Wydajność

Z Encyklopedia Zarządzania

Wydajność to miara skuteczności funkcjonowania systemu operacyjnego oraz wskaźnik sprawności i konkurencji danej firmy[1] Obecni menedżerowie powinni dobrze rozumieć pojęcie wydajności i doceniać jego znaczenie.

Wydajność można oceniać na różnych poziomach analizy i w różnych formach. Przedsiębiorcy powinni być obznajmieni z tendencjami występującymi w dziedzinie wydajności i ogólnie stosowanymi metodami jej udoskonalania. Poziom wydajności to skala w jakiej wyliczamy lub definiujemy wydajność. Na przykład wydajność jednostki organizacyjnej, czy wydajność indywidualna odnosi się do wydajności wydziału, bądź komórki niższego szczebla w organizacji oraz poziomu wydajności, który został osiągnięty przez pojedynczego pracownika.

Formy wydajności określa następujący wzór:

wydajność = produkcja / nakłady

Ogółem wydajność czynników produkcji jest wskaźnikiem wykorzystania przez organizację wszystkich jej zasobów, takich jak: kapitał, praca, energia i materiały do wytwarzania jej produktów i usług. Czynniki produkcji obliczane są w jednostkach pieniężnych, ponieważ trudno dodawać w sensowny sposób godziny pracy do ilości surowców. Łączna wydajność czynników produkcji nie mówi zbyt wiele jakich zmian trzeba dokonać w celu poprawienia wydajności. Tak też, znaczna część organizacji uznaje, że bardziej przydatne jest obliczenie cząstkowego współczynnika wydajności, który uwzględnia jedną kategorię zasobów, np. wydajność pracy można obliczać na podstawie wzoru: wydajność pracy = produkcja / nakłady pracy bezpośredniej

Metoda ta ma zalety:

  1. nie wymaga wyrażania jednostek nakładów w jakichkolwiek innych jednostkach
  2. pozwala menedżerom zorientować się, jak zmiany różnych nakładów wpływają na wydajność.

TL;DR

Wydajność jest istotnym wskaźnikiem funkcjonowania firmy i może być mierzona na różnych poziomach. Poprawa wydajności może być osiągnięta poprzez zwiększenie inwestycji w badania i rozwój oraz doskonalenie procesów produkcyjnych. Wzrost zaangażowania pracowników również ma duże znaczenie dla wydajności organizacji. Nagradzanie pracowników za opanowanie nowych umiejętności może przyczynić się do ich większego zaangażowania.

Znaczenie wydajności

Istnieje wiele powodów dla których menedżerowie przedsiębiorstw chcą, aby ich firmy utrzymywały wysoki poziom wydajności. Wydajność jest podstawowym wyznacznikiem mówiącym o rentowności organizacji i jej zdolności do przetrwania na rynku. Wydajność w pewien sposób odnosi się również do poziomu życia ludzi w danym kraju. Im więcej dób i usług są w stanie wyprodukować firmy, tym więcej tych dóbr i usług będzie dostępnych dla osób mieszkających w tym kraju, dobra eksportowe również przynoszą dopływ zasobów finansowych dla państwa. Tak więc w kraju, w którym wydajność jest na wysokim poziomie, stopa życiowa obywateli będzie wyższa niż osób mieszkających w państwie, w którym poziom wydajności jest na niskim poziomie.

Poprawa wydajności

Poprawę wydajności według ekspertów można ogólnie podzielić na dwie kategorie: poprawa działalności operacyjnej oraz zwiększenie zaangażowania pracowników.

Poprawa działalności operacyjnej - jednym ze sposobów, który może wpłynąć na osiągnięcie wyższej wydajności w tej kategorii jest zwiększenie wydatków na badania i prace rozwojowe. Wydatki ponoszone przez firmę na B+R w znaczącym stopniu pomagają zidentyfikować nowe produkty, nowe metody wytwarzania starych produktów oraz nowe zastosowanie dla nich. Wszystko to razem przyczynia się do wzrostu wydajności. Należy pamiętać, iż samo wybudowanie nowej fabryki wcale nie jest gwarancją powodzenia, dlatego też innym sposobem pozwalającym na zwiększenie wydajności poprzez działalność operacyjną jest doskonalenie powtórnej oceny i modernizacji obiektów, w których odbywa się proces wytwórczy.

Wzrost zaangażowania pracowników - bardzo ważną rolę w przedsiębiorstwie i wzroście jego wydajności odgrywa wysiłek mający na celu działanie na rzecz wzrostu zaangażowania pracowników. Przykładami takiej działalności może być np.:

  1. Przyznanie poszczególnym pracownikom większej swobody decyzji w kwestii sposobu wykonywania pracy.
  2. Formalne porozumienie o współpracy między kierownictwem, a pracownikami.
  3. Zaangażowanie we wszystkie sprawy organizacji [2]

Dużą popularnością w Stanach Zjednoczonych cieszy się metoda zwiększenia wydajności poprzez doprowadzenie do większej elastyczności siły roboczej w przedsiębiorstwie przez dobranie w taki sposób szkoleń dla pracowników, aby mogli oni wykonywać kilka różnych prac. Dzięki zastosowaniu takich "wielozadaniowych" szkoleń przedsiębiorstwo może działać przy okrojonej liczbie pracowników. Nie tylko firma czerpie korzyści z tego rozwiązania, dzięki lepszemu zrozumieniu ogólnego sposobu działania firmy jak i biegłemu opanowaniu kilku rodzajów pracy, pracownicy są bardziej zadowoleni ze swojej pracy, a przez to bardziej zaangażowani w powierzone obowiązki. W zwiększeniu zaangażowania robotników bardzo ważą rolę odgrywa system nagradzania. Przedsiębiorstwa powinny pamiętać, iż należy nagradzać ludzi za opanowanie nowych umiejętności i późniejsze sprawne korzystanie z nich w pracy codziennej.


Wydajnośćartykuły polecane
Kapitał ludzkiPriorytetEfekt synergiiSkutecznośćEkonomia skali produkcjiPrawo podziałuSystem wynagrodzeńKrzywa doświadczeńReguła przekory

Przypisy

  1. Gilbert Daniel R., Stoner James A. F., Freeman Edward R., Kierowanie, Wydawnictwo Naukowe PWN,Warszawa 2011, s.171
  2. Ricky W. Griffin, Podstawy zarządzania organizacjami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013 s.699

Bibliografia

  • Golińska K., Koliński A. (2011), Analiza wydajności jako wstępna ocena efektywności produkcji - studium przypadku, Wybrane problemy logistyki produkcji (2-7)
  • Griffin R. (2017), Podstawy zarządzania organizacją, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
  • Kozłowski W. (2012), Zarządzanie motywacją pracowników, CeDeWu, Warszawa
  • Koźmiński A., Piotrowski W. (red.) (2010), Zarządzanie teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
  • Sawicki L. (2015), Kształtowanie wydajności pracy w Polsce na początku XXI wieku. Przedsiębiorstwo i Region, nr 7
  • Stoner J., Freeman R., Gilbert D. (2011), Kierowanie, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa


Autor: Łucja Kuboń