Finansowa teoria przedsiębiorstwa

Z Encyklopedia Zarządzania

Finansowa teoria przedsiębiorstwa jest oparta na aktywach i pasywach w gospodarce. Granice instytucjonalne i organizacyjne między przedsiębiorstwem, rynkiem i gospodarstwami domowymi kształtuje minimalizacja kosztów pozyskania kapitału. Przedsiębiorstwo jest częścią gospodarki składającej się z aktywów i pasywów. Jak inne aktywa gospodarki podlega z różnymi ograniczeniami transakcjom kupna i sprzedaży. Celem przedsiębiorstwa jest wzrost wartości. Zmiany wartości finansowej przedsiębiorstwa wymuszają możliwości kolejnych operacji finansowych (kolejne zakupy przedsiębiorstw, zadłużanie się, silniejsze wykorzystanie dźwigni finansowej). Przedsiębiorstwo dąży do obniżenia kosztu kapitału.

Konkurencja na rynku produktów i usług przenosi się na rynki finansowe. Zakupy udziałów są ważniejszą formą konkurencji niż konkurowanie produktami i usługami. W ekonomii występuje spór o korzyści ogólnogospodarcze rozwoju przedsiębiorstw w ujęciu teorii finansowej. Krytycy uznają taki rodzaj przedsiębiorstw za "balon spekulacyjny", kończący się niebezpiecznymi kryzysami finansowymi gospodarki. Stąd też wyciągają z tej teorii wnioski o konieczności regulacji rynków finansowych. Obrońcy (przedstawiciele banków inwestycyjnych) uważają, że tylko przy takim teoretycznym ujęciu przedsiębiorstwa i wynikającym z niego rozwoju przedsiębiorstwa występuje jedyna możliwość współczesnej egzekucji praw własności, dzięki temu występują korzyści ogólnogospodarcze.

Kluczową rolę w przedsiębiorstwie odgrywa innowacyjność finansowa oraz swoista przedsiębiorczość menedżerów. Relacje menedżerów i właścicieli są mocno uzależnione od tzw. aktywności rynków finansowych i rynku menedżerów. Wspieranie popytu, konsumentów również może się dokonywać przez innowacje finansowe, np. kredyty typu subprime. Dużą rolę odgrywa zewnętrzny rozwój przedsiębiorstw przez atrakcyjność sprzedaży i zakupu innych przedsiębiorstw, zwiększanie w ten sposób wartości przedsiębiorstw.

Priorytetowego znaczenia nabierają: zarządzanie finansowe, operacje przedsięwzięć i fuzji, obrona przed przejęciami, budowa holdingów finansowych jako formy organizacji przedsiębiorstwa, techniki MBO.

Zarządzanie ryzykiem finansowym w przedsiębiorstwie

Głównym celem zarządzania ryzykiem finansowym w przedsiębiorstwie jest minimalizacja potencjalnych strat finansowych, które mogą wynikać z wystąpienia różnych rodzajów ryzyka. Przedsiębiorstwo stara się zidentyfikować i ocenić ryzyka, aby móc podjąć odpowiednie działania, które pozwolą mu zabezpieczyć się przed negatywnymi konsekwencjami.

Ryzyko finansowe może przybrać różne formy, takie jak ryzyko rynkowe, ryzyko kredytowe, ryzyko operacyjne czy ryzyko płynności. Każdy rodzaj ryzyka ma swoje specyficzne konsekwencje dla przedsiębiorstwa. Na przykład, ryzyko rynkowe dotyczy zmienności cen aktywów, co może prowadzić do strat finansowych. Ryzyko kredytowe związane jest z niewypłacalnością dłużników, co może prowadzić do utraty niewypłaconych należności. Ryzyko operacyjne wynika z błędów w procesach operacyjnych, które mogą prowadzić do kosztownych skutków dla przedsiębiorstwa. Ryzyko płynności dotyczy trudności w pozyskaniu wystarczającego finansowania w celu pokrycia bieżących zobowiązań.

Przedsiębiorstwa mają do dyspozycji różne narzędzia i techniki zarządzania ryzykiem finansowym. Jednym z takich narzędzi jest hedging, czyli zabezpieczanie się przed ryzykiem poprzez zawarcie kontraktów futures, opcji lub instrumentów pochodnych. Dywersyfikacja polega na rozproszeniu inwestycji w różne aktywa lub branże w celu zmniejszenia ryzyka. Ubezpieczenia mogą być również stosowane w celu ochrony przedsiębiorstwa przed niekorzystnymi zdarzeniami, takimi jak pożary, kradzieże czy wypadki.

Ocena i monitorowanie ryzyka finansowego to kluczowe aspekty skutecznego zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie. Istnieją różne metody oceny ryzyka, takie jak analiza scenariuszy, analiza wrażliwości czy analiza wartości w ryzyku. Monitorowanie ryzyka finansowego polega na regularnym śledzeniu i analizie wskaźników finansowych oraz innych istotnych informacji dotyczących ryzyka.

Najlepsze praktyki zarządzania ryzykiem finansowym obejmują regularne przeglądy i aktualizacje polityki zarządzania ryzykiem, włączając w to identyfikację nowych rodzajów ryzyka i dostosowanie strategii zarządzania. Ważne jest również utrzymanie odpowiednich poziomów kapitału, aby móc sprostać potencjalnym stratom. Przykłady zastosowania tych praktyk można znaleźć w różnych przedsiębiorstwach, które skutecznie zabezpieczyły się przed ryzykiem finansowym i osiągnęły stabilność finansową.

Finansowanie przedsiębiorstwa

Przedsiębiorstwa mają różne źródła finansowania do wyboru, takie jak kapitał własny, kredyty bankowe, emisje obligacji czy leasing. Każde źródło finansowania ma swoje korzyści i wady. Kapitał własny daje przedsiębiorstwu większą niezależność i kontrolę, ale może być bardziej kosztowny. Kredyty bankowe mogą być szybko dostępne, ale wiążą się z opłatami odsetkowymi i wymaganiami zabezpieczeń. Emisje obligacji pozwalają na pozyskanie większych kwot, ale wiążą się z ryzykiem niewypłacalności. Leasing pozwala na korzystanie z aktywów bez konieczności ich zakupu, ale może być bardziej kosztowny w dłuższej perspektywie czasowej.

Przedsiębiorstwa mogą przyjąć różne strategie finansowania w zależności od swoich celów i potrzeb. Strategie te mogą obejmować długoterminowe finansowanie, krótkoterminowe finansowanie, finansowanie zewnętrzne lub wewnętrzne, finansowanie poprzez emisje akcji lub obligacji, a także finansowanie z udziałem inwestorów kapitałowych. Skuteczność strategii finansowania można ocenić na podstawie wskaźników finansowych, takich jak wskaźnik zadłużenia czy wskaźnik rentowności.

Przy podejmowaniu decyzji dotyczących polityki dywidendy i zarządzania kapitałem własnym przedsiębiorstwo musi wziąć pod uwagę różne czynniki, takie jak oczekiwania akcjonariuszy, potrzeby inwestycyjne, perspektywy wzrostu czy sytuację finansową. Polityka dywidendy dotyczy podziału zysku między akcjonariuszy, podczas gdy zarządzanie kapitałem własnym dotyczy efektywnego wykorzystania kapitału własnego do finansowania inwestycji i rozwoju przedsiębiorstwa.

Finansowanie przedsiębiorstw podlega różnym trendom, które mogą mieć wpływ na strategie finansowe. Na przykład, rosnąca popularność finansowania spółek typu start-up przez inwestorów kapitałowych, takich jak fundusze venture capital czy anioły biznesu. Innym trendem jest wzrost znaczenia alternatywnych źródeł finansowania, takich jak crowdfunding czy peer-to-peer lending. Przedsiębiorstwa muszą być świadome tych trendów i dostosować swoje strategie finansowe, aby pozostać konkurencyjnymi.

Analiza finansowa przedsiębiorstwa

Analiza finansowa przedsiębiorstwa opiera się na różnych narzędziach i wskaźnikach, które pozwalają na ocenę jego kondycji finansowej. Wskaźniki takie jak wskaźnik płynności, wskaźnik rentowności czy wskaźnik zadłużenia są powszechnie stosowane w analizie finansowej. Narzędzia takie jak analiza wskaźnikowa, analiza trendów czy analiza porównawcza pomagają w dokładniejszej ocenie i interpretacji wyników finansowych przedsiębiorstwa.

Analiza finansowa umożliwia ocenę płynności, rentowności i zadłużenia przedsiębiorstwa. Płynność dotyczy zdolności przedsiębiorstwa do spłacania bieżących zobowiązań. Rentowność odzwierciedla efektywność działalności przedsiębiorstwa i jego zdolność do generowania zysków. Zadłużenie odnosi się do stosunku kapitału obcego do kapitału własnego i informuje o stopniu obciążenia finansowego przedsiębiorstwa.

Analiza finansowa pozwala również na prognozowanie przyszłych wyników finansowych przedsiębiorstwa na podstawie analizy trendów, danych historycznych i innych czynników. Prognozowanie przyszłych wyników finansowych jest ważne dla podejmowania decyzji biznesowych i planowania długoterminowego rozwoju przedsiębiorstwa.

Analiza finansowa może być również wykorzystana do oceny wartości przedsiębiorstwa. Istnieje wiele metod oceny wartości, takich jak metoda dochodowa, metoda wartości godziwej czy metoda porównawcza. Każda z tych metod ma swoje zalety i ograniczenia i może być stosowana w zależności od specyfiki przedsiębiorstwa i kontekstu.


Finansowa teoria przedsiębiorstwaartykuły polecane
Innowacyjna teoria przedsiębiorstwaBank komercyjnyTeoria internalizacjiMenedżerska teoria przedsiębiorstwaMarketing usług bankowychMotywy utrzymywania gotówkiTeoria kapitału intelektualnegoAkumulacjaCykl życia sektora

Bibliografia

  • Noga A. (2009), Teorie przedsiębiorstw, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa


Autor: Karolina Lach