Podmiot gospodarczy

Podmiot gospodarczy - podmiot prowadzący działalność gospodarczą opartą na tzw. wpisie do ewidencji działalności gospodarczej, czyli zgłoszeniu rodzaju prowadzonej działalności, miejsca jej prowadzenia i danych osoby prowadzącej w urzędzie gminy. Może być osobą fizyczną, osobą prawna, a także jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej, utworzoną zgodnie z przepisami prawa, jeżeli jej przedmiot działania obejmuje prowadzenie działalności gospodarczej.

Wszystkie podmioty gospodarcze powinny być traktowane jednakowo, bez względu na to, kto jest ich właścicielem. Podmiot gospodarczy nie musi być osobiście zaangażowany w prowadzenie działalności gospodarczej nawet, jeśli jest osobą fizyczną. Prowadzi, bowiem swoją działalność za pomocą przedsiębiorstwa, czyli zakładu produkcyjnego, handlowego, usługowego czy budowlanego (A.Filipowicz 1999, s. 137)

Zgodnie z zasadą równorzędności podmiotów gospodarczych (przedsiębiorców) wszystkie podmioty, niezależnie od ich przynależności sektorowej, mają jednakową sytuację prawną, podlegają jednym przepisom prawnym. Żadna grupa nie może być ani uprzywilejowana, ani dyskryminowana. Zasada równouprawnienia wynika zarówno z założeń nowego systemu gospodarczego, jaki i z konkretnych przepisów prawa, wśród nich z art. 7 ustawy o działalności gospodarczej, który stanowi, że: "przedsiębiorcy, niezależnie od typu własności, na jednolitych zasadach podlegają obciążeniom publiczno prawnym oraz korzystają z kredytów bankowych i zaopatrzenia w środki produkcji". (T.Łukosz 1998, s. 179-180) Podmiot gospodarczy zobowiązany jest spełniać przewidziane prawem warunki prowadzenia działalności gospodarczej, dotyczące ochrony życia i zdrowia ludzkiego, a także inne warunki określone w przepisach budowlanych, sanitarnych, przeciwpożarowych i przepisach dotyczących ochrony środowiska. Podmiot gospodarczy jest obowiązany zapewnić, aby prace, zajęcia lub czynności w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej były wykonywane przez osoby legitymujące się odpowiednimi kwalifikacjami, jeżeli z przepisów odrębnych ustaw wynika obowiązek posiadania takich kwalifikacji (K.Kruczalak 1996, s. 10-11)

Podmiot gospodarczy może zatrudniać pracowników w nieograniczonej liczbie i bez pośrednictwa organów zatrudniania, przysługuje mu także, na zasadzie dobrowolności, prawo zrzeszania się w organizacje podmiotów gospodarczych, które regulują ustawy.

TL;DR

Podmiot gospodarczy to podmiot prowadzący działalność gospodarczą. Może to być osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna. Wszystkie podmioty gospodarcze powinny być traktowane równo. Podmiot gospodarczy musi spełniać przewidziane prawem warunki i obowiązki. Przedsiębiorca jest określany przez cechy takie jak zarobkowy charakter działalności, działanie we własnym imieniu, zorganizowanie działalności, ciągłość i zawodowy charakter.

Podmiot gospodarczy według prawa publicznego

Określenie podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą określone jest przede wszystkim w prawie publicznym. Wraz z reformą zmierzającą do gospodarki wolnorynkowej w Polsce uchwalona została w grudniu 1988r, ustawa o działalności gospodarczej. Według niej podmiotem gospodarczym, bo tak nazywano dzisiejszego przedsiębiorcę, mogła być osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, ale dopuszczona do obrotu na podstawie odpowiednich przepisów.

Włączenie jednostek bez osobowości prawnej do kręgu podmiotów gospodarczych okazało się wątpliwe, zwłaszcza że zainteresowanie wykazały głównie spółki cywilne osób fizycznych, a te nie spełniają warunków prawnych przedsiębiorcy. Dlatego ustawa - Prawo działalności gospodarczej, obowiązująca od początku 2001r., nie tylko wprowadziła i określiła pojęcie przedsiębiorcy, lecz także ograniczyła je podmiotowo i wskazała cechy, które musi mieć podmiot prawa, aby można go było uznać za przedsiębiorcę. Podobnie czyni obowiązująca od sierpnia 2004r. ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, która mówi, że przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osoba prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą. Działalnością tą jest według przepisów działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Cechy przedsiębiorcy

Nie wystarczy jednak podmiotowe określenie podmiotu gospodarczego. Wymienione podmioty będą przedsiębiorcami dopiero wtedy, gdy będą miały wszystkie cechy przedsiębiorcy, które były określone najpierw w ustawie - Prawo działalności gospodarczej, a obecnie są zawarte w art. 2 i 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Cechy przedsiębiorcy:

• Zarobkowy charakter wykonywania działalności gospodarczej wskazuje na to, że celem przedsiębiorcy musi być uzyskiwanie korzyści majątkowej, co nie oznacza, że zawsze będzie osiągany zysk, również działalność ze stratą ma cechę działalności zarobkowej.
• "We własnym imieniu" oznacza, że przedsiębiorca nie prowadzi działalności gospodarczej za kogoś innego, ale może się posłużyć innymi osobami przy wykonywaniu własnej działalności.
• Cecha zorganizowania działalności wymaga od podmiotu gospodarczego wybrania odpowiedniej formy prawnej (np. spółka handlowa) i przygotowania organizacyjnego, zależnych od danego podmiotu.
• Wymóg ciągłości stanowi o stabilności funkcjonowania podmiotu i jest odwrotnością działania chwilowego. Nie oznacza jednak działalności nieprzerwanej, np. działalność sezonowa, która się powtarza także spełnia ten warunek.
• Zawodowy charakter wykonywania działalności, przedsiębiorca jako podmiot wykonujący działalność gospodarczą musi mieć kwalifikacje zależne od przedmiotu tej działalności.

Podmiot gospodarczy — artykuły polecane

Działalność gospodarcza — Firma — Stowarzyszenie — Rzecznik patentowy — Lichwa — Procedura założenia działalności gospodarczej — Przedsiębiorca — Prawo gospodarcze — Krajowy Rejestr Sądowy — Domena działania

Bibliografia

• Filipowicz A. (1999), Prawo dla ekonomistów, Oficyna Prawnicza Muza S.A., Warszawa
• Janik W., Paździor A. (2011), Zarządzanie finansowe w przedsiębiorstwie, Politechnika Lubelska, Lublin
• Katner W. (red.) (2017), Prawo cywilne i handlowe w zarysie, Wolters Kluwer, Warszawa
• Kruczalak K. (1996), Prawo podmiotów gospodarczych - wybór źródeł z objaśnieniem, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk
• Łukosz T. (1998), Prawo dla ekonomistów, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław
• Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej Dz.U. 2004 nr 173 poz. 1807

Autor: Arek Nowakowski, Karolina Krześniak