Kredyt

Kredyt jest stosunkiem ekonomicznym między kredytodawcą a kredytobiorcą. Operacja udzielenia kredytu polega na postawieniu przez kredytodawcę do dyspozycji kredytobiorcy środków pieniężnych na określony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu (Jaworski; Zawadzka, 2002, s. 271). Kredytodawcą z reguły jest bank.

TL;DR

Kredyt to umowa między kredytodawcą a kredytobiorcą, w której kredytobiorca otrzymuje środki pieniężne na określony cel, zobowiązując się do zwrotu ich wraz z odsetkami. Kredyt odgrywa ważną rolę w finansowaniu działalności gospodarczej i inwestycji. Umowa kredytu powinna precyzyjnie określać warunki, a bank jest stroną dominującą. Kredyt ma różne rodzaje, takie jak hipoteczny, konsumpcyjny, gotówkowy, samochodowy. Kredyt ma korzyści, ale także koszty i ograniczenia, związane m.in. z kosztami, zabezpieczeniem i zdolnością kredytową.

Pochodzenie nazwy

Termin kredyt wywodzi się od łacińskiego słowa credere oznaczającego ufać, wierzyć. Kredyt oznacza zatem udostępnienie w użytkowanie składników majątku na podstawie zaufania.

Znaczenie kredytu

Udzielanie kredytów jest jedną z podstawowych form działalności bankowej. Należności banków z tytułu udzielonych kredytów konsumpcyjnych i gospodarczych to grupa aktywów o dominującym udziale w sumie bilansowej banków komercyjnych, generująca najwyższe dochody i związana z najwyższym ryzykiem (Jaworski; Zawadzka, 2002, s. 728). Bank jest stroną dominującą w stosunku kredytowym wobec kredytobiorcy: określa warunki kredytu oraz jest uprawniony do kontroli jego wykorzystania. Kredyt odgrywa ogromną rolę zarówno jako instrument finansowania bieżącej działalności przedsiębiorstwa jak i sposób pozyskania środków na inwestycje. Stał się istotnym elementem życia gospodarczego i niejednokrotnie jest niezbędny do prowadzenia i rozwoju przedsiębiorstwa (Begg, Fisher, Dornbush 2007, s. 241).

Umowa kredytu

Umowa kredytu powinna być zawarta na piśmie, a przy tym precyzyjnie określać w szczególności:

• strony umowy
• kwotę kredytu oraz jego walutę
• cel, na który kredyt został udzielony
• zasady i termin spłaty kredytu
• wysokość oprocentowania kredytu, jak również warunki jego zmiany
• sposób zabezpieczenia spłaty kredytu
• zakres uprawnień banku związanych z kontrolą wykorzystania i spłaty kredytu
• terminy i sposób przekazania kredytobiorcy środków pieniężnych
• wysokość prowizji (jeżeli umowa ją przewiduje)
• warunki dokonywania zmian i rozwiązania umowy
• w przypadku kredytów walutowych również zasady określania kursu waluty obcej

Rodzaje kredytów

Podziału kredytów można dokonać ze względu na:

• okres kredytowania,
• przedmiot kredytu (cel),
• forma kredytu,
• sposób zabezpieczenia spłaty kredytu,
• waluta kredytu,
• zasada oprocentowania.

Funkcje kredytu

Kredyt pełni trzy następujące funkcje:

1. emisyjną (polegającą na wprowadzeniu pieniądza do obiegu),
2. stymulacyjną (wykorzystanie instrumentów polityki kredytowej na kierunki rozwoju gospodarczego),
3. dochodową (kredyt zastosowany w produkcji uruchamia mechanizm przyrostu dochodów dzięki rozwinięciu działalności wytwórczej).

Udzielenie kredytu

Bank decyduje o udzieleniu kredytu kredytobiorcy. Na decyzję wpływa przede wszystkim posiadanie zdolności kredytowej. Ponadto również:

• wiek kredytobiorcy
• posiadany majątek
• forma zatrudnienia
• liczba osób na utrzymaniu
• miejsce zamieszkania

Jeśli kredytobiorca utraci zdolność kredytową bank może:

• obniżyć kwotę przyznanego kredytu
• wypowiedzieć umowę (M. Zaleska 2016)

Kredyt w walucie obcej

W umowie kredytowej powinno się zawrzeć zasady określania kursu waluty obcej. Spłaty tego rodzaju kredytu można bezpośrednio w walucie obcej. To prawo nie może się to wiązać z obowiązkiem poniesienia przez kredytobiorcę żadnych dodatkowych kosztów, bank nie może np. wymagać nabywania u niego waluty przeznaczonej na spłatę kredytu (M. Zaleska 2016)

Kredyt a pożyczka

	Kredyt	Pożyczka
forma zawarcia umowy	musi być sporządzona na piśmie	dowolna forma (gdy przedmiotem umowy jest kwota powyżej 1000 zł powinna być zawarta w formie pisemnej)
koszt	zazwyczaj odpłatny (prowizja, odsetki)	może być nieodpłatna
cel	określony w umowie	dowolny
przedmiot umowy	środki pieniężne	środki pieniężne jak i przedmioty (oznaczone co do gatunku)
strona udzielająca	bank	każdy, kto posiada środki finansowe
termin zwrotu	określony w umowie	sześć tygodni po wypowiedzeniu przez dającego pożyczkę

Kredyt - przykłady

• Kredyt hipoteczny - jest to rodzaj kredytu, który jest udzielany na cele mieszkaniowe na podstawie zabezpieczenia hipotecznego. Kredytobiorca musi ustanowić hipotekę na nieruchomości, która będzie stanowić zabezpieczenie dla kredytodawcy. Kredyt hipoteczny może być udzielony na zakup domu lub mieszkania, na zakup działki lub budowę domu.
• Kredyt konsumpcyjny - jest to kredyt, który udzielany jest na cele konsumpcyjne, takie jak zakup samochodu, sprzętu AGD lub RTV, zakup biżuterii lub innych dóbr materialnych. Kredyt udzielany jest na krótki okres czasu i zazwyczaj jest zabezpieczony ubezpieczeniem.
• Kredyt gotówkowy - jest to rodzaj kredytu udzielanego na dowolny cel i jest zazwyczaj najszybszą metodą pozyskania pieniędzy. Kredytobiorca może otrzymać określoną kwotę pieniędzy w banku lub w instytucji finansowej po okazaniu odpowiednich dokumentów. Kredyt gotówkowy może być udzielony na okres od kilku miesięcy do kilku lat.
• Kredyt samochodowy - jest to kredyt udzielany na zakup nowego lub używanego samochodu. Kredyt udzielany jest na okres od jednego do siedmiu lat i zazwyczaj jest zabezpieczony ubezpieczeniem. Kredytobiorca musi okazać dowód rejestracyjny samochodu i ustanowić hipotekę na nim, aby zapewnić zabezpieczenie dla kredytodawcy.

Kredyt - mocne strony

Kredyt ma wiele korzyści, które mogą pomóc zarówno kredytodawcy, jak i kredytobiorcy. Oto niektóre z nich:

• Kredyt może pomóc kredytobiorcy w realizacji projektów, które w innym wypadku byłyby niemożliwe do wykonania z powodu braku wystarczających środków finansowych.
• Kredyt może stanowić źródło dodatkowego dochodu dla kredytodawcy poprzez odsetki z tytułu udzielonego kredytu.
• Kredyt jest przydatnym narzędziem do inwestowania, pomagając w sfinansowaniu projektów, w których kredytobiorca może uzyskać zysk.
• Konta kredytowe stanowią dodatkową poduszkę bezpieczeństwa dla kredytobiorcy w przypadku nieprzewidzianych wydatków.
• Kredyt może być również dobrym instrumentem do zwiększenia zdolności kredytowej kredytobiorcy, co pomaga w ubieganiu się o większe pożyczki w przyszłości.

Kredyt - ograniczenia

Kredyty są ważnym narzędziem finansowym, jednak istnieje wiele ograniczeń i słabych stron, które należy wziąć pod uwagę. Oto niektóre z nich:

• Koszty: Kredytobiorcy muszą zazwyczaj płacić za kredyt, w postaci odsetek i prowizji. W niektórych przypadkach koszty kredytu mogą być wyższe niż korzyści, dlatego ważne jest, aby wszystkie koszty były dokładnie obliczane przed podjęciem decyzji.
• Zabezpieczenie: Większość kredytodawców wymaga od kredytobiorców zapewnienia jakiegoś rodzaju zabezpieczenia przed udzieleniem kredytu. Jest to zazwyczaj jakaś forma majątku, który będzie użyty do spłaty kredytu w razie niewypłacalności kredytobiorcy.
• Zdolność kredytowa: Kredytodawcy zazwyczaj oceniają zdolność kredytową kredytobiorcy, aby upewnić się, że będą w stanie spłacić kredyt w czasie. Ocena ta obejmuje analizę historii kredytowej, dochodów i innych czynników.
• Ryzyko: Kredyt jest związany z pewnym ryzykiem, ponieważ kredytobiorca może nie być w stanie spłacić kredytu w czasie, co oznacza, że kredytodawca może stracić środki finansowe.

Kredyt — artykuły polecane

Pożyczka — Refinansowanie — Umowa kredytu — Linia kredytowa — Kredyt konsorcjalny — Depozyt — Obligacje — Instrumenty rynku pieniężnego — Limit kredytowy

Bibliografia

• Begg D., Fisher S., Vernasca G., Dornbusch R. (2014), Ekonomia: Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Drwiłło A., Maśniak D. (2015), Leksykon prawa finansowego, Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa
• Jaworski W., Krzyżkiewicz Z., Puławski M., Walkiewicz R. (2006), Leksykon bankowo-giełdowy, Poltext, Warszawa
• Jaworski W., Zawadzka Z. (red.) (2010), Bankowość: podręcznik akademicki, Poltext, Warszawa
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe. Dz.U. nr 140 poz. 939
• Zaleska M. (2016), Bankowość bez tajemnic, Difin, Warszawa

Autor: Anna Krawiec, Paulina Szewczyk