C/EBIT: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
mNie podano opisu zmian
m (cleanup bibliografii i rotten links)
 
(Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{infobox4
'''C/EBIT''' to wskaźnik określający '''cenę akcji C do wielkości zysku operacyjnego przed spłatą odsetek i opodatkowaniem'''([[EBIT]] - ''Earnings Before Interest and Tax'').
|list1=
<ul>
<li>[[Zysk]]</li>
<li>[[Popyt inwestycyjny]]</li>
<li>[[Wskaźnik rentowności]]</li>
<li>[[Koszt zmienny]]</li>
<li>[[Korzyści skali]]</li>
<li>[[Koszt całkowity]]</li>
<li>[[Koszt stały]]</li>
<li>[[Ryzyko inwestycyjne]]</li>
<li>[[Rynkowa wartość dodana]]</li>
<li>[[C/EBIT]]</li>
</ul>
}}


'''C/EBIT''' to wskaźnik określający '''cenę akcji C do wielkości zysku operacyjnego przed spłatą odsetek i opodatkowaniem'''([[EBIT]] - ''Earnings Before Interest and Tax'').
Wskaźnik ten jest zaliczany do grupy wskaźników bezwzględnych księgowych, które opierają się na pomiarze rentowności na różnych poziomach wyniku finansowego, a [[efektywność]] rozumieją, jako grę przychodów i kosztów.
 
Wskaźnik ten jest zaliczany do grupy wskaźników bezwzględnych księgowych, które opierają się na pomiarze rentowności na różnych poziomach wyniku finansowego, a [[efektywność]] rozumieją, jako grę przychodów i kosztów.  


EBIT możemy utożsamić, zatem z zyskiem operacyjnym.
EBIT możemy utożsamić, zatem z zyskiem operacyjnym.


==Zysk operacyjny==
==Zysk operacyjny==
[[Zysk]] operacyjny to '''[[przychód]] z działalności zasadniczej przedsiębiorstwa pomniejszony o [[koszty]] poniesione w związku z jego uzyskaniem'''.


[[Zysk]] operacyjny to '''[[przychód]] z działalności zasadniczej przedsiębiorstwa pomniejszony o [[koszty]] poniesione w związku z jego uzyskaniem'''.
Zysk operacyjny = przychód ze sprzedaży - ([[koszt]] sprzedanych [[towarów]] + [[koszty pośrednie]])
 
Zysk operacyjny = przychód ze sprzedaży ([[koszt]] sprzedanych [[towarów]] + [[koszty pośrednie]])


Jak słusznie zauważają D. Michalski i B. Krysta środki zaangażowane w [[proces]] produkcji umożliwiają funkcjonowanie działalności gospodarczej, jednak nie można zapomnieć o tym, że generują równocześnie potrzebę pozyskania środków na ich sfinansowanie.  
Jak słusznie zauważają D. Michalski i B. Krysta środki zaangażowane w [[proces]] produkcji umożliwiają funkcjonowanie działalności gospodarczej, jednak nie można zapomnieć o tym, że generują równocześnie potrzebę pozyskania środków na ich sfinansowanie.
<google>t</google>


Nadrzędnym składnikiem determinującym [[sukces]] prowadzonej działalności jest [[rentowność]], a zatem mówimy tutaj o sytuacji, w której [[zasoby]] zaangażowane w [[proces gospodarczy]] generują większe korzyści niżeli koszty wynikające z ich osiągnięcia.
Nadrzędnym składnikiem determinującym [[sukces]] prowadzonej działalności jest [[rentowność]], a zatem mówimy tutaj o sytuacji, w której [[zasoby]] zaangażowane w [[proces gospodarczy]] generują większe korzyści niżeli koszty wynikające z ich osiągnięcia.
Linia 34: Linia 16:
'''Zysk operacyjny możemy skalkulować w oparciu o:'''
'''Zysk operacyjny możemy skalkulować w oparciu o:'''
* [[Rachunek]] kosztów pełnych
* [[Rachunek]] kosztów pełnych
* [[Rachunek kosztów zmiennych]]  
* [[Rachunek kosztów zmiennych]]
 
'''[[Rachunek kosztów pełnych]]''' za podstawę bierze [[koszty wytwarzania]] produktu (H. J. Vollmuth 2003, s. 73)


'''[[Rachunek kosztów pełnych]]''' za podstawę bierze [[koszty wytwarzania]] produktu. (H. J. Vollmuth 2003, s. 73)
<google>n</google>


I. [[Przychody]] ze sprzedaży
I. [[Przychody]] ze sprzedaży


II. (-) Koszty własny wyrobów sprzedanych
II. (-) Koszty własny wyrobów sprzedanych
* [[Koszty bezpośrednie]]
* Koszty pośrednie zmienne
* Koszty pośrednie stałe


a) [[Koszty bezpośrednie]]
III.(-) [[Koszty zmienne]] zarządu i sprzedaży
b) Koszty pośrednie zmienne
c) Koszty pośrednie stałe
 
III.(-) [[Koszty zmienne]] zarządu i sprzedaży  


IV. (-) [[Koszty stałe]] zarządu i sprzedaży
IV. (-) [[Koszty stałe]] zarządu i sprzedaży
Linia 52: Linia 35:
V. (=) Zysk (starta) [[brutto]]
V. (=) Zysk (starta) [[brutto]]


'''Rachunek kosztów zmiennych''' inaczej rachunek kosztów bezpośrednich jest "systemem rachunku kosztów nastawionym na rynek” (H. J. Vollmuth 2003, s. 73).  
'''Rachunek kosztów zmiennych''' inaczej rachunek kosztów bezpośrednich jest "systemem rachunku kosztów nastawionym na rynek" (H. J. Vollmuth 2003, s. 73).


I. Przychody ze sprzedaży
I. Przychody ze sprzedaży


II. (-) Koszty zmienne  
II. (-) Koszty zmienne


III.(=) [[Marża]] brutto
III.(=) [[Marża]] brutto
Linia 69: Linia 52:


[[Dane]] są następujące [[informacje]]:
[[Dane]] są następujące [[informacje]]:
W maju [[przedsiębiorstwo]] XYZ wyprodukowało 3000 sztuk wyrobu A, natomiast sprzedało 2000 sztuk. Koszty stałe produkcji w maju wyniosły 12 000 zł. Jednostkowe koszty zmienne wynoszą 17,00 zł/szt. [[Cena]] sprzedaży to 20,00 zł/szt. Jednostkowe koszty zmienne zarządu i sprzedaży stanowiły 2,00 zł/szt. Koszty stałe zarządu i sprzedaży kształtowały się na poziomie 5 000 zł.  
W maju [[przedsiębiorstwo]] XYZ wyprodukowało 3000 sztuk wyrobu A, natomiast sprzedało 2000 sztuk. Koszty stałe produkcji w maju wyniosły 12 000 zł. Jednostkowe koszty zmienne wynoszą 17,00 zł/szt. [[Cena]] sprzedaży to 20,00 zł/szt. Jednostkowe koszty zmienne zarządu i sprzedaży stanowiły 2,00 zł/szt. Koszty stałe zarządu i sprzedaży kształtowały się na poziomie 5 000 zł.


''Oblicz [[wynik]] finansowy przedsiębiorstwa w oparciu o rachunek kosztów pełnych, wiedząc, że [[obciążenie]] z tytułu podatku dochodowego to 30%, a odsetki od zaciągniętego kredytu wynosiły 500 zł.''  
''Oblicz [[wynik]] finansowy przedsiębiorstwa w oparciu o rachunek kosztów pełnych, wiedząc, że [[obciążenie]] z tytułu podatku dochodowego to 30%, a odsetki od zaciągniętego kredytu wynosiły 500 zł.''
# '''Obliczenie jednostkowego kosztu wytworzenia wyrobu gotowego.'''
# '''Obliczenie jednostkowego kosztu wytworzenia wyrobu gotowego.'''


<math>\text{Jednostkowy koszt wyrobu} = \frac{12.000}{3.000} = 21,00 /szt</math>  
<math>\text{Jednostkowy koszt wyrobu} = \frac{12.000}{3.000} = 21,00 zl/szt</math>
# '''Przeprowadzenie kalkulacji rachunku wyników.'''
# '''Przeprowadzenie kalkulacji rachunku wyników.'''


{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|-
|-
| Przychody ze sprzedaży || <math>2 000 szt \cdot 30,00 /szt</math> || 60 000 zł
| Przychody ze sprzedaży || <math>2 000 szt \cdot 30,00 zl/szt</math> || 60 000 zł
|-
|-
| KWWS || <math>2 000 szt \cdot 21,00 /szt</math> || 48 000 zł
| KWWS || <math>2 000 szt \cdot 21,00 zl/szt</math> || 48 000 zł
|-
|-
| Koszty zmienne zarządu i sprzedaży || <math>2 000 szt \cdot 2,00 /szt</math> || 4 000 zł
| Koszty zmienne zarządu i sprzedaży || <math>2 000 szt \cdot 2,00 zl/szt</math> || 4 000 zł
|-
|-
| Koszty stałe zarządu i sprzedaży || || 5 000 zł
| Koszty stałe zarządu i sprzedaży || || 5 000 zł
Linia 93: Linia 76:
| EBT || || 8 500 zł
| EBT || || 8 500 zł
|-
|-
| [[Podatek]] dochodowy || <math>8 500 \cdot 0,3</math>|| 2 550 zł
| [[Podatek]] dochodowy || <math>8 500 zl \cdot 0,3</math>|| 2 550 zł
|-
|-
| [[Zysk netto]] || 8 500 zł - 2 550 zł || 5 950 zł
| [[Zysk netto]] || 8 500 zł - 2 550 zł || 5 950 zł
|}
|}


== Cena akcji==
==Cena akcji==
 
Bieżąca cena akcji ustalana jest na rynku. Niebagatelny wpływ na jej wysokość mają [[stopy procentowe]].
Bieżąca cena akcji ustalana jest na rynku. Niebagatelny wpływ na jej wysokość mają [[stopy procentowe]].  
* Odsetki stanowią koszt, a co za tym idzie im wyższa [[stopa procentowa]], tym mniejszy zysk firmy
* Odsetki stanowią koszt, a co za tym idzie im wyższa [[stopa procentowa]], tym mniejszy zysk firmy
* Stopy procentowe wpływają na poziom aktywności gospodarczej, a ta zaś na zyski przedsiębiorstwa (E. F. Brigham 1996, s. 141)
* Stopy procentowe wpływają na poziom aktywności gospodarczej, a ta zaś na zyski przedsiębiorstwa (E. F. Brigham 1996, s. 141)
Linia 113: Linia 95:
Jak zauważa E. F. Brigham maksymalizacja majątku akcjonariuszy równa się maksymalizacji ceny akcji spółki, która winna być podstawowym celem zarządzania.
Jak zauważa E. F. Brigham maksymalizacja majątku akcjonariuszy równa się maksymalizacji ceny akcji spółki, która winna być podstawowym celem zarządzania.


== Zysk operacyjny na jedną akcję==
==Zysk operacyjny na jedną akcję==
 
<math>\frac{\text{cena jednej akcji}}{\text{EBIT na jedna akcje}}</math>
<big><big><math>\frac{\text{cena jednej akcji}}{\text{EBIT na jedną akcję}}</math></big></big>


Załóżmy, że [[spółka]] CDE wypracowała [[zysk brutto]] wysokości 200 000 zł. [[Kapitał]] zakładowy to 400 000 akcji emitowanych przez 3 miesiące. Spółka planuje wyemitować nową serię akcji w liczbie 50 000 rozpoczynając od kolejnego miesiąca, aż do koca roku. Cena jednej akcji wynosi 3,00 zł.
Załóżmy, że [[spółka]] CDE wypracowała [[zysk brutto]] wysokości 200 000 zł. [[Kapitał]] zakładowy to 400 000 akcji emitowanych przez 3 miesiące. Spółka planuje wyemitować nową serię akcji w liczbie 50 000 rozpoczynając od kolejnego miesiąca, aż do koca roku. Cena jednej akcji wynosi 3,00 zł.
Linia 123: Linia 104:
<math>\text{400.000}\cdot\frac{3}{12} + (400.000 + 50.000)\cdot\frac{9}{12} = 337.500</math>
<math>\text{400.000}\cdot\frac{3}{12} + (400.000 + 50.000)\cdot\frac{9}{12} = 337.500</math>


<math>\text{EBIT/1 akcję} = \frac{200.000 }{337.500} = 0,59 </math>
<math>\text{EBIT/1 akcje} = \frac{200.000 zl}{337.500} = 0,59 zl</math>


'''Zatem:'''
'''Zatem:'''


<math>\frac{C}{EBIT} = \frac{3,00 }{0,59 } = 5,08</math>
<math>\frac{C}{EBIT} = \frac{3,00 zl}{0,59 zl} = 5,08</math>


'''[[Interpretacja]]:'''
'''[[Interpretacja]]:'''
Roczny zysk operacyjny w przeliczeniu na jedną akcję stanowi 5,08% bieżącej ceny akcji.  
Roczny zysk operacyjny w przeliczeniu na jedną akcję stanowi 5,08% bieżącej ceny akcji.


==EBIT a dźwignia operacyjna==
==EBIT a dźwignia operacyjna==
Miarą dźwigni finansowej jest '''procentowy stosunek zmiany zysku operacyjnego spowodowany procentową [[zmiana]] w sprzedaży''' (Z. Leszczyński i in. 2004, s. 147).
Miarą dźwigni finansowej jest '''procentowy stosunek zmiany zysku operacyjnego spowodowany procentową [[zmiana]] w sprzedaży''' (Z. Leszczyński i in. 2004, s. 147).


[[Wartość]] dźwigni operacyjnej '''DO''' obliczamy następująco:
[[Wartość]] dźwigni operacyjnej '''DO''' obliczamy następująco:


<math>\text{DO} = \frac{\text{procentowa zmiana w EBIT}}{\text{procentowa zmiana sprzedaży}}</math>
<math>\text{DO} = \frac{\text{procentowa zmiana w EBIT}}{\text{procentowa zmiana sprzedazy}}</math>


A jeżeli [[sprzedaż]] wyraża się w złotówkach:
A jeżeli [[sprzedaż]] wyraża się w złotówkach:


<math>\text{DO} = \frac{\text{wartość sprzedaży - koszty zmienne ogółem}}{\text{wartość sprzedaży ogółem - koszty zmienne ogółem - koszty stałe okresu}}</math>
<math>\text{DO} = \frac{\text{wartosc sprzedazy - koszty zmienne ogolem}}{\text{wartosc sprzedazy ogolem - koszty zmienne ogolem - koszty stale okresu}}</math>


'''Przykład zadaniowy:'''
'''Przykład zadaniowy:'''
Linia 164: Linia 144:
(Z. Leszczyński i in. 2004, s. 147)
(Z. Leszczyński i in. 2004, s. 147)


<math>\text{DO dla wariantu II} = \frac{\text{719.340 - 391.845}}{\text{719.340 - 391.845 - 258.704}} = \text{4,76}</math>
<math>\text{DO dla wariantu II} = \frac{\text{719.340-391.845}}{\text{719.340-391.845-258.704}} = \text{4,76}</math>


'''Wnioski:'''
'''Wnioski:'''
# Zakładając, że wielkość sprzedaży wynosi 719 340 zł [[wzrost sprzedaży]] o 1% spowoduje wzrost EBIT o 4,76%.
# Zakładając, że wielkość sprzedaży wynosi 719 340 zł [[wzrost sprzedaży]] o 1% spowoduje wzrost EBIT o 4,76%.
# Wzrost wartości sprzedaży o 30% spowoduje wzrost zysku przed odsetkami i opodatkowaniem o 143% (<math>\text{4.76}\cdot\text{30%}\text{= 143%}</math>)
# Wzrost wartości sprzedaży o 30% spowoduje wzrost zysku przed odsetkami i opodatkowaniem o 143% (<math>4,76 \cdot 30% = 143%</math>)
# Zmiana sprzedaży powoduje zmianę wielkości dźwigni operacyjnej.
# Zmiana sprzedaży powoduje zmianę wielkości dźwigni operacyjnej.


Linia 174: Linia 154:


==EBIT a dźwignia finansowa==
==EBIT a dźwignia finansowa==
Przedsiębiorstwo poza ryzykiem operacyjnym, ponosi '''[[ryzyko]] finansowe'''. Poziom ryzyka finansowego zależy przede wszystkim od:
Przedsiębiorstwo poza ryzykiem operacyjnym, ponosi '''[[ryzyko]] finansowe'''. Poziom ryzyka finansowego zależy przede wszystkim od:
* stopnia w jakim jednostka finansuje swoją działalność kapitałem obcym
* stopnia w jakim jednostka finansuje swoją działalność kapitałem obcym


Ta zależność wyrażona jest '''stopniem zmienności zwrotu na kapitale własnym ROE w zależności od wielkości zysku przed odsetkami i opodatkowaniem''' (Z. Leszczyński 2004, s. 151).
Ta zależność wyrażona jest '''stopniem zmienności zwrotu na kapitale własnym [[ROE]] w zależności od wielkości zysku przed odsetkami i opodatkowaniem''' (Z. Leszczyński 2004, s. 151).


<math>\text{DF} = \frac{\text{procentowa zmiana zysku netto}}{\text{procentowa zmiana w EBIT}}</math>
<math>\text{DF} = \frac{\text{procentowa zmiana zysku netto}}{\text{procentowa zmiana w EBIT}}</math>
Linia 184: Linia 163:
'''Wnioski:'''
'''Wnioski:'''
# [[Dźwignia]] finansowa wpływa na wielkość zysku przed opodatkowaniem oraz zysku netto
# [[Dźwignia]] finansowa wpływa na wielkość zysku przed opodatkowaniem oraz zysku netto
# Wzrost EBIT o x% będzie skutkować wzrostem zysku netto o <math>\text{x%}\cdot\text{DF}</math>
# Wzrost EBIT o x% będzie skutkować wzrostem zysku netto o <math>x% \cdot DF</math>
# W przypadku gdy cała działalność jest finansowana kapitałem własnym, wówczas wielkość dźwigi finansowej będzie równa 1, a co za tym idzie wzrost EBIT o x%, spowoduje wzrost zysku netto o tę samą wartość. (Z. Leszczyński 2004, s. 153)
# W przypadku gdy cała działalność jest finansowana kapitałem własnym, wówczas wielkość dźwigi finansowej będzie równa 1, a co za tym idzie wzrost EBIT o x%, spowoduje wzrost zysku netto o tę samą wartość. (Z. Leszczyński 2004, s. 153)


==Inne wskaźniki wykorzystujące EBIT==
==Inne wskaźniki wykorzystujące EBIT==
{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
|-
|-
| TIE - współczynnik pokrycia odsetek zyskiem || <math>\frac{EBIT}{\text{[[płatność]] odsetek}}</math>
| TIE - współczynnik pokrycia odsetek zyskiem || <math>\frac{EBIT}{\text{platnosc odsetek}}</math>
|-
|-
| współczynnik pokrycia stałych opłat || <math>\frac{\text{EBIT + płatności leasingowe}}{\text{płatności odsetkowe + płatności leasingowe} + \frac{\text{płatność funduszu odsetkowego}}{\text{1- stopa opodatkowania}}}</math>
| współczynnik pokrycia stałych opłat || <math>\frac{\text{EBIT + platnosci leasingowe}}{\text{platnosci odsetkowe + platnosci leasingowe} + \frac{\text{platnosc funduszu odsetkowego}}{\text{1 - stopa opodatkowania}}}</math>
|-
|-
| bazowy [[potencjał]] dochodowy || <math>\frac{EBIT}{\text{[[aktywa]] całkowite}}</math>
| bazowy [[potencjał]] dochodowy || <math>\frac{EBIT}{\text{aktywa calkowite}}</math>
|}
|}


(E. F. Brigham 1996, s. 363)
(E. F. Brigham 1996, s. 363)
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Zysk]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Popyt inwestycyjny]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Wskaźnik rentowności]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Koszt zmienny]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Korzyści skali]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Koszt całkowity]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Koszt stały]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Ryzyko inwestycyjne]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Rynkowa wartość dodana]]}} &mdash; {{i5link|a=[[C/EBIT]]}} }}


==Bibliografia==
==Bibliografia==
* Brigham E. F. (1996). ''Podstawy zarządzania finansami 1'', Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
<noautolinks>
* Jaki A. (2006).[https://r.uek.krakow.pl/jspui/bitstream/123456789/2506/1/130737382.pdf''Ocena efektywności a kreowanie wartości przedsiębiorstwa''], Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 731, s. 107-121
* Brigham E. (2005), ''Podstawy zarządzania finansami'', Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
* Leszczyński Z., Wnuk-Pel T. (2004). ''[[Controlling]] w praktyce'', Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o., Gdańsk
* Jaki A. (2006), ''[https://r.uek.krakow.pl/jspui/bitstream/123456789/2506/1/130737382.pdf Ocena efektywności a kreowanie wartości przedsiębiorstwa]'', Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 731
* Marjak H. (2011). [http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.agro-65d01b6f-81de-4973-927d-7770ac20d2d7/c/Marjak.pdf''Identyfikacja sytuacji finansowej przedsiębiorstw tworzących MWIG40 za pomocą sieci neuronowych''], Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin., Oeconomica nr 291 (65), s. 103–112
* Leszczyński Z., Wnuk-Pel T. (2004), ''Controlling w praktyce'', Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk
* Michalski D., Krysta B. (2006). ''Nowoczesne narzędzia kontroli zarządzania. Wybrane zagadnienia od rachunku odpowiedzialności i zysku ekonomicznego po controlling ryzyka'', Instytut Doskonalenia Wiedzy o Rynku Energii, Warszawa
* Marjak H. (2011), ''[https://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.agro-65d01b6f-81de-4973-927d-7770ac20d2d7/c/Marjak.pdf Identyfikacja sytuacji finansowej przedsiębiorstw tworzących MWIG40 za pomocą sieci neuronowych]'', Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin., Oeconomica nr 291 (65)
* Michalski G. (2011). [http://go4busines.wneiz.pl/nauka_wneiz/frfu/37-2011/FRFU-37-277.pdf''Efektywność inwestycji w zapasy w opodatkowanych i nieopodatkowanych organizacjach''], Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 639, Finanse, Rynki finansowe, Ubezpieczenia nr 37
* Michalski D., Krysta B. (2006), ''Nowoczesne narzędzia kontroli zarządzania. Wybrane zagadnienia od rachunku odpowiedzialności i zysku ekonomicznego po controlling ryzyka'', Instytut Doskonalenia Wiedzy o Rynku Energii, Warszawa
* Vollmuth H. J. (2003). ''Controlling instrumenty od A do Z'', Placet, Warszawa
* Michalski G. (2011), ''Efektywność inwestycji w zapasy w opodatkowanych i nieopodatkowanych organizacjach'', Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 639, Finanse, Rynki finansowe, Ubezpieczenia nr 37
* Vollmuth H. (2003), ''Controlling instrumenty od A do Z'', Placet, Warszawa
</noautolinks>
{{a|Dominika Świerczek}}
{{a|Dominika Świerczek}}
[[Kategoria:Rynki finansowe]]
[[Kategoria:Rynki finansowe]]
{{#metamaster:description|C/EBIT to wskaźnik cenowy akcji C względem zysku operacyjnego przed spłatą odsetek i opodatkowaniem, mierzący efektywność poprzez przychody i koszty.}}

Aktualna wersja na dzień 20:51, 7 sty 2024

C/EBIT to wskaźnik określający cenę akcji C do wielkości zysku operacyjnego przed spłatą odsetek i opodatkowaniem(EBIT - Earnings Before Interest and Tax).

Wskaźnik ten jest zaliczany do grupy wskaźników bezwzględnych księgowych, które opierają się na pomiarze rentowności na różnych poziomach wyniku finansowego, a efektywność rozumieją, jako grę przychodów i kosztów.

EBIT możemy utożsamić, zatem z zyskiem operacyjnym.

Zysk operacyjny

Zysk operacyjny to przychód z działalności zasadniczej przedsiębiorstwa pomniejszony o koszty poniesione w związku z jego uzyskaniem.

Zysk operacyjny = przychód ze sprzedaży - (koszt sprzedanych towarów + koszty pośrednie)

Jak słusznie zauważają D. Michalski i B. Krysta środki zaangażowane w proces produkcji umożliwiają funkcjonowanie działalności gospodarczej, jednak nie można zapomnieć o tym, że generują równocześnie potrzebę pozyskania środków na ich sfinansowanie.

Nadrzędnym składnikiem determinującym sukces prowadzonej działalności jest rentowność, a zatem mówimy tutaj o sytuacji, w której zasoby zaangażowane w proces gospodarczy generują większe korzyści niżeli koszty wynikające z ich osiągnięcia.

Zysk operacyjny możemy skalkulować w oparciu o:

Rachunek kosztów pełnych za podstawę bierze koszty wytwarzania produktu (H. J. Vollmuth 2003, s. 73)

I. Przychody ze sprzedaży

II. (-) Koszty własny wyrobów sprzedanych

III.(-) Koszty zmienne zarządu i sprzedaży

IV. (-) Koszty stałe zarządu i sprzedaży

V. (=) Zysk (starta) brutto

Rachunek kosztów zmiennych inaczej rachunek kosztów bezpośrednich jest "systemem rachunku kosztów nastawionym na rynek" (H. J. Vollmuth 2003, s. 73).

I. Przychody ze sprzedaży

II. (-) Koszty zmienne

III.(=) Marża brutto

IV. (-) Koszty stałe

V. (-) Koszty stałe zarządu i sprzedaży

VI. (=) Zysk (starta) brutto

Przykład:

Dane są następujące informacje: W maju przedsiębiorstwo XYZ wyprodukowało 3000 sztuk wyrobu A, natomiast sprzedało 2000 sztuk. Koszty stałe produkcji w maju wyniosły 12 000 zł. Jednostkowe koszty zmienne wynoszą 17,00 zł/szt. Cena sprzedaży to 20,00 zł/szt. Jednostkowe koszty zmienne zarządu i sprzedaży stanowiły 2,00 zł/szt. Koszty stałe zarządu i sprzedaży kształtowały się na poziomie 5 000 zł.

Oblicz wynik finansowy przedsiębiorstwa w oparciu o rachunek kosztów pełnych, wiedząc, że obciążenie z tytułu podatku dochodowego to 30%, a odsetki od zaciągniętego kredytu wynosiły 500 zł.

  1. Obliczenie jednostkowego kosztu wytworzenia wyrobu gotowego.

  1. Przeprowadzenie kalkulacji rachunku wyników.
Przychody ze sprzedaży 60 000 zł
KWWS 48 000 zł
Koszty zmienne zarządu i sprzedaży 4 000 zł
Koszty stałe zarządu i sprzedaży 5 000 zł
EBIT 9 000 zł
Odsetki 500 zł
EBT 8 500 zł
Podatek dochodowy 2 550 zł
Zysk netto 8 500 zł - 2 550 zł 5 950 zł

Cena akcji

Bieżąca cena akcji ustalana jest na rynku. Niebagatelny wpływ na jej wysokość mają stopy procentowe.

  • Odsetki stanowią koszt, a co za tym idzie im wyższa stopa procentowa, tym mniejszy zysk firmy
  • Stopy procentowe wpływają na poziom aktywności gospodarczej, a ta zaś na zyski przedsiębiorstwa (E. F. Brigham 1996, s. 141)

Cena akcji firmy z kolei jest determinowana:

  • Prognozowanym zyskiem na 1 akcję
  • Rozkładem dochodów w czasie
  • Ryzykiem prognozowanych dochodów
  • Zaciąganiem długów
  • Polityką dywidend (E. F. Brigham 1996, s. 141)

Jak zauważa E. F. Brigham maksymalizacja majątku akcjonariuszy równa się maksymalizacji ceny akcji spółki, która winna być podstawowym celem zarządzania.

Zysk operacyjny na jedną akcję

Załóżmy, że spółka CDE wypracowała zysk brutto wysokości 200 000 zł. Kapitał zakładowy to 400 000 akcji emitowanych przez 3 miesiące. Spółka planuje wyemitować nową serię akcji w liczbie 50 000 rozpoczynając od kolejnego miesiąca, aż do koca roku. Cena jednej akcji wynosi 3,00 zł.

Średnia ważona liczba akcji wynosi:

Zatem:

Interpretacja: Roczny zysk operacyjny w przeliczeniu na jedną akcję stanowi 5,08% bieżącej ceny akcji.

EBIT a dźwignia operacyjna

Miarą dźwigni finansowej jest procentowy stosunek zmiany zysku operacyjnego spowodowany procentową zmiana w sprzedaży (Z. Leszczyński i in. 2004, s. 147).

Wartość dźwigni operacyjnej DO obliczamy następująco:

A jeżeli sprzedaż wyraża się w złotówkach:

Przykład zadaniowy:

Posiadając następujące dane, obliczyć wartość dźwigni operacyjnej oraz zinterpretować otrzymany wynik.

Wariant I [zł] Wariant II [zł] Wariant III [zł]
Sprzedaż 539 505 719 340 899 175
Koszty zmienne 293 884 391 845 489 806
Koszty stałe 258 704 258 704 258 704
Koszty razem 552 588 650 549 748 510
EBIT (13 083) 68 791 150 665

(Z. Leszczyński i in. 2004, s. 147)

Wnioski:

  1. Zakładając, że wielkość sprzedaży wynosi 719 340 zł wzrost sprzedaży o 1% spowoduje wzrost EBIT o 4,76%.
  2. Wzrost wartości sprzedaży o 30% spowoduje wzrost zysku przed odsetkami i opodatkowaniem o 143% ()
  3. Zmiana sprzedaży powoduje zmianę wielkości dźwigni operacyjnej.

Istnieje pojęcie ujemnej dźwigni operacyjnej. Dzieje się tak w przypadku, gdy przedsiębiorstwo nie osiąga progu rentowności (wariant I).

EBIT a dźwignia finansowa

Przedsiębiorstwo poza ryzykiem operacyjnym, ponosi ryzyko finansowe. Poziom ryzyka finansowego zależy przede wszystkim od:

  • stopnia w jakim jednostka finansuje swoją działalność kapitałem obcym

Ta zależność wyrażona jest stopniem zmienności zwrotu na kapitale własnym ROE w zależności od wielkości zysku przed odsetkami i opodatkowaniem (Z. Leszczyński 2004, s. 151).

Wnioski:

  1. Dźwignia finansowa wpływa na wielkość zysku przed opodatkowaniem oraz zysku netto
  2. Wzrost EBIT o x% będzie skutkować wzrostem zysku netto o
  3. W przypadku gdy cała działalność jest finansowana kapitałem własnym, wówczas wielkość dźwigi finansowej będzie równa 1, a co za tym idzie wzrost EBIT o x%, spowoduje wzrost zysku netto o tę samą wartość. (Z. Leszczyński 2004, s. 153)

Inne wskaźniki wykorzystujące EBIT

TIE - współczynnik pokrycia odsetek zyskiem
współczynnik pokrycia stałych opłat
bazowy potencjał dochodowy

(E. F. Brigham 1996, s. 363)


C/EBITartykuły polecane
ZyskPopyt inwestycyjnyWskaźnik rentownościKoszt zmiennyKorzyści skaliKoszt całkowityKoszt stałyRyzyko inwestycyjneRynkowa wartość dodanaC/EBIT

Bibliografia

  • Brigham E. (2005), Podstawy zarządzania finansami, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
  • Jaki A. (2006), Ocena efektywności a kreowanie wartości przedsiębiorstwa, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 731
  • Leszczyński Z., Wnuk-Pel T. (2004), Controlling w praktyce, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk
  • Marjak H. (2011), Identyfikacja sytuacji finansowej przedsiębiorstw tworzących MWIG40 za pomocą sieci neuronowych, Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin., Oeconomica nr 291 (65)
  • Michalski D., Krysta B. (2006), Nowoczesne narzędzia kontroli zarządzania. Wybrane zagadnienia od rachunku odpowiedzialności i zysku ekonomicznego po controlling ryzyka, Instytut Doskonalenia Wiedzy o Rynku Energii, Warszawa
  • Michalski G. (2011), Efektywność inwestycji w zapasy w opodatkowanych i nieopodatkowanych organizacjach, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 639, Finanse, Rynki finansowe, Ubezpieczenia nr 37
  • Vollmuth H. (2003), Controlling instrumenty od A do Z, Placet, Warszawa

Autor: Dominika Świerczek