Przemysł turystyczny

Przemysłem turystycznym nazywamy kompleks powiązanych ze sobą przedsiębiorstw oraz innych organizacji zaangażowanych w produkcję dóbr i usług, która nie miałaby racji bytu, gdyby nie popyt zgłaszany przez uczestników ruchu turystycznego, lub też turyści nie mogliby bez niej zaspokoić swoich podstawowych potrzeb turystycznych.

Znaczącą rolę w rozwoju przemysłu turystycznego odgrywa przemysł drobny, który porównując do przemysłu średniego i wielkiego, charakteryzuje się:

• większą elastycznością organizacyjną,
• dużą elastycznością działania,
• większą innowacyjnością.

TL;DR

Przemysł turystyczny to kompleks powiązanych ze sobą przedsiębiorstw i organizacji, które dostarczają dobra i usługi związane z podróżami i turystyką. Sektor bazy noclegowej i gastronomii obejmuje różne rodzaje zakwaterowania i restauracji. Sektor atrakcji turystycznych to parki narodowe, muzea, zabytki i inne miejsca historyczne. Sektor transportu obejmuje różne środki transportu, takie jak samochody, pociągi, samoloty i statki. Sektor biur podróży zajmuje się organizacją i sprzedażą usług turystycznych. Sektor promocji i informacji turystycznej obejmuje organizacje zajmujące się promocją turystyki na danym terenie.

Sektory

Sektor bazy noclegowej i gastronomii

Obejmujący funkcjonowanie wszystkich rodzajów bazy noclegowej wykorzystywanych dla potrzeb przemysłu podróży i turystyki, w tym: hotele, motele, pensjonaty, sanatoria, schroniska, wioski wakacyjne, centra rekreacyjno-

• wypoczynkowe, apartamenty, kempingi, ośrodki "time share" itd.

W Polsce przeważa baza sezonowa (30% miejsc noclegowych w obiektach całorocznych), a wśród gestorów bazy noclegowej jest znaczny udział podmiotów nieturystycznych. Wśród hoteli przeważają obiekty o niskim standardzie 1-2-3-gwiazdkowe. Mało jest obiektów 5-gwiazdkowych. Atrakcyjniejszą bazę przejęły zagraniczne sieci hotelowe (Accor, Holiday Inn). Te ostatnie sporo także inwestują. Na polskim rynku hotelarskim nie występuje tak jak w krajach rozwiniętej gospodarki rynkowej zjawisko koncentracji bazy noclegowej i łączenia obiektów w łańcuchy hotelowe, ale zjawisko to będzie postępowało. Zanikanie znaczenia hoteli niezależnych na rzecz sieci i łańcuchów hotelarskich, które charakteryzują: jednolite warunki lokalizacyjne, struktura organizacyjna, dokumentacja eksploatacyjna, standard wyposażenia, system komputerowy, emblematy, zorganizowany system koncesyjny. Łączenie hoteli w łańcuchy to obniżanie kosztów działalności i zwiększenie dochodów.

• Hotele niezależne - najczęściej małe, do 30 pokoi
• Hotele w dobrowolnych łańcuchach - obniżenie kosztów poprzez wspólną promocję, szkolenie personelu, komputeryzacja itp.
• Hotele powiązane umowami franchisingowymi - właściciel zachowuje własność, ale korzysta z szyldu łańcucha i przez to musi przestrzegać warunków panujących w łańcuchu. Z kolei firma dająca "szyld" zapewnia pomoc finansową, pomoc w zarządzaniu, promocję sprzedaży, centralną rezerwację (np. Hospitality Franchise System)
• Zintegrowane łańcuchy hotelowe - hotele łączy ten sam znak (szyld), zaawansowana standaryzacja produktu, jednakowy zakres i jednakowe ceny (Holiday lnu Worldwide, holding ACCOR, Hyatt Regency, Best Western Hotels)

Po transformacji ustrojowej znacznie rozwinęła się baza gastronomiczna w Polsce. Obecnie w rękach prywatnych gestorów znajduje się 98 % całej bazy gastronomicznej.

Sektor bazy gastronomicznej można podzielić na trzy kategorie:

• otwartą (ogólnodostępną)
• zamkniętą (np. stołówki)
• hotelową

Sektor atrakcji turystycznych

Obejmujący podstawowe dobra i usługi turystyczne (walory turystyczne), w tym: parki narodowe, rezerwaty przyrody, muzea i galerie, miejsca historyczne, zabytki, parki tematyczne, parki rozrywki, festiwale, ośrodki sportowo-rekreacyjne, kasyna oraz różnego rodzaju urządzenia turystyczne (kąpieliska, wyciągi narciarskie, kolejki górskie itp.)

Sektor transportu

Obejmujący: zarówno tzw. nieturystyczny transport publiczny (międzymiastowe i miejskie regularne połączenia kolejowe, autobusowe), jak i instytucje wyspecjalizowane w obsłudze ruchu podróżniczego i turystycznego, takie jak: linie lotnicze (regularne i czarterowe), morskie linie pasażerskie (w tym promowe), statki wycieczkowe, firmy wyspecjalizowane w przewozach autokarowych, firmy "rent a car" itd.

Transport ma duży wymiar w zaspakajaniu potrzeb w usługach turystycznych. Ma on za zadanie umożliwić lub ułatwić dostanie się turyście w dane miejsce, do określonego celu. Transport posiadając funkcję komunikacyjną, gwarantuje też realizację funkcji rekreacyjno-rozrywkowej. Poszczególne środki transportu są wykorzystywane w turystyce również jako rozrywka; są same w sobie atrakcją turystyczną (np. rejs statkiem). Usługi transportowe zaliczają się do podstawowych usług turystycznych. Ich rozwój i konsumpcja determinują dostępność walorów turystycznych. Transport w usługach turystycznych jest zarówno pierwszą, jak i ostatnią fazą w konsumpcji turystycznej.

W usługach transportu wyróżnia się:

• Transport samochodowy (wyróżnia się dużą elastycznością, jest on odpowiedni dla każdego rodzaju konsumenta, ma on duże znaczenie w punktualności i dokładności w wykonywaniu usługi),
• Transport kolejowy (często pełni rolę atrakcji turystycznej),
• Transport lotniczy (jest niezbędny w dłuższych trasach oraz gdy uformowanie terenu utrudnia komunikację innymi środkami transportu),
• Żeglugę pasażerską, która dzieli się na: żeglugę morską (odbywającą się między portami morskimi), żeglugę przybrzeżną (realizowaną na akwenach morskich) oraz żeglugę śródlądową (odbywającą się na naturalnych i sztucznych zbiornikach).

Sektor biur podróży

Biuro turystyczne- podmiot gospodarczy prowadzący działalność w zakresie: organizowania, realizowania, sprzedawania usług niezbędnych dla podróżujących oraz sprzedawania usług komplementarnych i towarzyszących.

Dawniej większość biur podróży tworzyło i samo sprzedawało swoje produkty, współcześnie nastąpiła specjalizacja. Na rynku krajowym jest to szczególnie widoczne ze względu na dużą konkurencyjność zagranicznych wyspecjalizowanych biur lub konsorcjów (wysokie koszty) większość biur podróży ogranicza się do pośrednictwa w sprzedaży. Do rzadkości należą duże biura, prowadzące pełny zakres usług (np. Orbis Travel).

Ustawa o usługach turystycznych dzieli biura działające w sferze turystyki na trzy rodzaje:

• organizator turystyki (touroperator) - przedsiębiorca organizujący imprezę turystyczną,
• pośrednik turystyczny - przedsiębiorca, którego działalność polega na wykonywaniu, na zlecenie klienta, czynności faktycznych i prawnych związanych z zawieraniem umów o świadczenie usług turystycznych,
• agent turystyczny - przedsiębiorca, którego działalność polega na stałym pośredniczeniu w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych na rzecz organizatorów turystyki posiadających zezwolenia w kraju lub na rzecz innych usługodawców posiadających siedzibę w kraju

Taki podział decyduje o tym, kto za co odpowiada w procesie obsługi turysty.

Touroperator i pośrednik turystyczny odpowiadają za organizację imprezy, jakość i standard usług, za jej zrealizowanie zgodne z zawartą z klientem umową, rozliczenie z dostawcami usług. Agent lub pośrednik w sprzedaży odpowiada za należyte i zgodne z programem touroperatora sprzedanie imprezy. Kodeks cywilny określa to jako należytą staranność w pośredniczeniu. Agent musi poinformować klienta o wymogach związanych z wyjazdem (wizy, szczepienia, terminy wpłat, miejsce i termin zbiórki, wymogi co do ubioru itp.).

Istnieją trzy pakiety turystyczne oferowane przez współczesnych organizatorów podróży:

• wycieczki poznawcze,
• pobyty wypoczynkowe,
• inne uroczystości (dotyczą one głównie turystyki biznesowej lub imprezy o charakterze kulturalnym, sportowym i religijnym).

Sektor promocji i informacji turystycznej

Obejmuje on: narodowe organizacje turystyczne, zrzeszenia gospodarcze i stowarzyszenia turystyczne oraz regionalne i lokalne organizacje zajmujące się promocją turystyki na danym terenie.

Do krajowych form organizacji informacji turystycznej należą:

• wojewódzkie centra informacji turystycznej,
• lokalne centra informacji turystycznej,
• punkty "I",
• multimedialne punkty informacyjne, które znajdują się w centrach oraz w punktach "I" lub poza ich siedzibami.

Informacja turystyczna odgrywa dużą rolę w kreowaniu programu pobytu (zapoznaje turystów w miejscu docelowym z lokalnymi atrakcjami, bazą, imprezami itp. Informacja turystyczna służy nie tylko indywidualnym turystom, ale także organizatorom wypoczynku i zleceniodawcom różnych form turystyki.

Informacja turystyczna to uporządkowany zbiór danych, służący organizatorom i konsumentom usług turystycznych system, obejmujący sieć centrów i punktów "it" metodologia gromadzenia, przetwarzania, weryfikowania i udostępniania danych.

Przemysł turystyczny — artykuły polecane

Kwatera prywatna — Przedsiębiorstwo turystyczne — Centrum logistyczne — Rynek usług turystycznych — Usługa gastronomiczna — Turystyka medyczna — Turystyka biznesowa — Dystrybutor — Rodzaje usług turystycznych

Bibliografia

• Alejziak W. (2000), Przemysł turystyczny, ALBIS, Kraków
• Balińska A., Sieczko A., Zawadka J. (2014), Turystyka, wybrane zagadnienia, Difin, Warszawa
• Gaworecki W. (2010), Turystyka, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych Dz.U. 1997 nr 133 poz. 884

Autor: Ewelina Morys, Weronika Jaśkowska

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.