Koszt ukryty
Koszt ukryty - to koszty, które nie są wyszczególnione w cenie za towar/usługę i przez to trudne do oszacowania przy podejmowaniu decyzji finansowych[1].
Przykład ukrytego kosztu
Budowa nowego obiektu wiąże się z licznymi kosztami, które nie są oczywiste. Te ukryte koszty mogą znacząco wpłynąć na takie kwestie, jak tworzenie zleceń zmian lub potencjalny wzrost cen w zależności od użytego materiału oraz wszelkie podwyżki cen, które mogą nastąpić w ramach umowy. Na przykład firma "X" rozważa budowę nowego stadionu z budżetem 100 000,00 $. Firma budowlana rozpoczyna proces budowy, a następnie lokalny właściciel domu pozywa wszystkich za zmniejszenie wartości jego nieruchomości. Pozew będzie kosztował, ale nie doda żadnej wartości do obiektu ani nie pomoże w opłaceniu jego budowy. Została więc ukryta w pierwotnym budżecie, ponieważ nie była przewidziana.
Dodatkowo mogą istnieć ukryte koszty związane z nieoczekiwanym problemem środowiskowym. Analiza wpływu na środowisko w ramach procesu "należytej staranności" to standardowy wydatek. Należyta staranność obejmuje dokładne zbadanie proponowanej transakcji biznesowej w celu ustalenia, czy istnieją jakiekolwiek potencjalne problemy prawne lub finansowe. Analiza oddziaływania na środowisko ma na celu ustalenie, czy grunt jest skażony, czy też mogą wystąpić jakiekolwiek środki zaradcze (np. problemy z zagrożonymi gatunkami). Te kwestie mogą zakończyć cały projekt[2].
Rozwiązanie problemu ukrytych kosztów zadłużenia w łańcuchach dostaw
Cena sprzedaży towarów składa się głównie z dwóch kategorii kosztów. Z jednej strony są to koszty materiałów i robocizny, z drugiej są to koszty związane z kapitałem. Ten zawiązany kapitał jest często finansowany kapitałem pożyczonym, dlatego oprocentowanie kapitału pożyczonego ma decydujące znaczenie dla określenia kosztu kapitału w łańcuchach dostaw. Ponieważ koszty te są wbudowane w cenę sprzedaży, a w praktyce w przeszłości miały ograniczoną widoczność, możemy również mówić o ukrytym koszcie zadłużenia. Należy zauważyć, że koszty te są generowane na każdym etapie łańcucha dostaw i przechodzą na kolejny etap w ramach ceny sprzedaży. Koszty zadłużenia stanowią zatem znaczną część końcowej ceny sprzedaży płaconej przez konsumenta końcowego[3].
Zmiany struktury opłat oraz wpływ ukrytych kosztów
Fundusze na bieżąco zmieniają strukturę opłat, co utrudnia porównywanie funduszy w czasie i rodzi pytanie, czy poszczególne struktury opłat i ich zmiany są wykorzystywane do ukrycia rzeczywistego wpływu opłat, czy też zmiany są rzeczywiście w najlepszych interesach klientów.
Inna kwestia dotycząca ukrytych opłat. Badanie przeprowadzone w 1998 r. przez Towers Perrin dotyczące europejskich opłat za zarządzanie funduszami pokazuje, że niektórzy zarządzający funduszami nie zgłaszają pełnych zestawów opłat. Trzy kluczowe opłaty dotyczą zarządzania aktywami, pośrednictwa (tj. realizacji transakcji) i przechowywania. Istnieją również opłaty za[4]:
- raportowanie,
- księgowość,
- pomiar wydajności.
Z badań wynika, że niektórzy zarządzający funduszami zgłaszają opłatę za zarządzanie aktywami (jako pewną część wartości zarządzanych aktywów netto) dopiero po odliczeniu opłat maklerskich i powierniczych. Ten brak przejrzystości może prowadzić do zachęty rezygnacji z portfela. Dzieje się tak zwłaszcza wtedy, gdy transakcje są realizowane przez wewnętrznego brokera, a opłata za pośrednictwo jest ukryta przed klientem. Z kolei niektórzy zarządzający funduszami korzystają z usług brokerów dyskontowych, aby obniżyć koszty dla klienta. Niektórzy klienci narzucają limity obrotów, aby obniżyć koszty[5].
Koszty zadłużenia w łańcuchach dostaw
W łańcuchach dostaw często występuje zjawisko zadłużenia, które może generować znaczne koszty ukryte. Zadłużenie może dotyczyć zarówno dostawców, jak i odbiorców w łańcuchu dostaw.
Koszty zadłużenia mogą wynikać z różnych czynników. Przede wszystkim, gdy dostawca jest zadłużony, może nie być w stanie zapewnić ciągłości dostaw, co prowadzi do opóźnień w całym łańcuchu dostaw. Te opóźnienia mogą spowodować dodatkowe koszty, takie jak utrata klientów lub konieczność poszukiwania alternatywnych dostawców za wyższe ceny.
Ponadto, zadłużenie może prowadzić do niewypłacalności dostawcy, co z kolei może skutkować utratą zaliczek wpłaconych przez odbiorców. Odbiorcy muszą wtedy szukać nowych dostawców, co wiąże się z kosztami związanych z negocjacjami, weryfikacją jakości nowego dostawcy itp.
Koszty zadłużenia mogą również wynikać z konieczności finansowania działalności dostawcy. Jeśli dostawca musi zaciągnąć pożyczki na pokrycie bieżących kosztów, to musi ponieść koszty odsetek, co zwiększa jego koszty ogólne. Te koszty mogą być przenoszone na odbiorców w postaci wyższych cen, co z kolei wpływa na ich własne koszty.
Aby minimalizować koszty zadłużenia w łańcuchach dostaw, ważne jest, aby zarówno dostawcy, jak i odbiorcy byli odpowiedzialni finansowo i starali się utrzymać stabilność finansową. Dostawcy powinni unikać nadmiernego zadłużenia i dbać o terminowe spłaty swoich zobowiązań. Odbiorcy z kolei powinni dokładnie analizować kondycję finansową dostawców przed podjęciem współpracy oraz monitorować ich płynność finansową na bieżąco.
Zmiany struktury opłat a ukryte koszty
Zmiany struktury opłat w łańcuchach dostaw mogą generować koszty ukryte. Przykładem takiej zmiany może być wprowadzenie opłat za dostarczenie towaru w określonym czasie lub za dodatkowe usługi, które dotychczas były w cenie podstawowej.
Wprowadzenie nowych opłat może prowadzić do wzrostu kosztów dla odbiorców, którzy muszą płacić za dodatkowe usługi lub za szybsze dostarczenie towaru. Te koszty mogą być trudne do przewidzenia, ponieważ nie są one uwzględniane w pierwotnej umowie handlowej, a pojawiają się jako niespodziewane koszty dodatkowe.
Ponadto, zmiany struktury opłat mogą prowadzić do konieczności reorganizacji procesów w łańcuchu dostaw. Odbiorcy muszą dostosować swoje działania do nowych wymagań i zasady płatności, co z kolei generuje koszty związane z przestawieniem się na nową strukturę opłat.
Aby minimalizować koszty związane ze zmianami struktury opłat, ważne jest, aby dostawcy i odbiorcy byli w pełni świadomi wszelkich zmian i ich potencjalnych skutków finansowych. Warto przed podpisaniem umowy dokładnie przeanalizować wszelkie opłaty i zasady płatności oraz skonsultować się z ekspertami, aby dobrze zrozumieć, jakie mogą być ukryte koszty związane z tymi zmianami.
Ukryte koszty związane z nieprzejrzystością opłat
Nieprzejrzystość opłat może prowadzić do generowania kosztów ukrytych w łańcuchach dostaw. Brak jasności i przejrzystości w strukturze opłat może utrudniać odbiorcom zrozumienie, jakie koszty są uwzględniane w cenie i jakie mogą pojawić się dodatkowe koszty.
Jednym z przykładów nieprzejrzystości opłat jest ukryte stosowanie dodatkowych opłat lub opłat ukrytych w umowach handlowych. Dostawcy mogą wprowadzać dodatkowe opłaty po podpisaniu umowy, które wcześniej nie były omawiane lub skonsultowane. Tego rodzaju koszty ukryte mogą znacznie wpłynąć na marże odbiorców i być trudne do przewidzenia.
Ponadto, nieprzejrzystość opłat może prowadzić do trudności w porównywaniu ofert od różnych dostawców. Odbiorcy mogą mieć trudności w określeniu, która oferta jest najbardziej opłacalna, jeśli nie mają pełnej wiedzy na temat wszystkich kosztów związanych z daną ofertą.
Aby minimalizować koszty związane z nieprzejrzystością opłat, ważne jest, aby dostawcy byli transparentni w swoich działaniach i dostarczali jasne informacje na temat wszystkich kosztów związanych z daną usługą. Odbiorcy powinni również dokładnie analizować umowy handlowe przed podpisaniem ich i zadawać pytania, aby upewnić się, że nie ma żadnych ukrytych opłat.
Wpływ niskiej jakości na koszty ukryte
Jakość produktów i usług ma ogromne znaczenie dla powodzenia firmy. Niska jakość może prowadzić do poważnych konsekwencji, w tym do wzrostu kosztów ukrytych. Koszty te są często niezauważalne na pierwszy rzut oka, ale mają ogromne znaczenie dla efektywności operacyjnej i rentowności.
Pierwszym kosztem ukrytym związanym z niską jakością jest utrata klientów. Kiedy produkt lub usługa nie spełnia oczekiwań klientów, ci często przechodzą do konkurencji. Zdobywanie nowych klientów jest kosztowne, dlatego utrata istniejących klientów z powodu niskiej jakości jest poważnym problemem. Firmy muszą inwestować więcej w marketing i sprzedaż, aby zrekompensować utratę klientów, co z kolei prowadzi do wzrostu kosztów.
Kolejnym kosztem ukrytym jest negatywny wizerunek firmy. Kiedy produkt lub usługa jest niskiej jakości, klienci często dzielą się swoimi negatywnymi doświadczeniami z innymi. To może prowadzić do rozpowszechniania się negatywnych opinii o firmie w społecznościach online, na forach dyskusyjnych czy w mediach społecznościowych. Taki negatywny wizerunek może wpływać na reputację firmy i jej zdolność do przyciągania nowych klientów. Firmy muszą inwestować w działania naprawcze, takie jak monitorowanie opinii w Internecie i zarządzanie reputacją, co wiąże się z dodatkowymi kosztami.
Dodatkowym kosztem ukrytym jest utrata zaufania klientów. Kiedy produkt lub usługa nie spełnia oczekiwań klienta, może to prowadzić do utraty zaufania. Klienci mogą czuć się oszukani i zrażeni do firmy. Utrata zaufania może prowadzić do długoterminowych konsekwencji, takich jak zmniejszenie lojalności klientów i spadek sprzedaży. Firmy muszą podejmować wysiłki, aby odzyskać zaufanie klientów, co z kolei wiąże się z dodatkowymi kosztami.
Koszty ukryte związane z reklamacjami i naprawami
Niskiej jakości produkt lub usługa często prowadzi do zwiększonej liczby reklamacji i napraw. Reklamacje są kosztowne zarówno pod względem finansowym, jak i reputacyjnym dla firm. Koszty związane z reklamacjami obejmują obsługę klienta, przetwarzanie reklamacji, wysyłkę produktów do naprawy, koszty materiałów i robocizny. Firmy muszą zatrudniać dodatkowy personel lub korzystać z zewnętrznych firm do obsługi reklamacji, co zwiększa koszty operacyjne.
Naprawy są również kosztowne dla firm. Jeśli produkt jest niskiej jakości, istnieje większe ryzyko wystąpienia awarii lub uszkodzeń. Naprawa produktów może wymagać zakupu części zamiennych, wynajęcia specjalistycznego personelu lub skorzystania z usług zewnętrznych. Koszty naprawy mogą być znaczne, zwłaszcza jeśli naprawa musi być wykonana poza gwarancją. Firmy muszą uwzględnić te koszty w swoich budżetach i planach finansowych.
Dodatkowo, koszty ukryte związane z reklamacjami i naprawami obejmują również utratę czasu i energii pracowników. Kiedy pracownicy muszą zajmować się reklamacjami i naprawami, tracą czas, który mogliby poświęcić na inne działania, takie jak rozwijanie nowych produktów lub obsługa klientów. Tracenie czasu i energii na rozwiązywanie problemów związanych z niską jakością produktów lub usług może prowadzić do frustracji pracowników i obniżenia morale w firmie.
Koszty ukryte wynikające z nieefektywnej organizacji pracy
Brak wykorzystania potencjału pracowników
Jednym z głównych kosztów ukrytych wynikających z niewłaściwej organizacji pracy jest niewykorzystanie pełnego potencjału pracowników. Kiedy pracownicy nie są odpowiednio wykorzystani, ich umiejętności, doświadczenie i wiedza zostają zmarnowane. Przedsiębiorstwo traci w ten sposób możliwość zwiększenia efektywności i innowacyjności.
Aby uniknąć tego kosztu, przedsiębiorstwa powinny dokładnie analizować zadania i obowiązki swoich pracowników oraz dopasowywać je do ich umiejętności i zainteresowań. Warto również inwestować w rozwój pracowników poprzez szkolenia i kursy, aby zwiększyć ich kompetencje i umiejętności.
Nadmiar pracy
Kolejnym kosztem ukrytym jest nadmiar pracy. Gdy pracownicy mają zbyt wiele obowiązków i nie są w stanie ich wykonać w wyznaczonym czasie, prowadzi to do stresu, zmęczenia i obniżenia jakości pracy. Nadmiar pracy może prowadzić do popełniania błędów, spadku produktywności oraz zwiększenia absencji.
Aby zminimalizować ten koszt, przedsiębiorstwa powinny dokładnie planować i rozdzielać zadania między pracowników, uwzględniając ich umiejętności i dostępność. Może być konieczne również zwiększenie zatrudnienia lub reorganizacja struktury organizacyjnej w celu lepszego rozłożenia obciążeń pracy.
Niewłaściwa komunikacja
Niewłaściwa organizacja pracy często prowadzi do problemów z komunikacją między pracownikami. Brak jasnych instrukcji, niejasne cele i brak informacji mogą prowadzić do nieefektywnej komunikacji, która z kolei prowadzi do opóźnień, błędów i konfliktów.
Aby uniknąć tego kosztu, przedsiębiorstwa powinny inwestować w skuteczne narzędzia komunikacyjne, takie jak systemy zarządzania projektami, wewnętrzne platformy komunikacyjne czy regularne spotkania zespołów. Ważne jest również zapewnienie jasnych instrukcji i celów oraz otwartego i transparentnego środowiska pracy.
Niskie zaangażowanie pracowników
Niewłaściwa organizacja pracy może również prowadzić do niskiego zaangażowania pracowników. Gdy pracownicy nie widzą sensu w tym, co robią, nie mają wpływu na podejmowane decyzje i nie czują się docenieni, ich motywacja i zaangażowanie spadają. To z kolei prowadzi do obniżenia produktywności, jakości pracy i innowacyjności.
Aby zminimalizować ten koszt, przedsiębiorstwa powinny stawiać na partycypacyjne podejście do zarządzania, angażując pracowników w procesy podejmowania decyzji, doceniając ich wkład i oferując możliwości rozwoju i awansu. Ważne jest również zapewnienie klarownych celów i oczekiwań oraz tworzenie pozytywnego i wspierającego środowiska pracy.
Brak planowania a koszty ukryte
Brak odpowiedniego planowania jest jednym z głównych czynników, które prowadzą do kosztów ukrytych związanych z zarządzaniem projektami. Koszty ukryte mogą się pojawić na różnych etapach projektu i mają negatywny wpływ na jego wyniki finansowe.
Niewłaściwe planowanie projektu może prowadzić do niedoszacowania czasu i zasobów potrzebnych do jego wykonania. W rezultacie, projekt może się przedłużać, a związane z tym opóźnienia mogą prowadzić do dodatkowych kosztów, takich jak opłaty za przedłużenie umów, utrzymanie zespołu projektowego lub straty finansowe spowodowane opóźnieniem wprowadzenia produktu na rynek.
Kolejnym czynnikiem, który może prowadzić do kosztów ukrytych, jest brak uwzględnienia ryzyka w planowaniu projektu. Projekt może być narażony na różnego rodzaju zagrożenia, takie jak nieprzewidziane zmiany w regulacjach prawnych, problemy techniczne czy problemy z dostawą materiałów. Jeśli nie zostaną podjęte odpowiednie działania zaradcze i nie zostaną uwzględnione koszty związane z ryzykiem, może dojść do nadzwyczajnych wydatków, które nie zostały uwzględnione w pierwotnym budżecie projektu.
Brak odpowiedniego planowania zasobów ludzkich może również prowadzić do kosztów ukrytych. Jeśli nie zostaną przeprowadzone analizy umiejętności i doświadczenia członków zespołu, projekt może się opóźniać lub podejmowane działania mogą być niewłaściwe, co prowadzi do nadmiernego zużycia zasobów. Ponadto, nieprawidłowe zarządzanie kadrami może prowadzić do konieczności rekrutacji dodatkowych pracowników, co wiąże się z dodatkowymi kosztami zatrudnienia.
Ważne jest również uwzględnienie kosztów ukrytych związanych z jakością projektu. Jeśli nie zostaną przeprowadzone odpowiednie testy i kontrole jakości, wadliwe produkty lub usługi mogą trafiać na rynek, co prowadzi do reklamacji i konieczności ich naprawy lub wymiany. Takie sytuacje generują dodatkowe koszty, które mogłyby być uniknięte poprzez wcześniejsze inwestowanie w systemy kontroli i zapewnienie wysokiej jakości w każdym etapie projektu.
Zmiany w strategicznym zarządzaniu projektami a koszty ukryte
Zarządzanie projektami często wymaga dostosowywania się do zmieniających się warunków rynkowych i strategicznych celów organizacji. Jednakże, brak odpowiedniego zarządzania zmianami może prowadzić do kosztów ukrytych.
Głównym powodem kosztów ukrytych związanych ze zmianami jest brak odpowiedniego procesu oceny i planowania zmian. Jeśli zmiany są wprowadzane w sposób chaotyczny i niezorganizowany, mogą prowadzić do dezintegracji projektu i utraty efektywności. Niedokonane zmiany mogą również prowadzić do konfliktów wewnątrz zespołu projektowego, co wymaga czasu i zasobów na ich rozwiązanie.
Niezrozumienie i nieakceptowanie zmian przez interesariuszy może również prowadzić do kosztów ukrytych. Jeśli interesariusze nie są odpowiednio poinformowani o zmianach i nie są zaangażowani w proces decyzyjny, mogą wystąpić opóźnienia w realizacji zmian oraz konieczność ich ponownego przemyślenia lub odwołania. Ponadto, niezadowolenie interesariuszy może prowadzić do negatywnego wpływu na wizerunek organizacji i relacje z klientami.
Ponadto, zmiany mogą prowadzić do konieczności modyfikacji infrastruktury technologicznej, oprogramowania czy procesów produkcyjnych. Brak odpowiedniego planowania i uwzględnienia kosztów związanych z tymi zmianami może prowadzić do nadzwyczajnych wydatków, które nie zostały uwzględnione w pierwotnym budżecie projektu.
Aby uniknąć kosztów ukrytych związanych ze zmianami, ważne jest, aby wprowadzać zmiany w sposób kontrolowany i zgodnie z planem. Należy przeprowadzić analizę wpływu zmian na projekt i uwzględnić koszty, zasoby i harmonogram. Ponadto, należy zapewnić odpowiednią komunikację z interesariuszami i zaangażować ich w proces decyzyjny, aby uniknąć niezrozumienia i opóźnień.
Koszty ukryte związane z nieprawidłowym zarządzaniem zapasami
Nadmierne zużycie zasobów a koszty ukryte
Nadmierne zużycie zasobów jest jednym z głównych problemów związanych z nieprawidłowym zarządzaniem zapasami w przedsiębiorstwach. Koszty ukryte, które wynikają z tego nieodpowiedniego zarządzania, mogą mieć poważne konsekwencje dla efektywności operacyjnej i wyników finansowych organizacji.
Pierwszym kosztem ukrytym związanym z nadmiernym zużyciem zasobów jest wzrost kosztów produkcji. Jeżeli przedsiębiorstwo posiada nieodpowiednią kontrolę nad swoimi zapasami, to może się zdarzyć, że niektóre zasoby będą nadmiernie wykorzystywane lub marnowane. Na przykład, jeżeli nie ma odpowiedniego monitorowania zużycia surowców, może dojść do ich nieefektywnego wykorzystania, co z kolei prowadzi do wzrostu kosztów produkcji. Wzrost kosztów produkcji może negatywnie wpływać na marże i wyniki finansowe przedsiębiorstwa.
Kolejnym kosztem ukrytym związanym z nadmiernym zużyciem zasobów jest zwiększone ryzyko związane z niedostępnością niezbędnych produktów. Jeżeli przedsiębiorstwo nie ma odpowiednich zapasów, aby zaspokoić popyt, może dojść do opóźnień w dostawach lub braku dostępności niektórych produktów. To z kolei może prowadzić do utraty klientów i strat finansowych. Ponadto, niedostępność niezbędnych produktów może wymusić konieczność korzystania z alternatywnych, droższych źródeł zaopatrzenia, co również prowadzi do wzrostu kosztów operacyjnych.
Brak dostępności produktów a koszty ukryte
Brak dostępności produktów jest kolejnym poważnym problemem związanym z nieprawidłowym zarządzaniem zapasami. Koszty ukryte związane z tym problemem mogą mieć negatywny wpływ na procesy produkcyjne oraz relacje z klientami.
Pierwszym kosztem ukrytym związanym z brakiem dostępności produktów jest utrata sprzedaży i klientów. Jeżeli przedsiębiorstwo nie ma odpowiednich zapasów, aby zaspokoić popyt rynku, może stracić klientów na rzecz konkurencji. Brak dostępności produktów prowadzi do niezadowolenia klientów, którzy mogą zdecydować się na zakup u innego dostawcy. Utrata klientów może mieć poważne konsekwencje dla wyników finansowych przedsiębiorstwa, zwłaszcza jeżeli są to klienci stałej bazy.
Kolejnym kosztem ukrytym związanym z brakiem dostępności produktów jest utrata zaufania klientów. Jeżeli przedsiębiorstwo nie jest w stanie dostarczyć zamówionych produktów na czas, może to prowadzić do utraty zaufania klientów. Zaufanie jest kluczowe dla budowania długotrwałych relacji z klientami i utrzymania konkurencyjnej pozycji na rynku. Brak dostępności produktów może naruszyć to zaufanie, co może mieć negatywne skutki zarówno w krótkim, jak i długim okresie.
Przypisy
Koszt ukryty — artykuły polecane |
Analiza make-or-buy — Wartość odtworzeniowa — Planowanie finansowe — Ilościowe techniki oceny zagrożeń i szans — Plan finansowy — Plan kontroli zmian w projekcie — Zarządzanie zmianą w projekcie — Ryzyko — Ryzyko w transakcjach międzynarodowych |
Bibliografia
- Blake D., (2006), Pension Finance, John Wiley & Sons, s. 130
- Fried G., Shapiro S. J., DeSchriver T. D., (2008), Sport Finance, Human Kinetics, s. 230
- Templar S., Hofmann E., Findlay C., (2020), Financing the End-to-End Supply Chain: A Reference Guide to Supply Chain Finance, Kogan Page Publishers, s. 128
Autor: Oliwia Książek