Rodzaje informacji

W przedsiębiorstwie, informacje ekonomiczne odgrywają kluczową rolę w podejmowaniu decyzji biznesowych. Istnieje wiele różnych rodzajów informacji ekonomicznych, które można podzielić na następujące kategorie:

• Faktograficzna. Informacje faktograficzne dotyczą konkretnych faktów i danych liczbowych. Są one oparte na obiektywnych źródłach, takich jak raporty finansowe, dokumenty księgowe czy dane statystyczne. Przedsiębiorstwa wykorzystują tego rodzaju informacje do analizy finansowej, oceny efektywności operacyjnej i podejmowania decyzji inwestycyjnych.
• Techniczna. Informacje techniczne dotyczą specyficznych aspektów związanych z produkcją, procesami technologicznymi i wydajnością operacyjną przedsiębiorstwa. Obejmują one dane dotyczące wykorzystania maszyn, technologii, innowacji, a także wyniki badań i rozwoju. Przedsiębiorstwa wykorzystują te informacje do doskonalenia procesów produkcyjnych i zwiększenia efektywności operacyjnej.
• Techniczno-ekonomiczna. Informacje techniczno-ekonomiczne łączą aspekty techniczne i ekonomiczne. Obejmują one informacje dotyczące kosztów produkcji, wydajności, jakości, dostępności surowców i innych czynników wpływających na rentowność przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwa wykorzystują tego rodzaju informacje do analizy kosztów, oceny efektywności inwestycji i podejmowania decyzji dotyczących cen.
• Ścisłe ekonomiczna. Informacje ścisłe ekonomiczne dotyczą ogólnych zasad ekonomii i teorii gospodarczych. Obejmują one analizy makroekonomiczne, prognozy gospodarcze, trendy rynkowe i regulacje prawne dotyczące działalności gospodarczej. Przedsiębiorstwa wykorzystują te informacje do oceny ryzyka, planowania strategicznego i dostosowania się do zmieniającego się otoczenia biznesowego.
• Jednostkowa. Informacje jednostkowe dotyczą konkretnej jednostki biznesowej lub projektu. Obejmują one dane dotyczące wyników finansowych, wskaźników wydajności, analizy konkurencji i informacji o rynku. Przedsiębiorstwa wykorzystują te informacje do oceny wyników operacyjnych, identyfikacji mocnych i słabych stron oraz doskonalenia strategii biznesowej.
• Zagregowana. Informacje zagregowane obejmują dane pochodzące z różnych jednostek biznesowych, oddziałów lub sektorów gospodarki. Są one agregowane w celu uzyskania szerszego obrazu sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa lub całej branży. Przedsiębiorstwa wykorzystują te informacje do analizy rynku, porównania wyników operacyjnych i oceny konkurencyjności.
• Cyfrowa. Informacje cyfrowe są w formie elektronicznej i mogą obejmować różne typy danych, takie jak tekst, obrazy, dźwięki i filmy. Są one przechowywane i przetwarzane za pomocą komputerów i systemów informatycznych. Przedsiębiorstwa wykorzystują te informacje do analizy danych, zarządzania informacją i podejmowania decyzji opartych na technologiach cyfrowych.
• Indywidualna. Informacje indywidualne dotyczą konkretnych osób, klientów, pracowników lub partnerów biznesowych. Obejmują one dane personalne, historię transakcji, preferencje zakupowe i inne informacje dotyczące relacji biznesowych. Przedsiębiorstwa wykorzystują te informacje do personalizacji oferty, zarządzania relacjami z klientami i doskonalenia strategii marketingowych.
• Zbiorowa. Informacje zbiorowe dotyczą grupy osób, klientów, pracowników lub innych interesariuszy. Są one agregowane i analizowane w celu uzyskania ogólnego obrazu preferencji, zachowań i trendów. Przedsiębiorstwa wykorzystują te informacje do segmentacji rynku, tworzenia grup docelowych i doskonalenia strategii marketingowych.
• Dokumentacyjna. Informacje dokumentacyjne obejmują wszystkie dokumenty, raporty, umowy i inne materiały pisemne. Są one istotne dla przechowywania i udostępniania informacji w przedsiębiorstwie. Przedsiębiorstwa wykorzystują te informacje do zarządzania dokumentacją, archiwizacji i zapewnienia dostępu do niezbędnych informacji.
• Retrospektywna. Informacje retrospektywne dotyczą przeszłych wydarzeń, wyników finansowych i osiągnięć przedsiębiorstwa. Są one wykorzystywane do analizy przeszłych działań, oceny skuteczności strategii i doskonalenia działań w przyszłości. Przedsiębiorstwa wykorzystują te informacje do uczenia się na błędach i podejmowania lepszych decyzji biznesowych.
• Bieżąca. Informacje bieżące dotyczą aktualnych wydarzeń, danych operacyjnych i bieżących wyników przedsiębiorstwa. Są one niezbędne do monitorowania działalności, podejmowania szybkich decyzji i reagowania na zmieniającą się sytuację rynkową. Przedsiębiorstwa wykorzystują te informacje do zarządzania operacjami, planowania krótkoterminowego i podejmowania decyzji na podstawie aktualnych danych.

Funkcje informacji ekonomicznej w przedsiębiorstwie

Informacje ekonomiczne pełnią wiele istotnych funkcji w przedsiębiorstwie. Oto najważniejsze z nich:

• Informowanie: Informacje ekonomiczne dostarczają aktualnych danych i faktów, które są niezbędne do podejmowania decyzji biznesowych. Przedsiębiorstwa korzystają z nich, aby poznać stan finansowy, wyniki operacyjne i inne istotne informacje dotyczące działalności.
• Analiza: Informacje ekonomiczne umożliwiają analizę danych liczbowych, trendów rynkowych, efektywności operacyjnej i innych czynników wpływających na rentowność przedsiębiorstwa. Analiza tych informacji pozwala na identyfikację mocnych i słabych stron, wykrywanie trendów i podejmowanie skutecznych decyzji.
• Planowanie: Informacje ekonomiczne są niezbędne do planowania strategicznego, operacyjnego i finansowego przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwa korzystają z nich, aby określić cele biznesowe, opracować strategie działania i ustalić budżet na przyszły okres.
• Kontrola: Informacje ekonomiczne umożliwiają monitorowanie wyników operacyjnych, ocenę efektywności działań i kontrolę nad realizacją założonych celów. Przedsiębiorstwa korzystają z nich, aby ocenić skuteczność strategii, identyfikować odchylenia od planu i podejmować działania korygujące.
• Podejmowanie decyzji: Informacje ekonomiczne są kluczowe dla podejmowania decyzji biznesowych. Przedsiębiorstwa korzystają z nich, aby ocenić rentowność inwestycji, zidentyfikować szanse i zagrożenia, wybierać strategie marketingowe i podejmować decyzje operacyjne.
• Komunikacja: Informacje ekonomiczne są podstawą komunikacji wewnętrznej i zewnętrznej przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwa korzystają z nich, aby przekazywać informacje pracownikom, partnerom biznesowym, klientom, inwestorom i innym interesariuszom.

Rodzaje informacji w przedsiębiorstwie

• Zewnętrzne vs. wewnętrzne informacje. Informacje w przedsiębiorstwie można podzielić na zewnętrzne i wewnętrzne. Informacje zewnętrzne pochodzą spoza przedsiębiorstwa i obejmują dane o rynku, konkurencji, trendach branżowych oraz regulacjach prawnych. Są one istotne dla podejmowania strategicznych decyzji i planowania działalności. Natomiast informacje wewnętrzne to dane generowane wewnątrz przedsiębiorstwa, takie jak dane finansowe, raporty z działów, wyniki sprzedaży itp. Są one kluczowe dla monitorowania bieżącej sytuacji w firmie i podejmowania operacyjnych decyzji.
• Wtórne informacje. Wtórne informacje to informacje, które zostały już zebrane i opracowane przez innych. Często są one dostępne w różnych źródłach, takich jak raporty, badania rynkowe, artykuły naukowe itp. Wtórne informacje są przydatne do analizy i badania, ale mogą być również użyteczne w procesie podejmowania decyzji.
• Ilościowe vs. jakościowe informacje. Informacje ilościowe to dane liczbowe, takie jak ilość, wielkość, liczba itp. Są one mierzone i reprezentowane za pomocą liczb. Informacje jakościowe natomiast to dane opisowe, takie jak opinie, odczucia, jakość, cechy itp. Są one trudniejsze do zmierzenia, ale mogą być cenne, zwłaszcza w badaniu preferencji klientów lub ocenie jakości produktu.
• Informacje z przeszłości vs. bieżące informacje. Informacje z przeszłości to dane dotyczące już zakończonych wydarzeń i działań. Są one szczególnie przydatne do analizy i wnioskowania na podstawie wcześniejszych doświadczeń. Bieżące informacje natomiast to dane dotyczące obecnej sytuacji i stanu przedsiębiorstwa. Są one niezbędne do podejmowania bieżących decyzji i monitorowania działalności.
• Prognostyczne informacje. Prognostyczne informacje to dane dotyczące przyszłych trendów, prognoz i przewidywań. Są one przydatne do planowania strategicznego i podejmowania decyzji dotyczących rozwoju przedsiębiorstwa. Mogą obejmować prognozy sprzedaży, trendów rynkowych, zmian technologicznych itp.
• Decyzyjne informacje. Decyzyjne informacje to dane, które są istotne dla podejmowania decyzji w przedsiębiorstwie. Mogą obejmować informacje o kosztach, korzyściach, ryzyku, konkurencji, klientach itp. Decyzyjne informacje są niezbędne do podejmowania racjonalnych i dobrze uzasadnionych decyzji.
• Kontrolne informacje. Kontrolne informacje to dane, które służą do monitorowania i oceny wykonania działań oraz osiągnięcia celów przedsiębiorstwa. Mogą obejmować raporty finansowe, wskaźniki wydajności, raporty z działów, analizy wyników itp. Kontrolne informacje są istotne dla oceny efektywności i skuteczności działań przedsiębiorstwa.
• Koordynacyjne informacje. Koordynacyjne informacje to dane, które służą do koordynacji działań między różnymi działami i jednostkami organizacyjnymi w przedsiębiorstwie. Mogą obejmować harmonogramy, plany, informacje o zasobach, komunikację wewnętrzną itp. Koordynacyjne informacje są niezbędne dla efektywnej współpracy i osiągnięcia celów przedsiębiorstwa.
• Planistyczne informacje. Planistyczne informacje to dane, które są wykorzystywane do tworzenia planów strategicznych, operacyjnych i taktycznych. Mogą obejmować informacje o rynku, konkurencji, zasobach, trendach itp. Planistyczne informacje są istotne dla ustalania celów, strategii i działań przedsiębiorstwa.
• Makroekonomiczne vs. mikroekonomiczne informacje. Makroekonomiczne informacje to dane dotyczące ogólnego stanu gospodarki, takie jak PKB, inflacja, bezrobocie itp. Są one istotne dla analizy i planowania na poziomie całej gospodarki. Mikroekonomiczne informacje natomiast to dane dotyczące konkretnych przedsiębiorstw, takie jak wyniki finansowe, sprzedaż, zyski itp. Są one istotne dla analizy i planowania na poziomie poszczególnych firm.
• Formalne vs. nieformalne informacje. Formalne informacje to dane, które są gromadzone i przekazywane zgodnie z ustalonymi procedurami i strukturami organizacyjnymi. Mogą obejmować raporty, protokoły, regulaminy itp. Nieformalne informacje natomiast to dane, które są przekazywane w sposób nieoficjalny, takie jak rozmowy, plotki, sugestie itp. Zarówno formalne, jak i nieformalne informacje są istotne dla funkcjonowania przedsiębiorstwa.
• Operatywne informacje. Operatywne informacje to dane, które są niezbędne do codziennego prowadzenia działalności przedsiębiorstwa. Mogą obejmować informacje o zamówieniach, dostawach, sprzedaży, płatnościach, produkcji itp. Operatywne informacje są niezbędne dla efektywnego zarządzania operacyjnego przedsiębiorstwem.
• Specjalne informacje. Specjalne informacje to dane, które odnoszą się do konkretnych sytuacji, zdarzeń lub obszarów w przedsiębiorstwie. Mogą obejmować informacje o nowych produktach, innowacjach, zmianach w strukturze organizacyjnej, restrukturyzacji itp. Specjalne informacje są istotne dla podejmowania decyzji dotyczących konkretnych sytuacji lub obszarów działalności przedsiębiorstwa.

Rodzaje informacji według innych kryteriów

Informacje pierwotne, wtórne, tercjarne

Pierwszym kryterium, które omówimy, jest podział informacji na pierwotne, wtórne i tercjarne. Informacje pierwotne to te, które zostały zebrane i opracowane bezpośrednio przez osobę lub zespół badawczy. Są to zazwyczaj wyniki badań, eksperymentów lub ankiet przeprowadzanych w celu gromadzenia nowych danych. Informacje pierwotne są szczególnie ważne, ponieważ są oryginalne i mogą dostarczyć najbardziej aktualnych i dokładnych informacji.

Informacje wtórne to te, które zostały opracowane na podstawie informacji pierwotnych. Mogą to być raporty, analizy lub interpretacje wyników badań. Informacje wtórne są bardziej ogólne i służą jako uzupełnienie informacji pierwotnych.

Natomiast informacje tercjarne to te, które zostały opracowane na podstawie informacji wtórnych. Są to zazwyczaj podręczniki, encyklopedie, słowniki lub inne źródła, które gromadzą i prezentują informacje z różnych źródeł. Informacje tercjarne mają charakter bardziej ogólny i służą jako źródło podstawowej wiedzy na dany temat.

Informacje formalne, nieformalne

Kolejnym kryterium podziału informacji jest ich formalność. Informacje formalne są oficjalne, strukturalne i zazwyczaj pisemne. Są one przekazywane za pomocą dokumentów, umów, raportów, protokołów itp. Informacje formalne są zazwyczaj bardziej precyzyjne i mają określone zasady dotyczące ich tworzenia, przekazywania i przechowywania.

Z kolei informacje nieformalne są mniej oficjalne i mogą być przekazywane ustnie, w formie rozmów, dyskusji czy nieformalnych notatek. Mogą to być również informacje nieformalnie przekazywane za pomocą e-maili, wiadomości tekstowych lub na platformach społecznościowych. Informacje nieformalne często są mniej strukturalne i mogą zawierać elementy subiektywne lub niepotwierdzone.

Informacje publiczne, poufne

Kolejnym istotnym kryterium podziału informacji jest ich dostępność dla publiczności. Informacje publiczne są dostępne dla wszystkich i są ogólnie dostępne. Są to informacje, które nie są objęte ochroną prawno-prawną i mogą być udostępniane publicznie. Przykładami informacji publicznych mogą być dokumenty rządowe, publikacje naukowe lub raporty korporacyjne udostępnione publicznie.

Natomiast informacje poufne są ograniczone i chronione prawem. Są one dostępne tylko dla określonych osób lub grup osób, które mają odpowiednie uprawnienia. Informacje poufne często zawierają poufne dane osobowe, tajemnice handlowe, informacje dotyczące bezpieczeństwa lub inne informacje, których ujawnienie mogłoby narazić organizację na szkodę.

Informacje operacyjne, strategiczne, taktyczne

Kolejnym kryterium podziału informacji jest ich związek z różnymi poziomami zarządzania. Informacje operacyjne są związane z codziennymi operacjami i decyzjami podejmowanymi na niższym poziomie zarządzania. Są to informacje dotyczące bieżących procesów, zasobów, zadań i działań. Informacje operacyjne są niezbędne do efektywnego prowadzenia codziennych operacji organizacji.

Natomiast informacje strategiczne mają związek z długoterminowymi celami i strategiami organizacji. Są to informacje, które pomagają kształtować strategie, podejmować strategiczne decyzje i oceniać konkurencyjność organizacji na rynku. Informacje strategiczne są kluczowe dla sukcesu organizacji na dłuższą metę.

Natomiast informacje taktyczne są związane z poziomem zarządzania pośrednim, pomiędzy operacjami a strategią. Są to informacje, które pomagają w podejmowaniu taktycznych decyzji i realizacji strategicznych planów. Informacje taktyczne mają na celu zapewnienie skutecznego osiągania celów organizacji w ramach jej strategicznych ram.

Informacje tekstowe, graficzne, dźwiękowe, wideo

Kolejnym kryterium podziału informacji jest ich forma. Informacje tekstowe to informacje zapisane w formie tekstu pisemnego. Są to najbardziej powszechne formy informacji i mogą zawierać dokumenty, raporty, artykuły, książki, notatki itp.

Informacje graficzne są prezentowane za pomocą różnych rodzajów grafik, wykresów, diagramów, map, ilustracji itp. Są one szczególnie przydatne do wizualizacji danych i ułatwienia zrozumienia złożonych informacji.

Informacje dźwiękowe są prezentowane w formie dźwięku lub nagrania audio. Mogą to być nagrania rozmów, wykładów, prezentacji lub innych form komunikacji dźwiękowej.

Informacje wideo są prezentowane w formie ruchomego obrazu. Mogą to być nagrania wideo, filmy, prezentacje multimedialne itp. Informacje wideo są szczególnie efektywne w przekazywaniu wizualnych i dźwiękowych treści.

Informacje pisemne, ustne, elektroniczne

Ostatnim kryterium podziału informacji jest ich forma przekazu. Informacje pisemne są przekazywane za pomocą dokumentów, listów, notatek, raportów itp. Są one zapisane na nośnikach fizycznych i mogą być przechowywane w formie papierowej lub elektronicznej.

Informacje ustne są przekazywane w formie mówionej, w ramach rozmów, prezentacji lub spotkań. Są one szczególnie ważne w komunikacji interpersonalnej i wymagają bezpośredniego kontaktu między nadawcą a odbiorcą.

Informacje elektroniczne są przekazywane za pomocą elektronicznych systemów komunikacji, takich jak e-maile, wiadomości tekstowe, komunikatory internetowe, portale społecznościowe itp. Są one szybkie, wygodne i umożliwiają komunikację na odległość.

Podsumowując, różne kryteria podziału informacji pozwalają lepiej zrozumieć ich różnorodność i znaczenie w zarządzaniu. Rozumienie tych różnych rodzajów informacji może pomóc w efektywnym gromadzeniu, przetwarzaniu i wykorzystywaniu informacji w organizacji.

Rodzaje informacji — artykuły polecane

Dane — Badanie panelowe — Metody pozyskiwania informacji z rynku — Analiza danych — Modele procesów decyzyjnych — Model ekonometryczny — Prognozowanie — Predykcja — Cechy informacji

Bibliografia

• Flakiewicz W. (2002), Systemy informacyjne w zarządzaniu. Uwarunkowania, technologie, rodzaje, C.H. Beck, Warszawa
• Gorczyca E. (1991), Informacja naukowa z elementami naukoznawstwa, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
• Kłosiewicz-Górecka U. (2015), Źródła informacji i rodzaje potrzeb informacyjnych przedsiębiorstwa oraz przydatność informacji w zarządzaniu firmą, Marketing i Rynek, nr 4
• Woźniak K. (2005), System informacji menedżerskiej jako instrument zarządzania strategicznego w firmie, praca doktorska, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków

Autor: Krzysztof Woźniak, Agnieszka Sydorów