Metody analizy strategicznej: Różnice pomiędzy wersjami
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
m (Infobox5 upgrade) |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
W swej działalności podstawowej i sferze obsługi przedsiębiorstwa wykorzystują szereg metod opisywanych w literaturze i upowszechnianych przez ośrodki naukowo-badawcze i inne instytucje. Metody te zostały opracowane przez praktyków i teoretyków różnych dziedzin zarządzania. Dla [[cel]]ów prezentacji zostały wyodrębnione następujące grupy metod: | W swej działalności podstawowej i sferze obsługi przedsiębiorstwa wykorzystują szereg metod opisywanych w literaturze i upowszechnianych przez ośrodki naukowo-badawcze i inne instytucje. Metody te zostały opracowane przez praktyków i teoretyków różnych dziedzin zarządzania. Dla [[cel]]ów prezentacji zostały wyodrębnione następujące grupy metod: | ||
* metody analizy ekonomicznej, | * metody analizy ekonomicznej, | ||
| Linia 273: | Linia 258: | ||
* metoda [[Analiza ASTRA|ASTRA]] - zintegrowana metoda planowania strategicznego, umożliwia wybór racjonalnej strategii spośród możliwych alternatyw. | * metoda [[Analiza ASTRA|ASTRA]] - zintegrowana metoda planowania strategicznego, umożliwia wybór racjonalnej strategii spośród możliwych alternatyw. | ||
* analiza [[metoda SPACE|SPACE]] (Strategic Position and Action Evaluation) - ma na celu określenie możliwości rozwojowych firmy poprzez analizę dotychczasowej działalności oraz zajmowanej pozycji na rynku konkurencyjnym. | * analiza [[metoda SPACE|SPACE]] (Strategic Position and Action Evaluation) - ma na celu określenie możliwości rozwojowych firmy poprzez analizę dotychczasowej działalności oraz zajmowanej pozycji na rynku konkurencyjnym. | ||
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Prognozowanie przychodów i kosztów]]}} — {{i5link|a=[[Scenariusze możliwych zdarzeń]]}} — {{i5link|a=[[Controlling strategiczny]]}} — {{i5link|a=[[Analiza strategiczna]]}} — {{i5link|a=[[Identyfikacja i ocena zagrożeń i szans]]}} — {{i5link|a=[[Macierz ADL]]}} — {{i5link|a=[[System informacji strategicznej]]}} — {{i5link|a=[[Portfelowa analiza strategiczna]]}} — {{i5link|a=[[Rachunek kosztów cyklu życia produktu]]}} }} | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
Wersja z 21:04, 17 lis 2023
W swej działalności podstawowej i sferze obsługi przedsiębiorstwa wykorzystują szereg metod opisywanych w literaturze i upowszechnianych przez ośrodki naukowo-badawcze i inne instytucje. Metody te zostały opracowane przez praktyków i teoretyków różnych dziedzin zarządzania. Dla celów prezentacji zostały wyodrębnione następujące grupy metod:
- metody analizy ekonomicznej,
- metody prognozowania,
- metody oceny ryzyka projektów,
- metody analizy przewagi konkurencyjnej firmy,
- metody analizy strategicznej,
- metody analizy jakości wyrobów,
- metody analizy systemu logistycznego,
- metody informatyczne.
Należy zwrócić uwagę na wagę działalności podstawowej dla zarządzania strategicznego. Zamierzenia zarządu, misja i cele strategiczne, przekładane są w końcu na codzienne "operacyjne" działania wszystkich pracowników przedsiębiorstwa. Nie da się zarządzania strategicznego "odseparować" do celów analityczno-badawczych od zarządzania operacyjnego.
TL;DR
Artykuł opisuje różne metody analizy wykorzystywane w zarządzaniu przedsiębiorstwem, w tym metody analizy ekonomicznej, prognozowania, oceny ryzyka projektów, analizy przewagi konkurencyjnej, analizy strategicznej, jakości wyrobów, systemu logistycznego oraz metody informatyczne. Analiza strategiczna jest podstawowym narzędziem w formułowaniu strategii gospodarczej, obejmuje badanie otoczenia, potencjału przedsiębiorstwa i ocenę pozycji firmy na rynku. Metody analizy strategicznej obejmują metody makro-otoczenia, otoczenia konkurencyjnego oraz analizy potencjału strategicznego. Istnieją również metody zintegrowane, takie jak analiza SWOT i metoda ASTRA.
Zestawienie
Zestawienie metod i technik szczegółowych wykorzystywanych w ramach przedstawionych powyżej grup znajduje się w poniższej tabeli. Należy zaznaczyć, że przedstawione metody nie dotyczą jedynie zarządzania strategicznego. Jedynie dwie grupy metod można zaliczyć do metod zarządzania strategicznego par excellence (są to: metody analizy strategicznej i analizy przewagi konkurencyjnej firmy), pozostałe jednak mimo luźnego związku z zarządzaniem strategicznym, również mogą mieć zastosowanie w istotny sposób poszerzając zakres analiz i kompleksowość otrzymywanych wyników.
| Grupa metod | Charakterystyka | Metody i techniki szczegółowe |
|---|---|---|
| Metody analizy ekonomicznej |
Dotyczą one analizy podstawowych wielkości ekonomicznych takich jak przychody, koszty, zyski wyrażone w jednostkach pieniężnych, a także ich przekształceń w postaci wskaźników, miar dynamiki, metod prognozowania i oceny przedsięwzięć inwestycyjnych. Wspólną cechą charakterystyczną wymienionych obok metod jest operowanie na danych liczbowych, stosunkowo łatwo dostępnych wewnątrz przedsiębiorstwa. |
|
| Metody prognozowania | Polegają na określeniu prawidłowości kształtowania się określonej zmiennej ekonomicznej wykorzystywanej w ramach analizy strategicznej w czasie. | |
| Metody oceny ryzyka projektów | W ramach tej grupy można wymienić metody wykorzystywane przy ocenie poziomu ryzyka inwestycyjnego w firmie |
|
| Metody analizy przewagi konkurencyjnej firmy | Metody te stanowią istotne narzędzie wspomagające wyznaczanie kierunków działania firmy oraz podejmowania decyzji. |
|
| Metody analizy strategicznej |
Są to metody analizy strategicznej par excellence. Można zaliczyć do nich szeroki zestaw metod analizy sektorowej i portfelowej przedsiębiorstwa i jego otoczenia. |
|
| Metody analizy jakości wyrobów | Metody analizy jakości wyrobów nierozłącznie wiążą się z działalnością operacyjną, gdyż stamtąd czerpią dane, a ich wyniki są wykorzystywane bezpośrednio w produkcji. Niektóre z tych metod mają charakter nie tylko diagnostyczny, ale również prognostyczny |
|
| Metody analizy systemu logistycznego | Metody służą analizie systemu logistycznego przedsiębiorstwa, ich celem jest jego usprawnienie. |
|
| Metody informatyczne | Związane z szerokim wykorzystaniem możliwości technologii informatycznych i narzędzi przetwarzania danych. |
|
| Zintegrowane systemy pomiarowe | Grupa metod, których celem jest całościowe spojrzenie na problematykę oceny funkcjonowania przedsiębiorstwa we wszystkich kluczowych obszarach jego działalności. |
|
Źródło: Opracowanie własne
Analiza strategiczna - definicja
Analiza strategiczna jest podstawowym narzędziem metodologicznym pomocnym przy formułowaniu strategii gospodarczej. Identyfikuje ona czynniki zewnętrzne i wewnętrzne, które determinują kształt strategii, która określa ich wpływ na przedsiębiorstwo.
Analiza strategiczna sprowadza się do kompleksowego monitorowania otoczenia oraz wnętrza firmy, dzięki analizie stanu obecnego oraz istniejących zagrożeń pozwala stworzyć odpowiednią strategię podejmowanych w przedsiębiorstwie działań. Przyczynia się również do rozwoju firmy oraz budowy pozytywnego wizerunku na tle konkurencji.
Zakres analizy strategicznej
Analizy strategiczne mają bardzo szeroki zakres i wyróżniają się dużą różnorodnością elementów, systemów zjawisk i również procesów. Z tego powodu stosuje się wiele metod o charakterze ilościowym i jakościowym. Wiele z nich zaczerpnięto z dyscyplin funkcjonalnych np. z finansów czy marketingu (Pierścionek Z., 2011, s 98)
Cele analizy strategicznej
- Określenie szans i zagrożeń stwarzanych przez otoczenie firmy, biorąc pod uwagę chęć tworzenia warunków do dynamicznego rozwoju przedsiębiorstwa w przyszłości.
- Ustalenie źródeł i przyczyn występowania wszelkich nieprawidłowości w przedsiębiorstwie w możliwie szybkim czasie od ich wystąpienia.
- Ocena i ustalenie pozycji firmy, którą zajmuje na rynku konkurencyjnym.
- Budowa podstaw niezbędnych do stworzenia odpowiedniej strategii działań przedsiębiorstwa prowadzącej do szybkiego wzrostu gospodarczego.
- Określenie mocnych i słabych stron firmy, w celu stworzenia najlepszego planu działania.
- Zidentyfikowanie potrzeb i wymagań względem firmy.
- Ustalenie kosztów oraz ryzyka związanego z podejmowanymi działaniami.
- Zbieranie danych i informacji niezbędnych do budowy strategii przedsiębiorstwa.
Korzyści analizy strategicznej
Analiza Strategiczna aby potwierdzić cel do jakiego zmierzamy, kierunek działania lub ich nowe zdefiniowanie powinna być prowadzona systematycznie i bardzo konsekwentnie. Korzyści z tak przeprowadzonej analizy (Penc-Pietrzak I, 2003, s 2):
- pozwala na realistyczny podział i uporządkowanie firmy
- oferuje bardzo proste pomysły które pozwalają dokładnie ocenić sytuację strategiczną a przede wszystkim pozwala porównać inne rodzaje i profile działalności
- tworzy ścisły związek między sytuacja finansową i strategiczną który pozwala połączyć produkcje, marketing i badania we wspólną całość
Obszary analizy strategicznej
- Otoczenie makroekonomiczne - polityczne, ekonomiczne, społeczne, międzynarodowe, technologiczne, prawne, demograficzne.
- Otoczenie konkurencyjne (mikrootoczenie) - dostawcy, nabywcy, konkurenci.
- Firma
Etapy analizy strategicznej
- Badanie i analiza otoczenia przedsiębiorstwa.
- Badanie i analiza makrootoczenia
- Badanie i analiza mikrootoczenia
- Analiza potencjału strategicznego przedsiębiorstwa.
- Zestawienie wyników analizy strategicznej i ocena pozycji przedsiębiorstwa.
Metody analizy strategicznej - klasyfikacja
METODY ANALIZY MAKRO-OTOCZENIA
- metody scenariuszowe - polegają na określeniu i prognozowaniu zdarzeń, które mogą mieć miejsce oraz ich wpływ na prosperowanie firmy.
- prognozy ekstrapolacja trendu - metoda odpowiednia do przeprowadzania badań w przedsiębiorstwach charakteryzujących się niską dynamiką rozwoju, będących w stabilnym otoczeniu. Nie można tu określić dokładnego czasu, w którym ta metoda będzie aktualna.
- metoda delficka (ocena ekspercka) - opiera się na jakościowej ocenie faktów, oceny ekspertów są wykorzystywane do prognozowania przyszłości.
- analiza luki strategicznej - jedna z metod statystycznych, w których określa się trendy. Zwykle analizowany jest w tej metodzie wzrost sprzedaży badanej firmy na tle sprzedaży całego sektora.
METODY ANALIZY OTOCZENIA KONKURENCYJNEGO
- analiza "5 sił" Portera - określenie siły przetargowej dostawców, siły przetargowej nabywców, natężenia konkurencyjności w branży, zagrożenie nowych wejść, zagrożenie pojawienia się substytutów.
- krzywa doświadczeń - pomaga w ocenieniu relacji pomiędzy wielkością produkcji a kosztem jednostkowym produktu.
- punktowa ocena atrakcyjności sektora - pozwala ocenić atrakcyjność sektora na podstawie określonych kryteriów, porównuje go do innych sektorów w celu wyznaczenia odpowiedniej strategii.
- mapa grup strategicznych - stworzenie mapy firm działających w tej samej branży w celu porównania podejmowanych działań
- benchmarking - szukanie wzorcowych rozwiązań oraz wdrażanie ich do strategicznego działania przedsiębiorstwa.
- analiza segmentacji strategicznej - ma na celu wydzielenie dziedzin działalności firmy w celu dokonania ich analizy porównawczej, pomocnej przy wyborze strategii działań przedsiębiorstwa.
METODY ANALIZY POTENCJAŁU STRATEGICZNEGO PRZEDSIĘBIORSTWA
- analiza zasobów - badanie potencjału firmy poprzez zebranie i opis zasobów, którymi dysponuje firma, aby określić stan ich funkcjonalności.
- analiza kluczowych czynników sukcesu - utworzenie listy czynników, zgodnie z określonymi kryteriami, istotnie wpływających na rozwój firmy oraz możliwość utrzymania przewagi konkurencyjnej.
- model łańcucha wartości - analiza procesów zarządzania oraz działalności w danym sektorze przedsiębiorstwa, określenie mocnych i słabych stron firmy.
- cykl życia produktu, technologii, organizacji - pozwala na określenie faz rozwoju produktu, technologii oraz organizacji.
- metody portfelowe - pozwalają na ocenę struktur istniejących w organizacji oraz formułowanie zmian w sposobie zarządzania. Do metod portfelowych zaliczamy: Macierz BCG (Boston Consulting Group), Macierz ADL (A.D. Little’a), Macierz McKinsey’a (GE - General Electric Corporation), Macierz C.W. Hofera.
- bilans strategiczny
METODY ZINTEGROWANE ANALIZY STRATEGICZNEJ
- analiza SWOT - ocena i określenie pozycji strategicznej firmy, na podstawie analizy makro-otoczenia i mikro-otoczenia, w celu doboru odpowiedniej strategii.
- metoda ASTRA - zintegrowana metoda planowania strategicznego, umożliwia wybór racjonalnej strategii spośród możliwych alternatyw.
- analiza SPACE (Strategic Position and Action Evaluation) - ma na celu określenie możliwości rozwojowych firmy poprzez analizę dotychczasowej działalności oraz zajmowanej pozycji na rynku konkurencyjnym.
| Metody analizy strategicznej — artykuły polecane |
| Prognozowanie przychodów i kosztów — Scenariusze możliwych zdarzeń — Controlling strategiczny — Analiza strategiczna — Identyfikacja i ocena zagrożeń i szans — Macierz ADL — System informacji strategicznej — Portfelowa analiza strategiczna — Rachunek kosztów cyklu życia produktu |
Bibliografia
- Fudaliński J., Markiewicz P., Smutek H., Szplit A., (2002), Strategie rozwoju organizacji, ANTYKWA, Kraków
- Kałkowska J., (2010), Zarządzanie strategiczne. Metody analizy strategicznej z przykładami, wyd.I, Politechnika Poznańska, Poznań
- Kononiuk A., Nazarko J., (2014), Scenariusze w antycypowaniu i kształtowaniu przyszłości , Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa
- Kozioł K. (2010), Analiza strategiczna przedsiębiorstwa na poziomie makrootoczenia, WNEiZ, nr 17
- Penc-Pietrzak I. (2003), Analiza strategiczna w zarządzaniu firmą. Koncepcja i stosowanie, C.H. Beck, Warszawa
- Pierścionek Z. (2011), Zarządzanie strategiczne w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Tyrańska M., Walas-Trębacz J. (2010), Wykorzystanie metod analizy strategicznej w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków
- Woźniak K. (2005), System informacji menedżerskiej jako instrument zarządzania strategicznego w firmie, praca doktorska, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków
Autor: Krzysztof Woźniak, Anna Klafczyńska, Mariola Paś
