Funkcje logistyki

Główne Funkcje logistyki to:

• prognostyczna,
• organizacyjna,
• zarządcza,
• planistyczna.

Wskazane funkcje stanowią wynik związany z realizacją działań w nawiązaniu do zasady 7R, często traktowanej jako skonsolidowana definicja logistyki. Reguła 7R, inaczej określana jako 7W, koncentruje się na wskazaniu kluczowych determinant pozwalających na wyrażenie jej istoty oraz zakresu funkcji. Zgodnie z podejściem, fundamentalnym celem funkcjonowania zakresu logistyki jest realizacja czynności pozwalających na dostarczenie (W. Harasima i in. 2018, s. 45):

• właściwego produktu
• właściwemu odbiorcy
• we właściwej ilości oraz jakości
• we właściwej cenie
• we właściwym czasie
• we właściwą lokalizację

Funkcja prognostyczna

Funkcja prognostyczna związana jest realizacją przewidywań względem popytu na zróżnicowane potrzeby odbiorców przy jednoczesnym uwzględnieniu nieregularności w okresach zapotrzebowania na określony produkt (A. Wojciechowski, N. Wojciechowska 2015, s. 547). Na skutek realizacji przeprowadzonych prognoz popytowych, możliwe jest uniknięcie zakłóceń w całym łańcuchu logistycznym, pozwalając tym samym na utrzymanie ciągłości produkcyjnej oraz zapewnienie dostępności produktowej.

Funkcja organizacyjna

Funkcja organizacyjna odnosi się do (K. Ficoń 2004, s.37):

• organizacji produkcji,
• organizacji czynności transportowych
• organizacji przestrzennej obiektów magazynowych.

Jak wskazuje J. Dyczkowska, organizacja produkcji pozwala na stworzenie ciągłości warunków produkcyjnych, a także obiegu surowców, materiałów oraz zasobów informacyjnych w zakresie produkcyjnym (J. Dyczkowska 2012, s. 21).

Organizacja czynności transportowych wiąże się z kolei z zapewnieniem transportowych przepływów produktowych w myśl wyrażonej zasady 7W. Wyselekcjonowanie środka transportowego skoncentrowane jest na zoptymalizowaniu czynnika cenowego, niezawodności transportowej oraz dysponowaniu odpowiednim wolumenem prędkości taboru pojazdów (J. Bril, Z. Łukasik 2014, s.2279).

Z kolei funkcja organizacji przestrzennej obiektów magazynowych, odnosi się do wyselekcjonowania strategicznych lokalizacji magazynów ze względu na ich położenie, możliwości wykorzystania dostępnych surowców oraz aspekty związane z otoczeniem gospodarczym obiektu magazynowego (M. Frankowska 2016, s.46).

Funkcja planistyczna

Podjęcie działań planistycznych związane jest z Planowanie sprzedaży, stanowiąc uzupełnienie prognostyki popytu.

Funkcja zarządcza

Funkcja zarządcza odnosi się do struktur magazynowych. Zarządzanie magazynowe pozwala na (Z. Dudziński, M. Kizyn 2002, s.36):

• określenie stref w obiekcie magazynowym,
• zarządzanie dostępną infrastrukturą,
• usprawnienie przepływów materiałowych w obrębie magazynu,
• zarządzanie poziomem utrzymania zapasów materiałowych.

Z kolei zarządzanie gospodarką odpadową związane jest z aspektem ekonomiczności przedsiębiorstwa oraz nawiązaniem do ekologii. Aspekt ekonomiczności gospodarki odpadowej związany jest z podjęciem działań, mających na celu ponowne zastosowanie zużytych surowców w procesach produkcyjnych, co przyczynia się do oszczędności wynikających ponowienia ich wykorzystania. Aspekt ekologiczny, polega na racjonalnym zarządzaniu przepływem powstałych odpadów w przedsiębiorstwie, czego głównym celem jest zminimalizowanie oddziaływania na ekosystem (E. Puzio 2018, s.113).

Ilościowa funkcja logistyki

Kolejnym ważnym celem logistyki jest zapewnienie odpowiedniej ilości towarów w łańcuchu dostaw. Logistyka musi monitorować poziom zapasów i przewidywać przyszłe potrzeby, aby uniknąć nadmiernych lub niewystarczających zapasów. Optymalne zarządzanie ilością towarów pozwala na zmniejszenie kosztów magazynowania i minimalizację ryzyka utraty sprzedaży z powodu braku towaru.

Jakościowa funkcja logistyki

Logistyka odpowiada również za zapewnienie wysokiej jakości towarów i usług. W ramach tego celu logistyka musi monitorować procesy produkcyjne, kontrolować jakość surowców i komponentów, a także zarządzać transportem w sposób, który minimalizuje ryzyko uszkodzeń towarów. Zapewnienie wysokiej jakości jest kluczowe dla budowania zaufania klientów i utrzymania konkurencyjności na rynku.

Cenowa funkcja logistyki

Kolejnym celem logistyki jest minimalizacja kosztów w łańcuchu dostaw. Logistyka musi identyfikować i eliminować marnotrawstwo, optymalizować koszty transportu i magazynowania, negocjować korzystne warunki umów z dostawcami i monitorować efektywność operacyjną. Poprzez skuteczne zarządzanie kosztami, logistyka może przyczynić się do zwiększenia rentowności przedsiębiorstwa.

Czasowa funkcja logistyki

Jednym z kluczowych celów logistyki jest minimalizacja czasu potrzebnego do przeprowadzenia operacji w łańcuchu dostaw. Logistyka musi zapewnić, że towar jest dostępny w odpowiednim czasie, aby zaspokoić potrzeby klienta. Skrócenie czasu realizacji zamówień może zwiększyć konkurencyjność przedsiębiorstwa i poprawić obsługę klienta.

Lokalizacyjna funkcja logistyki

Ostatnim celem logistyki jest odpowiednie rozmieszczenie infrastruktury logistycznej, takiej jak magazyny, centra dystrybucyjne i punkty serwisowe. Optymalne rozmieszczenie tych obiektów pozwala na minimalizację kosztów transportu, skrócenie czasu dostawy i zwiększenie efektywności operacyjnej. Logistyka musi uwzględnić takie czynniki jak dostępność rynków, koszty transportu i infrastrukturę w celu osiągnięcia optymalnego rozmieszczenia.

Reguła 7R logistyki

Reguła 7R, znana również jako reguła 7W, jest jednym z podstawowych założeń logistyki. Zakłada ona, że logistyka powinna realizować siedem celów, które zaczynają się na literę "R" lub "W". Każdy z tych celów ma kluczowe znaczenie dla skutecznego funkcjonowania procesów logistycznych w organizacji. Przyjrzyjmy się bliżej tym siedmiu celom:

Prawidłowe produkty (Right Product)

Pierwszym celem reguły 7R jest dostarczanie właściwych produktów. Oznacza to, że logistyka musi zapewnić, iż produkty, które są dostarczane do klientów, są zgodne z zamówieniem i spełniają ich oczekiwania. Właściwe produkty są kluczowe dla zadowolenia klienta i budowania lojalności wobec marki.

Prawidłowa ilość (Right Quantity)

Drugi cel reguły 7R dotyczy dostarczania odpowiedniej ilości produktów. Logistyka ma za zadanie zapewnić, że ilość dostarczanych produktów jest zgodna z zamówieniem klienta. Dostarczenie zbyt małej ilości produktów może prowadzić do niezadowolenia klienta, podczas gdy dostarczenie zbyt dużej ilości może generować nadmiar zapasów i zwiększać koszty.

Prawidłowe miejsce (Right Place)

Trzeci cel reguły 7R odnosi się do dostarczania produktów we właściwe miejsce. Logistyka musi zapewnić skuteczne zarządzanie trasami dystrybucji, aby produkty dotarły do klienta w odpowiednim miejscu. Efektywne planowanie tras i wykorzystanie optymalnych środków transportu są kluczowe dla osiągnięcia tego celu.

Prawidłowy czas (Right Time)

Czwarty cel reguły 7R dotyczy dostarczania produktów we właściwym czasie. Logistyka musi zapewnić, że produkty są dostarczane do klienta w ustalonym terminie. Opóźnienia w dostawach mogą negatywnie wpływać na wizerunek firmy i prowadzić do utraty klientów.

Prawidłowy koszt (Right Cost)

Piąty cel reguły 7R odnosi się do dostarczania produktów w odpowiednim koszcie. Logistyka musi dążyć do minimalizacji kosztów związanych z procesami dostaw. Optymalizacja kosztów logistycznych ma kluczowe znaczenie dla zwiększenia rentowności firmy.

Prawidłowy stan (Right Condition)

Szósty cel reguły 7R dotyczy dostarczania produktów w odpowiednim stanie. Logistyka musi dbać o to, żeby produkty były odpowiednio zabezpieczone i transportowane w sposób zapewniający ich nienaruszony stan. Zapewnienie prawidłowego stanu produktów ma istotne znaczenie dla uniknięcia reklamacji i utrzymania wysokiej jakości.

Prawidłowe informacje (Right Information)

Siódmy cel reguły 7R odnosi się do dostarczania prawidłowych informacji. Logistyka musi zapewnić, że informacje dotyczące produktów, zamówień i procesów logistycznych są przekazywane w sposób dokładny i terminowy. Prawidłowe informacje są kluczowe dla skutecznej komunikacji w łańcuchu dostaw oraz podejmowania trafnych decyzji.

Skuteczna obsługa reklamacji i zwrotów

Obsługa reklamacji i zwrotów jest nieodzownym elementem obsługi klienta. W przypadku, gdy klient jest niezadowolony z produktu lub usługi, ważne jest, aby firma logistyczna była w stanie skutecznie i profesjonalnie rozwiązać ten problem. W przeciwnym razie, negatywne doświadczenia klienta mogą negatywnie wpłynąć na wizerunek firmy i doprowadzić do utraty klientów.

Skuteczna obsługa reklamacji i zwrotów wymaga dobrze zorganizowanego systemu zwrotów oraz odpowiednich procedur. Firma logistyczna powinna posiadać jasne zasady dotyczące reklamacji i zwrotów, które będą znane zarówno klientom, jak i pracownikom. Ważne jest również, aby procesy związane z reklamacjami i zwrotami były przejrzyste i efektywne, aby uniknąć zbędnych opóźnień i komplikacji.

Ważnym elementem skutecznej obsługi reklamacji i zwrotów jest również komunikacja z klientem. Firmy logistyczne powinny zapewnić łatwy dostęp do kanałów komunikacji, takich jak infolinie czy formularze online, które umożliwią klientom zgłoszenie reklamacji lub wnioskowanie o zwrot. Warto również inwestować w szkolenia pracowników, aby byli w stanie profesjonalnie obsłużyć klienta w przypadku reklamacji lub zwrotu.

Dodatkowo, ważne jest, aby firma logistyczna miała wdrożone procedury dotyczące obsługi reklamacji i zwrotów, które będą uwzględniać zarówno aspekt logistyczny, jak i finansowy. Skuteczne zarządzanie reklamacjami i zwrotami wymaga monitorowania i analizowania danych dotyczących reklamacji i zwrotów, co pozwoli na identyfikację ewentualnych problemów i wprowadzenie odpowiednich działań naprawczych.

Efektywne zarządzanie zapasami

Efektywne zarządzanie zapasami stanowi kluczowy element optymalizacji kosztów logistyki w przedsiębiorstwie. Zapasy są niezbędnym elementem funkcjonowania każdej firmy, jednak nadmiarowe ilości mogą prowadzić do nadmiernej alokacji kapitału i generować dodatkowe koszty magazynowania. Z drugiej strony, zbyt małe ilości zapasów mogą prowadzić do opóźnień w realizacji zamówień i utraty klientów.

Aby osiągnąć efektywne zarządzanie zapasami, przedsiębiorstwa powinny zastosować odpowiednie metody prognozowania popytu, takie jak metoda średniej ważonej, eksponencjalne wygładzanie czy metoda szeregów czasowych. Dzięki tym metodom możliwe jest dokładne określenie optymalnych poziomów zapasów, minimalizujących jednocześnie koszty związane z ich posiadaniem.

Ważnym aspektem efektywnego zarządzania zapasami jest również właściwe zarządzanie cyklem zamówień. Optymalizacja kosztów może być osiągnięta poprzez ustalenie optymalnej wielkości zamówień, częstotliwości zamówień oraz wybór odpowiednich dostawców. Warto również zwrócić uwagę na współpracę z dostawcami w celu ustalenia elastycznych terminów dostaw zapasów, co umożliwia uniknięcie konieczności przechowywania dużych ilości zapasów.

Minimalizowanie kosztów transportu

Kolejnym istotnym elementem optymalizacji kosztów logistyki jest minimalizowanie kosztów transportu. Transport jest często jednym z największych wydatków w łańcuchu dostaw, dlatego warto skupić się na wykorzystaniu odpowiednich strategii i narzędzi w celu redukcji tych kosztów.

Przedsiębiorstwa mogą osiągnąć minimalizację kosztów transportu poprzez zastosowanie strategii grupowania przesyłek. Polega to na łączeniu mniejszych przesyłek w większe grupy, co pozwala na wykorzystanie pełnej pojemności pojazdów i zmniejszenie kosztów jednostkowych przewozu. Dodatkowo, warto rozważyć opcję korzystania z multimodalnego transportu, czyli wykorzystania różnych środków transportu, takich jak droga, kolej, statek czy samolot, w celu minimalizacji kosztów i skrócenia czasu dostaw.

Ważnym aspektem minimalizacji kosztów transportu jest również zarządzanie trasami. Przedsiębiorstwa powinny analizować i optymalizować trasy transportowe, aby uniknąć zbędnych kosztów związanych z nieoptymalnymi trasami lub przestoje w ruchu. Wykorzystywanie systemów GPS i innych technologii informatycznych może znacznie ułatwić proces zarządzania trasami i przyczynić się do efektywnego wykorzystania zasobów transportowych.

Funkcje logistyki — artykuły polecane

Proces logistyczny — Logistyka zaopatrzenia — Zarządzanie sieciami dostaw — Logistyka produkcji — Łańcuch dostaw — Planowanie logistyczne — System logistyczny przedsiębiorstwa — Optymalizacja produkcji — Controlling produkcji

Bibliografia

• Bril J., Łukasik Z. (2019), Zarządzanie logistyczne w transporcie kombinowanym, Czasopismo Logistyka
• Dudziński Z., Kizyn M. (2002), Vademecum Gospodarki Magazynowej, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr, Gdańsk
• Dyczkowska J. (2012), Logistyka zaopatrzenia i produkcji - wpływ na logistykę dystrybucji, Prace Naukowe Politechniki Warszawskiej
• Ficoń K. (2004), Zarys mikrologistyki, BEL Studio, Warszawa
• Frankowska M. (2016), Konfiguracja przestrzenna łańcuchów dostaw - uwarunkowania logistyczne i konkurencyjne, Problemy Transportu i Logistyk
• Gołembska E. (2009), Logistyka w gospodarce światowej, C.H. Beck, Warszawa
• Harasim W. (red.) (2018), Determinanty nowoczesnego zarządzania, Wyższa Szkoła Promocji, Warszawa
• Niewiadomska M. (2019), Wykorzystanie systemów informatycznych w logistycznej działalności przedsiębiorstw, Studia i Prace WNEiZ US
• Puzio E. (2018), Logistyka powtórnego zagospodarowania odpadów, Problemy Transportu i Logistyki
• Skowronek C. (2015), Procesy logistyczne w działalności marketingowej przedsiębiorstwa, Annales H-Oecenomia
• Wojciechowski A., Wojciechowska N. (2015), Zastosowanie klasycznych metod prognozowania popytu w logistyce dużych sieci handlowych, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego
• Zamkowska S. (2004), Identyfikacja potrzeb i obszarów działań logistycznych w przedsiębiorstwie, Logistyka, nr 4

Autor: Szymon Uchto