Struktura wirtualna

Struktura organizacji wirtualnej jest typem struktury nowoczesnej i jest "złożona ze stanowisk, komórek lub jednostek organizacyjnych różnych podmiotów gospodarczych, a nawet całych przedsiębiorstw, których zadaniem jest zrealizowanie wyznaczonych celów. Nie ma ona osobowości prawnej, wspólnego majątku, personelu zatrudnionego przez jeden podmiot." [B. Mikuła 2001, s. 172]

Wirtualną strukturę organizacji tworzą dwa podstawowe elementy:

• sieć
• wirtualne przedsiębiorstwo

W wirtualnej organizacji bardzo ważne są relacje sieciowe i możliwość szybkiej komunikacji między partnerami, którą umożliwiają sieci komunikacyjno-informatyczne. Sieci te są podstawą działania organizacji wirtualnych. Dynamika otoczenia stale stawia organizacjom nowe przeszkody. Muszą one nadążać za ciągłymi zmianami i przyswajać innowacyjne technologie informacyjne z powodu szybkiego rozwoju rynku IT. W takiej organizacji nie ma znaczenia kto i na jakim poziomie w hierarchii się znajduje, wszyscy zainteresowani są sobie równi. Rozdział prac i kontrola przebiegu danego zlecenia należy do firmy, która komunikowała się z innymi zainteresowanymi. Jeżeli chodzi o czas istnienia organizacji wirtualnej, nie da się tego ściśle określić. Organizacja będzie istnieć tyle czasu, ile będzie go potrzeba na zrealizowanie danego zlecenia czy przedsięwzięcia, z czego wynika tak duże zróżnicowanie.

Zastosowanie

Typ struktury wirtualnej ma zastosowanie w dużych korporacjach. Przedsiębiorstwa nie zatrudniają pracowników, a najmują osoby bądź firmy z zewnątrz, które wykonują zlecone im zadania i realizują cele przedsiębiorstwa. Najemcy wytwarzają produkty we własnych zakładach, gdyż organizacje o strukturze wirtualnej nie posiadają swoich ośrodków produkcyjnych. Sam proces produkcji nie jest przez organizacje w żaden sposób kontrolowany. Przedsiębiorstwa nadają tylko swoją markę gotowym już produktom. Ma to na celu znaczne obniżenie kosztów produkcji, co jest możliwe, gdyż korzysta się z taniej siły roboczej uboższych rejonów świata.

Zalety i wyzwania organizacji wirtualnej

Elastyczność . Organizacje wirtualne mają niezwykłą elastyczność, która pozwala im dostosowywać się do zmian w otoczeniu i szybko reagować na nowe wyzwania. Dzięki temu są w stanie przetrwać w dynamicznym i konkurencyjnym środowisku biznesowym. Elastyczność organizacji wirtualnych wynika z ich zdolności do tworzenia i rozwiązywania zespołów w zależności od aktualnych potrzeb. W przeciwieństwie do tradycyjnych struktur organizacyjnych, organizacje wirtualne nie są ograniczone przez sztywne hierarchie i mogą łatwo reorganizować się w celu osiągnięcia lepszych wyników.

Szybka komunikacja i koordynacja . Efektywna komunikacja i koordynacja między partnerami są kluczowe dla organizacji wirtualnych. Wirtualna struktura organizacyjna umożliwia wykorzystanie nowoczesnych narzędzi komunikacyjnych, takich jak telekonferencje, wideokonferencje, poczta elektroniczna czy komunikatory internetowe, które umożliwiają szybką wymianę informacji i pomagają utrzymać efektywną komunikację na odległość. Ponadto, organizacje wirtualne stosują skuteczne metody zarządzania projektami, które umożliwiają harmonogramowanie, monitorowanie i kontrolowanie postępów prac.

Dostęp do różnorodnych umiejętności i zasobów . Jedną z głównych zalet organizacji wirtualnych jest możliwość korzystania z różnorodnych umiejętności i zasobów. Organizacje wirtualne mogą współpracować z różnymi specjalistami i partnerami, zarówno lokalnie, jak i globalnie, aby osiągnąć swoje cele. Ta elastyczność i dostęp do różnych zasobów daje organizacjom wirtualnym przewagę konkurencyjną, ponieważ mogą pozyskiwać specjalistyczne umiejętności w zależności od aktualnych potrzeb i wymagań projektów.

Trudności w utrzymaniu efektywnej komunikacji i koordynacji . Praca na odległość i różne strefy czasowe mogą stwarzać wyzwania związane z utrzymaniem efektywnej komunikacji i koordynacji w organizacjach wirtualnych. Różnice językowe, kulturowe i technologiczne mogą utrudniać porozumienie i współpracę między partnerami. Wyzwaniem jest także zarządzanie różnymi stylami pracy i oczekiwaniami, które mogą wynikać z różnic kulturowych. Jednak organizacje wirtualne mogą przeciwdziałać tym trudnościom poprzez stosowanie odpowiednich narzędzi komunikacyjnych, budowanie zaufania i współpracy między partnerami oraz tworzenie jasnych i klarownych procedur i zasad pracy.

Zarządzanie zespołami pracującymi na odległość . Skuteczne zarządzanie zespołami pracującymi na odległość jest kluczowe dla sukcesu organizacji wirtualnych. Wirtualne struktury organizacyjne wymagają elastycznego podejścia do zarządzania, które uwzględnia specyficzne potrzeby i wyzwania związane z pracą na odległość. Skuteczne zarządzanie zespołami wirtualnymi obejmuje wyznaczanie jasnych celów, zapewnienie odpowiednich narzędzi komunikacyjnych, budowanie zaufania i współpracy między członkami zespołu oraz regularne monitorowanie postępów i ocenę wyników.

Przykłady zastosowania organizacji wirtualnej w praktyce

Firmy informatyczne często korzystają z modelu organizacji wirtualnej, aby osiągnąć sukces. Przykładem może być firma zajmująca się tworzeniem oprogramowania, która współpracuje z programistami z różnych części świata, wykorzystując komunikację online i narzędzia do zarządzania projektem. Dzięki temu firma może korzystać z różnych umiejętności i doświadczenia programistów, co przekłada się na lepszą jakość i efektywność ich produktów.

Agencje marketingowe również często wykorzystują strukturę wirtualną, aby realizować kampanie reklamowe. Dzięki temu mogą korzystać z różnych specjalistów, takich jak projektanci, copywriterzy czy specjaliści od mediów społecznościowych, którzy współpracują na odległość. To pozwala agencjom marketingowym na większą elastyczność i dostęp do różnorodnych umiejętności, co przekłada się na lepsze rezultaty kampanii.

Firmy logistyczne również mogą korzystać z modelu organizacji wirtualnej do zarządzania dostawami i magazynowaniem. Przykładem może być firma zajmująca się dystrybucją produktów, która współpracuje z różnymi dostawcami i magazynami na całym świecie. Dzięki temu firma może skutecznie zarządzać łańcuchem dostaw, unikając opóźnień i błędów.

Istnieją różne czynniki, które przyczyniają się do sukcesu organizacji wirtualnych. Jednym z kluczowych czynników jest odpowiednie zarządzanie komunikacją i koordynacją między partnerami. Ważne jest także budowanie zaufania i współpracy między członkami zespołu oraz umiejętne wykorzystywanie dostępnych narzędzi komunikacyjnych i technologicznych. Ponadto, organizacje wirtualne powinny mieć elastyczną strukturę organizacyjną, która umożliwia dostosowywanie się do zmian w otoczeniu. Ważne jest również odpowiednie zarządzanie talentami i umiejętność przyciągania oraz zatrzymywania najlepszych pracowników i partnerów.

Struktura wirtualna — artykuły polecane

Centrum usług wspólnych — Specjalizacja — Offshoring — Korporacja międzynarodowa — Efekt synergii — Zarządzanie rozwojem firmy — Insourcing — Kadra kierownicza — Strategiczna jednostka gospodarcza

Bibliografia

• Mikuła B. (2001), W kierunku organizacji inteligentnych, Antykwa, Kraków
• Nalepka A. (2001), Struktura organizacyjna, Antykwa, Kraków
• Stabryła A. (red.) (2012), Podstawy organizacji i zarządzania. Podejście i koncepcje badawcze, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków

Autor: Elżbieta Smolik