Opcja strategiczna
Opcja strategiczna - jeden z kilku wariantów, rozwiązań określonego zadania lub celu.
Preferowana czy przyjęta przez społeczność przedsiębiorstwa opcja strategiczna powinna być dla specjalistów od planowania podstawą do opracowania strategii. Taka strategia jest projektem przedstawiającym cele i zadania długookresowe oraz zamierzenia doprowadzające do osiągnięcia założonych celów, a więc zawierających pakiet środków zapewniających ich osiągnięcie, w sposób umożliwiający redukcję ryzyka i zwiększenie szans powodzenia.
Zarządzanie strategiczne oraz projektowanie strategii wymaga podejmowania świadomych i racjonalnych decyzji. Decyzje te, by mogły być logiczne, wymagają od kierownictwa dokładnego zapoznania się z sytuacją decyzyjną i stworzenia kilku możliwych do realizacji opcji strategicznych. Każda z opcji strategicznych powinna być dokładnie analizowana, w celu jej oceny i wyboru jednej z nich.
Ocena opcji strategicznych
Każda opcja strategiczna powinna być oceniona pod względem:
- wykonalności strategii - warunek konieczny, jaki powinna spełniać opcja strategiczna,
- zgodności z misją przedsiębiorstwa i celami strategicznymi,
- zbieżności z innymi strategiami,
- elastyczności względem zmieniającego się otoczenia,
- akceptowalności przez strony zainteresowane,
- zapewnienia przewagi konkurencyjnej,
- czasowości.
Ocena opcji strategicznych względem powyższych kryteriów pozwala na wybór wariantu optymalnego w danych warunkach oraz na opracowanie strategii wytyczającej drogę, którą firma chce kroczyć i stale ją doskonalić. Ocena ta pozwala odpowiedzieć na pytania o konkretne możliwości działania firmy, przewidywane zmiany, środki potrzebne do realizacji zadań i ich alokację, oraz pozycję firmy w przyszłości. Dobrze wybrana opcja strategiczna powinna być odpowiedzią na przyszłe szanse organizacji.
Proces wyboru opcji strategicznej
Przy analizie trendów rynkowych istotne jest uwzględnienie różnych czynników zewnętrznych, które mogą mieć wpływ na działalność organizacji. Wśród tych czynników można wymienić zmiany demograficzne, trendy konsumenckie, trendy technologiczne, regulacje prawne oraz konkurencję na rynku. Analiza tych czynników pozwala na identyfikację szans i zagrożeń, które mogą wpływać na wybór opcji strategicznej.
Do identyfikacji mocnych i słabych stron organizacji można wykorzystać różne narzędzia. Jednym z najpopularniejszych jest analiza SWOT, która pozwala na ocenę wewnętrznych czynników organizacji, takich jak możliwości, zagrożenia, mocne strony oraz słabe strony. Innym narzędziem, które można wykorzystać, jest analiza pięciu sił Portera, która pozwala na ocenę konkurencyjności organizacji na rynku.
Generowanie alternatywnych opcji strategicznych wymaga przeprowadzenia szczegółowej analizy i rozważenia różnych możliwości. Pierwszym krokiem jest identyfikacja celów organizacji oraz analiza jej obecnej sytuacji. Następnie, na podstawie analizy czynników zewnętrznych i wewnętrznych, można przystąpić do generowania alternatywnych scenariuszy. Ważne jest uwzględnienie różnych możliwości i ocena ich potencjalnych skutków.
Przy porównywaniu różnych opcji strategicznych należy wziąć pod uwagę różne kryteria, które pozwolą na ocenę ich potencjalnej skuteczności. Wśród tych kryteriów można wymienić zgodność z celami organizacji, zdolność do wykorzystania zasobów, potencjalne ryzyko i nagrody, oraz zgodność z obecnymi trendami rynkowymi. Ważne jest uwzględnienie zarówno krótko-, jak i długoterminowych perspektyw.
Przy wyborze preferowanej opcji strategicznej istotne jest uwzględnienie różnych czynników, które mogą wpływać na jej skuteczność. Należy wziąć pod uwagę zgodność z celami organizacji, zdolność do realizacji, potencjalne korzyści i ryzyko, oraz zgodność z zasobami organizacji. Ważne jest również uwzględnienie perspektywy długoterminowej i potencjalnych zmian na rynku.
Implementacja wybranej opcji strategicznej
Implementacja wybranej opcji strategicznej wymaga podjęcia konkretnych działań i inicjatyw. Należy określić cele i cele operacyjne, opracować plany działań, przydzielić odpowiednie zasoby i odpowiedzialności, oraz monitorować postępy. Ważne jest również zapewnienie odpowiedniej komunikacji i zaangażowania pracowników, aby zapewnić skuteczną implementację strategii.
Kluczowe elementy planów operacyjnych obejmują określenie konkretnych działań, terminów realizacji, alokację zasobów, odpowiedzialności oraz wskaźniki wydajności. Plan operacyjny powinien być spójny z wybraną opcją strategiczną i uwzględniać cele organizacji. Ważne jest również uwzględnienie różnych scenariuszy i potencjalnych zmian, aby plan był elastyczny i mógł być dostosowany w razie potrzeby.
Skuteczna implementacja strategii wymaga odpowiednich zasobów. Należy uwzględnić zarówno zasoby ludzkie, takie jak odpowiednio wykwalifikowani pracownicy, jak i zasoby finansowe, technologiczne i materialne. Ważne jest również odpowiednie zarządzanie zasobami i alokacja ich w sposób efektywny.
W celu monitorowania postępów w realizacji strategii, należy ustalić odpowiednie wskaźniki wydajności. Wskaźniki te powinny być związane z celami organizacji i pozwalać na ocenę postępów w ich osiąganiu. Przykładowe wskaźniki mogą obejmować przychody, marże, udziały w rynku, wskaźniki zadowolenia klientów, czy efektywność operacyjną. Ważne jest regularne monitorowanie tych wskaźników i podejmowanie działań korygujących w razie potrzeby.
Zaangażowanie pracowników i skuteczna komunikacja są kluczowe dla skutecznej implementacji strategii. Istotne jest zapewnienie odpowiedniej komunikacji wewnątrz organizacji, jasnego przekazania celów i oczekiwań, oraz zapewnienie możliwości udziału pracowników w procesie podejmowania decyzji. Ważne jest również zapewnienie odpowiednich szkoleń i wsparcia, aby pracownicy mieli niezbędne umiejętności i wiedzę do realizacji strategii.
| Opcja strategiczna — artykuły polecane |
| Biznes plan — Plan — Plan marketingowy — Zasady planowania marketingowego — Portfelowa analiza strategiczna — Decyzje strategiczne — Badanie wykonalności projektu — Scenariusze możliwych zdarzeń — Analiza ASTRA |
Bibliografia
- B. Gliński, B.R. Kuc, P. Szczepankowski, Zarządzanie strategiczne.Wyd. KEY TEXT, Warszawa 1996
- K. Obłój Strategia sukcesu firmy. PWE, Warszawa 1993
- Machaczka J. (2001), Podstawy zarządzania, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków
Autor: Marta Niemiec-Fiutowska
