Prosumpcja

Prosumpcja pochodzi z połączenia dwóch angielskich słów production (ang. produkcja) oraz consumption (ang. konsumpcja). Termin ten oznacza zaangażowanie konsumentów w produkcje, aż po zaniknięcie różnic między tymi dwoma procesami. Można ją również określić jako chęć posiadania produktu dostosowanego do naszych potrzeb, zindywidualizowanego.

Prosumenta od zwykłego konsumenta różni chęć w tworzeniu nowych produktów czy usług oferowanych przez producentów. Pierwsi wykazują się zwiększoną aktywnością w tym zakresie.

Pojęcie to ma wiele określeń o zbliżonym znaczeniu, są to między innymi: współkreacja, współwytwarzanie, konsumpcja współdzielona, czy produkcja partnerska. Podanych terminów nie można jednak traktować jako synonimy, gdyż mimo łączącego ich wspólnego podejmowania decyzji przez zainteresowanych czy dzielenia się opiniami, to jednak brakuje im zatarcia różnicy w procesach produkcyjnych i konsumpcyjnych.

TL;DR

Prosumpcja to połączenie produkcji i konsumpcji, które oznacza zaangażowanie konsumentów w tworzenie produktów dostosowanych do ich potrzeb. Prosumenci wykazują zwiększoną aktywność w tworzeniu nowych produktów i usług. Pojęcie prosumpcji ma wiele określeń o podobnym znaczeniu, ale brakuje im zatarcia różnicy między procesami produkcyjnymi i konsumpcyjnymi. Początki prosumpcji można doszukiwać się w udziale konsumentów w części prac, które dotychczas wykonywali pracownicy przedsiębiorstw. Współczesne technologie, zwłaszcza Internet, umożliwiają większe zaangażowanie konsumentów i zwiększenie zysków producentów. Prosumenci korzystają z nowych technologii i media społecznościowe, oczekując różnych korzyści. Cele prosumpcji różnią się dla producentów i konsumentów, ale obie strony czerpią z jej efektów. Prosumenci mogą oddziaływać na przedsiębiorstwa poprzez produkowanie na własny użytek, wystawianie opinii, udział w konkursach i próby wpływania na producentów i ich oferty.

Piersze przejawy prosumpcji

Za prekursora pojęcia prosumpcji uznaje się A. Tofflera, który użył go w latach 80. XX wieku. Definiował on prosumentów jako osoby wytwarzające dobra na własny użytek, zatem nie mogli być oni przypisani ani do grupy konsumentów, ani producentów. Zauważa on, że na przestrzeni lat rynek się zmieniał. Przed pojawieniem się handlu wymiennego gdzie role konsumenta i producenta są jasno rozdzielone, byliśmy społeczeństwem rolniczym, gdzie są one pewnego rodzaju jednością.

Początków tendencji zwiększenia ponownie udziału klienta w produkcji, Toffler doszukuje się w początku lat 70. XX wieku. Wtedy bowiem w aptekach w różnych krajach pojawił się test ciążowy. Pozwoliło to wykonywać samodzielnie w domu badanie, które dotychczas było możliwe przeprowadzenie tylko i wyłącznie w gabinecie lekarskim. Klasyfikuje on prosumentów jako członków tzw. sektora A gospodarki, czyli osoby wykonujące prace bezpłatnie, na użytek swój, rodziny, czy społeczności lokalnej. Obecnie jednak isnieje możliwość zarabiania na prosumpcji

Nowoczesna prosumpcja

Nowoczesne teorie prosumcji definiują konsumenta jako produkującego zarówno na własny użytek ale również innych. Wykazuje większe zaangażowanie konsumentów oraz zwiększenie zysków producentów poprzez działanie tych pierwszych. Początków rozwoju nowoczesnej prosumpcji możemy doszukiwać się w udziale konsumentów w części prac, które dotychczas wykonywali pracownicy przedsiębiorstw na przykład rozwój samoobsługi.

Czynnikami determinującymi te zmiany są między innymi wzrost ilości wolnego czasu czy możliwość przeplatania pracy zawodowej z konsumpcja. Jednak jako główną przyczynę należy zaliczyć postęp technologiczny, a przede wszystkim rozpowszechnienie się Internetu

Współcześni prosumenci są to bowiem osoby, które większość czasu spędzają używając nowych technologii takich jak telefon komórkowy czy komputer. Jednym z najczęściej używanych narzędzi do kontaktu z klientami są media społecznościowe, gdzie konsumenci mogą wyrażać swoje opinie lub wyrażać aprobatę poprzez popularne "lajki". W zamian oczekują oni różnego rodzajów benefitów. Innym przykładem prosumpcji może być personalizacja. Wiele firm pozwala konsumentom na zaprojektowanie wymarzonego, dostosowanego do ich potrzeb produktu, który zaspokoi ich oczekiwania. Znakomitym przejawem prosumpcji jest udział klientów w różnego rodzaju konkursach na stworzenie produktu bądź elementu marketingowego jakim jest na przykład reklama. Przykładem tutaj może być firma Redd`s, która zorganizowała kampanie na zaprojektowanie puszki, którą potem mogliby zobaczyć na półkach sklepowych. Akcja spotkała się z olbrzymim odzewem, znacznie większym niż zakładano

Cele prosumpcji

Możemy znaleźć wiele celów prosumpcji, jest ona bowiem złożonym zjawiskiem. Należy zauważyć, że wyróżnimy inne dla producentów, a inne dla konsumentów, bowiem obie strony czerpią z jej efektów

Najważniejsze cele dla producentów:

• zwiększenie ilości sprzedanych produktów,
• zastosowanie skutecznych działań marketingowych.
• wzrost pozytywnych odczuć z przedsiębiorstwem,
• wzrost społecznej odpowiedzialności
• zawiązanie relacji z konsumentem

Najważniejsze cele dla konsumentów:

• pomoc w stworzeniu produktu spełniającego oczekiwania
• otrzymywanie benefitów za współprace
• poprawa samooceny, spełnienie potrzeby bycia dostrzeżonym
• wzrost świadomości marki wśród społeczeństwa
• poprawa lub pogorszenie wizerunku producenta

Działania prosumenckie

Prosumenci mogą na wiele sposobów oddziaływać na przedsiębiorstwa, są to bowiem konsumenci, którzy cechują się brakiem bierności w stosunku do proponowanej oferty marek. Zdają sobie sprawę z posiadania silnej pozycji na rynku, co daje im możliwość oczekiwania spełniania ich indywidualnych potrzeb. Wśród głównych działań przez nich podejmowanych możemy wyróżnić:

• produkujących na własny użytek
• wystawiających opinie odnośnie producentów, czy samych produktów
• biorących udział w konkursach czy innego rodzaju akcjach poprzez na przykład pokazywanie swoich pomysłów
• próbujących wpływać na producentów i ich oferty

Prosumpcja — artykuły polecane

Prosument — Nowy marketing — Celebrity Endorsement — Filantropia — Sharing economy — Marketing szeptany — Employer branding — Generacja Z — Dizajn

Bibliografia

• Baruk A. (2017), Prosumpcja jako wielowymiarowe zachowanie rynkowe. Zakres aktywności marketingowej współczesnych nabywców, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Mitręga M., Witczak O. (2012), Prosumpcja jako przejaw przedsiębiorczości konsumenckiej, Zeszyty naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 97
• Szul E. (2013), Prosumpcja jako aktywność współczesnych konsumentów - uwarunkowania i przejawy, Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Toffler A. (1986), Trzecia fala, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa
• Wolny R. (2013), Prosumpcja i prosument na rynku e-usług, Konsumpcja i rozwój, nr 1(4)

Autor: Aleksandra Bogdan