożności
• motyw potrzeby niezależności
• motyw przedsiębiorczości
• motyw chęci wykorzystania wyższej stopy procentowej
• motyw chęci zwiększenia dobrobytu
• motyw chęci pozostawienia spadku
• motyw skąpstwa.

Przykładowe cele oszczędzania:

• gromadzenie środków do wykorzystania na emeryturze
• gromadzenie środków na tzw. czarną godzinę
• gromadzenie środków na przyszłą edukację dzieci
• gromadzenie środków w celu zabezpieczenia się na wypadek choroby lub utraty pracy
• gromadzenie środków na zakup określonych elementów majątku, np. mieszkanie, samochód, nieruchomość, wyposażenie .

Metody wspierające oszczędzanie

Budżetowanie tradycyjne

Budżetowanie tradycyjne to proces planowania wydatków i przychodów na określony okres czasu. Polega na ustaleniu limitów dla poszczególnych kategorii wydatków na podstawie przewidywanego dochodu. W pierwszym etapie procesu budżetowania tradycyjnego należy określić wszystkie stałe wydatki, takie jak rachunki za media, czynsz, raty kredytowe itp. Następnie należy uwzględnić zmienne wydatki, takie jak jedzenie, rozrywka, ubrania, które mogą się różnić w zależności od miesiąca. W drugim etapie należy oszacować oczekiwane przychody. Może to obejmować wynagrodzenie z pracy, dochody z inwestycji, zyski z prowadzenia własnej firmy itp. Po oszacowaniu wydatków i przychodów, należy porównać je i dostosować, aby osiągnąć równowagę między dochodami a wydatkami. Jeśli wydatki przewyższają przychody, należy znaleźć sposoby na redukcję wydatków lub zwiększenie przychodów.

Zalety budżetowania tradycyjnego:

• Pomaga świadomie kontrolować wydatki i oszczędzać pieniądze.
• Ułatwia planowanie finansowe na podstawie realistycznych prognoz.
• Daje poczucie pewności i kontroli nad swoimi finansami.

Wady budżetowania tradycyjnego:

• Może być czasochłonne i wymagać regularnego monitorowania i aktualizacji.
• Nie uwzględnia nieprzewidzianych wydatków, które mogą wpływać na równowagę budżetu.
• Może być trudne do utrzymania dla osób o nieregularnych dochodach.

Budżetowanie oparte na celach

Budżetowanie oparte na celach to podejście do zarządzania finansami, w którym wydatki są planowane w oparciu o określone cele finansowe. W pierwszym etapie tego procesu należy zidentyfikować swoje cele finansowe. Mogą to być oszczędzanie na wakacje, zakup nowego samochodu, spłata długów, inwestowanie itp. Następnie należy oszacować koszty związane z osiągnięciem tych celów. Na podstawie tych szacunków można rozplanować miesięczne oszczędności potrzebne do osiągnięcia konkretnych celów. W drugim etapie budżetowania opartego na celach należy uwzględnić swoje bieżące wydatki i stałe opłaty. Następnie można przypisać pozostałą część dochodu do różnych kategorii celów finansowych.

Zalety budżetowania opartego na celach:

• Motywuje do oszczędzania, ponieważ ma konkretny cel do osiągnięcia.
• Pomaga skoncentrować się na najważniejszych priorytetach finansowych.
• Ułatwia śledzenie postępów i monitorowanie osiąganych celów.

Wady budżetowania opartego na celach:

• Może wymagać czasu i wysiłku w celu ustalenia konkretnych celów i ich kosztów.
• Nie uwzględnia nieprzewidzianych wydatków, które mogą wpływać na budżet.
• Może wymagać dostosowania, jeśli priorytety finansowe ulegają zmianie.

Budżetowanie od podstaw

Budżetowanie od podstaw to podejście do planowania finansowego, w którym każda kategoria wydatków jest analizowana i oceniana od podstaw. W przeciwieństwie do budżetowania tradycyjnego, nie zakłada się tutaj, że istnieją już ustalone limity dla poszczególnych wydatków. W procesie budżetowania od podstaw, każda kategoria wydatków jest analizowana i oceniana pod kątem jej rzeczywistej potrzeby i wartości. Jeśli dana kategoria wydatków nie jest istotna lub nie przyczynia się do osiągnięcia celów finansowych, może zostać ograniczona lub całkowicie wyeliminowana. W drugim etapie procesu budżetowania od podstaw, przychody są analizowane w celu określenia, ile można zaoszczędzić i przeznaczyć na inwestycje lub oszczędności.

Zalety budżetowania od podstaw:

• Pomaga identyfikować i eliminować niepotrzebne wydatki.
• Wymaga regularnego przeglądu wydatków, co pomaga świadomie zarządzać finansami.
• Może prowadzić do większych oszczędności i lepszego wykorzystania dostępnych środków.

Wady budżetowania od podstaw:

• Może wymagać więcej czasu i wysiłku w porównaniu do innych metod budżetowania.
• Może być bardziej odpowiednie dla osób, które są skłonne do analizowania i oceny każdego wydatku.
• Nie uwzględnia nieprzewidzianych wydatków, które mogą wpływać na równowagę budżetu.

Automatyczne oszczędzanie

Automatyczne odkładanie pieniędzy na oszczędności to strategia polegająca na regularnym przekazywaniu określonej kwoty z naszego dochodu na osobne konto oszczędnościowe. Zasada automatycznego odkładania pieniędzy na oszczędności polega na tym, że automatycznie od razu po otrzymaniu wynagrodzenia lub innego przychodu, ustala się pewien procent lub kwotę, która jest odkładana na osobne konto oszczędnościowe. Dzięki temu, pieniądze te są od razu odseparowane od codziennych wydatków i trafiają na bezpieczne miejsce, które jest przeznaczone tylko na oszczędności.

Inwestowanie

Akcje są jednym z popularnych instrumentów inwestycyjnych, które pozwalają na zakup udziałów w spółkach. W przypadku zakupu akcji, inwestor staje się współwłaścicielem danej spółki i ma prawo do udziału w zyskach spółki oraz do głosowania na zgromadzeniach akcjonariuszy.

Obligacje są instrumentami dłużnymi, które wydają zarówno państwa, jak i firmy. Inwestor, który kupuje obligacje, pożycza pieniądze emitentowi obligacji i otrzymuje regularne odsetki oraz zwrot kapitału po określonym czasie.

Fundusze inwestycyjne to instytucje zbiorowego inwestowania, które gromadzą środki od różnych inwestorów i inwestują je w różne instrumenty finansowe, takie jak akcje, obligacje, nieruchomości itp. Inwestowanie w fundusze umożliwia dywersyfikację portfela inwestycyjnego i profesjonalne zarządzanie inwestycjami.

Inwestowanie w nieruchomości to popularna forma inwestycji, która polega na zakupie i posiadaniu nieruchomości w celu generowania dochodu, np. poprzez wynajem. Inwestowanie w nieruchomości może być stabilną i długoterminową formą inwestycji, która przynosi stały dochód i może zyskać na wartości w dłuższej perspektywie czasowej.

Pomnażanie zgromadzonych oszczędności polega na inwestowaniu ich w różne instrumenty finansowe lub aktywa, które mogą generować dodatkowy dochód lub wzrost wartości. Proces ten wymaga starannego analizowania i wyboru odpowiednich instrumentów inwestycyjnych, które odpowiadają naszym celom inwestycyjnym i poziomowi ryzyka. W przypadku inwestowania w akcje, dochód może pochodzić z dywidendy wypłacanej przez spółki, a wzrost wartości akcji może przynieść zyski w przypadku ich sprzedaży w przyszłości. W przypadku obligacji, dochód pochodzi z odsetek wypłacanych przez emitenta obligacji. W przypadku funduszy inwestycyjnych, zarządzający inwestują zgromadzone środki w różne instrumenty finansowe i generują dochód z dywidend, odsetek lub wzrostu wartości aktywów. W przypadku inwestowania w nieruchomości, dochód pochodzi z wynajmu nieruchomości lub ze wzrostu wartości nieruchomości, jeśli zostanie sprzedana w przyszłości.

Zalety pomnażania zgromadzonych oszczędności:

• Może przynieść dodatkowy dochód lub wzrost wartości zgromadzonych oszczędności.
• Daje możliwość dywersyfikacji portfela inwestycyjnego i zmniejszenia ryzyka.
• Może pomóc w osiągnięciu długoterminowych celów finansowych, takich jak emerytura czy zakup nieruchomości.

Wady pomnażania zgromadzonych oszczędności:

• Inwestycje wiążą się z ryzykiem, które może prowadzić do utraty części lub całości zgromadzonych oszczędności.
• Wymaga czasu i wiedzy, aby dokonać odpowiednich wyborów inwestycyjnych.
• Niektóre formy inwestycji mogą wymagać większych kwot początkowych, co może być ograniczeniem dla niektórych osób.

Systematyczne odkładanie

Systematyczne odkładanie stałego procentu lub kwoty na oszczędności to strategia polegająca na regularnym odkładaniu określonej kwoty lub procentu swojego dochodu na osobne konto oszczędnościowe. Zasada systematycznego odkładania stałego procentu lub kwoty na oszczędności polega na tym, że ustalamy konkretny procent lub kwotę, która zostanie od razu odłożona na oszczędności zaraz po otrzymaniu dochodu. Dzięki temu, niezależnie od naszych bieżących wydatków, zawsze odkładamy konkretną sumę na oszczędności.

Przykłady strategii systematycznego odkładania na oszczędności:

• Odkładanie 10% swojego miesięcznego dochodu na osobne konto oszczędnościowe.
• Odkładanie konkretnej kwoty, na przykład 500 złotych, na oszczędności co miesiąc.
• Odkładanie określonej ilości gotówki, na przykład wszystkich monet o nominałach mniejszych niż 5 złotych, do skarbonki co tydzień.

Systematyczne odkładanie stałego procentu lub kwoty na oszczędności pomaga utrzymać dyscyplinę oszczędzania i regularnie budować swój kapitał.

Planowanie emerytalne

Indywidualne Konta Emerytalne (IKE) to specjalne konta, które można otworzyć w celu oszczędzania na emeryturę. IKE oferują korzyści podatkowe, ponieważ wpłaty na te konta są odliczane od podstawy opodatkowania. Osoby, które otwierają Indywidualne Konto Emerytalne, mogą regularnie wpłacać na nie określone kwoty pieniędzy. Zebrane środki są inwestowane przez instytucję finansową, która zarządza kontem, w różne instrumenty inwestycyjne. W momencie przejścia na emeryturę, środki zgromadzone na Indywidualnym Koncie Emerytalnym mogą być wypłacone w formie renty lub jednorazowej wypłaty, w zależności od preferencji inwestora.

Zalety Indywidualnych Kont Emerytalnych:

• Oferują korzyści podatkowe, ponieważ wpłaty na IKE są odliczane od podstawy opodatkowania.
• Pozwalają na regularne oszczędzanie na emeryturę.
• Zapewniają kontrolę nad zgromadzonym kapitałem i możliwość inwestowania go

Wpływ skłonności do oszczędzania na jednostki i gospodarkę

Stabilność finansowa jednostki

Posiadanie oszczędności odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu stabilności finansowej jednostki w przypadku nagłych wydatków. Nagłe wydatki, takie jak naprawa samochodu, remont mieszkania lub nieprzewidziane koszty medyczne, mogą znacznie nadwyrężyć nasz budżet. Jeśli jednak mamy oszczędności, możemy pokryć te wydatki bez konieczności sięgania po pożyczki lub zadłużanie się. Posiadanie oszczędności daje nam poczucie bezpieczeństwa i elastyczności finansowej w przypadku nieplanowanych wydatków.

Podobnie jak w przypadku nagłych wydatków, posiadanie oszczędności jest niezwykle ważne w utrzymaniu stabilności finansowej w przypadku utraty dochodów. Sytuacje takie jak utrata pracy, redukcja etatów lub nagła choroba mogą prowadzić do spadku dochodów lub całkowitego braku dochodów. W takich sytuacjach oszczędności mogą zapewnić nam środki do pokrycia podstawowych potrzeb i zapobiec zadłużeniu. Dzięki posiadaniu oszczędności mamy czas na znalezienie nowego źródła dochodów lub dostosowanie się do nowej sytuacji życiowej bez konieczności podejmowania pochopnych decyzji finansowych.

Posiadanie oszczędności może odegrać kluczową rolę w pomocy w przypadku utraty pracy. Bezpieczna poduszka finansowa w postaci oszczędności może zapewnić nam środki do opłacenia rachunków, czynszu czy innych stałych wydatków przez pewien okres czasu, podczas którego szukamy nowej pracy. Daje nam to pewność, że nie będziemy musieli podejmować desperackich decyzji finansowych ani zadłużać się w celu utrzymania się na powierzchni w trudnym okresie utraty pracy. Oszczędności mogą również dać nam czas na przekwalifikowanie się lub podjęcie nowej ścieżki zawodowej.

W przypadku nagłej choroby posiadanie oszczędności może być nieocenione. Dodatkowe koszty związane z leczeniem, opieką medyczną czy rehabilitacją mogą być znaczne i mogą wpłynąć na naszą sytuację finansową. Posiadając oszczędności, możemy pokryć te dodatkowe koszty bez konieczności sięgania po pożyczki lub zadłużanie się. Daje nam to również pewność, że nie będziemy musieli rezygnować z niezbędnej opieki medycznej z powodu braku środków finansowych.

Stabilność finansowa systemu gospodarczego

Skłonność do oszczędzania ma istotny wpływ na zmniejszenie ryzyka kryzysów finansowych w skali systemu gospodarczego. Kiedy jednostki gospodarujące oszczędzają i tworzą rezerwy finansowe, jest to swojego rodzaju zabezpieczenie w przypadku niepewności ekonomicznej lub spadku aktywności gospodarczej. Oszczędności umożliwiają jednostkom elastyczne reagowanie na zmienne warunki rynkowe, minimalizując ryzyko bankructwa lub upadłości. Zwiększenie skłonności do oszczędzania może zatem przyczynić się do stabilizacji systemu finansowego i ograniczenia skutków ewentualnego kryzysu.

Przykładem państw o wysokiej skłonności do oszczędzania i stabilnym systemie finansowym są m.in. Singapur i Szwajcaria. Obie te gospodarki odznaczają się wysokim poziomem oszczędności jednostek oraz stabilnością systemu bankowego. Oszczędności jednostek gospodarczych stanowią podstawę dla inwestycji w gospodarce, a również dla stabilności systemu finansowego. Przykłady te pokazują, że skłonność do oszczędzania ma istotny wpływ na stabilność systemu gospodarczego.

Wpływ na rozwój i wzrost gospodarczy

Skłonność do oszczędzania ma istotny wpływ na rozwój i wzrost gospodarczy. Oszczędności jednostek gospodarczych stanowią źródło kapitału, który może być wykorzystywany do inwestycji w nowe przedsięwzięcia, rozwój infrastruktury czy finansowanie badań i rozwoju. Wyższy poziom oszczędności oznacza większe zasoby kapitału dostępne dla przedsiębiorstw i sektora publicznego, co sprzyja inwestycjom i tworzeniu nowych miejsc pracy. Długoterminowe oszczędności mają również pozytywny wpływ na stabilność systemu finansowego i redukcję ryzyka kryzysów gospodarczych.

Przykładem państw o wysokiej skłonności do oszczędzania i szybkim rozwoju gospodarczym są m.in. Chiny i Niemcy. Oba te kraje odznaczają się wysokim poziomem oszczędności, które stanowią istotne źródło kapitału dla inwestycji. Oszczędności jednostek gospodarczych w tych krajach umożliwiają finansowanie innowacji, rozwój przemysłu oraz ekspansję na zagraniczne rynki. Przykłady te potwierdzają, że skłonność do oszczędzania może być czynnikiem napędzającym szybki rozwój i wzrost gospodarczy.

Wpływ skłonności do oszczędzania na jednostki i gospodarkę jest niezwykle istotny. Posiadanie oszczędności zapewnia jednostkom stabilność finansową w przypadku nagłych wydatków lub utraty dochodów, a także pomaga w sytuacjach kryzysowych, takich jak utrata pracy czy choroba. Skłonność do oszczędzania ma również pozytywny wpływ na stabilność systemu gospodarczego, zmniejszając ryzyko kryzysów finansowych oraz przyczyniając się do rozwoju i wzrostu gospodarczego. Przykłady państw o wysokiej skłonności do oszczędzania potwierdzają te zależności i wskazują na korzyści płynące z oszczędzania zarówno dla jednostek, jak i dla całej gospodarki.

Zmienność skłonności do oszczędzania w różnych fazach życia

Skłonność do konsumpcji a oszczędzanie w młodym wieku

Jednym z czynników wpływających na preferencje konsumpcji w młodym wieku jest sytuacja ekonomiczna jednostki. Osoby o wyższych dochodach mogą mieć większą skłonność do konsumpcji, ponieważ mają większe możliwości finansowe. Natomiast osoby o niższych dochodach mogą być bardziej skłonne do oszczędzania, aby zabezpieczyć się na przyszłość.

Kolejnym czynnikiem może być edukacja finansowa. Osoby, które miały możliwość zdobycia wiedzy na temat zarządzania finansami, mogą być bardziej świadome korzyści płynących z oszczędzania i dlatego będą miały większą skłonność do odkładania pieniędzy.

Wpływ na preferencje konsumpcji w młodym wieku może mieć również otoczenie społeczne. Jeśli jednostka znajduje się w grupie, gdzie dominuje konsumpcjonizm i presja społeczna do wydawania pieniędzy, może to wpływać na jej skłonność do oszczędzania.

Preferencje konsumpcji w młodym wieku mogą mieć bezpośredni wpływ na skłonność do oszczędzania. Osoby, które preferują natychmiastową gratyfikację i konsumpcję, mogą mieć trudności z oszczędzaniem. Z kolei osoby, które mają silne poczucie przyszłości i preferują oszczędzanie, mogą być bardziej skłonne do odkładania pieniędzy.

Skłonność do oszczędzania w starszym wieku i planowanie emerytalne

Wraz z wiekiem, skłonność do oszczędzania często wzrasta. Istnieje wiele czynników, które mogą wpływać na ten wzrost. Jednym z głównych czynników wpływających na wzrost skłonności do oszczędzania w starszym wieku jest planowanie emerytalne. Osoby starające się zapewnić sobie godne życie po przejściu na emeryturę często zwiększają swoje oszczędności w celu zabezpieczenia się finansowo na przyszłość.

Również zmiany w stylu życia mogą wpływać na wzrost skłonności do oszczędzania. Osoby starsze często zmniejszają swoje wydatki na konsumpcję, ponieważ ich potrzeby i priorytety mogą się zmienić. Na przykład, skupiają się na zdrowiu i opiece medycznej, co może prowadzić do większych oszczędności.

Wzrost skłonności do oszczędzania w starszym wieku często jest ściśle związany z planowaniem emerytalnym. Osoby starające się zapewnić sobie stabilną emeryturę, często zwiększają swoje oszczędności i inwestują w różne instrumenty finansowe. Planowanie emerytalne może być kluczowym czynnikiem motywującym do oszczędzania w starszym wieku.

Wnioski z powyższych rozważań mogą wskazywać, że skłonność do oszczędzania może ulegać zmianom w różnych fazach życia. Preferencje konsumpcji, sytuacja ekonomiczna, edukacja finansowa i otoczenie społeczne mogą wpływać na skłonność do oszczędzania w młodym wieku. Natomiast w starszym wieku, planowanie emerytalne, zmiany w stylu życia i potrzeba zabezpieczenia finansowego na przyszłość mogą prowadzić do wzrostu skłonności do oszczędzania.

Wpływ czynników zewnętrznych na skłonność do oszczędzania

Reklama i presja społeczna

Reklama może mieć zarówno pozytywny, jak i negatywny wpływ na skłonność do oszczędzania. Z jednej strony, reklamy promujące oszczędzanie i inwestowanie mogą zachęcać jednostki do zwiększenia swoich oszczędności. Z drugiej strony, reklamy promujące konsumpcjonizm i natychmiastowe zaspokajanie potrzeb mogą wpływać na zmniejszenie skłonności do oszczędzania.

Przykładem reklamy promującej oszczędzanie może być kampania bankowa zachęcająca do otwarcia konta oszczędnościowego. Tego rodzaju reklamy mogą zwiększać świadomość społeczną na temat oszczędzania i motywować do działania. Z drugiej strony, reklamy promujące kupowanie na kredyt lub wydawanie pieniędzy na rzeczy luksusowe mogą wpływać na zmniejszenie skłonności do oszczędzania.

Presja społeczna może mieć istotny wpływ na skłonność jednostki do oszczędzania. W społeczeństwach, w których oszczędzanie jest cenione i postrzegane jako znak odpowiedzialności finansowej, jednostki mogą być bardziej skłonne do oszczędzania. Z drugiej strony, w społeczeństwach, w których konsumpcjonizm jest promowany i oszczędzanie uważane za niemodne, skłonność do oszczędzania może być ograniczona.

Przykładem presji społecznej, która może wpływać na skłonność do oszczędzania, jest presja grupy rówieśniczej. Jeśli grupa rówieśnicza skupia się na konsumpcjonizmie i wydawaniu pieniędzy na rzeczy drogie i modne, jednostki mogą czuć presję społeczną, aby się dostosować. Z drugiej strony, jeśli grupa rówieśnicza promuje oszczędzanie i dbanie o przyszłość finansową, jednostki mogą czuć się zachęcone do zwiększenia swoich oszczędności.

Poziom inflacji

Poziom inflacji może mieć istotny wpływ na skłonność do oszczędzania. W okresach wysokiej inflacji, wartość pieniądza maleje, co skutkuje mniejszą motywacją do oszczędzania. Z drugiej strony, w okresach niskiej inflacji, wartość pieniądza jest bardziej stabilna, co może zwiększać skłonność do oszczędzania.

Przykładem państwa o wysokim poziomie inflacji, które może wpływać na skłonność do oszczędzania, jest Zimbabwe. W wyniku hiperinflacji, ludzie w Zimbabwe mieli trudności z gromadzeniem oszczędności, ponieważ wartość ich pieniędzy gwałtownie spadała. Z drugiej strony, państwa o niskim poziomie inflacji, takie jak Szwajcaria, często mają wyższe wskaźniki oszczędzania, ponieważ ludzie czują większą pewność co do wartości swoich oszczędności.

Poziom rozwoju gospodarczego

Poziom rozwoju gospodarczego kraju może mieć wpływ na skłonność jednostek do oszczędzania. W krajach o wysokim poziomie rozwoju gospodarczego, gdzie istnieją dobre możliwości zarobkowania i stabilność finansowa, ludzie często są bardziej skłonni do oszczędzania. Z drugiej strony, w krajach o niskim poziomie rozwoju gospodarczego, gdzie dostęp do dochodów i możliwości inwestowania są ograniczone, skłonność do oszczędzania może być mniejsza.

Przykładem państwa o wysokim poziomie rozwoju gospodarczego, które promuje skłonność do oszczędzania, jest Singapur. W Singapurze istnieją dobre możliwości gospodarcze, a ludzie są zachęcani do oszczędzania na emeryturę i inwestowania w przyszłość. Z drugiej strony, w krajach o niskim poziomie rozwoju gospodarczego, takich jak niektóre kraje afrykańskie, skłonność do oszczędzania może być ograniczona ze względu na brak stabilności finansowej i dostęp do instrumentów finansowych.

Dostęp do instrumentów finansowych

Dostęp do instrumentów finansowych i usług bankowych może mieć istotny wpływ na skłonność jednostki do oszczędzania. W krajach, gdzie istnieje rozwinięty sektor bankowy i szeroka oferta instrumentów finansowych, ludzie mają większe możliwości oszczędzania i inwestowania swoich środków. Z drugiej strony, w krajach, gdzie dostęp do instrumentów finansowych i usług bankowych jest ograniczony, skłonność do oszczędzania może być mniejsza.

Przykładem kraju o rozwiniętym sektorze bankowym i szerokim dostępie do instrumentów finansowych jest Szwecja. W Szwecji istnieje wiele banków i instytucji finansowych, które oferują różnorodne produkty oszczędnościowe. To sprzyja skłonności do oszczędzania i inwestowania w społeczeństwie. Z drugiej strony, w niektórych krajach Afryki Subsaharyjskiej, gdzie dostęp do usług bankowych jest ograniczony, skłonność do oszczędzania może być mniejsza.

Zmiany demograficzne

Zmiany demograficzne, takie jak starzenie się społeczeństwa, mogą mieć wpływ na skłonność jednostek do oszczędzania. W społeczeństwach, gdzie liczba osób starszych wzrasta, skłonność do oszczędzania może być większa, ponieważ ludzie starają się przygotować na emeryturę i zapewnić sobie bezpieczeństwo finansowe na starość. Z drugiej strony, w społeczeństwach, gdzie dominuje młoda populacja, skłonność do oszczędzania może być mniejsza, ponieważ młodzi ludzie często skupiają się na konsumpcji i spełnianiu natychmiastowych potrzeb.

Przykładem zmiany demograficznej, która może wpływać na skłonność do oszczędzania, jest starzenie się społeczeństwa w Japonii. W Japonii, gdzie odsetek osób starszych jest wysoki, istnieje większa świadomość konieczności oszczędzania na emeryturę i dbania o przyszłość finansową. Z drugiej strony, w krajach o młodej populacji, takich jak Indie, skłonność do oszczędzania może być mniejsza ze względu na mniejszą presję demograficzną związaną z przyszłością finansową.

Krańcowa skłonność do oszczędzania — artykuły polecane

Wydatki inwestycyjne — Siła nabywcza — Inflacja popytowa — Inflacja pełzająca — Popyt globalny — Produkt krajowy brutto — Wydatki konsumpcyjne — Oszczędności — Inflacja galopująca

Bibliografia

• Bywalec C. (2010), Konsumpcja a rozwój gospodarczy i społeczny, C.H. Beck, Warszawa
• Krupa D., Walczak D., Chojnacka E. (2012), Preferencje w zakresie form alokacji oszczędności gospodarstw domowych w Polsce, Copernican Journal of Finance & Accounting , Vol. 1, Nr 1
• Kulpaka P. (2015), Struktura oszczędności finansowych gospodarstw domowych w Polsce w latach 2000-2014, Annales, nr 4
• Milewski R., Kwiatkowski E. (red.) (2016), Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Pońsko P. (2010), Konsumpcja, spowolnienie gospodarcze i awersja do strat, Bank i Kredyt Vol. 41, Nr 2

Autor: Paulina Waksmundzka