Zarządzanie przez innowacje

Koncepcję zarządzania przez innowację opracował Joseph Juran. Po raz pierwszy została zaprezentowana na kursie dla kierowników działów planowania i kontroli zorganizowanym przez Amerykańskie Stowarzyszenie do spraw Zarządzania. Zarządzanie przez innowacje zmierza do rozwoju przedsiębiorstwa przez wprowadzenie szeroko pojętych zmian (uprawnień, udoskonaleń, innowacji) głównie w przełomowych obszarach działalności firmy.

Zasady

Aby technika zarządzania przez innowację była skuteczna, kierownictwo firmy powinno spełniać następujące warunki:

• powinni być pewni, że innowacje są konieczne do osiągnięcia sukcesu na rynku, a także popierać dążenia do postępu poprzez stymulowanie i wspomaganie twórczych i aktywnych pracowników,
• tworzyć klimat kultury organizacyjnej, który pobudza do zmian,
• być otwartym na propozycje usprawnień technicznych i technologicznych oraz przełamywać stereotypy,
• popierać pomysłowość i inwencje twórcze pracowników, a pozbywać się konserwatystów i osób biernych.

Proces innowacji

Procedura postępowania składa się z ośmiu etapów:

1. Doprowadzenie do istotnych przełomów zapewniających dynamiczny rozwój firmy:
   • należy uświadomić pracowników, że sukces firmy zależy od aktywnego i ofensywnego sposobu działania,
   • należy dokonać przełomu w dotychczasowych sposobach działania przedsiębiorstwa, który zapewni ekspansję technologiczną, asortymentową, jakościową, marketingową, organizacyjną i finansową.
2. Analiza SWOT.
3. Opracowanie listy problemów do rozwiązania, planów przedsięwzięć organizacyjno-technicznych, które należy wdrożyć.
4. Przeprowadzenie oceny szans, zagrożeń oraz skutków przewidywanych innowacji.
5. Zmiana podejścia kadry kierowniczej do nowych, koniecznych zadań (rozmowy, szkolenia, systemy ocen i motywacji).
6. Odnalezienie ewentualnych źródeł konfliktów, które mogą być spowodowane poprzez wprowadzanie zmian.
7. Rozważne wprowadzanie nowych rozwiązań, które są zintegrowane z systemem wczesnego ostrzegania i monitorowania.
8. Kontrola efektywności zmian wraz z ewentualną poprawką przedsięwzięć, które nie dają szans na poprawę efektywności.

Wymagania dla skutecznego zarządzania przez innowacje

Skuteczne zarządzanie przez innowacje wymaga spełnienia pewnych kluczowych wymagań. Poniżej przedstawiam najważniejsze z nich:

• Kultura innowacyjna: Organizacja powinna stworzyć kulturę sprzyjającą innowacjom, która promuje otwartość na nowe pomysły i eksperymentowanie. Warto zachęcać pracowników do zgłaszania swoich pomysłów i nagradzać ich za udział w procesie innowacyjnym.
• Zaangażowanie kierownictwa: Kierownictwo organizacji powinno być zaangażowane w proces zarządzania przez innowacje. Powinno ono dawać przykład i wyznaczać jasne cele innowacyjne, aby reszta organizacji mogła się nimi kierować.
• Dostęp do zasobów: Skuteczne zarządzanie przez innowacje wymaga dostępu do odpowiednich zasobów, takich jak kapitał, technologia, wiedza i kompetencje. Organizacja powinna inwestować w rozwój tych zasobów i tworzyć struktury, które umożliwią ich wykorzystanie w procesie innowacyjnym.
• Partnerstwo i współpraca: Współpraca zarówno wewnętrzna, jak i zewnętrzna, jest kluczowa dla skutecznego zarządzania przez innowacje. Warto nawiązywać partnerstwa z innymi organizacjami, uczelniami czy instytutami badawczymi, aby wymieniać się wiedzą i doświadczeniem oraz tworzyć innowacyjne rozwiązania razem.

Zalety i wady

Metoda zarządzania przez innowacje ma zarówno swoje zalety, jak i wady. Poniżej przedstawiam główne z nich:

Zalety

• Zwiększenie konkurencyjności: Innowacje pozwalają organizacji zyskać przewagę konkurencyjną, tworząc unikalne produkty lub usługi, które spełniają potrzeby klientów lepiej niż konkurencja.
• Wzrost efektywności: Innowacje mogą prowadzić do wprowadzenia bardziej efektywnych procesów, które redukują koszty i zwiększają wydajność organizacji.
• Kreowanie nowych możliwości: Zarządzanie przez innowacje otwiera drzwi do kreowania nowych możliwości rozwoju organizacji. Dzięki temu można rozszerzyć działalność na nowe rynki lub segmenty klientów.

Wady

• Wysokie ryzyko: Innowacje wiążą się z wysokim ryzykiem niepowodzenia. Nie wszystkie pomysły innowacyjne mogą okazać się sukcesem, co może prowadzić do strat finansowych i straty zaufania klientów.
• Konieczność zmiany: Wprowadzanie innowacji wymaga zmian w organizacji, co może być trudne i czasochłonne. Niektórzy pracownicy mogą opierać się zmianom, co może utrudniać proces innowacyjny.
• Konkurencja: W dzisiejszym świecie organizacje konkurują ze sobą o nowe pomysły i talenty. Może to prowadzić do zwiększonej konkurencji na rynku innowacyjnym i utrudniać zdobycie przewagi konkurencyjnej.

Implementacja zarządzania przez innowacje w przedsiębiorstwie

Proces wprowadzania zarządzania przez innowacje w organizacji składa się z kilku etapów. W pierwszej kolejności należy zidentyfikować obszary, w których innowacje są niezbędne dla rozwoju firmy. Następnie należy opracować strategię innowacyjną, która uwzględnia cele organizacji i możliwości rynkowe. Kolejnym krokiem jest stworzenie odpowiedniego środowiska organizacyjnego, które sprzyja kreatywności i innowacyjności pracowników. Wdrażanie innowacji wymaga także odpowiednich procesów i struktur organizacyjnych oraz odpowiedniego wsparcia technologicznego. Ostatecznym etapem jest monitorowanie i ocena efektów wprowadzonych innowacji.

Implementacja zarządzania przez innowacje wiąże się z wieloma wyzwaniami i przeszkodami. Jedną z największych trudności jest zmiana kultury organizacyjnej i sposobu myślenia pracowników. Często występuje opór wobec zmian oraz obawy dotyczące ryzyka związanego z innowacjami. Ponadto, brak odpowiednich zasobów finansowych, niewystarczająca wiedza i umiejętności pracowników, a także trudności w komunikacji mogą utrudniać proces implementacji zarządzania przez innowacje.

Warto przyjrzeć się przykładom dobrych praktyk i sukcesów wdrożenia zarządzania przez innowacje w różnych organizacjach. Firmy takie jak Apple, Google czy Amazon odnoszą znaczące sukcesy dzięki innowacyjnym podejściom. Dzięki zastosowaniu zarządzania przez innowacje organizacje często osiągają przewagę konkurencyjną, zwiększają swoją wartość rynkową, poprawiają efektywność operacyjną i tworzą nowe produkty lub usługi. Innowacyjne organizacje są także atrakcyjne dla pracowników, co przyczynia się do zwiększenia motywacji i zaangażowania w proces innowacji.

Metody motywowania pracowników do aktywnego uczestnictwa w procesie innowacji są kluczowe dla sukcesu organizacji. Pracownicy powinni być zachęcani do dzielenia się pomysłami, angażowania się w projekty innowacyjne oraz podejmowania ryzyka. Nagrody finansowe, awanse, szkolenia i rozwój zawodowy, a także udział w procesie podejmowania decyzji mogą stanowić skuteczne motywatory.

Rola liderów w zarządzaniu przez innowacje

Przywództwo odgrywa kluczową rolę w skutecznym zarządzaniu przez innowacje. Liderzy mają wpływ na kulturę organizacyjną, motywację pracowników oraz procesy decyzyjne. Posiadanie odpowiednich umiejętności i cech jest niezbędne dla wspierania innowacyjności w organizacji.

Liderzy powinni być otwarci na nowe pomysły i zmiany, a także inspirować i mobilizować swoich podwładnych do działania. Ważne jest również, aby liderzy mieli umiejętność budowania zespołów i tworzenia kultury organizacyjnej sprzyjającej innowacjom. Warto przyjrzeć się przykładom liderów, którzy skutecznie wykorzystują zarządzanie przez innowacje w swoich firmach, takim jak Elon Musk z Tesla czy Jeff Bezos z Amazon.

Metody zarządzania zespołem i tworzenia kultury organizacyjnej sprzyjającej innowacjom obejmują stworzenie otwartego środowiska, w którym pracownicy są zachęcani do dzielenia się pomysłami i współpracy. Liderzy powinni także promować podejmowanie ryzyka i eksperymentowanie, a także zapewniać odpowiednie zasoby i wsparcie dla realizacji projektów innowacyjnych.

Zarządzanie ryzykiem w kontekście innowacji

Zarządzanie ryzykiem jest istotnym aspektem zarządzania przez innowacje. Wprowadzanie innowacji wiąże się z pewnym stopniem ryzyka, dlatego istotne jest identyfikowanie i ocena ryzyka związanego z wprowadzaniem innowacji.

Główne metody identyfikacji i oceny ryzyka obejmują analizę SWOT, analizę ryzyka, badanie rynku, a także analizę kosztów i korzyści. W procesie innowacji istotne jest również stosowanie strategii i narzędzi zarządzania ryzykiem, takich jak dywersyfikacja, ubezpieczenia czy outsourcing.

Warto przyjrzeć się przykładom organizacji, które skutecznie radzą sobie z zarządzaniem ryzykiem w kontekście innowacji. Firmy takie jak Procter & Gamble czy 3M są znane z innowacyjnych podejść i umiejętności radzenia sobie z ryzykiem.

Zarządzanie ryzykiem ma również wpływ na proces podejmowania decyzji dotyczących innowacji. Przedsiębiorstwa muszą uwzględnić potencjalne ryzyko i skutki decyzji innowacyjnych. Zarządzanie ryzykiem może pomóc w minimalizowaniu negatywnych skutków innowacji.

Podejście oparte na zarządzaniu ryzykiem w kontekście innowacji ma zarówno korzyści, jak i wyzwania. Pozwala na minimalizowanie strat i zapewnienie bezpieczeństwa, ale jednocześnie może utrudniać proces innowacyjny i wpływać na elastyczność organizacji.

Zarządzanie przez innowacje jest nieodłączną częścią dzisiejszego zarządzania organizacją. Implementacja tej metodyki, rola liderów oraz zarządzanie ryzykiem są kluczowe dla osiągnięcia sukcesów innowacyjnych. Przykłady dobrych praktyk i sukcesów wdrożenia zarządzania przez innowacje mogą stanowić inspirację dla innych organizacji.

Zarządzanie przez innowacje — artykuły polecane

Strategia projakościowa - zasady formułowania — Implementacja strategii — Reorganizacja — Teoria zmian i rozwoju organizacji — Reengineering — Analiza procesów — Klasy rozwiązań informatycznych — Zarządzanie zmianą przy wdrażaniu systemów informatycznych — Orientacja na projekty, programy, portfele

Bibliografia

• Bieniok H., Metody sprawnego zarządzania, Agencja Wydawnicza ?Placet?, Warszawa 1999
• Drucker P.F., Skuteczne zarządzanie, PWN, Warszawa 1974
• Mietlewski Z., Smoleński S., Metody zarządzania przedsiębiorstwem, PWE, Warszawa 1993
• Wawrzyniak K., Szkoła zarządzania, PWE, Warszawa 1987
• Zimniewicz K. (1991), Techniki zarządzania, PWE, Warszawa

Autor: Justyna Świercz