Innowator

Innowator jest to osoba lub organizacja, która wprowadza coś nowego, lepszego w jakiejś dziedzinie. Patrząc z perspektywy przedsiębiorstwa, innowator doprowadza do zastosowania w praktyce nowych i ulepszonych sposobów wykonywania pracy. Jednostka taka odznacza się niezwykłą twórczością i pomysłowością w realizacji zadań oraz oryginalnym podejściem do rozwiązywania problemów.

Aby lepiej zrozumieć termin, jakim jest innowator, warto także zdefiniować pojęcia innowacja oraz kreatywność, które ściśle związane są z osobą innowatora.

Kreatywność polega na syntezowaniu i wykorzystywaniu wiedzy z różnorodnych dziedzin do tworzenia nowych, ciekawych myśli. Natomiast innowacja służy przekładaniu powstałych w wyniku kreatywności myśli na język praktyczny.

TL;DR

Artykuł opisuje pojęcie innowatora, kreatywności i innowacji. Przedstawia cechy charakterystyczne ludzi twórczych oraz warunki sprzyjające innowacji. Omawia także techniki promowania kreatywności w pracy. Wskazuje na znaczenie prawa i ochrony własności intelektualnej dla innowatorów. Opisuje również innowatorów społecznych i środowisko sprzyjające ich działaniom.

Pojęcie innowatora na odstawie definicji innowacji według J. Schupetera

Biorąc pod uwagę definicję innowacji z początku XX wieku, innowator jest to osoba (J. Czerniak 2013, s. 14):

• wprowadzająca nowy sposób organizacji produkcji oraz nowe metody produkcji
• korzystająca z nowej formy sprzedaży lub zakupów
• wchodząca na nowe rynki
• stosująca nowe produkty (a także udoskonalająca już istniejące)
• używająca nowych surowców oraz nowych pół-fabrykantów

Cechy charakterystyczne ludzi twórczych

Ludzie twórczy wykazują szereg cech, które pozytywnie wpływają na ich kreatywność. Oto one:

• zdolności intelektualne i artystyczne - ludzie, którzy w swojej pracy odznaczają się twórczością, zazwyczaj prywatnie interesują się zagadnieniami z zakresu nauk ścisłych. Chętnie pielęgnują swoje zainteresowania np. poprzez podejmowanie poważnych problemów natury politycznej czy społecznej. Niejednokrotnie wykazują oni również duże przywiązanie do sztuki: lubią czytać książki, rozeznają się w wielu dziedzinach sztuki. Obcowanie z nauką i sztuką pobudza potencjał twórczy drzemiący w jednostce (M.A. West 2000)
• zainteresowanie pracą i dążenie do sukcesu - w pracy są zorganizowani i zmotywowani do osiągania sukcesu. Czerpią przyjemność z tego co robią i czują się spełnieni zawodowo.,
• niezależność sądu i oceny-ludzie twórczy nie ulegają presji grupy, mają swój indywidualny tok rozumowania i pozostają wierni swoim poglądom i teoriom,
• skłonność do zjawisk skomplikowanych - osoby takie lubią dociekać, starają się zgłębiać problem aż do jego pełnego zrozumienia tudzież znalezienia rozwiązania,
• wytrwałość - większość osób wśród twórczych wykazuje niezwykłą determinację w dążeniu do celu i rozwiązywaniu problemów. Wytrwałość ta bardzo często opiera się na wierze we własne możliwości i zaufaniu, że prowadzone działania przyniosą pozytywne efekty,
• potrzeba autonomii-ludzie twórczy potrzebują swobody działania i możliwości samodzielnego decydowania. Nie lubią kiedy narzuca się im schematy, podporządkowanie się przełożonym jest dla nich niewygodne.,
• orientacja na ryzyko - jednostki twórcze są bardziej skłonne do podejmowania ryzyka i wykorzystywanie nowych, czasem może niekonwencjonalnych sposobów działania nawet wtedy, gdy nie otrzymują aprobaty środowiska,
• wiara w siebie - przekonanie o swojej wartości i zdolnościach, pielęgnowanie swojego wizerunku jako osoby twórczej i kreatywnej,
• tolerancja wobec sytuacji dwuznacznych - ludzie twórczy nie mają problemu ze zmianą środowiska, nową sytuacją. Nie odczuwają zazwyczaj dyskomfortu w sytuacjach niejasnych czy dwuznacznych, mają wręcz satysfakcję, że jest szansa, aby się wykazać.

Innowator mający wprowadzić w życie organizacji pewne nowości stoi przed niełatwym zadaniem. Można jednak wyróżnić kilka warunków, których spełnienie pozwoli na sprawne przeprowadzenie procesów innowacyjnych i uprości pracę nowatora. Skupiając się na najbliższym otoczeniu innowatora, czyli biorąc pod uwagę czynniki organizacyjne, wymienia się uwarunkowania, które ułatwiają przebieg sprawnego procesu innowacyjnego. Zalicza się do nich (M.A. West 2000):

• racjonalne planowanie działalności innowacyjnej,
• układ informacyjno-decyzyjny,
• kompetencje kierownika odpowiedzialnego za problem i jego roli w konkretnych fazach procesu innowacyjnego,
• strukturę ról w procesie innowacyjnym,
• dostosowanie struktury organizacyjnej do treści, zadań i czynności wchodzących w skład poszczególnych faz procesu innowacyjnego.

Jak stać się innowatorem - techniki promowania kreatywności w pracy

Poniżej przedstawione zostaną techniki, które pozwalają na promowanie kreatywności w miejscach pracy. Nie są to cudowne środki, które zmienią w innowatora każdego, kto się z nimi zapozna, ale ułatwić nowe spojrzenie na problem i podsunąć niekonwencjonalne sposoby podchodzenia do wyzwań.(M. Brzeziński 2001)

Technika "Powiedz mi, nieznajomy…"

Technika bardzo przydatna na etapie szczegółowego rozważanie problemu, w momencie przed podjęciem decyzji. Polega na zaangażowaniu kogoś z zewnątrz i wytłumaczeniu mu natury problemu. Osoba taka, najlepiej, aby niewiele znała się na specyfice problemu, będzie zadawać dużo pytań, na które należy jak najdokładniej odpowiadać. Po zadaniu przez "doradcę" wszystkich pytań i udzieleniu na nie odpowiedzi trzeba poprosić go o sprecyzowanie konkretnego, jednego rozwiązania. Po jakimś czasie może się okazać, iż proponowane przez "obcego" rozwiązania są niezwykle trafne. Nawet jeśli jego pomysły nie będą odkrywcze, to poświęcony na rozmowę czas może okazać się dość owocny.

Technika "Przekazywanie energii twórczej do pracy"

Umożliwia podejmowanie wyzwań ze wzmożona energią i zapałem, która zaczerpnięta zostaje z analizy własnej motywacji. Ćwiczenie najlepiej wykonywać w parach, gdzie jedna strona to doradca zadający serię pytać, a druga to klient udzielający odpowiedzi. Doradca naprowadza klienta zadając pytania w 4 rodzajach:

• Jakie czynność naprawdę lubisz? Co sprawia Ci przyjemność?
• Dlaczego sprawia Ci ona tyle radości? Na czym polega istota tej czynności?
• Jak mógłbyś zmienić niektóre z wykonywanych w pracy czynności, tak aby przypominały tę, którą tak bardzo lubisz?
• Jeżeli kiedyś próbowałeś coś zmienić, to jakie wnioski możesz wyciągnąć odnośnie kształtowania swojej kreatywności i efektywności w pracy?

Ćwiczenie pomaga określić jednostce co jest dla niej naprawdę ważne. Pomaga również przełamać rutynę codziennej pracy i wyzwolić człowiekowi więcej twórczych zachować.

Technika "Przypadkowego wkładu"

Jest to kolejna metoda służąca zapobieganiu rutynie. Stosowana z użyciem słownika. Należy określić dziedzinę, z której pochodzi problem i zapisać go możliwie przejrzyście. Otwiera się losowo słownik i wybiera dowolne słowo i zastanawia czy może ono naprowadzić na rozwiązanie powstałego problemu. Słowo zapisuje się na kartce, a wraz z nim ustalone pomysły. Ćwiczenie, jak powyższe, ma na celu stymulować kreatywność i pozwala zdobyć nowy pogląd na sprawę.

Prawa innowatorów

Prawo wywiera znaczny wpływ na aktywność ekonomiczną. Jeśli chodzi o działalność innowacyjną to ważną rolę odgrywa tutaj system ochrony własności intelektualnej. Głównym jego celem jest zachęta do aktywności w dziedzinie innowacji. Znajdują się w niej zachęty podatkowe do rozwoju poprzez inwestowanie w badania. Stwarza warunki oraz reguluje konkurencję na rynku. Narzędzi ochrony własności innowatorów to m.in (J. Czerniak 2013, s. 69-70):

• patenty,
• prawa autorskie,
• prawo do znaków towarowych,
• tajemnica handlowa.

"Innowator społeczny"

Przez ostatnie dwadzieścia lat obserwujemy rozwój nowego rodzaju innowatora. Mowa tutaj o zjawisku "innowacji społecznych". Właściwie już początku istnienia człowieka, możemy mówić o tym problemie, jednakże tutaj skupimy się na rozumieniu zagadnienia w dzisiejszych czasach. Ówczesny "innowator społeczny" wprowadza szczególną zmianę będącą wynikiem jego marzeń, potrzeb czy pragnień zmian w otoczeniu społecznym. Nie działa on zazwyczaj tylko w jednej dziedzinie czy sektorze. Główne warunki, które muszą być spełnione by innowacja została uznana za społeczną to ma ona być nową zmianą (bądź nową ideą), przynoszącą docelowo korzystny zwrot. Co ciekawe innowatorem w tej dziedzinie może być nie koniecznie jedna osoba, a grupa osób pracująca wspólnie nad danym projektem (A. Wiktorska-Święcka 2015, s. 11-12)

Środowisko sprzyjające innowatorom społecznym

Istnieją trzy główne środowiska sprzyjające innowacjom społecznym:

• nieefektywność obecnych rozwiązań
• niedobór rozwiązań
• gdy w przedsiębiorstwie stworzone zostaną sprzyjające warunki

Ważne jest także, aby firma wspierała kreatywność i twórczość. Nawet jeśli przedsiębiorstwo jest otwarte na nowe badania, to otoczenie w którym działa ma znaczenie. Marketing wewnętrzny firmy, także może zachęcać do działań pracowników w innowacjach społecznych (A. Wiktorska-Święcka 2015, s. 53)

Innowator — artykuły polecane

Kariera — Przywództwo sytuacyjne — Programowanie neurolingwistyczne — Metoda Myers-Briggs — Mentoring — Counselling — Rozwój osobisty — Techniki sprzedaży — Zarządzanie ludźmi w zespole projektowym

Bibliografia

• Błędowski P. (2014), Innowacje społeczne jako instrument dostosowania polityki społecznej do nowych wyzwań, Polityka społeczna, nr 3
• Borowska A. (2014), Innowacje społeczne czynnikiem rozwoju lokalnego i regionalnego, Przedsiębiorczość i zarządzanie , Tom XV, Zesz. 8, cz. I
• Brzeziński M. (red.) (2001), Zarządzanie innowacjami technicznymi i organizacyjnymi, Difin, Warszawa
• Czerniak J. (2013), Polityka innowacyjna w Polsce, Difin, Warszawa
• Łuczak K. (2014), Rachunkowość innowacji na przykładzie przedsiębiorstw określanych mianem start-up, Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia, nr 70
• West M. (2000), Rozwijanie kreatywności wewnątrz organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Wiktorska-Święcka A. (2015), Zarządzanie innowacjami społecznymi, trendy, perspektywy, wyzwania, Difin, Warszawa

Autor: Katarzyna Okólska, Klaudia Szuba-Łata