Wcześniejsza emerytura: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
m (Infobox5 upgrade)
m (Pozycjonowanie)
Linia 11: Linia 11:


Dodatkowo, wcześniejsza emerytura może prowadzić do poczucia braku celu i sensu życia. Praca często daje nam poczucie wartości, satysfakcji i przynależności społecznej. Po przejściu na wcześniejszą emeryturę, niektórzy ludzie mogą odczuwać pustkę i brak struktury w swoim życiu. Dlatego ważne jest, aby przygotować się na tę sytuację i znaleźć inne źródła spełnienia i sensu.
Dodatkowo, wcześniejsza emerytura może prowadzić do poczucia braku celu i sensu życia. Praca często daje nam poczucie wartości, satysfakcji i przynależności społecznej. Po przejściu na wcześniejszą emeryturę, niektórzy ludzie mogą odczuwać pustkę i brak struktury w swoim życiu. Dlatego ważne jest, aby przygotować się na tę sytuację i znaleźć inne źródła spełnienia i sensu.
<google>t</google>


==Warunki i rodzaje wcześniejszej emerytury==
==Warunki i rodzaje wcześniejszej emerytury==
W przypadku wcześniejszej emerytury, istnieją określone warunki wiekowe oraz okresy składkowe, które muszą zostać spełnione. Wiek minimalny dla wcześniejszej emerytury zależy od ustaleń [[system]]u emerytalnego [[dane]]go kraju. Zazwyczaj jest to około 60-65 lat. Ponadto, osoba ubiegająca się o wcześniejszą emeryturę musi mieć określony okres składkowy, czyli musi przez pewien czas opłacać składki na [[ubezpieczenie]] społeczne.
W przypadku wcześniejszej emerytury, istnieją określone warunki wiekowe oraz okresy składkowe, które muszą zostać spełnione. Wiek minimalny dla wcześniejszej emerytury zależy od ustaleń [[system]]u emerytalnego [[dane]]go kraju. Zazwyczaj jest to około 60-65 lat. Ponadto, osoba ubiegająca się o wcześniejszą emeryturę musi mieć określony okres składkowy, czyli musi przez pewien czas opłacać składki na [[ubezpieczenie]] społeczne.
<google>n</google>


'''Emerytura pomostowa''' jest jednym z rodzajów wcześniejszej emerytury, która przysługuje osobom, które spełniają określone wymagania wiekowe, okres składkowy oraz nieskładkowy. W przypadku emerytury pomostowej, wysokość świadczenia jest uzależniona od wielu czynników, takich jak wysokość ostatniej pensji przed przejściem na emeryturę, okres składkowy i inne czynniki ustalane przez [[system emerytalny]].
'''Emerytura pomostowa''' jest jednym z rodzajów wcześniejszej emerytury, która przysługuje osobom, które spełniają określone wymagania wiekowe, okres składkowy oraz nieskładkowy. W przypadku emerytury pomostowej, wysokość świadczenia jest uzależniona od wielu czynników, takich jak wysokość ostatniej pensji przed przejściem na emeryturę, okres składkowy i inne czynniki ustalane przez [[system emerytalny]].

Wersja z 19:05, 18 lis 2023

Wcześniejsza emerytura jest określana jako sytuacja, w której pracownik zdecyduje się na zakończenie kariery zawodowej przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego.

Istnieje wiele powodów, dla których ludzie decydują się na wcześniejszą emeryturę. Jednym z najważniejszych jest chęć spędzenia więcej czasu z rodziną i realizacji swoich pasji i zainteresowań. Często też przyczyną jest zmęczenie lub wypalenie zawodowe, które sprawiają, że pracownik nie jest już w stanie dłużej kontynuować swojej pracy.

Korzyści i wady wcześniejszej emerytury

Korzyści. Wcześniejsza emerytura może wiązać się z wieloma korzyściami. Przede wszystkim, osoba przechodząca na wcześniejszą emeryturę ma więcej czasu na realizację swoich pasji i zainteresowań. Może poświęcić się swoim hobby, podróżować lub spędzać więcej czasu z rodziną. Wiele osób uważa, że ta dodatkowa swoboda i czas wolny są bezcenne i stanowią główną motywację do wcześniejszego odejścia z pracy.

Kolejną korzyścią jest możliwość regeneracji i odpoczynku. Praca może być często stresująca i wymagająca, dlatego wcześniejsza emerytura daje pracownikowi szansę na odpoczynek i poprawę swojego stanu zdrowia. Może to prowadzić do zwiększenia ogólnego samopoczucia i jakości życia.

Wady. Pomimo wielu korzyści, wcześniejsza emerytura ma także swoje wady. Przede wszystkim, zrezygnowanie z pracy przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego oznacza, że osoba otrzyma niższe świadczenie emerytalne. Dłuższy okres otrzymywania emerytury może prowadzić do konieczności oszczędzania większej ilości pieniędzy na przyszłość, aby utrzymać swoje standardy życia i zapewnić sobie stabilność finansową.

Dodatkowo, wcześniejsza emerytura może prowadzić do poczucia braku celu i sensu życia. Praca często daje nam poczucie wartości, satysfakcji i przynależności społecznej. Po przejściu na wcześniejszą emeryturę, niektórzy ludzie mogą odczuwać pustkę i brak struktury w swoim życiu. Dlatego ważne jest, aby przygotować się na tę sytuację i znaleźć inne źródła spełnienia i sensu.

Warunki i rodzaje wcześniejszej emerytury

W przypadku wcześniejszej emerytury, istnieją określone warunki wiekowe oraz okresy składkowe, które muszą zostać spełnione. Wiek minimalny dla wcześniejszej emerytury zależy od ustaleń systemu emerytalnego danego kraju. Zazwyczaj jest to około 60-65 lat. Ponadto, osoba ubiegająca się o wcześniejszą emeryturę musi mieć określony okres składkowy, czyli musi przez pewien czas opłacać składki na ubezpieczenie społeczne.

Emerytura pomostowa jest jednym z rodzajów wcześniejszej emerytury, która przysługuje osobom, które spełniają określone wymagania wiekowe, okres składkowy oraz nieskładkowy. W przypadku emerytury pomostowej, wysokość świadczenia jest uzależniona od wielu czynników, takich jak wysokość ostatniej pensji przed przejściem na emeryturę, okres składkowy i inne czynniki ustalane przez system emerytalny.

Ważnym aspektem emerytury pomostowej jest także jej waloryzacja. Oznacza to, że wysokość świadczenia może być zwiększana w zależności od zmian wskaźników ekonomicznych, takich jak inflacja lub wzrost płac. Dzięki waloryzacji emerytura pomostowa ma na celu utrzymanie odpowiedniego poziomu życia dla osób korzystających z tego świadczenia.

Emerytura z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest kolejnym rodzajem wcześniejszej emerytury. Przysługuje ona osobom, które pracowały w specjalnych warunkach lub w określonym charakterze pracy. Może to obejmować pracowników o szczególnych uprawnieniach lub pracowników wykonujących pracę w branżach uznanych za szczególnie trudne lub niebezpieczne.

W przypadku emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, określone rodzaje pracy są objęte tym świadczeniem. Na przykład, osoby pracujące na stanowiskach związanych z ochroną zdrowia, nauczyciele, strażacy, policjanci mogą mieć możliwość ubiegania się o wcześniejszą emeryturę w oparciu o te przepisy.

W przypadku rolników, istnieje również możliwość ubiegania się o wcześniejszą emeryturę. Wymagania wiekowe i okres składkowy dla emerytury rolniczej mogą się różnić od ogólnych warunków. Rolnik, który chce skorzystać z wcześniejszej emerytury, musi spełnić określony minimalny wiek oraz mieć odpowiedni okres składkowy, który jest uzależniony od danego systemu emerytalnego.

Dodatkowo, w przypadku emerytury rolniczej, ważne jest również, czy rolnik zaprzestaje prowadzenia swojej działalności rolniczej. Jeśli rolnik nadal prowadzi działalność, może mieć ograniczone możliwości ubiegania się o wcześniejszą emeryturę.

Warto podkreślić, że warunki i rodzaje wcześniejszej emerytury mogą się różnić w zależności od kraju i systemu emerytalnego. Dlatego ważne jest, aby osoby zainteresowane wcześniejszą emeryturą zapoznały się z obowiązującymi przepisami w swoim kraju i systemie emerytalnym, aby dokładnie zrozumieć wymagania i możliwości związane z tym świadczeniem.

Korzyści i ograniczenia wcześniejszej emerytury

Korzyści z wcześniejszej emerytury

  • Możliwość odpoczynku i realizacji pasji. Wcześniejsza emerytura daje ludziom możliwość zasłużonego odpoczynku po latach ciężkiej pracy. To czas, który można poświęcić na realizację swoich pasji i zainteresowań, których wcześniej nie było wystarczająco czasu. Może to obejmować rozwijanie umiejętności artystycznych, naukę nowego języka, czy też zaangażowanie się w wolontariat. Dzięki wcześniejszej emeryturze, osoby mogą skupić się na tym, co naprawdę ich interesuje i czerpać z tego radość i satysfakcję.
  • Spędzenie więcej czasu z rodziną. Jedną z najważniejszych korzyści wcześniejszej emerytury jest możliwość spędzenia większej ilości czasu z rodziną. Praca często pochłania dużo czasu i energii, co może utrudniać utrzymywanie bliskich relacji z najbliższymi. Wcześniejsza emerytura daje szansę na odbudowanie i pogłębienie więzi rodzinnych. Osoby wcześniejsze emerytury mogą spędzać więcej czasu z partnerem, dziećmi czy wnukami. Mogą uczestniczyć w ich codziennych aktywnościach, być obecnymi na ważnych momentach życia, takich jak urodziny czy uroczystości szkolne. To umożliwia budowanie silniejszych więzi rodzinnych i tworzenie wspomnień, które będą cenne na przyszłość.
  • Podróżowanie i odkrywanie nowych miejsc. Wcześniejsza emerytura daje również możliwość podróżowania i odkrywania nowych miejsc. Często podczas intensywnego życia zawodowego, nie mamy wystarczająco czasu na podróże i zwiedzanie świata. Wcześniejsza emerytura pozwala na spełnienie marzeń o odwiedzeniu odległych krajów, poznaniu nowych kultur i tradycji. Osoby wcześniejsze emerytury mogą spędzać więcej czasu na podróżach, ciesząc się różnorodnością świata i poszerzając swoje horyzonty. To doskonała okazja do nauki, poznawania nowych ludzi i doświadczania przygód, które zostaną na zawsze w pamięci.

Ograniczenia finansowe

  • Niższe świadczenia emerytalne. Wcześniejsza emerytura wiąże się z pewnymi ograniczeniami finansowymi. Osoby, które decydują się na wcześniejsze przejście na emeryturę, otrzymują niższe świadczenia emerytalne w porównaniu do tych, które pracują do późniejszego wieku. To wynika z faktu, że składki emerytalne są opłacane przez krótszy okres, co wpływa na wysokość emerytury. Niższe świadczenia emerytalne mogą wiązać się z koniecznością bardziej uważnego gospodarowania finansami i ograniczeniem pewnych wydatków.
  • Limity dochodów a wypłata emerytury. Warto pamiętać, że wcześniejsza emerytura może podlegać ograniczeniom w związku z osiąganymi dochodami. Osoby wcześniejsze emerytury mogą mieć limity dotyczące zarobków, które mogą osiągać, aby nadal otrzymywać pełne świadczenie emerytalne. Przekroczenie tych limitów może skutkować obniżeniem lub nawet całkowitym zawieszeniem wypłaty emerytury. Ograniczenia te mają na celu zachęcenie osób wcześniejszych emerytur do podjęcia pracy zarobkowej i wspieranie ich finansowo.
  • Wpływ na inne świadczenia związane z emeryturą. Decyzja o wcześniejszej emeryturze może mieć również wpływ na inne świadczenia związane z emeryturą, takie jak dodatki czy ulgi podatkowe. W niektórych przypadkach, wcześniejsza emerytura może prowadzić do utraty pewnych uprawnień lub zmniejszenia wysokości otrzymywanych świadczeń. Dlatego ważne jest dokładne zrozumienie konsekwencji finansowych, jakie może wiązać się z wcześniejszą emeryturą i zaplanowanie odpowiednio swojej sytuacji finansowej.

Planowanie i przygotowanie się do wcześniejszej emerytury

Planowanie finansowe

Sporządzenie budżetu. Planowanie finansowe jest kluczowym krokiem w przygotowaniu się do wcześniejszej emerytury. W celu osiągnięcia stabilności finansowej i zapewnienia sobie komfortowego życia po zakończeniu aktywności zawodowej, warto sporządzić budżet. Dzięki temu będziemy mieć kontrolę nad swoimi wydatkami i dochodami.

W pierwszej kolejności należy zebrać informacje dotyczące aktualnych wydatków i dochodów. Następnie można podzielić je na kategorie, takie jak koszty utrzymania domu, opłaty za rachunki, żywność, transport, rozrywka itp. Sporządzając budżet, warto uwzględnić również nadchodzące wydatki, takie jak remont mieszkania czy zakup samochodu.

Po zebraniu wszystkich danych, można przejrzeć wydatki i zidentyfikować obszary, w których można zaoszczędzić. Może to być na przykład ograniczenie wydatków na jedzenie na mieście czy odroczenie zakupu nowego telewizora. Ważne jest, aby być realistą i dopasować budżet do swoich możliwości finansowych.

Inwestowanie. Inwestowanie jest jednym ze sposobów na budowanie kapitału na przyszłą emeryturę. Wcześniejsza emerytura wymaga odpowiedniego planu inwestycyjnego, który pozwoli nam osiągnąć nasze finansowe cele.

Przed rozpoczęciem inwestowania, warto zdobyć wiedzę na temat różnych instrumentów finansowych i rynków, na których są dostępne. Możemy zdecydować się na inwestowanie w akcje, obligacje, nieruchomości, fundusze inwestycyjne czy surowce. Ważne jest, aby inwestować zgodnie z naszym profilem ryzyka i długoterminowymi celami.

Inwestowanie może być ryzykowne, dlatego warto rozważyć skorzystanie z usług doradcy finansowego. Taka osoba pomoże nam opracować strategię inwestycyjną i wybrać odpowiednie instrumenty finansowe. Doradca finansowy pomoże również monitorować nasze inwestycje i dostosowywać je do zmieniających się warunków na rynku.

Konsultacje z doradcą finansowym. Konsultacje z doradcą finansowym są niezwykle ważne w kontekście wcześniejszej emerytury. Taka osoba może pomóc nam w opracowaniu pełnego planu finansowego, uwzględniającego nasze cele, oczekiwania i ryzyko.

Doradca finansowy pomoże nam ocenić naszą aktualną sytuację finansową oraz określić nasze potrzeby na przyszłość. Na podstawie tych informacji doradca będzie w stanie zaproponować nam odpowiednie rozwiązania, które pozwolą nam zbudować odpowiednią poduszkę finansową na emeryturę.

Warto wybrać doświadczonego i zaufanego doradcę finansowego, który posiada odpowiednie kwalifikacje i licencje. Przed podjęciem współpracy warto przeprowadzić rozmowę z kilkoma doradcami, aby znaleźć osobę, z którą będziemy się czuli komfortowo i która będzie w stanie spełnić nasze oczekiwania.

Oszczędzanie na emeryturę

Indywidualne konta emerytalne. Jednym ze sposobów oszczędzania na emeryturę jest założenie indywidualnego konta emerytalnego. Tego rodzaju konto umożliwia nam regularne odkładanie pieniędzy na przyszłość, które będą dostępne po osiągnięciu wieku emerytalnego.

W przypadku indywidualnych kont emerytalnych, ważne jest, aby rozważyć różne opcje dostępne na rynku. Istnieją różne typy kont emerytalnych, takie jak Indywidualne Konta Emerytalne (IKE) czy Indywidualne Konta Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE). Każda z tych opcji ma swoje unikalne cechy i korzyści, dlatego warto zapoznać się z nimi i wybrać tę, która najlepiej odpowiada naszym potrzebom.

Regularne wpłaty na indywidualne konto emerytalne pozwolą nam stopniowo budować nasze oszczędności na emeryturę. Ważne jest, aby być systematycznym i konsekwentnym w dokonywaniu wpłat. Warto również monitorować nasze konta emerytalne i regularnie oceniać ich wydajność.

Zwiększenie oszczędności na emeryturę. Oszczędzanie na emeryturę to proces, który wymaga poświęcenia i samodyscypliny. Aby zwiększyć nasze oszczędności na emeryturę, warto rozważyć różne strategie.

Po pierwsze, warto zidentyfikować i ograniczyć zbędne wydatki. Może to obejmować rezygnację z niepotrzebnych subskrypcji, ograniczenie jedzenia na mieście czy zrezygnowanie z drogich przyjemności. Każda zaoszczędzona złotówka może zostać przeznaczona na nasze oszczędności na emeryturę.

Po drugie, warto rozważyć dodatkowe źródła dochodu. Może to być praca dodatkowa, freelancing, wynajem nieruchomości czy inwestowanie. Dodatkowe źródła dochodu mogą znacząco zwiększyć nasze oszczędności na emeryturę i przyspieszyć nasz plan wcześniejszej emerytury.

Zabezpieczenie finansowe

Ubezpieczenia na życie i zdrowotne. Ważnym elementem planowania wcześniejszej emerytury jest zabezpieczenie finansowe w przypadku nieprzewidzianych okoliczności. Ubezpieczenia na życie i zdrowotne mogą nam zapewnić ochronę finansową w razie choroby lub śmierci.

Ubezpieczenie na życie pozwoli nam zapewnić finansowe wsparcie dla naszych bliskich w przypadku naszej śmierci. Ważne jest, aby wybrać odpowiednią polisę, która zapewni naszym najbliższym odpowiednią kwotę wypłaty w przypadku naszej śmierci.

Ubezpieczenie zdrowotne jest niezwykle ważne dla zapewnienia sobie dostępu do opieki medycznej. Warto skonsultować się z różnymi ubezpieczycielami i wybrać polisę, która najlepiej odpowiada naszym potrzebom i budżetowi.

Dzielenie się ryzykiem. Dzielenie się ryzykiem to kolejny ważny element zabezpieczenia finansowego. Oznacza to, że w przypadku wcześniejszej emerytury warto rozważyć różne opcje, które pozwolą nam zmniejszyć ryzyko utraty dochodu.

Jednym z przykładów dzielenia się ryzykiem jest posiadanie partnera lub współlokatora, z którym możemy podzielić koszty utrzymania. Wspólne życie z inną osobą pozwoli nam zmniejszyć wydatki na mieszkanie, jedzenie czy rachunki.

Innym przykładem jest posiadanie różnych źródeł dochodu. Może to obejmować posiadanie nieruchomości do wynajęcia, dywidendy z inwestycji lub dochód z pracy dodatkowej. Posiadanie różnych źródeł dochodu pozwoli nam zminimalizować ryzyko utraty jednego z nich.

Edukacja finansowa

Wiedza na temat emerytur i finansów. Edukacja finansowa jest kluczowa w przygotowaniu się do wcześniejszej emerytury. Warto zdobyć wiedzę na temat różnych aspektów finansowych, takich jak inwestowanie, oszczędzanie, planowanie budżetu i zabezpieczenie finansowe.

Możemy uczestniczyć w różnych szkoleniach, warsztatach czy konferencjach, które dotyczą tematyki finansowej. Istnieją również liczne książki, artykuły i filmy, które dostarczą nam cennych informacji na temat zarządzania finansami i oszczędzania na emeryturę.

Świadome podejmowanie decyzji. Edukacja finansowa pozwoli nam na podejmowanie świadomych decyzji dotyczących naszych finansów. Dzięki zdobytym umiejętnościom będziemy w stanie ocenić różne opcje i wybrać te, które są dla nas najbardziej korzystne.

Świadome podejmowanie decyzji dotyczących naszych oszczędności na emeryturę pozwoli nam uniknąć niepotrzebnych ryzyk i zagrożeń. Będziemy w stanie ocenić różne inwestycje, polisy ubezpieczeniowe czy inne opcje i wybrać te, które pasują do naszych celów i profilu ryzyka.

Wpływ wcześniejszej emerytury na inne aspekty życia

Zabezpieczenie zdrowotne

  • Dostęp do opieki zdrowotnej. Wcześniejsza emerytura może mieć zarówno pozytywny, jak i negatywny wpływ na dostęp do opieki zdrowotnej. Z jednej strony, osoby wcześniejsze emerytury mają więcej czasu na wizyty u lekarzy i opiekę nad swoim zdrowiem. Mogą unikać kolejek i skrócić czas oczekiwania na specjalistyczne badania. Z drugiej strony, wcześniejsza emerytura często wiąże się z utratą prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego, które pracodawcy często zapewniają swoim pracownikom. W rezultacie, emeryci mogą być zmuszeni korzystać z publicznej opieki zdrowotnej, która może być ograniczona i obarczona długimi terminami oczekiwania.
  • Koszty związane z opieką zdrowotną. Wcześniejsza emerytura może również wpływać na koszty związane z opieką zdrowotną. Z jednej strony, emeryci mogą korzystać z różnych zniżek i ulg, które są dostępne dla osób w wieku emerytalnym. Mogą mieć niższe składki ubezpieczeniowe lub korzystać z darmowych badań profilaktycznych. Z drugiej strony, wcześniejsza emerytura może oznaczać mniejsze dochody i mniejszą zdolność do opłacania drogich leków czy prywatnych usług medycznych. Emeryci muszą dokładnie rozważyć swoje wydatki na opiekę zdrowotną i uwzględnić je w swoim budżecie.

Kwestie podatkowe

  • Obowiązki podatkowe. Wcześniejsza emerytura może mieć wpływ na obowiązki podatkowe emerytów. W zależności od wysokości emerytury, osoby wcześniejszej emerytury mogą nadal być zobowiązane do płacenia podatku dochodowego. Ponadto, niektóre korzyści socjalne, takie jak zasiłek opiekuńczy, mogą być opodatkowane, co może wpływać na całkowity dochód emeryta. Emeryci powinni zwrócić uwagę na zmiany w swoim statusie podatkowym i skonsultować się z doradcą podatkowym, aby upewnić się, że wypełniają swoje obowiązki podatkowe zgodnie z obowiązującymi przepisami.
  • Optymalizacja zobowiązań podatkowych. Wcześniejsza emerytura daje również możliwość optymalizacji zobowiązań podatkowych. Emeryci mogą skorzystać z różnych ulg podatkowych, takich jak ulga na dzieci, ulga na rehabilitację czy ulga na praca w ograniczonym wymiarze czasu. Mogą również rozważyć rozłożenie wypłaty emerytury na kilka lat, aby zminimalizować obciążenie podatkowe. Wszystkie te strategie powinny być starannie przemyślane i skonsultowane z ekspertem podatkowym, aby upewnić się, że są zgodne z prawem i korzystne dla emeryta.

Planowanie czasu poświęconego rodzinie, podróżom itp.

Wcześniejsza emerytura daje emerytom możliwość lepszego planowania czasu poświęconego rodzinie, podróżom i innym zainteresowaniom. Emeryci mają więcej czasu na spędzanie z rodziną, opiekę nad wnukami czy realizację swoich pasji. Mogą również podróżować częściej i dłużej, korzystając z różnych promocji i zniżek dostępnych dla osób w wieku emerytalnym. Wcześniejsza emerytura może znacznie poprawić jakość życia emeryta i umożliwić mu spełnienie wielu marzeń i celów.

Wpływ na gospodarkę jako całość

Wcześniejsza emerytura może mieć także wpływ na gospodarkę jako całość. Z jednej strony, emeryci wcześniejszej emerytury mogą zwolnić miejsca pracy dla młodszych pracowników, co z kolei może przyczynić się do zmniejszenia bezrobocia. Z drugiej strony, wcześniejsza emerytura może prowadzić do mniejszych wpływów do systemu emerytalnego, co może wymagać zmian w systemie opieki społecznej i podatkowej. Wpływ wcześniejszej emerytury na gospodarkę jako całość jest złożony i wymaga szczegółowej analizy ekonomicznej.


Wcześniejsza emeryturaartykuły polecane
Zasiłek chorobowyEmerytura pomostowaUbezpieczenie choroboweUbezpieczenie rentoweZasiłekŚwiadczenie rehabilitacyjneŚwiadczenie urlopoweZasiłek wychowawczySkładki KRUS

Bibliografia

  • Błędowski P. Aktywność zawodowa osób w starszym wieku, "Rynek pracy wobec zmian demograficznych", s. 53
  • Kryńska E. (2006) Wydłużanie życia zawodowego na polskim rynku pracy, "Polityka Społeczna", nr 9
  • Rzońca A., Wojciechowski W. (2008), Ile kosztują nas wcześniejsze emerytury?, Forum Obywatelskiego Rozwoju
  • Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Dz.U. 1998 nr 162 poz. 1118
  • Ustawa z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych Dz.U. 2008 nr 237 poz. 1656