Czarny czwartek

Czarny czwartek
Polecane artykuły
Kryzys Czarny wtorek Stratoinflacja Bąbel spekulacyjny Łatwy kredyt Krach na giełdzie Kryzys gospodarczy Deflacja Rezerwy dewizowe

Czarny czwartek– panika na Nowojorskiej Giełdzie Papierów Wartościowych (ang. NYSE) wywołana nagłym spadkiem cen akcji, która miała miejsce 24 października 1929 roku. Był to jeden z pierwszych dni - obok czarnego piątku (25 października) i czarnego wtorku (29 października), który był początkiem rozpoczynającego się Wielkiego Kryzysu (zwanego też Wielką Depresją) trwającego w latach 1929-1933 będącego największym załamaniem gospodarczym w dziejach kapitalistycznego świata.

Przebieg zdarzeń

Na Nowojorskiej Giełdzie Papierów Wartościowych już od dłuższego czasu rosła bańka spekulacyjna (lub bąbel spekulacyjny) spowodowana działaniem banków, które udzielały kredytów pod zastaw akcji o sztucznie wykreowanych wysokich wartościach. Za pożyczki inwestorzy kupowali kolejne akcje przedsiębiorstw, które były w rzeczywistości niestabilne i prowadziły niepewne interesy.

24 października ceny akcji błyskawicznie zaczęły spadać co wywołało ogromną panikę, w wyniku której ludzie zaczęli masowo je wyprzedawać. Chcące uratować sytuację banki dokonały tzw. interwencji giełdowej wykupując akcje w celu ustabilizowania ich cen, lecz nie przyniosło to trwałych rezultatów i kilka dni później miał miejsce największy krach na giełdzie nowojorskiej zwany czarnym wtorkiem. Jak podaje J. Kaliński w pierwszych dniach kryzysu wskaźnik giełdy nowojorskiej Dow Jones Industrial Average obniżył się aż o 30% a wartość akcji spadła o 25% (2008 s.164). Te wydarzenia uznaje się za pierwsze dni Wielkiego Kryzysu Gospodarczego.

Przyczyny Czarnego czwartku i Wielkiego Kryzysu

• Nadwyżki produkcji i trudności w upłynnianiu się towarów. W latach 20. XX wieku Stany Zjednoczone doświadczyły dynamicznego rozwoju przemysłu, co prowadziło do nadprodukcji i gromadzenia nadwyżek produkcji. Wzrost technologiczny i zwiększona efektywność produkcyjna sprawiły, że firmy produkowały znacznie więcej towarów, niż było w stanie społeczeństwo nabyć. W rezultacie, popyt na produkty przemysłowe zaczął spadać, co miało negatywny wpływ na kondycję gospodarki. Nadmierne produkcja i spadek popytu na produkty przemysłowe spowodowały trudności w sprzedaży towarów zarówno na rynkach krajowych, jak i zagranicznych. Wewnętrzny rynek był już nasycony, a zagraniczni konsumenci mieli problemy z nabywaniem amerykańskich produktów ze względu na rosnące bariery handlowe. W rezultacie, przedsiębiorstwa zmagające się z nadwyżkami produkcji miały trudności w upłynnianiu swoich towarów, co prowadziło do kryzysu gospodarczego.
• Polityka kredytowo-pieniężna Stanów Zjednoczonych. W celu pobudzenia gospodarki, w latach 20. XX wieku Stany Zjednoczone wprowadziły politykę kredytowo-pieniężną opartą na tanich kredytach i łatwym dostępie do finansowania. Banki udzielały szeroko zakrojonych pożyczek, co przyczyniało się do zwiększenia dostępności kapitału dla przedsiębiorstw i konsumentów. Jednak ta polityka miała również negatywne skutki, ponieważ przyczyniała się do powstania sztucznej koniunktury gospodarczej. Polityka kredytowo-pieniężna, oparta na tanich kredytach i łatwym dostępie do finansowania, przyczyniała się do kreowania sztucznej koniunktury gospodarczej. Przedsiębiorstwa i konsumentów skłaniało to do zwiększania wydatków i inwestycji, co prowadziło do wzrostu produkcji i zatrudnienia. Jednak ta nadmierna ekspansja gospodarcza była jedynie chwilowa i nie miała trwałego oparcia w rzeczywistym popycie na produkty.
• Inwestycje przedsiębiorstw i banki udzielające kredytów pod zastaw. Wzrost dostępności kapitału i niskie koszty pożyczek skłoniły przedsiębiorstwa do zwiększania inwestycji. Duże kwoty pieniędzy były lokowane w rozwijających się sektorach, takich jak przemysł samochodowy i budownictwo. Jednak z czasem okazało się, że inwestycje te były zbyt duże w stosunku do rzeczywistego popytu, co przyczyniło się do powstania nadwyżek produkcji i kryzysu gospodarczego. Czarny czwartek, czyli krach na giełdzie nowojorskiej w 1929 roku, był wynikiem spekulacji i sztucznego podtrzymywania cen akcji przez banki. Spekulanci, wykorzystując dostępność taniego kredytu, inwestowali duże kwoty pieniędzy na giełdzie, co prowadziło do sztucznego napędzania wzrostu cen akcji. Jednak gdy załamania gospodarczego nie dało się już dłużej ukryć, spekulanci zaczęli masowo sprzedawać akcje, co doprowadziło do krachu giełdowego i rozpoczęcia Wielkiego Kryzysu.

Skutki Czarnego czwartku

Oczywistym skutkiem czarnego czwartku była utrata przez inwestorów pieniędzy oraz ogromna fala bankructw, tak samo zwykłych spółek jak banków. Przedsiębiorstwa, które przetrwały były zmuszone obniżać koszty co wywołało zmniejszenie produkcji oraz ogromną falę zwolnień. Szacuje się, że około 1/3 siły roboczej USA stała się bezrobotna a w przeciągu krótkiego okresu czasu całkowita podaż pieniądza spadła o 35%.

Następstwa wydarzeń z 24 października były pośrednio związane ze wszystkimi skutkami jakie przyniósł Wielki Kryzys. Jak podaje J. Skodlarski właśnie przez ścisłe powiązania między gospodarkami i dominację Stanów Zjednoczonych w inwestycjach zagranicznych, kredytach i handlu międzynarodowym kryzys zamienił się w problem ogólnoświatowy i rozprzestrzenił się błyskawicznie w całej gospodarce (2012, s.246).

• Obniżenie wskaźnika giełdy nowojorskiej i wartości akcji. Skutkiem Czarnego czwartku było gwałtowne obniżenie wskaźnika giełdy nowojorskiej, który stanowił jedną z kluczowych miar kondycji gospodarki. W ciągu zaledwie kilku dni wskaźnik spadł o kilkadziesiąt procent, co było bezprecedensowym zjawiskiem. Spadek wartości akcji dotknął praktycznie wszystkie branże i sektory gospodarki. Firmy z różnych branż traciły na wartości, a inwestorzy ponosili ogromne straty. To z kolei miało poważne konsekwencje dla kondycji gospodarki jako całości.
• Straty inwestorów i załamanie się systemu bankowego. Spadek wartości akcji spowodował ogromne straty dla inwestorów. Wielu z nich utraciło oszczędności życia, a niektórzy zostali całkowicie zrujnowani. Wielu ludzi straciło pracę, a bezrobocie wzrosło dramatycznie. To z kolei doprowadziło do załamania się systemu bankowego, który nie był w stanie poradzić sobie z ogromnymi wycofywaniami depozytów. W wyniku załamania się systemu bankowego, wiele banków upadło, a innym groziło bankructwo. Kryzys finansowy przeniósł się na realną gospodarkę, co doprowadziło do dalszego pogłębienia kryzysu i spowolnienia gospodarczego.
• Największy krach giełdowy i dalsze pogłębienie kryzysu. Kolejnym ważnym wydarzeniem związanym z Wielkim Kryzysem był czarny wtorek, który miał miejsce 29 października 1929 roku. Ten dzień był kulminacją paniki na giełdzie i uważany jest za największy krach giełdowy w historii. W czarny wtorek ceny akcji jeszcze bardziej spadły, a panika inwestorów osiągnęła szczyt. Wyprzedaż akcji była tak ogromna, że giełda była zmuszona zawiesić swoje działania na kilka dni. Ten krach giełdowy jeszcze bardziej pogłębił kryzys i miał długotrwałe skutki dla gospodarki i społeczeństwa.
• Skutki dla gospodarki i społeczeństwa. Krach giełdowy i Wielki Kryzys miały niezwykle poważne skutki dla gospodarki i społeczeństwa. Bezrobocie wzrosło dramatycznie, a wielu ludzi traciło dach nad głową i podstawowe środki do życia. Zanikła powszechna wiara w system finansowy i kapitalizm, co miało długotrwałe konsekwencje dla społeczeństwa. Wprowadzono różne środki zaradcze, takie jak programy pomocy społecznej i reformy regulacyjne, ale ich skuteczność była ograniczona. Wielki Kryzys trwał przez lata, doprowadzając do głębokiej recesji i zubożenia społeczeństwa.

Wielki Kryzys był największą tego typu recesją i dotknął wszystkie działy gospodarki (przemysł, rolnictwo, handel, walutę, finanse, transport) oraz wszystkie kapitalistyczne państwa na świata (wysoko i słabo rozwinięte) a jego negatywne skutki można było odczuwać aż do 1933 roku (Szpak J., 1997, s.181-182).

Konsekwencje Czarnego czwartku i Wielkiego Kryzysu

• Bezrobocie i spadek dochodów . Czarny czwartek, czyli krach na giełdzie nowojorskiej w 1929 roku, wywołał lawinę problemów gospodarczych na całym świecie. Jednym z najpoważniejszych skutków tego wydarzenia była masowa utrata miejsc pracy i wzrost bezrobocia. W ciągu krótkiego czasu wiele przedsiębiorstw zbankrutowało, co spowodowało zwolnienie tysięcy pracowników. W Stanach Zjednoczonych stopa bezrobocia wzrosła dramatycznie z 3,2% w 1929 roku do oszałamiających 25% w 1933 roku. Wraz ze wzrostem bezrobocia, spadły również dochody ludności. Bez pracy i stabilnego źródła dochodu, wiele osób miało ogromne trudności w utrzymaniu się. Brak środków finansowych uniemożliwiał pokrycie podstawowych potrzeb, takich jak żywność, mieszkanie czy opieka zdrowotna. Wiele rodzin popadło w biedę i głód, co miało długotrwałe konsekwencje dla społeczeństwa.
• Bankructwa i fala zwolnień . W wyniku Czarnego czwartku wiele przedsiębiorstw zbankrutowało, nie będąc w stanie przetrwać gwałtownego spadku wartości akcji na giełdzie. Bankructwa dotknęły różne branże, od sektora finansowego po przemysł ciężki. Fala bankructw spowodowała utratę miejsc pracy i chaos na rynku pracy. Spadek wartości akcji na giełdzie przekładał się na zmniejszenie produkcji w wielu sektorach gospodarki. Zmniejszenie popytu na produkty i usługi skutkowało koniecznością redukcji zatrudnienia. Przedsiębiorstwa zmuszone były zwalniać pracowników, aby przetrwać trudny okres kryzysu. To dodatkowo pogłębiało problem bezrobocia i spadku dochodów.
• Pogłębienie kryzysu realnego . Spadek wartości akcji na giełdzie miał bezpośredni wpływ na produkcję przemysłową. Przedsiębiorstwa, które utraciły wartość na giełdzie, napotkały trudności w utrzymaniu swojej działalności. Spadek popytu na produkty przemysłowe spowodował dalszy spadek produkcji. W konsekwencji wielu fabryk musiało ograniczyć swoją działalność lub nawet zamknąć swoje podwoje. Kryzys finansowy miał również poważne konsekwencje dla sektora rolnictwa i wiejskiego. Spadek siły nabywczej konsumentów skutkował mniejszym popytem na produkty rolne. W rezultacie ceny żywności spadły, a rolnicy zaczęli borykać się z problemem nadprodukcji. Wielu rolników zbankrutowało, a sektor wiejski pogrążył się w kryzysie.
• Napięcia społeczne i wzrost popularności ruchów komunistycznych i faszyzmu . Wzrost bezrobocia, bankructwa i pogłębienie kryzysu gospodarczego spowodowały napięcia społeczne i niepokoje społeczne. Zdesperowani ludzie, pozbawieni pracy i perspektyw, zaczęli organizować protesty i demonstracje. Postulowali oni zmiany polityczne i społeczne, domagając się sprawiedliwości i lepszych warunków życia. W atmosferze niepokoju społecznego wzrosła popularność ruchów politycznych o skrajnych poglądach, takich jak komunizm i faszyzm. Wielu ludzi szukało alternatywy dla obecnego systemu gospodarczego i politycznego, wierząc, że ruchy o skrajnych poglądach mogą przynieść zmiany i poprawę sytuacji społecznej. To doprowadziło do powstania ruchów politycznych, które wkrótce miały ogromny wpływ na historię XX wieku.

Odpowiedź na kryzys - interwencjonizm państwowy

"New Deal" i interwencjonistyczne działania w Stanach Zjednoczonych . W odpowiedzi na skutki Czarnego Czwartku, rząd Stanów Zjednoczonych wprowadził szeroko zakrojony program interwencjonistyczny, znany jako "New Deal". Jego celem było stymulowanie gospodarki i tworzenie nowych miejsc pracy. W ramach tego programu, państwo inwestowało w infrastrukturę, taką jak drogi, mosty i elektrownie, co nie tylko przyczyniło się do ożywienia sektora budowlanego, ale również stworzyło tysiące nowych miejsc pracy. Dodatkowo, w ramach "New Deal" wprowadzono programy socjalne, takie jak Federalna Administracja Bezrobocia (Federal Emergency Relief Administration) czy Korpus Pacyfikacyjny (Civilian Conservation Corps), które miały na celu zatrudnienie bezrobotnych i zapewnienie im środków do życia. Dzięki tym programom, tysiące ludzi znalazło pracę i miało możliwość utrzymania się w trudnym czasie kryzysu.

Interwencjonizm państwowy w Stanach Zjednoczonych objął również sektor finansowy. Wprowadzono szereg regulacji mających na celu zapobieganie powtórzeniu się podobnej sytuacji, jak ta, która doprowadziła do Czarnego Czwartku. Powołano Komisję Papierów Wartościowych i Giełd (Securities and Exchange Commission), która miała nadzorować rynek finansowy i egzekwować przestrzeganie przepisów. Ponadto, rząd udzielił pomocy najbardziej dotkniętym grupom społecznym, takim jak rolnicy czy bezrobotni. Poprzez programy pomocowe, takie jak Agricultural Adjustment Act czy National Industrial Recovery Act, państwo wspomagało te sektory, które najbardziej ucierpiały w wyniku kryzysu. Działania te miały na celu złagodzenie skutków kryzysu dla społeczeństwa i ożywienie gospodarki.

Zmiana podejścia do zarządzania gospodarką i rola państwa . Czarny Czwartek i jego skutki spowodowały zmianę podejścia do zarządzania gospodarką. Wcześniejsza wiara w wolny rynek i minimalną rolę państwa została zastąpiona nowym podejściem, które zakładało większą interwencję państwa w gospodarkę. Wprowadzono nowe regulacje mające na celu kontrolowanie działań przedsiębiorstw i zapobieganie nadmiernym spekulacjom na rynku finansowym. Interwencjonizm państwowy objął również inne sektory gospodarki, takie jak przemysł czy rolnictwo. Państwo zaczęło aktywnie regulować te sektory, wprowadzając programy pomocowe i interwencje, aby zapobiec kryzysom i chronić interesy społeczeństwa.

Czarny Czwartek przyczynił się także do zmiany teorii ekonomicznych. W wyniku kryzysu, tradycyjne podejście ekonomiczne, oparte na liberalnym kapitalizmie, zostało poddane w wątpliwość. Zaczęto poszukiwać nowych teorii, które mogłyby lepiej rozumieć i zarządzać gospodarką w czasach kryzysu. W tym kontekście narodził się keynesizm, czyli teoria ekonomiczna, która zakłada, że państwo powinno aktywnie interweniować w gospodarkę, szczególnie w czasach kryzysu. Według keynesizmu, rząd powinien prowadzić politykę fiskalną i monetarną, aby regulować popyt i stabilizować gospodarkę. Teoria ta odegrała istotną rolę w dalszym rozwoju interwencjonizmu państwowego i kształtowaniu polityki ekonomicznej po Czarnym Czwartku.

Wpływ interwencjonizmu na zarządzanie gospodarką . Interwencjonizm państwowy po Czarnym Czwartku wpłynął na zmiany w zarządzaniu finansami. Firmy i instytucje finansowe musiały dostosować swoje strategie, aby uwzględnić nowe regulacje i ryzyka związane z interwencją państwa. Zarządzanie finansami stało się bardziej ostrożne, a przedsiębiorstwa musiały być bardziej świadome ryzyka, związane z regulacjami i zmianami politycznymi. Interwencjonizm państwowy wpłynął również na politykę monetarną i zarządzanie ryzykiem walutowym. Państwo stało się aktywnym uczestnikiem rynków finansowych, podejmując działania mające na celu stabilizację kursów walutowych i ograniczenie ryzyka dla gospodarki. Zarządzanie ryzykiem walutowym stało się ważnym elementem strategii zarządzania firm, które działały na międzynarodowych rynkach.

Wprowadzenie interwencjonizmu państwowego po Czarnym Czwartku miało istotny wpływ na zarządzanie gospodarką. Programy stymulowania gospodarki, regulacje na rynku finansowym i zmiany w teoriach ekonomicznych spowodowały, że rola państwa w zarządzaniu gospodarką znacznie wzrosła. Zarządzanie finansami i ryzykiem musiało uwzględniać nowe regulacje i zmieniające się warunki polityczne. Polityka monetarna stała się bardziej aktywna, a zarządzanie ryzykiem walutowym stało się nieodzowne dla firm działających na międzynarodowych rynkach.

Długoterminowe skutki Czarnego czwartku i Wielkiego Kryzysu

Wpływ kryzysu na światową gospodarkę . Czarny czwartek, czyli załamanie giełdy w Nowym Jorku w 1929 roku, było wydarzeniem o globalnym znaczeniu. Kryzys ten nie tylko dotknął Stany Zjednoczone, ale również wpłynął na wiele innych krajów na całym świecie. Główne skutki kryzysu dla innych państw obejmowały spadek eksportu, masowe zwolnienia pracowników oraz problemy z obsługą zadłużenia zewnętrznego. Wielu krajów zmagających się z ekonomicznymi skutkami Czarnego czwartku wprowadziło politykę protekcjonistyczną, polegającą na zwiększeniu barier handlowych w celu ochrony swojej gospodarki. Wprowadzenie tych środków ochronnych miało ograniczyć import i promować produkcję wewnętrzną. Jednakże, takie działania miały negatywny wpływ na handel międzynarodowy i doprowadziły do wzrostu napięć handlowych między krajami.

Czarny czwartek przyspieszył zmiany w polityce handlowej wielu krajów. W wyniku kryzysu, państwa zaczęły inwestować w rozwój przemysłu wewnętrznego, dążąc do niezależności gospodarczej. Wzrost protekcjonizmu i ograniczenie wolnego handlu miały na celu zabezpieczenie miejsc pracy oraz ochronę przed negatywnymi skutkami kolejnych kryzysów gospodarczych. Wprowadzenie nowych polityk handlowych wymagało zmian w zarządzaniu gospodarką. Kraje musiały dostosować swoje systemy regulacji, aby radzić sobie z nowymi wyzwaniami. Organizacje międzynarodowe, takie jak Międzynarodowy Fundusz Walutowy i Bank Światowy, odegrały ważną rolę w koordynacji działań i udzielaniu pomocy finansowej krajom dotkniętym kryzysem.

Zmiany w zarządzaniu gospodarką i organizacjami . Czarny czwartek przyniósł ze sobą konieczność wprowadzenia nowych metod zarządzania gospodarką i regulacji finansowych. W odpowiedzi na kryzys, państwa wprowadziły surowsze przepisy regulujące funkcjonowanie rynków finansowych. Wprowadzono również nowe zasady nadzoru i kontroli nad działalnością banków i instytucji finansowych. Dodatkowo, kryzys ten stał się impulsem do powstania nowych koncepcji zarządzania, takich jak zarządzanie ryzykiem i analiza finansowa. Firmy zaczęły zwracać większą uwagę na identyfikację i minimalizację ryzyka, a także na dokładną analizę finansową, aby uniknąć powtórzenia się podobnych sytuacji w przyszłości. Po Czarnym czwartku, zarządzanie ryzykiem stało się kluczowym elementem strategii zarządzania organizacjami. Firmy zaczęły inwestować w rozwój nowych narzędzi i metod zarządzania ryzykiem, aby zapobiegać kryzysom finansowym i minimalizować ich skutki. Analiza finansowa stała się również nieodłącznym elementem procesu podejmowania decyzji biznesowych, umożliwiając lepsze planowanie i kontrolę finansową.

Skutki społeczne i nierówność społeczna . Długoterminowe skutki Czarnego czwartku i Wielkiego Kryzysu objęły również sferę społeczną. Kryzys doprowadził do wzrostu nierówności społecznych, gdyż najbardziej dotknięci zostali biedniejsi i mniej zamożni obywatele. Bezrobocie wzrosło drastycznie, a wielu ludzi straciło oszczędności i środki do życia. W rezultacie, bieda i ubóstwo znacznie się pogłębiły. Skala kryzysu spowodowała konieczność wprowadzenia nowych polityk społecznych i programów pomocowych. Rządy państw musiały reagować na rosnące problemy społeczne, takie jak bezrobocie i bieda. Programy socjalne zostały wzmocnione w celu zapewnienia minimalnych świadczeń socjalnych dla najbardziej potrzebujących. Czarny czwartek i Wielki Kryzys miały długoterminowe konsekwencje dla światowej gospodarki, zarządzania gospodarką i społeczeństwa. Skutki kryzysu wciąż są odczuwalne w dzisiejszych czasach, a nauki wyniesione z tego okresu mają istotne znaczenie dla dzisiejszych decydentów gospodarczych i politycznych.

Aktualność tematu i znaczenie dla współczesnej gospodarki

Wpływ Czarnego czwartku i Wielkiego Kryzysu na współczesną gospodarkę . Czarny czwartek, który miał miejsce 24 października 1929 roku, był jednym z najważniejszych momentów w historii światowej gospodarki. Wydarzenia tego dnia doprowadziły do Wielkiego Kryzysu, który trwał przez całe lata 30. XX wieku. Choć minęło już ponad dziewięćdziesiąt lat od tamtego czasu, wpływ Czarnego czwartku i Wielkiego Kryzysu nadal jest odczuwalny we współczesnej gospodarce.

Pierwszym ważnym wpływem Czarnego czwartku i Wielkiego Kryzysu na współczesną gospodarkę jest świadomość konieczności regulacji i nadzoru nad rynkami finansowymi. Brak odpowiednich mechanizmów nadzoru, który doprowadził do nadmiernego spekulowania na giełdzie, był jednym z głównych czynników przyczyniających się do kryzysu. W odpowiedzi na te wydarzenia, wiele krajów wprowadziło regulacje mające na celu zapobieganie nadmiernym ryzykom na rynkach finansowych, takie jak zwiększenie wymogów kapitałowych dla banków czy wprowadzenie ścisłych zasad dotyczących handlu papierami wartościowymi.

Kolejnym istotnym wpływem Czarnego czwartku jest świadomość konieczności różnicowania i dywersyfikacji portfeli inwestycyjnych. Wielu inwestorów straciło wówczas ogromne sumy pieniędzy, ponieważ byli skoncentrowani na jednym sektorze lub jednym rodzaju aktywów. Dlatego dzisiaj zarządzanie ryzykiem i dywersyfikacja portfela stały się kluczowymi elementami zarządzania inwestycjami.

Aktualność i możliwość powtórzenia się podobnego kryzysu . Mimo upływu czasu, istnieje realne ryzyko powtórzenia się podobnego kryzysu jak Czarny czwartek. Współczesna gospodarka jest nadal związana z ryzykami finansowymi i instabilnością na rynkach. Przykładem jest kryzys finansowy z 2008 roku, który miał swoje podobieństwa do Wielkiego Kryzysu.

Wpływ globalizacji na gospodarkę sprawia również, że kryzysy finansowe mogą szybko rozprzestrzeniać się na inne kraje i regiony. Współczesna gospodarka jest bardziej skomplikowana i wzajemnie powiązana niż w czasach Wielkiego Kryzysu, co oznacza, że skutki podobnego kryzysu mogą być jeszcze bardziej dotkliwe.

Wnioski dla zarządzania w czasach kryzysu i po nim .

Czarny czwartek i Wielki Kryzys dostarczyły wielu cennych wniosków dla zarządzania w czasach kryzysu i po nim. Jednym z kluczowych wniosków jest konieczność elastyczności i adaptacji do zmieniających się warunków rynkowych. Firmy, które były w stanie szybko reagować na zmiany i dostosować swoje strategie, miały większe szanse przetrwania w trudnych czasach.

Kolejnym wnioskiem jest konieczność utrzymania stabilnych relacji z klientami i dostawcami. Wielu przedsiębiorców ucierpiało w wyniku bankructw i upadłości w czasach Wielkiego Kryzysu, ponieważ stracili ważnych klientów i dostawców. Dlatego ważne jest budowanie długoterminowych relacji biznesowych, które mogą pomóc w przetrwaniu w trudnych czasach.

Podsumowując, Czarny czwartek i Wielki Kryzys mają nadal duże znaczenie dla współczesnej gospodarki. Wprowadzono szereg regulacji mających na celu zapobieganie podobnym kryzysom, ale ryzyko ich powtórzenia nadal istnieje. Dlatego ważne jest, aby zarządzanie w czasach kryzysu opierało się na elastyczności, adaptacji i utrzymaniu stabilnych relacji biznesowych.

Bibliografia

• Albers T., Uebele M.(2015) The Global Impact of the Great Depression, "Economic History Working Papers" No: 218/2015
• Caldwell J., O’Driscoll T. (2007)What Caused The Great Depression, "Social Education" no. 71(2), pp 70–74
• Kaliński J. (2008)., Historia Gospodarcza XIX i XX w., Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s. 162-165
• Pakuła A. (2010), Kryzys finansowy - produkt chciwości, "Barometr regionalny", nr 1(19)/2010
• Skodlarski J. (2012)., Historia Gospodarcza, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 225-227, 245-262
• Szpak J. (1997)., Historia Gospodarcza Powszechna, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa, s.177-190

Autor: Anna Zaremba