Popyt inwestycyjny
Popyt inwestycyjny - związany jest z planowanymi przez przedsiębiorstwa działaniami polegającymi na powiększeniu jego zasobu trwałego tj. np. zakup maszyn i urządzeń oraz zasobu obrotowego, czyli powiększenie stanu zapasów. Funkcja popytu inwestycyjnego przedstawia zależność pomiędzy planowanymi inwestycjami przez przedsiębiorstwo, a poziomem stopy procentowej. Położenie takiej krzywej popytu inwestycyjnego jest zależne od:
- wielkości uzyskanych zysków,
- kosztu nowych maszyn
Jeżeli nastąpi wzrost ceny danego zakupu nowego dobra kapitałowego przyczynia się to do obniżenia stopy zwrotu z zamrożonych funduszy w inwestycjach spowoduje to zmniejszenie rozmiarów inwestycji zamierzonych. Natomiast wzrost kosztów nowych, kapitałowych dóbr przyczynia się do przesunięcia funkcji w dół popytu inwestycyjnego[1].
Jeżeli dane przedsiębiorstwo rozpoczyna mniej optymistycznie oceniać kształtowanie się popytu na dany produkt, skoryguje w dół szacunki wielkości zysków przewidywanych w każdym projekcie inwestycyjnym. Niższy poziom oczekiwanego popytu i zysku przyczynia się do przesunięcia krzywej danego popytu w dół. Przy dłuższym okresie życia danego, ekonomicznego dobra kapitałowego, tym większy pojawia się wpływ niewielkiej zmiany stopy procentowej na dochodowość projektu inwestycyjnego. Krzywa danego popytu inwestycyjnego będzie wtedy nachylona bardziej płasko w przypadku o długim okresie użytkowania aniżeli w sytuacji szybko zużywających się urządzeń i maszyn. Krzywa popytu inwestycyjnego jest przydatna w badaniu inwestycji w kapitałach obrotowych, np.:
- zapasy surowców
- produkcji w toku
- wyrobów gotowych
Źródła popytu inwestycyjnego
Zależy on głównie od przewidywań przedsiębiorstw co do wzrostu bądź spadku popytu na ich produkty. Nie ma on ścisłego zwitku pomiędzy bieżąca produkcją i bieżącymi przewidywaniami dotyczącymi zmian popytu i produkcji w przyszłości. Wiąże się to z faktem, że czasami produkcja jest wysoka i wzrasta, czasem jest wysoka, a w późniejszym okresie spada.
Popyt inwestycyjny jest bardzo istotnym elementem popytu globalnego. Całkowity popyt i inwestycyjny obejmuje zapotrzebowanie na kapitał trwały oraz inwestycje w kapitał obrotowy.
Pojęcie popytu inwestycyjnego jest logicznie uzasadnione, ponieważ przedsiębiorstwa powiększają swoje zasoby parku maszynowego, ponieważ przewidują istnienie opłacanych możliwości rozszerzenia skali produkcji poprzez bardziej kapitałochłonne metody wytwarzania. Każda z firm zgłaszających popyt na dany środek inwestycyjny waży z jednej strony korzyści wprowadzenia nowych środków produkcji, czyli po prostu zysk, z drugiej zaś, koszty nowych inwestycji. Widać tutaj oczywiści pewien problem ryzyka, ponieważ korzyści pojawią się dopiero w przyszłości natomiast koszty należy ponieść już dziś. Przedsiębiorstwo zatem, musi porównać wartość przyszłych zysków i bieżących kosztów inwestycji. Firma zgłaszając popyt inwestycyjny musi odpowiedzieć sobie na pytanie, czy inwestycja przyniesie wystarczająco wysokie zyski w przyszłości by można było spłacić ewentualny kredyt zaciągnięty na jej sfinansowanie. Oczywiście wynika stąd logiczny wniosek, że im wyższa stopa procentowa, tym wyższa musi być stopa zwrotu z inwestycji. Biorąc rzecz inaczej, zysk z inwestycji musi być co najmniej równy kosztowi alternatywnemu funduszy zamrożonych w tych inwestycjach.
Załóżmy na potrzeby zobrazowania niniejszego pojęcia, że firma dokonuje przeglądu projektów inwestycyjnych. Przy wysokiej stopie procentowej tylko niewiele z nich ma na tyle wysoką opłacalność, bu móc pokryć ich koszt alternatywny. W miarę obniżenia się stopy procentowej przedsiębiorstwo ma większe możliwości inwestycyjne, a zatem wybór odnośnie projektu inwestycyjnego. W tym miejsku dochodzą do głosu inne metody zarządzania projektem.
Czynniki wpływające na popyt inwestycyjny
Czynniki ekonomiczne
Popyt inwestycyjny jest jednym z kluczowych czynników wpływających na rozwój gospodarczy. Funkcja popytu inwestycyjnego opisuje zależność między inwestycjami a poziomem dochodu narodowego. Wzrost dochodu narodowego zwykle prowadzi do zwiększenia popytu inwestycyjnego, ponieważ przedsiębiorstwa mają większe środki finansowe do inwestowania.
Stopa procentowa ma istotny wpływ na popyt inwestycyjny. Wysoka stopa procentowa zwykle skutkuje zmniejszeniem inwestycji, ponieważ przedsiębiorstwa muszą płacić wyższe koszty związane z pożyczkami. Z drugiej strony, niska stopa procentowa może zachęcać do zwiększenia inwestycji, ponieważ przedsiębiorstwa mogą łatwiej uzyskać finansowanie.
Zyski przedsiębiorstw są istotnym czynnikiem wpływającym na popyt inwestycyjny. Jeżeli przedsiębiorstwa osiągają wysokie zyski, zazwyczaj są bardziej skłonne do inwestowania w nowe maszyny i urządzenia. Natomiast wysokie koszty związane z zakupem i utrzymaniem nowych maszyn mogą zniechęcać przedsiębiorstwa do inwestycji.
Wzrost cen i kosztów nowych dóbr kapitałowych może prowadzić do zmniejszenia popytu inwestycyjnego. Przedsiębiorstwa mogą być mniej skłonne do inwestowania, jeżeli koszty zakupu i utrzymania tych dóbr są zbyt wysokie. Ponadto, wzrost cen może prowadzić do zmniejszenia rentowności inwestycji, co wpływa negatywnie na popyt inwestycyjny.
Czynniki psychologiczne i społeczne
Przewidywania przedsiębiorstw dotyczące popytu mają istotne znaczenie dla popytu inwestycyjnego. Jeżeli przedsiębiorstwa oczekują wzrostu popytu na swoje produkty lub usługi, są bardziej skłonne do inwestowania w rozwój i ekspansję. Natomiast pesymistyczne przewidywania mogą prowadzić do zmniejszenia popytu inwestycyjnego.
Inwestycje zagraniczne mogą mieć znaczący wpływ na popyt inwestycyjny w kraju. Przyjęcie inwestycji zagranicznych może przyczynić się do wzrostu inwestycji w sektorze, w którym odbywa się inwestycja. Ponadto, inwestycje zagraniczne mogą przynieść technologie i know-how, które wpływają na rozwój inwestycji w kraju.
Innowacje technologiczne mają istotne znaczenie dla popytu inwestycyjnego. Przedsiębiorstwa, które wprowadzają innowacyjne rozwiązania, często muszą inwestować w nowoczesne technologie i urządzenia. Ponadto, innowacje mogą stymulować popyt inwestycyjny poprzez tworzenie nowych rynków i możliwości biznesowych.
Czynniki polityczne i prawne
Polityka fiskalna i monetarna mają istotny wpływ na popyt inwestycyjny. Przykładowo, obniżenie stawek podatkowych dla przedsiębiorstw może zachęcać do większych inwestycji. Z kolei, polityka monetarna, poprzez kontrolę podaży pieniądza i stóp procentowych, może wpływać na dostępność finansowania i koszty inwestycji.
Stabilność polityczna i prawna kraju ma istotne znaczenie dla popytu inwestycyjnego. Przedsiębiorstwa preferują inwestycje w krajach o stabilnym systemie politycznym i prawnym, które gwarantuje ochronę ich interesów. Niemożność przewidywania zmian politycznych lub niepewność prawna może zniechęcać przedsiębiorstwa do inwestycji.
Polityka rządu może odgrywać istotną rolę w kształtowaniu popytu inwestycyjnego poprzez wprowadzanie środków wspierających przedsiębiorczość i inwestycje. Przykładowe działania to ulgi podatkowe, programy dotacyjne, czy tworzenie dogodnych warunków dla prowadzenia działalności gospodarczej. Tego rodzaju inicjatywy mogą zachęcać przedsiębiorstwa do inwestowania.
Czynniki demograficzne i środowiskowe
Zmiany demograficzne mogą mieć znaczący wpływ na popyt inwestycyjny. Przykładowo, wzrost liczby ludności w danym regionie może prowadzić do większego zapotrzebowania na infrastrukturę i usługi, co stymuluje inwestycje. Ponadto, zmiany w strukturze demograficznej, takie jak starzenie się społeczeństwa, mogą generować popyt na usługi i produkty związane z opieką zdrowotną i opieką społeczną.
Zrównoważony rozwój i ochrona środowiska są coraz ważniejsze dla popytu inwestycyjnego. Przedsiębiorstwa coraz częściej uwzględniają czynniki środowiskowe w swoich strategiach inwestycyjnych. Inwestycje zgodne z zasadami zrównoważonego rozwoju mogą być bardziej atrakcyjne dla inwestorów i konsumentów, co wpływa pozytywnie na popyt inwestycyjny.
Inwestycje w infrastrukturę
Inwestycje w infrastrukturę odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu popytu inwestycyjnego. Rozwój infrastruktury, takiej jak drogi, mosty, porty, linie kolejowe czy sieć energetyczna, przyczynia się do wzrostu atrakcyjności danego obszaru dla inwestorów. Działania takie mają wpływ na poprawę warunków prowadzenia działalności gospodarczej oraz zwiększenie przepustowości i efektywności logistycznej.
Przykładem dużego projektu infrastrukturalnego jest budowa autostrady A2, która połączyła Warszawę z Berlinem. Ten projekt miał ogromny wpływ na popyt inwestycyjny w Polsce. Inwestorzy zainteresowani sektorem logistycznym zaczęli inwestować w magazyny i centra dystrybucyjne wzdłuż trasy autostrady, wykorzystując jej strategiczne położenie. Ponadto, inwestycje w infrastrukturę drogową znacznie ułatwiły przemieszczanie się towarów oraz osób, co miało pozytywny wpływ na rozwój turystyki i handlu.
Inwestycje w sektorze technologicznym
Rozwój technologii i innowacji ma kluczowe znaczenie dla kształtowania popytu inwestycyjnego. Inwestorzy często lokują swoje środki w sektorze technologicznym, gdzie innowacyjne rozwiązania mogą generować wysokie zyski. Przykładem inwestycji w sektorze technologicznym jest rozwój startupów i firm z branży IT. Wiele nowych przedsiębiorstw, które oferują innowacyjne rozwiązania, przyciąga inwestorów, którzy widzą duży potencjał wzrostu w tym sektorze.
Wpływ inwestycji w sektorze technologicznym na popyt inwestycyjny jest ogromny. Firmy inwestujące w nowe technologie i badania rozwojowe często generują duże zamówienia na sprzęt, oprogramowanie oraz usługi doradcze. Ponadto, rozwój sektora technologicznego przyciąga również inwestorów zagranicznych, którzy widzą dużą perspektywę wzrostu i innowacji.
| Popyt inwestycyjny — artykuły polecane |
| Dźwignia operacyjna — Wydatki inwestycyjne — Długi okres — Okres zwrotu — Krzywa popytu inwestycyjnego — Akcelerator — Zysk — Oszczędności — Teoria cyklu koniunkturalnego M. Kaleckiego |
Przypisy
- ↑ Ślusarczyk B. Ślusarczyk S. Podstawy mikro - i makroekonomiis. 327-328
Bibliografia
- Begg D., Fischer S., Dornbusch R. (2007), Ekonomia. Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
- Hall R., Taylor J. (2004), Makroekonomia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Mamcarz K. (2014), Popyt na rynku złota, Lublin
- Mikołajczyk J. (2001), Struktura popytu na kapital inwestycyjny w wojewodztwie malopolskim, Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej w Krakowie. Sesja Naukowa, tom 78
- Ostrowski M. (1992), Popyt inwestycyjny, Raporty / Instytut Rozwoju i Studiów Strategicznych, nr 1
- Samuelson W., Marks S. (1998), Ekonomia menedżerska, Wydawnictwo PWE, Warszawa
- Ślusarczyk B., Ślusarczyk S. (2011), Podstawy mikro - i makroekonomii, Politechnika Lubelska, Lublin
- Włodarczyk R. (2015), Struktura popytu globalnego a wzrost gospodarczy w krajach Europy środkowej i wschodniej, Studia i rozprawy, nr 10
Autor: Sławomir Nowak, Sabina Deć
