Model zarządzania strategicznego

Model zarządzania strategicznego
Polecane artykuły
Strategia informacyjna System zarządzania strategicznego Funkcje planowania strategicznego Planowanie strategiczne Opór wobec zmian Implementacja strategii Modele zarządzania zasobami ludzkimi Proces budowy strategii Klasy rozwiązań informatycznych

Schemat ogólnej koncepcji modelu zarządzania strategicznego przedstawiono na poniższym rysunku. Szczególną uwagę należy zwrócić na informacyjno-funkcjonalne sprzężenia zwrotne wskazujące na dynamiczny charakter zarządzania strategicznego w przedsiębiorstwie.

Powinien on uwzględniać zmiany w otoczeniu przedsiębiorstwa i ich wpływ na realizowaną strategię. W skrajnym przypadku modyfikacji (dostosowaniu) może ulec również misja przedsiębiorstwa czyli jego naczelny cel strategiczny.

Rys. Model zarządzania strategicznego przedsiębiorstwem

Źródło: (A. Stabryła 1995, s. 34)

Zarządzanie strategiczne

Zarządzanie strategiczne przedsiębiorstwem to proces planowania i podejmowania decyzji, które mają na celu osiągnięcie celów strategicznych przedsiębiorstwa. Składa się z kilku kluczowych etapów:

• Analiza otoczenia: polega na zidentyfikowaniu kluczowych czynników zewnętrznych i wewnętrznych, które mogą mieć wpływ na działalność przedsiębiorstwa.
• Formułowanie strategii: polega na określeniu celów strategicznych i opracowaniu planów działania, które pozwolą na ich osiągnięcie.
• Implementacja strategii: polega na wprowadzeniu planów działania w życie, co może wymagać restrukturyzacji organizacji, zmiany procesów itp.
• Kontrola i monitorowanie: polega na regularnym sprawdzaniu postępów w realizacji celów strategicznych i wprowadzaniu zmian, jeśli to konieczne.

Zarządzanie strategiczne pozwala przedsiębiorstwu na dostosowanie się do zmieniającego się otoczenia, określenie swojej pozycji na rynku, a także określenie kierunku rozwoju firmy.

Procesy planowania w zarządzaniu strategicznym

Planowanie strategiczne odgrywa kluczową rolę w procesie zarządzania strategicznego. Jest to proces, który obejmuje określanie celów strategicznych, opracowywanie strategii, identyfikację misji i wizji przedsiębiorstwa, a także opracowywanie planów działania.

Definicja i znaczenie planowania strategicznego w kontekście zarządzania strategicznego polega na tworzeniu spójnego i długoterminowego planu działania, który pozwala przedsiębiorstwu osiągnąć swoje cele strategiczne. Jest to proces, który umożliwia przedsiębiorstwu skoncentrowanie się na najważniejszych obszarach działalności i określenie kierunku, w jakim powinno się rozwijać.

Planowanie strategiczne odgrywa kluczową rolę w osiąganiu celów strategicznych przedsiębiorstwa. Dzięki temu procesowi przedsiębiorstwo może skoncentrować się na osiąganiu długoterminowych celów, zamiast reagować na bieżące wyzwania i problemy.

Elementy składowe planowania strategicznego, takie jak misja, wizja, cele i strategie, są kluczowymi elementami tego procesu. Misja przedsiębiorstwa określa jego główne cele i wartości, a wizja przedstawia pożądany stan przyszły. Cele strategiczne określają, czego przedsiębiorstwo chce osiągnąć, a strategie określają, jak to osiągnąć.

Efektywne planowanie strategiczne przynosi wiele korzyści. Po pierwsze, umożliwia przedsiębiorstwu skoncentrowanie się na najważniejszych obszarach działalności i celach strategicznych. Po drugie, pozwala na lepsze wykorzystanie zasobów i ograniczenie marnotrawstwa. Po trzecie, umożliwia przedsiębiorstwu dostosowanie się do zmieniającego się otoczenia biznesowego. Wreszcie, planowanie strategiczne poprawia komunikację i koordynację w przedsiębiorstwie.

Proces planowania strategicznego wiąże się również z pewnymi wyzwaniami i bariery. Jednym z największych wyzwań jest przewidywanie przyszłych trendów i zmian w otoczeniu biznesowym. Ponadto, proces ten wymaga zaangażowania zarządu i innych kluczowych interesariuszy, a także odpowiednich zasobów i czasu.

Etapy planowania strategicznego

Proces planowania strategicznego składa się z kilku etapów, które są kluczowe dla jego skuteczności. Pierwszym etapem jest identyfikacja celów strategicznych. W tym etapie przedsiębiorstwo musi określić, czego chce osiągnąć w długim okresie czasu. Cele powinny być konkretnie sformułowane, mierzalne, osiągalne, realistyczne i czasowo określone.

Kolejnym etapem jest analiza sytuacji. W tym etapie przedsiębiorstwo ocenia swoje otoczenie biznesowe, identyfikuje siły i słabości, analizuje możliwości i zagrożenia. Istotne narzędzia i techniki wykorzystywane w tym etapie to analiza SWOT, analiza PESTEL i analiza pięciu sił Portera.

Następnie przedsiębiorstwo dokonuje wyboru strategii. W tym etapie analizuje się różne możliwości i wybiera się tę, która najlepiej odpowiada na cele strategiczne przedsiębiorstwa. Istotne narzędzia i techniki stosowane w tym etapie to macierz BCG, analiza kosztów i korzyści, drzewo celów.

Ostatnim etapem jest opracowanie planów działania. W tym etapie przedsiębiorstwo tworzy konkretne działania, które będą realizowane w celu osiągnięcia celów strategicznych. Plan działania powinien być konkretny, mierzalny, osiągalny, realistyczny i czasowo określony.

Skuteczne identyfikowanie celów strategicznych i ich właściwa hierarchia są kluczowe dla sukcesu planowania strategicznego. Cele powinny być powiązane i skoncentrowane na najważniejszych obszarach działalności przedsiębiorstwa. Ponadto, analiza sytuacji jest kluczowym krokiem w planowaniu strategicznym, ponieważ umożliwia przedsiębiorstwu zrozumienie swojego otoczenia biznesowego i dostosowanie strategii do zmieniającej się sytuacji rynkowej i konkurencyjnej.

Metody i narzędzia stosowane w planowaniu strategicznym

W procesie planowania strategicznego wykorzystuje się różne metody i narzędzia, które pomagają przedsiębiorstwu lepiej zrozumieć swoje otoczenie biznesowe i podejmować lepsze decyzje strategiczne.

Jednym z najpopularniejszych narzędzi jest analiza SWOT. Jest to metoda, która umożliwia przedsiębiorstwu ocenę swoich sił, słabości, możliwości i zagrożeń. Analiza SWOT pomaga zidentyfikować obszary, w których przedsiębiorstwo ma przewagę konkurencyjną oraz obszary, które wymagają poprawy.

Innym narzędziem stosowanym w planowaniu strategicznym jest analiza PESTEL. Jest to metoda, która analizuje czynniki zewnętrzne, takie jak polityczne, ekonomiczne, społeczne, technologiczne, ekologiczne i prawne. Analiza PESTEL umożliwia przedsiębiorstwu zrozumienie otoczenia biznesowego i identyfikację czynników, które mogą mieć wpływ na jego działalność.

Analiza pięciu sił Portera jest kolejnym narzędziem stosowanym w planowaniu strategicznym. Pomaga ona przedsiębiorstwu ocenić siłę konkurencji w swojej branży. Analiza pięciu sił Portera uwzględnia czynniki, takie jak potencjalni konkurenci, dostawcy, kupujący, możliwość pojawienia się nowych konkurentów i zagrożenie ze strony substytutów.

Inne narzędzia i metody stosowane w planowaniu strategicznym to między innymi macierz BCG, analiza kosztów i korzyści, drzewo celów. Wybór odpowiednich narzędzi i technik zależy od celów i charakterystyki przedsiębiorstwa.

Koncepcje i teorie zarządzania strategicznego

Klasyczne podejście do zarządzania strategicznego opiera się na analizie rynku i konkurencji. Jest to podejście, które skupia się na identyfikacji możliwości rynkowych i konkurencyjnych oraz wykorzystaniu ich w celu osiągnięcia przewagi konkurencyjnej.

W klasycznym podejściu do zarządzania strategicznego analiza rynku i konkurencji odgrywa kluczową rolę. Przedsiębiorstwo analizuje swoje otoczenie biznesowe, identyfikuje konkurentów i analizuje ich strategie. Na podstawie tych informacji przedsiębiorstwo opracowuje strategie, które umożliwią mu osiągnięcie przewagi konkurencyjnej.

Model pięciu sił konkurencji Michaela Portera jest jednym z narzędzi, które są stosowane w klasycznym podejściu do zarządzania strategicznego. Ten model analizuje siłę konkurencji w danej branży, uwzględniając czynniki, takie jak potencjalni konkurenci, dostawcy, kupujący, możliwość pojawienia się nowych konkurentów i zagrożenie ze strony substytutów.

Klasyczne podejście do zarządzania strategicznego jest również przedmiotem krytyki i ma pewne ograniczenia. Nie uwzględnia ono innych czynników, takich jak innowacje, zrównoważony rozwój i społeczna odpowiedzialność biznesu. Ponadto, nie uwzględnia ono zmieniającego się otoczenia biznesowego i konkurencyjnego.

Nowoczesne podejście do zarządzania strategicznego

Nowoczesne podejście do zarządzania strategicznego uwzględnia innowacje, zrównoważony rozwój i społeczną odpowiedzialność biznesu. Jest to podejście, które skupia się na tworzeniu przewagi konkurencyjnej poprzez innowacje, dbanie o zrównoważony rozwój i uwzględnianie interesów społecznych.

W nowoczesnym podejściu do zarządzania strategicznego innowacje odgrywają kluczową rolę. Przedsiębiorstwo stawia sobie za cel tworzenie nowych produktów, usług i procesów, które są unikalne i przynoszą przewagę konkurencyjną. Innowacje mogą obejmować zarówno technologiczne, jak i nietechnologiczne aspekty.

Zrównoważony rozwój jest kolejnym kluczowym aspektem nowoczesnego podejścia do zarządzania strategicznego. Przedsiębiorstwo stara się osiągnąć równowagę między wzrostem ekonomicznym, ochroną środowiska i społeczną odpowiedzialnością. Przedsiębiorstwo bierze pod uwagę wpływ swoich działań na środowisko i społeczeństwo, a także długoterminowe konsekwencje tych działań.

Społeczna odpowiedzialność biznesu jest również ważnym elementem nowoczesnego podejścia do zarządzania strategicznego. Przedsiębiorstwo dba o interesy swoich interesariuszy, takich jak pracownicy, klienci, dostawcy, społeczność lokalna i środowisko naturalne. Przedsiębiorstwo angażuje się w działania społeczne i ekologiczne, które przyczyniają się do dobra społeczeństwa i ochrony środowiska.

Przykłady nowoczesnych firm i organizacji, które skutecznie wdrażają nowoczesne podejście do zarządzania strategicznego, obejmują takie branże, jak technologia, zielona energia, spożywcza i odzieżowa. Te firmy i organizacje wykorzystują innowacje, dbają o zrównoważony rozwój i angażują się w działania społeczne.

Bibliografia

• Stabryła A., Podstawy zarządzania firmą, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Kraków 1995
• Woźniak K. (2005), System informacji menedżerskiej jako instrument zarządzania strategicznego w firmie, praca doktorska, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków

Autor: Krzysztof Woźniak