Technologia
Technologia - jako jeden z czynników produkcji mówi jak dużo możemy wytworzyć przy użyciu danej ilości kapitału i pracy. Obejmuje wszystko co wpływa na wydajność pracy i produktywność kapitału. Technologię można również rozumieć jako kombinację wiedzy, umiejętności, doświadczenia i rozwiązań organizacyjnych wykorzystywanych do produkcji i użytkowania towarów i usług w celu zaspokajania potrzeb ludzkich.
Stosowanie technologii przez przedsiębiorstwa jest związane z pojęciem licencjonowania. Oznacza to, że aby dana firma mogła wykorzystać konkretną technologię w pierwszej kolejności musi zdobyć uprawnienia, które pozwolą na jej zastosowanie [K. Klincewicz 2016, s. 8].
TL;DR
Artykuł omawia pojęcie technologii i jej znaczenie w przedsiębiorstwach. Technologia składa się z trzech elementów: hardware, software i brainware. Wyróżnia się różne rodzaje technologii, takie jak podstawowe, kluczowe, rozwojowe i wyłaniające. Technologia ma kilka cech specyficznych, takich jak nieuchwytność, kumulatywny charakter, możliwość wielokrotnego wykorzystania i łatwość przekazu. W analizie PEST technologia jest uważana za jeden z głównych czynników. Zarządzanie technologią obejmuje identyfikację powiązań, mapowanie procesów, nabycie licencji, wykorzystanie, ochronę i monitorowanie efektywności. Transfer technologii odnosi się do przeniesienia wiedzy i zdolności technologicznych w produkcji. Może on być pionowy lub poziomy.
Elementy technologii
- hardware - wyposażenie fizyczne niezbędne do wykonywania zadań i operacji, czyli maszyny, urządzenia, systemy, itp.,
- software - wiedza, jak używać hardware (programy, bazy danych, projekty),
- brainware - świadomość istnienia technologii, zdolność i gotowość jej użycia, kompetencje pracowników, warunki organizacyjne, kultura innowacyjna.
Rodzaje technologii
Technologia to metody i techniki zarządzania, ale również wiedza ucieleśniona w konkretnych produktach jako tzw. technologia materialna (np. wiedza zawarta w instrukcjach obsługi, specyfikacje techniczne i technologiczne, patenty, oprogramowanie komputerowe). Zawiera ona również wiedzę i know-how istniejące tylko w ludzkich umysłach lub zawarte w procedurach organizacyjnych (technologia niematerialna).
Biorąc pod uwagę zakres wykorzystania technologii w przedsiębiorstwie wyodrębnia się następujące jej rodzaje:
- technologie podstawowe - są szeroko wykorzystywane w danym przedsiębiorstwie, używane we wszystkich przedsiębiorstwach, a także nie dostarczają korzyści konkurencyjnych,
- technologie kluczowe - w danym momencie dostarczają korzyści konkurencyjne,
- technologie rozwojowe - ich wykorzystanie w bieżącej produkcji jest niewielkie ze względu na to, że znajdują się w fazie rozwoju, natomiast perspektywy ich wykorzystania w przyszłości są obiecujące,
- technologie wyłaniające - to takie, które dopiero się ukazują i znajdują się w fazie badań naukowych oraz prób.
Cechy
W porównaniu z innymi produktami technologia posiada kilka szczególnych cech:
- Wiedza jest kategorią nieuchwytną, jest produktem intelektu. Użytkowa wartość technologii opiera się na rozrastającej się bazie wiedzy pozwalającej na produkowanie stałego strumienia produktów i usług.
- Kumulatywny charakter wiedzy - oznacza, że obecne zasoby i poziom technologii wynikają pośrednio z postępu naukowego i technicznego przeszłych pokoleń, przez co trudno je przypisać do konkretnych faktów czy koncepcji.
- Wiedza podlega zużyciu, ale tylko w sensie ekonomicznym. Nie da się skonsumować wiedzy, dana technologia może być sprzedana i używana nieskończoną ilość razy, bez zużywania jej substancji. Taka sytuacja nie ma miejsca w jakimkolwiek przypadku innego produktu.
- Łatwość przekazu - technologia stała się mobilna dzięki szybkiemu rozwojowi telekomunikacji i sieci łączności komputerowej.
- Ponadnarodowy i ogólnoświatowy charakter procesu generowania wiedzy technologicznej obejmuje zarówno wiedzę chronioną prawami autorskimi jak i pozbawioną takiej ochrony.
Technologie w analizie PEST
W analizie PEST za główne czynniki technologiczne uważa się:
- badania i rozwój,
- technologie informatyczne i systemy komunikacji (IT),
- technologie produkcyjne (numeryczne maszyny sterujące, roboty przemysłowe, elastyczne systemy produkcyjne),
- technologie produktowe (inżynieria materiałowa i genetyczna, paliwa syntetyczne, technologia polimerów, optoelektronika),
- technologie projektowe (systemy CAD/CAM, sztuczna inteligencja),
- systemy i infrastruktura transportowa,
- dostępność i zdolność przejmowania technologii (M.K. Nowakowski, 2005, s. 383).
Zarządzanie technologią
Proces zarządzania technologią ma na celu:
- wskazanie powiązań między technologią, a potrzebami wynikającymi z kierowanej działalności,
- scharakteryzowanie czynników krytycznych, które ukażą wpływ technologii na firmę,
- identyfikowanie i mapowanie tych procesów zachodzących w danej firmie, które są istotne z punktu widzenia zastosowanej technologii
- wstępne ustalenie planu działania.
W procesie tym możemy wyodrębnić następujące etapy:
- identyfikacja otoczenia,
- selekcja, czyli prognozowanie technologiczne,
- nabycie m.in. licencji,
- wykorzystanie,
- ochrona i monitorowanie efektywności.
Transfer technologii
Najwięcej zastosowań technologii możemy odnaleźć w sferze przemysłowej, ze względu na fakt, że zarówno wiedza jak i kwalifikacje wskutek działalności przemysłowej są zawierane w wyrobach, fabrykach, usługach, maszynach itd.
Transfer technologii może być definiowany jako przeniesienie zarówno technicznej wiedzy jak również zdolności zastosowania tej technologii w produkcji. Zatem transfer dotyczy nabywania technologii, jej rozwój i adaptację, a także zastosowania zdobytej wiedzy.
Wyróżnia się:
- transfer pionowy - umożliwia on przeniesienie technologii pomiędzy różnymi etapami działania,
- transfer poziomy - charakteryzuje się przeniesieniem technologii z jednego miejsca do drugiego.
Technologia — artykuły polecane |
Zasoby informacyjne — Innowacja procesowa — Kapitał intelektualny — Cechy stanowiska pracy — Identyfikacja — Regeneracja — Badania i rozwój — Proces — Proces gospodarczy |
Bibliografia
- Blażak R., Owczarek K. (2013), Modele transferu technologii, Wydawnictwo Politechniki Łódzkiej, Łódź
- Hall R., Taylor J. (2004), Makroekonomia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Klincewicz K. (red.) (2016), Zarządzanie, organizacje i organizowanie. Przegląd perspektyw teoretycznych, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa
- Nowakowski M. (red.) (2005), Biznes międzynarodowy. Od internacjonalizacji do globalizacji, Szkoła Główna Handlowa w Warszawie, Oficyna Wydawnicza, Warszawa
- Wiśniewska J. (2013), Analiza kierunków rozwoju technologii - wybrane aspekty metodologiczne, Studia i prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Uniwersytet Szczeciński, nr 34
Autor: Łucja Hunia, Martyna Olszyńska