Innowacyjna teoria przedsiębiorstwa

Innowacyjna teoria przedsiębiorstwa to teoria opierająca się na innowacjach. Granice instytucjonalne i organizacyjne między przedsiębiorstwem, rynkiem i gospodarstwami domowymi kształtuje maksymalizacja korzyści wprowadzania innowacji. Motorem i duszą przedsiębiorstwa jest przedsiębiorca - to on zakłada firmę, wyznacza cele, podejmuje decyzje i koordynuje zasoby.

Austriacki ekonomista Joseph Schumpeter (1883-1950) zerwał z równowagą rynkową, wiążąc przedsiębiorstwo z przedsiębiorczością i innowacyjnością. Przedsiębiorca w ujęciu Schumpetera to ktoś, kto w poszukiwaniu nadzwyczajnego zysku wprowadza innowacje, burząc tym samym stan równowagi na rynku.

TL;DR

Artykuł przedstawia teorię innowacyjnego przedsiębiorstwa, która opiera się na wprowadzaniu innowacji. Według Josepha Schumpetera przedsiębiorca jest głównym motorem i duszą przedsiębiorstwa, wprowadzając innowacje i burząc równowagę rynkową. Innowacje mogą dotyczyć produktów, usług, metod produkcji, technologii, rynków zbytu oraz organizacji firmy. Inne podejścia do innowacji uwzględniają również zmiany społeczno-ekonomiczne. Przedsiębiorczość i innowacje mają korzystny wpływ na rozwój gospodarczy. W teorii Schumpetera kluczową rolę odgrywa przedsiębiorca, a mniej uwagi poświęca się roli klienta. Istnieją również inne teorie przedsiębiorstwa, takie jak teoria konsumpcyjna czy neoklasyczna. Artykuł podaje również przykłady przedsiębiorstw najlepiej wyjaśnionych przez teorię innowacyjnego przedsiębiorstwa.

Innowacje wg J. Schumpetera

Przez pojęcie innowacji Schumpeter rozumie wszelkie możliwe zmiany w produkcji i dystrybucji towarów. Innowacjami może być zatem:

• wprowadzenie na rynek zupełnie nowego produktu lub usługi, ale także zmiana produktu istniejącego, który zwiększa jego jakość i użyteczność
• wprowadzenie nowej metody produkcji, może to być metoda oparta na nowych odkryciach i wynalazkach, jak i ulepszenie oparte na istniejącej wiedzy
• wprowadzenie nowoczesnych technologii
• znalezienie i rozwój nowych rynków zbytu
• wykorzystanie nowych surowców lub podzespołów
• nowe formy organizacji firmy - zarówno wewnątrz, jak i pomiędzy firmami

J. Schumpeter wyodrębnia trzy fazy w procesie zmian:

• pomysł
• wprowadzenie innowacji
• rozpowszechnienie innowacji

Teoria J. Schumpetera weszła do historii myśli ekonomicznej, przyjmując za główny cel przedstawienie wpływu przedsiębiorców i przedsiębiorstw na rozwój gospodarczy. Teorię J. Schumpetera nazywamy podażową, gdyż uważał on, że aktywność przedsiębiorców decyduje o powstawaniu innowacji. W schumpeterowskim modelu przedsiębiorca jest nośnikiem zmian.

Inne ujęcia

Innowacja traktowana jako każda zmiana, która coś ulepsza, daje nową jakość lub pozwala stworzyć nowy produkt czy usługę. Austriacki ekonomista Joseph Schumpeter (1883-1950) zerwał z równowagą rynkową, wiążąc przedsiębiorstwo z przedsiębiorczością oraz innowacyjnością.

Dla Petera F. Druckera "innowacja jest szczególnym narzędziem przedsiębiorców, za pomocą którego ze zmiany czynią oni okazję do podjęcia nowej działalności gospodarczej lub świadczenia nowych usług". W jego opinii, "innowacja nie musi być techniczna, nie musi być nawet czymś materialnym". Według P.Druckera "innowacja nie odnosi się tylko do nauki albo techniki, ale także do ewolucji związków ekonomiczno-społecznych, dotyczących zachowania się ludzi, występujących w różnych rolach, a więc producentów, konsumentów, naukowców, zwykłych obywateli itp…".

Inną definicję innowacji znaleźć można w Programie Operacyjnym Innowacyjna Gospodarka, gdzie przez innowację rozumie się wprowadzenie do praktyki w przedsiębiorstwie nowego lub znacząco ulepszonego rozwiązania w odniesieniu do produktu (towaru lub usługi), procesu, marketingu lub organizacji.

Najważniejszym podmiotem w przedsiębiorstwie jest przedsiębiorca, który jest właścicielem i menedżerem w jednym. On ponosi ryzyko wdrożenia innowacji i decyduje o przyszłości. Kluczowe znaczenie dla działalności przedsiębiorstwa ma jego talent, wiedza, szczęście, osobowość, charakter twórczy, determinacja, ambicje, marzenia. Tylko on zasługuje na miano przedsiębiorcy. Teoria mniej uwagi poświęca roli klienta.

Teoria J. Schmooklera

Teorię J. Schmooklera nazywamy popytową, ponieważ według tej teorii to zapotrzebowanie nabywców kreuje innowacje.

Według Schmooklera popyt na produkty można zaspokoić przez:

• Wyprodukowanie nowego wyrobu z użyciem istniejących urządzeń,
• zastosowanie istniejących oraz nowych technik,
• produkcję rozpoczętą dzięki nowym inwestycjom i patentom
• wykorzystanie nowych rozwiązań technicznych otrzymanych w wyniku działań badawczo-rozwojowych (B+R) (Jastrzębska W. s. 190)

Korzyści przedsiębiorstw a korzyści ogólnogospodarcze

Przedsiębiorczość schumpeterowska jest korzystna dla gospodarki, zarówno z trafionymi i nietrafionymi innowacjami. Gospodarka musi ponosić koszty nietrafionych innowacji, aby mogły powstawać innowacje trafione, z punktu widzenia korzyści przynoszących gospodarce.

Zarządzanie przedsiębiorstwem

Najważniejszym podmiotem w przedsiębiorstwie jest przedsiębiorca, który jest taką samą osobą, jak właściciel i menedżer. On ponosi ryzyko wdrożenia innowacji i decyduje o przyszłości. Kluczowe znaczenie dla działalności przedsiębiorstwa ma jego talent, wiedza, szczęście, osobowość, charakter twórczy, determinacja, ambicje, marzenia. Tylko on zasługuje na miano przedsiębiorcy. Teoria mniej uwagi poświęca kluczowej roli klienta.

Wpływ przedsiębiorstwa na wzrost i rozwój gospodarczy

Teoria J. Schumpetera weszła do historii myśli ekonomicznej, przyjmując za główny cel przedstawienie wpływu przedsiębiorców i przedsiębiorstw na rozwój gospodarczy.

Zakładanie przedsiębiorstw dokonuje się dzięki inwestowaniu. Pierwotne inwestycje innowatorów pociągają za sobą inwestycje innych przedsiębiorstw. Następuje mobilizowanie zasobów inwestycyjnych. Nowe pomysły biznesowe ze względu na swoją atrakcyjną rentowność pokrywającą ryzyko, stanowią zachętę dla banków do ekspansji kredytowej. Gospodarka przechodzi na coraz wyższy poziom aktywności.

Teoria J. Schumpetera zwraca uwagę na relacje rozwoju przedsiębiorstw i sposób ich finansowania przez sektor bankowy, rynek finansowy, i w efekcie na wpływ polityki pieniężnej na rozwój przedsiębiorstw.

Główni przedstawiciele teorii

• Schumpeter
• Hayek
• Kirzner

Przykłady przedsiębiorstw najlepiej wyjaśnionych przez teorię

• Toshiba
• Hitachi
• Nissan
• 3M
• Atlas
• Talens Polska
• Nowy Styl
• Mapex
• Fakro
• Kronopol

Pozostałe teorie przedsiębiorstwa

• Konsumpcyjna teoria przedsiębiorstwa
• Neoklasyczna teoria przedsiębiorstwa
• Przedsiębiorcza teoria przedsiębiorstwa
• Agencyjna teoria przedsiębiorstwa
• Kognitywna teoria przedsiębiorstwa
• Informacyjna teoria przedsiębiorstwa
• Kooperacyjna teoria przedsiębiorstwa
• Teoria dominacji przedsiębiorstwa
• Konwencyjna teoria przedsiębiorstwa
• Ewolucyjna teoria przedsiębiorstwa
• Finansowa teoria przedsiębiorstwa
• Inwestycyjna teoria przedsiębiorstwa

(Noga A., 2009)

Innowacyjna teoria przedsiębiorstwa — artykuły polecane

Paradygmaty zarządzania — Nowe technologie — Finansowa teoria przedsiębiorstwa — Ewolucyjna teoria przedsiębiorstwa — Innowacja — Alokacja zasobów — Przedsiębiorczość — Rynek nabywcy — Zarządzanie przedsiębiorstwem

Bibliografia

• Drucker P. (1992), Innowacja i przedsiębiorczość. Praktyka i zasady, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Gruszecki T. (2002), Współczesne teorie przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Jastrzębska W. Pobudzanie aktywności innowacyjnej małych i średnich przedsiębiorstw w teorii regionalnych systemów innowacji i polityce innowacyjnej Unii Europejskiej Katedra Teorii Ekonomii Uniwersytetu Rzeszowskiego
• Kaliszczak L. (2011). Schumpeterowska teoria przedsiębiorczości i jej współczesne implikacje, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław
• Noga A. (2009), Teorie przedsiębiorstw, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Sikora J., Uziębło A. (2013), Innowacja w przedsiębiorstwie-próba zdefiniowania
• Sudolska A. (2011), Uwarunkowania budowania relacji proinnowacyjnych przez przedsiębiorstwa w Polsce, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń

Autor: Katarzyna Ziętal, Mikołaj Garapich, Agata Wadowska