Wynik finansowy

Wynik finansowy (w piśmiennictwie z zakresu rachunkowości używa się pojęć zamiennych: wynik księgowy, wynik działalności) - ogólnie można go zdefiniować jako porównanie dwóch strumieni zasobów wyrażonych w jednostkach pieniężnych: wpływających do firmy, które są zużywane w prowadzonej przez nią działalności gospodarczej (koszty) oraz wypływających z niej, zazwyczaj w formie sprzedawanych produktów (materialnych i niematerialnych) i otrzymywanych za nie aktywów pieniężnych lub wierzytelność (przychody) w okresie sprawozdawczym. To obraz osiągnięć jednostki gospodarczej w danym okresie. Wynik finansowy jest łącznikiem między bilansem a rachunkiem zysków i strat, ze względu na swoją pozycję w pasywach bilansu. Jest on ujmowany na koncie o tej samej nazwie.

TL;DR

Wynik finansowy to porównanie wpływających i wypływających z firmy zasobów wyrażonych w pieniądzach. Może być wykorzystywany do analizy sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa i prognozowania przyszłych przepływów pieniężnych. Istnieje kilka rodzajów wyniku finansowego, np. wynik ze sprzedaży, wynik z działalności operacyjnej i wynik netto. Wynik finansowy można ustalić na dwa sposoby - porównawczy i kalkulacyjny. Istnieją również różne koncepcje formułowania i pomiaru wyniku finansowego.

Zastosowania

Według FASB wynik finansowy jest dobrą miarą sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa, a także może być wykorzystywany do prognozowania przyszłych przepływów pieniężnych. Może on przyjmować wartość dodatnią (zysk - odzwierciedlenie skali przyrostu wartości kapitału) lub ujemną (strata).

FASB (Financial Accounting Standard Board) - Rada Standardów Rachunkowości Finansowej - instytucja, która opracowała pierwszą całościową koncepcję systemu rachunkowości na świecie. Jej istotą jest opracowywanie standardów, które mają być zaakceptowane przez przedsiębiorstwa oraz przez użytkowników sprawozdań finansowych.

Wynik finansowy w świetle terminologii to zysk brutto, a gdy jest on pomniejszony o obciążenia z tytułu podatku dochodowego, mamy do czynienia z zyskiem netto, wynikiem finansowym netto bądź zyskiem do podziału dla właścicieli kapitału.

Rodzaje wyniku finansowego

Przy ustalaniu wyniku finansowego netto nie oblicza się oddzielnie poszczególnych wyników, gdyż jest on kalkulowany narastająco. Wyróżniamy jednak różne rodzaje (poziomy) wyniku finansowego:

• wynik finansowy ze sprzedaży - różnica pomiędzy wielkością przychodów ze sprzedaży a kosztami osiągnięcia tych przychodów:

• jeżeli suma przychodów przewyższa koszty ich uzyskania, mamy do czynienia z zyskiem ze sprzedaży,
• jeżeli suma przychodów jest niższa od kosztów ich uzyskania, mamy do czynienia ze stratą ze sprzedaży,

• wynik finansowy z działalności operacyjnej - wynik finansowy ze sprzedaży skorygowany o pozostałe przychody i koszty operacyjne, które nie wynikały z podstawowej działalności jednostki gospodarczej:

• jeżeli pozostałe przychody operacyjne przewyższają pozostałe koszty operacyjne, mamy do czynienia z zyskiem z działalności operacyjnej,
• jeżeli pozostałe przychody operacyjne są niższe od pozostałych kosztów operacyjnych, mamy do czynienia ze stratą z działalności operacyjnej,

• wynik finansowy z działalności gospodarczej brutto - uwzględnia skutki operacji finansowych jednostki gospodarczej odzwierciedlone w przychodach (w szczególności z tytułu dywidend, odsetek, zysków ze zbycia inwestycji, aktualizacji wartości inwestycji, nadwyżki dodatnich różnic kursowych nad ujemnymi) i kosztach finansowych (w szczególności z tytułu odsetek, strat ze zbycia inwestycji, aktualizacji wartości inwestycji, nadwyżki ujemnych różnic kursowych nad dodatnimi):

• jeżeli wynik finansowy z działalności operacyjnej skorygowany o przychody i koszty finansowe jest dodatni, mamy do czynienia z zyskiem brutto z działalności gospodarczej,
• jeżeli wynik finansowy z działalności operacyjnej skorygowany o przychody i koszty finansowe jest ujemny, mamy do czynienia ze stratą brutto z działalności gospodarczej,

• wynik finansowy netto - wynik finansowy brutto i odliczone od niego zobowiązania z tytułu podatku dochodowego uznawanego w rachunkowości za koszt działalności gospodarczej, jaki ponosi jednostka w związku z świadczonymi przez rząd usługami na jej rzecz. Jest on wykazywany w pasywach bilansu.

Od 01.01.2016r. nie istnieje pozycja wyniku z działalności nadzwyczajnej. Straty i zyski nadzwyczajne zostały wcielone do kategorii odpowiednio pozostałych kosztów lub przychodów operacyjnych.

Metody ustalania

Wynik finansowy ustalić można na dwa sposoby: w wariancie porównawczym i kalkulacyjnym. Różnią się one kwestią obliczenia wyniku ze sprzedaży.

W wariancie porównawczym przychodom ze sprzedaży produktów przeciwstawia się koszty według rodzaju (tzw. koszty zespołu 4) i koryguje się je o zmianę stanu produktów. Dodatnia zmiana stanu produktów (zwiększenie) oznacza, że koszty rodzajowe w danym okresie przewyższyły koszt własny sprzedaży, zatem różnicę tę należy odjąć. I odwrotnie - ujemną zmianę stanu produktów (zmniejszenie) należy dodać, by otrzymać poprawny wynik finansowy ze sprzedaży.

Natomiast w wariancie kalkulacyjnym przychodom ze sprzedaży przeciwstawia się koszt własny sprzedaży produktów. Po uwzględnieniu kosztu wytworzenia wyrobów sprzedanych uzyskujemy dodatkową kategorię, której brak w wariancie porównawczym: wynik brutto ze sprzedaży. Gdy weźmiemy pod uwagę również koszty zarządu i sprzedaży, osiągamy wynik finansowy ze sprzedaży.

Koncepcje formułowania i pomiaru

W nauce istnieją dwie koncepcje dotyczące formułowania wyniku finansowego:

• podejście księgowe związane z zachowaniem kapitału,
• podejście ekonomiczne związane z maksymalizacją wartości ekonomicznej.

Kluczowym problemem związanym z wynikiem finansowym (zyskiem księgowym) jest jego pomiar. Można wyznaczyć go na dwa sposoby:

• zarejestrować zmiany w aktywach i zobowiązaniach, ale tylko wtedy, gdy są one rezultatem transakcji gospodarczych wewnętrznych (transferowych) i zewnętrznych,
• zarejestrować i brać pod uwagę wszystkie formy działalności firmy, natomiast nie księgować transakcji.

Pierwsze podejście jest przydatne w rachunkowości finansowej, natomiast drugie w rachunkowości zarządczej jako zbiór procedur wspomagających procesy decyzyjne w organizacji.

Wynik finansowy — artykuły polecane

Przychody i koszty finansowe — Zysk nadzwyczajny — Konto wynikowe — Analiza rachunku zysków i strat — Rachunek zysków i strat — Przepływy pieniężne — Zysk netto — EBITDA — Koszt historyczny — Organizacja projektów wielozespołowych

Bibliografia

• Gierusz B. (2018), Podręcznik samodzielnej nauki księgowania, ODDK, Gdańsk
• Jarugowa A., Martyniuk T. (2005), Komentarz do ustawy o rachunkowości. Rachunkowość. MSR/MSSF. Podatki, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o., Gdańsk
• Kalwasińska E., Maciejowska D. (2016), Rachunkowość i sprawozdawczość finansowa według polskiego prawa bilansowego, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
• Maciejowska D. (2016), Podstawy rachunkowości finansowej - pojęcia i zadania, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
• Micherda B. (2005), Podstawy rachunkowości. Aspekty teoretyczne i praktyczne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Turyna J. (2005), Rachunkowość finansowa, C.H. Beck, Warszawa
• Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591
• Wawrzyńczak-Jędryka B., Walińska E. (2006), Rachunkowość. Rachunkowość i sprawozdawczość finansowa 2006. Tom I - Wycena bilansowa i ustalanie wyniku finansowego, Dom Wydawniczy ABC, Warszawa

Autor: Justyna Zmitrowicz, Katarzyna Szeląg