Sharing economy

Sharing economy, znane również jako gospodarka współdzielenia, to model ekonomiczny oparty na dzieleniu się zasobami, produktami i usługami między jednostkami lub firmami. W przeciwieństwie do tradycyjnej gospodarki, w której posiadanie i konsumpcja są podstawowymi wartościami, sharing economy koncentruje się na wykorzystaniu i dzieleniu istniejących zasobów w sposób bardziej efektywny i zrównoważony.

Główne idee i cele sharing economy

Sharing economy ma na celu wykorzystanie wartości niewykorzystanych produktów i aktywów. Przykładem może być wynajem pokoju w domu, który jest czasami nieużywany. Osoba, która ma wolne miejsce, może je udostępnić innym osobom za opłatą, generując dodatkowy dochód. To samo dotyczy również innych aktywów, takich jak samochody czy narzędzia. Dzięki sharing economy, te zasoby mogą być wykorzystywane w pełni, zamiast leżeć nieużywane i marnować swoją wartość.

Sharing economy oferuje zarówno korzyści finansowe, jak i niefinansowe. Osoby, które korzystają z usług sharing economy, mogą zaoszczędzić pieniądze, ponieważ mogą korzystać z produktów i usług w niższej cenie niż w tradycyjnym modelu biznesowym. Ponadto, udział w sharing economy może przynieść korzyści ekologiczne, ponieważ dzielenie się zasobami prowadzi do zmniejszenia zużycia i marnotrawstwa.

Rozwój technologii mobilnych i społeczności internetowych odegrał kluczową rolę w rozwoju sharing economy. Aplikacje mobilne i platformy internetowe umożliwiają łatwe połączenie osób, które chcą udostępnić swoje zasoby lub skorzystać z usług innych osób. Dzięki temu sharing economy stało się bardziej dostępne i wygodne dla wszystkich stron.

Wprowadzenie sharing economy wprowadza nowy model gospodarki, w którym wykorzystuje się niewykorzystane zasoby i dzieli się nimi z innymi osobami. Ten model ma wiele korzyści zarówno dla jednostek, jak i dla społeczeństwa jako całości.

Podstawowe elementy sharing economy

Współczesne społeczeństwo staje się coraz bardziej świadome znaczenia dzielenia się zasobami. Dzielenie się jest podstawową koncepcją sharing economy, która polega na udostępnianiu nieużywanych lub nadmiarowych zasobów innym ludziom. Przykładem może być wypożyczanie narzędzi, samochodów, ubrań lub innych przedmiotów, które nie są stale wykorzystywane przez ich właścicieli.

Handel wymienny jest inną formą współpracy, która występuje w sharing economy. Polega on na wymianie dóbr lub usług bez wykorzystywania tradycyjnej waluty. W ramach tego modelu, ludzie mogą wymieniać się przedmiotami, np. książkami, grami komputerowymi, czy ubraniami, bez konieczności płacenia gotówką. Tego rodzaju wymiana jest korzystna zarówno dla stron transakcji, jak i dla środowiska naturalnego, ponieważ zmniejsza produkcję i zużycie nowych przedmiotów.

Sharing economy promuje również ideę pożyczania jako alternatywy dla posiadania na własność. Wiele osób posiada przedmioty, które używają tylko okazjonalnie, np. kosiarkę do trawy, odkurzacz przemysłowy czy kajaki. Dzięki platformom internetowym, takim jak wypożyczalnie sprzętu, możliwe jest wynajęcie tych przedmiotów na krótki okres, bez konieczności ich zakupu. To nie tylko oszczędza pieniądze, ale również zmniejsza ilość nieużywanych przedmiotów, które zalegają w domach.

Sharing economy promuje również wynajmowanie nieużywanych zasobów jako sposób na zarabianie pieniędzy. Wielu ludzi posiada puste mieszkania, niezajęte miejsca parkingowe lub niepotrzebne samochody. Dzięki platformom internetowym, takim jak Airbnb czy Turo, można łatwo wynająć te zasoby innym osobom, generując dodatkowy dochód. Wynajmowanie nieużywanych zasobów jest korzystne zarówno dla właścicieli, którzy mogą zarobić pieniądze, jak i dla wynajmujących, którzy mają dostęp do taniego i elastycznego zakwaterowania czy transportu.

Sharing economy promuje również recycling jako ważny element ochrony środowiska. W ramach sharing economy, wiele rzeczy, które normalnie zostałyby wyrzucone, może zostać przekazanych innym ludziom, którzy nadal mogą z nich korzystać. Przykładem może być wymiana ubrań, mebli czy elektroniki. Dzięki temu, zasoby są wykorzystywane w sposób bardziej efektywny, a ilość odpadów zmniejsza się.

Wspólna konsumpcja w sharing economy nie ogranicza się tylko do przedmiotów, ale również do umiejętności i usług. Coraz więcej osób decyduje się na wykonanie czegoś samodzielnie zamiast korzystania z usług profesjonalistów. Działające w tej dziedzinie platformy internetowe, takie jak YouTube czy Instructables, umożliwiają ludziom dzielenie się wiedzą i umiejętnościami, co pozwala na zaoszczędzenie pieniędzy oraz rozwijanie własnych kompetencji.

Ostatnim elementem sharing economy jest wolontariat. Ludzie chętnie angażują się w różnego rodzaju działania społeczne, oferując swoje umiejętności i czas innym potrzebującym. Platformy internetowe, takie jak Wolontariat.pl czy Pomagam.pl, umożliwiają łatwe znalezienie możliwości wolontariatu i połączenie ludzi chcących pomagać z tymi, którzy potrzebują pomocy.

Platformy internetowe w sharing economy

Podstawowym narzędziem w sharing economy są platformy internetowe, które pełnią rolę pośrednika pomiędzy osobami, które chcą udostępnić zasoby, a tymi, którzy chcą z nich skorzystać. Platformy te umożliwiają łatwą komunikację i wymianę informacji pomiędzy uczestnikami, co ułatwia proces udostępniania i korzystania z zasobów.

Aby zapewnić bezpieczeństwo i zaufanie w sharing economy, wiele platform internetowych wprowadza systemy ocen i opinii. Dzięki tym systemom, użytkownicy mogą oceniać i komentować innych uczestników, co pozwala na budowanie reputacji i wybór wiarygodnych partnerów transakcji. To zwiększa poczucie bezpieczeństwa i ufności w społeczności sharing economy.

Technologie mobilne i social media odgrywają kluczową rolę w rozwoju sharing economy. Dzięki aplikacjom mobilnym, użytkownicy mogą łatwo korzystać z usług sharing economy, rezerwować zasoby, komunikować się z innymi użytkownikami i zarządzać swoimi transakcjami. Social media również pełnią istotną rolę w promowaniu idei sharing economy, umożliwiając łatwe udostępnianie informacji i doświadczeń związanych z korzystaniem z usług sharing economy.

Korzyści sharing economy

Korzyści finansowe

Sharing economy oferuje możliwość zarabiania dodatkowego dochodu dla osób posiadających nieużywane zasoby. Dzięki platformom takim jak wynajem mieszkań, samochodów czy narzędzi, można wynająć swoje niepotrzebne przedmioty innym użytkownikom. W ten sposób można zarobić pieniądze na rzeczach, które zazwyczaj leżałyby nieużywane, a jednocześnie pomagać innym, którzy potrzebują dostępu do tych zasobów. To win-win sytuacja, gdzie zarówno wynajmujący, jak i wynajmujący odnoszą korzyści.

Sharing economy umożliwia elastyczność i łatwy dostęp do usług dla użytkowników. Dzięki platformom udostępniającym usługi, takim jak car-sharing czy bike-sharing, osoby nieposiadające własnego samochodu czy roweru mogą łatwo korzystać z tych środków transportu. Nie tylko jest to wygodne, ale również ekonomiczne, ponieważ użytkownik płaci tylko za czas, przez który korzysta z usługi, a nie musi inwestować w zakup własnego pojazdu.

Sharing economy może przyczynić się do redukcji kosztów dla konsumentów. Dzięki możliwości wynajmu różnych przedmiotów, np. elektroniki, sprzętu sportowego czy ubrań, konsumenci mogą korzystać z tych rzeczy bez konieczności ich zakupu. W rezultacie, nie tylko oszczędzają pieniądze, ale również unikają gromadzenia niepotrzebnych przedmiotów, które zajmują miejsce i przyczyniają się do marnotrawstwa zasobów.

Korzyści niefinansowe

Sharing economy przyczynia się do redukcji marnotrawstwa zasobów i ma pozytywny wpływ na środowisko. Dzięki możliwości współdzielenia zasobów, przedmioty są lepiej wykorzystywane i mają dłuższą żywotność. Na przykład, gdy wiele osób korzysta z jednego samochodu dzięki car-sharingowi, oznacza to mniej pojazdów na drogach, mniejsze zużycie paliwa i mniejszą emisję szkodliwych substancji do atmosfery. W rezultacie, sharing economy przyczynia się do ochrony środowiska i zmniejszenia negatywnego wpływu działalności człowieka na planetę.

Sharing economy sprzyja budowaniu więzi społecznych i wzajemnej pomocy między ludźmi. Dzięki platformom sharingowym, takim jak couchsurfing czy foodsharing, użytkownicy mają możliwość nawiązywania kontaktów i spotykania się z innymi osobami, które są zainteresowane współdzieleniem swoich zasobów. To tworzy społeczność opartą na zaufaniu i wspólnych wartościach, gdzie ludzie pomagają sobie nawzajem i dzielą się swoimi doświadczeniami.

Sharing economy może przyczynić się do zmiany zachowań konsumenckich w kierunku bardziej zrównoważonego stylu życia. Dzięki możliwości korzystania z wynajmowanych przedmiotów czy usług, konsumenci są bardziej świadomi i selektywni w swoich wyborach. Zamiast kupować nowe rzeczy, które zostaną użyte tylko kilka razy, mogą skorzystać z udostępnianych przez innych użytkowników. To prowadzi do zmniejszenia produkcji i zużycia, co ma pozytywny wpływ na środowisko naturalne.

Wyzwania i potencjalne zagrożenia sharing economy

Brak regulacji i ochrony konsumenta

Sharing economy, mimo swojej popularności i rosnącego znaczenia, stoi przed wyzwaniem braku odpowiednich regulacji i ochrony konsumenta. Wielu użytkowników korzystających z platform sharing economy jest zdeterminowanych, aby zapewnić swoim klientom jak najlepsze doświadczenia i bezpieczeństwo, jednakże istnieje potrzeba wprowadzenia odpowiednich regulacji i standardów bezpieczeństwa.

W przypadku wynajmu mieszkań, na przykład, brak jednoznacznych przepisów może prowadzić do nieuczciwych praktyk ze strony niektórych użytkowników. Może to obejmować ukryte opłaty, nieodpowiednie warunki zakwaterowania lub brak odpowiednich procedur bezpieczeństwa. Wprowadzenie regulacji, które obejmują sprawdzanie jakości oferowanych usług oraz wymóg posiadania ubezpieczenia dla użytkowników platform sharing economy, jest niezbędne do zapewnienia ochrony konsumenta.

Budowanie zaufania i reputacji uczestników

Sharing economy opiera się na zaufaniu między użytkownikami platform. Jednym z największych wyzwań dla tego modelu biznesowego jest budowanie zaufania i reputacji uczestników. W celu zapewnienia uczciwości i jakości usług, wiele platform korzysta z systemów ocen i opinii.

Systemy ocen i opinii pozwalają użytkownikom oceniać i komentować doświadczenia związane z korzystaniem z usług innych uczestników sharing economy. Dzięki temu potencjalni klienci mogą dokonać świadomego wyboru i zaufać odpowiednim dostawcom usług. Jednakże, istnieje wyzwanie związane z manipulacją systemem ocen, co może prowadzić do niesprawiedliwych opinii. Właściciele platform muszą więc stale ulepszać swoje systemy ocen i opinii, aby zapewnić uczciwość i wiarygodność.

Wpływ na tradycyjne modele biznesowe

Sharing economy ma znaczący wpływ na tradycyjne modele biznesowe, co może stanowić wyzwanie dla wielu firm. Wielu przedsiębiorców musi zmierzyć się z koniecznością adaptacji i innowacji, aby przetrwać w erze sharing economy.

Przykładowo, firmy działające w sektorze transportu muszą stawić czoła konkurencji ze strony platform ride-sharing. Konwencjonalne taksówki muszą dostosować swoje usługi i zmierzyć się z nowymi modelami biznesowymi. Podobnie, branża hotelarska musi znaleźć sposoby na konkurowanie z platformami oferującymi wynajem mieszkań na krótki okres.

Wprowadzenie sharing economy wymaga od tradycyjnych firm podejmowania ryzyka, innowacji i dostosowywania się do nowych realiów biznesowych.

Konsekwencje dla rynku pracy

Sharing economy ma również wpływ na rynek pracy. Z jednej strony, tworzy nowe możliwości zatrudnienia w sektorze usług. Platformy takie jak Uber czy Airbnb pozwalają ludziom na dodatkowy zarobek poprzez udostępnianie swoich zasobów.

Z drugiej strony, sharing economy jest krytykowane za brak zabezpieczeń socjalnych i niskie zarobki dla niektórych dostawców usług. Wielu użytkowników sharing economy nie jest formalnie zatrudnionych i nie ma dostępu do tradycyjnych świadczeń socjalnych. Konieczne jest więc znalezienie równowagi, która zapewni korzyści zarówno użytkownikom, jak i pracownikom platform sharing economy.

Efektywność wykorzystania zasobów a społeczność lokalna

Sharing economy może przyczynić się do efektywniejszego wykorzystania zasobów, a jednocześnie ma wpływ na społeczność lokalną. Poprzez udostępnianie zasobów, takich jak samochody czy mieszkania, sharing economy może zmniejszyć ilość nieużywanych lub nieużywanych w pełni zasobów.

Jednakże, sharing economy może również prowadzić do przemieszczenia zasobów z tradycyjnych firm lokalnych na platformy globalne. Może to mieć negatywny wpływ na lokalne przedsiębiorstwa, które nie są w stanie konkurować z globalnymi gigantami sharing economy. Wpływ sharing economy na rozwój lokalnej przedsiębiorczości musi być więc starannie monitorowany i zarządzany.

Wnioskując, sharing economy niesie ze sobą wiele korzyści, ale także wiele wyzwań i potencjalnych zagrożeń. Konieczne jest wprowadzenie odpowiednich regulacji i standardów bezpieczeństwa, budowanie zaufania i reputacji uczestników, adaptacja tradycyjnych modeli biznesowych, zrównoważone korzyści dla rynku pracy oraz monitorowanie wpływu na lokalną społeczność. Tylko w ten sposób sharing economy może osiągnąć swoje pełne potencjał i przyczynić się do zrównoważonego rozwoju gospodarczego.

Sharing economy a rozwój lokalnej przedsiębiorczości

Promocja i sprzedaż lokalnych produktów i usług

Sharing economy, czyli gospodarka współdzielenia, stanowi istotne narzędzie wspierające rozwój lokalnej przedsiębiorczości. Jednym z głównych aspektów tego modelu jest promocja i sprzedaż lokalnych produktów oraz usług. Dzięki platformom internetowym, takim jak Uber, Airbnb czy OLX, lokalni przedsiębiorcy mają możliwość dotarcia do szerszego grona klientów i promocji swojej oferty.

Działanie w ramach sharing economy pozwala lokalnym przedsiębiorcom na zwiększenie widoczności swojej działalności. Dzięki platformom internetowym mogą oni dotrzeć do nowych klientów, którzy poszukują lokalnych produktów i usług. To z kolei przekłada się na wzrost sprzedaży i generowanie większych dochodów. Dodatkowo, dzięki takim platformom przedsiębiorcy mogą również zaoferować swoje usługi w ramach innowacyjnych modeli biznesowych, np. poprzez wynajem krótkoterminowy, co może przyczynić się do zwiększenia ich konkurencyjności na rynku.

Tworzenie nowych miejsc pracy w sektorze usług

Sharing economy stwarza również możliwość tworzenia nowych miejsc pracy w sektorze usług. Dzięki temu modelowi, osoby posiadające nieużywane zasoby, takie jak niewykorzystywane pomieszczenia czy niepotrzebne przedmioty, mogą je udostępnić innym użytkownikom, generując przy tym dochody. Ponadto, platformy sharing economy umożliwiają również zatrudnienie dla osób, które chcą podjąć pracę na elastycznych warunkach, np. jako taksówkarze czy hostowie na Airbnb.

Sharing economy daje szansę osobom, które posiadają nieużywane zasoby, na wygenerowanie dodatkowych dochodów. Przykładem może być wynajem niewykorzystywanego mieszkania czy samochodu. Dzięki temu, osoby te mogą stać się aktywnymi uczestnikami rynku i wykorzystać potencjał swoich zasobów. Z drugiej strony, korzystanie z usług sharing economy daje użytkownikom dostęp do różnorodnych usług, które są udostępniane przez innych użytkowników. To z kolei tworzy nowe możliwości zatrudnienia w sektorze usług, gdzie osoby posiadające odpowiednie umiejętności mogą oferować swoje usługi na platformach sharing economy.

Równomierne rozmieszczenie zasobów ekonomicznych na poziomie regionalnym

Sharing economy ma istotny wpływ na równomierne rozmieszczenie zasobów ekonomicznych na poziomie regionalnym. Dzięki temu modelowi, zasoby, które wcześniej były ograniczone do określonych obszarów, mogą być wykorzystywane na szerszą skalę. Na przykład, dzięki platformom takim jak Uber czy BlaBlaCar, transport prywatny może być wykorzystywany w znacznie bardziej efektywny sposób, co prowadzi do zmniejszenia potrzeby posiadania własnego samochodu i związanych z tym kosztów. To z kolei przyczynia się do równomiernej dystrybucji zasobów i zmniejszenia nierówności regionalnych.

Sharing economy przyczynia się do wzrostu gospodarczego na poziomie regionalnym poprzez stymulowanie lokalnej przedsiębiorczości i tworzenie nowych miejsc pracy. Dzięki temu modelowi, lokalne społeczności mają szansę na rozwój i wzrost ich potencjału gospodarczego. Ponadto, sharing economy może przyczynić się do redukcji zjawiska sezonowości w niektórych branżach, gdzie udostępnianie zasobów przez lokalnych przedsiębiorców może zrównoważyć popyt i podaż, przyczyniając się do stabilizacji rynku.

Wpływ sharing economy na społeczeństwo i gospodarkę

• Zmiana zachowań konsumenckich. Sharing economy, czyli gospodarka dzielenia, ma istotny wpływ na zachowania konsumenckie. Dzięki temu modelowi konsumenci zaczynają bardziej świadomie korzystać z zasobów, co przekłada się na zmniejszenie marnotrawstwa i efektywniejsze wykorzystanie dostępnych usług i produktów. Sharing economy zachęca konsumentów do bardziej świadomego podejścia do konsumpcji. Dzielenie się zasobami i korzystanie z usług na zasadzie współdzielenia sprawia, że konsumenci zaczynają doceniać wartość przedmiotów i zasobów oraz są bardziej skłonni do ich długotrwałego użytkowania. W rezultacie, zmniejsza się ilość produktów wyrzucanych na śmietnik i zwiększa się świadomość ekologiczna, co ma korzystny wpływ na środowisko naturalne.

• Zmniejszenie nierówności społecznych. Sharing economy daje możliwość korzystania z usług i produktów także osobom o mniejszych dochodach, co przyczynia się do zmniejszenia nierówności społecznych. Dzięki platformom sharing economy, takim jak Uber czy Airbnb, osoby o mniejszych dochodach mogą korzystać z tanich usług transportowych lub znaleźć niedrogie zakwaterowanie. W ten sposób, dostępność usług i produktów staje się bardziej równa dla wszystkich grup społecznych. Tradycyjne modele konsumpcji często wykluczają osoby o mniejszych dochodach, które nie mają możliwości korzystania z drogich usług czy zakupu nowych produktów. Sharing economy eliminuje tę barierę, umożliwiając dostęp do tanich usług i produktów na zasadzie współdzielenia. W ten sposób, osoby o mniejszych dochodach mają możliwość korzystania z usług, których wcześniej nie było dla nich dostępnych.

• Zrównoważony rozwój gospodarczy. Sharing economy przyczynia się do zrównoważonego rozwoju gospodarczego poprzez redukcję marnotrawstwa zasobów i ochronę środowiska. Dzięki współdzieleniu zasobów, takich jak samochody czy mieszkania, zmniejsza się ilość nowych produktów produkowanych i konieczność ich zakupu. To z kolei prowadzi do mniejszego zużycia surowców naturalnych i niższej emisji CO2, co ma pozytywny wpływ na środowisko naturalne. Tradycyjne modele konsumpcji często prowadzą do marnotrawstwa zasobów, gdyż ludzie kupują więcej, niż faktycznie potrzebują. Sharing economy sprzyja redukcji marnotrawstwa, ponieważ korzysta z istniejących zasobów i umożliwia ich efektywne wykorzystanie. Dzięki temu, zasoby są wykorzystywane w sposób bardziej zrównoważony, a środowisko naturalne jest chronione.

• Wpływ na ekonomiczną równowagę regionalną. Sharing economy ma także wpływ na ekonomiczną równowagę regionalną, ponieważ daje możliwość rozwoju lokalnych społeczności i przedsiębiorstw. Platformy sharing economy, takie jak lokalne sieci carsharingowe czy platformy umożliwiające wynajem narzędzi, sprzyjają rozwojowi lokalnych przedsiębiorstw i generują nowe miejsca pracy. Dodatkowo, korzystanie z lokalnych usług i produktów wspiera lokalną gospodarkę, wpływając pozytywnie na rozwój regionów. Sharing economy zachęca do korzystania z lokalnych usług i produktów, co przyczynia się do rozwoju lokalnych społeczności i przedsiębiorstw. Dzięki temu modelowi, lokalne przedsiębiorstwa mają szansę na konkurowanie z dużymi korporacjami, a lokalne społeczności mogą czerpać korzyści z rozwoju lokalnej gospodarki. To z kolei przyczynia się do większej równowagi ekonomicznej między różnymi regionami.

Sharing economy — artykuły polecane

Prosument — C2B — Prosumpcja — Nowy marketing — Giełda transportowa — Crowdsourcing — Marketing społeczny — Asymetria informacji — Marketing mobilny — Analiza opłacalności eksportu

Bibliografia

• Botsman R. (2015), Defining The Sharing Economy: What is Collaborative Consumption - And What Isn’t?
• Botsman R., Rogers R. (2010), What’s Mine is Yours, The rise of collaborative consumption, Harper Collins Publishers, New York
• Burgiel A. (2015), Wspólna konsumpcja jako alternatywny model spożycia i jej przejawy w zachowaniach konsumentów, (w:) Kieżel E., Smyczek S. (red.) Zachowania konsumentów. Procesy unowocześniania konsumpcji, Wolters Kluwer Polska, Warszawa, s. 153-192
• Jaros B. (2016), Sharing economy jako ważny trend w obszarze zrównoważonej konsumpcji, Handel Wewnętrzny nr 5 - Instytut Ekologii Terenów Uprzemysłowionych - Katowice
• Koźlak A. (2017), Sharing economy jako nowy trend społeczno-gospodarczy, Prace naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, nr, 489
• Rudawska I. (2016), Ekonomia dzielenia się, czyli konsumpcja współdzielona i inne formy alternatywnego dostępu do dóbr, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach nr.254
• Ziobrowska J. (2017), Sharing economy jako nowy trend konsumencki, Repozytorium Uniwersytetu Wrocławskiego

Autor: Jakub Kozioł