C/EBIT

C/EBIT to wskaźnik określający cenę akcji C do wielkości zysku operacyjnego przed spłatą odsetek i opodatkowaniem(EBIT - Earnings Before Interest and Tax).

Wskaźnik ten jest zaliczany do grupy wskaźników bezwzględnych księgowych, które opierają się na pomiarze rentowności na różnych poziomach wyniku finansowego, a efektywność rozumieją, jako grę przychodów i kosztów.

EBIT możemy utożsamić, zatem z zyskiem operacyjnym.

Zysk operacyjny

Zysk operacyjny to przychód z działalności zasadniczej przedsiębiorstwa pomniejszony o koszty poniesione w związku z jego uzyskaniem.

Zysk operacyjny = przychód ze sprzedaży - (koszt sprzedanych towarów + koszty pośrednie)

Jak słusznie zauważają D. Michalski i B. Krysta środki zaangażowane w proces produkcji umożliwiają funkcjonowanie działalności gospodarczej, jednak nie można zapomnieć o tym, że generują równocześnie potrzebę pozyskania środków na ich sfinansowanie.

Nadrzędnym składnikiem determinującym sukces prowadzonej działalności jest rentowność, a zatem mówimy tutaj o sytuacji, w której zasoby zaangażowane w proces gospodarczy generują większe korzyści niżeli koszty wynikające z ich osiągnięcia.

Zysk operacyjny możemy skalkulować w oparciu o:

• Rachunek kosztów pełnych
• Rachunek kosztów zmiennych

Rachunek kosztów pełnych za podstawę bierze koszty wytwarzania produktu (H. J. Vollmuth 2003, s. 73)

I. Przychody ze sprzedaży

II. (-) Koszty własny wyrobów sprzedanych

• Koszty bezpośrednie
• Koszty pośrednie zmienne
• Koszty pośrednie stałe

III.(-) Koszty zmienne zarządu i sprzedaży

IV. (-) Koszty stałe zarządu i sprzedaży

V. (=) Zysk (starta) brutto

Rachunek kosztów zmiennych inaczej rachunek kosztów bezpośrednich jest "systemem rachunku kosztów nastawionym na rynek" (H. J. Vollmuth 2003, s. 73).

I. Przychody ze sprzedaży

II. (-) Koszty zmienne

III.(=) Marża brutto

IV. (-) Koszty stałe

V. (-) Koszty stałe zarządu i sprzedaży

VI. (=) Zysk (starta) brutto

Przykład:

Dane są następujące informacje: W maju przedsiębiorstwo XYZ wyprodukowało 3000 sztuk wyrobu A, natomiast sprzedało 2000 sztuk. Koszty stałe produkcji w maju wyniosły 12 000 zł. Jednostkowe koszty zmienne wynoszą 17,00 zł/szt. Cena sprzedaży to 20,00 zł/szt. Jednostkowe koszty zmienne zarządu i sprzedaży stanowiły 2,00 zł/szt. Koszty stałe zarządu i sprzedaży kształtowały się na poziomie 5 000 zł.

Oblicz wynik finansowy przedsiębiorstwa w oparciu o rachunek kosztów pełnych, wiedząc, że obciążenie z tytułu podatku dochodowego to 30%, a odsetki od zaciągniętego kredytu wynosiły 500 zł.

1. Obliczenie jednostkowego kosztu wytworzenia wyrobu gotowego.

${\text{Jednostkowy koszt wyrobu}}={\frac {12.000}{3.000}}=21,00zl/szt$

1. Przeprowadzenie kalkulacji rachunku wyników.

Przychody ze sprzedaży	$2000szt\cdot 30,00zl/szt$	60 000 zł
KWWS	$2000szt\cdot 21,00zl/szt$	48 000 zł
Koszty zmienne zarządu i sprzedaży	$2000szt\cdot 2,00zl/szt$	4 000 zł
Koszty stałe zarządu i sprzedaży		5 000 zł
EBIT		9 000 zł
Odsetki		500 zł
EBT		8 500 zł
Podatek dochodowy	$8500zl\cdot 0,3$	2 550 zł
Zysk netto	8 500 zł - 2 550 zł	5 950 zł

Cena akcji

Bieżąca cena akcji ustalana jest na rynku. Niebagatelny wpływ na jej wysokość mają stopy procentowe.

• Odsetki stanowią koszt, a co za tym idzie im wyższa stopa procentowa, tym mniejszy zysk firmy
• Stopy procentowe wpływają na poziom aktywności gospodarczej, a ta zaś na zyski przedsiębiorstwa (E. F. Brigham 1996, s. 141)

Cena akcji firmy z kolei jest determinowana:

• Prognozowanym zyskiem na 1 akcję
• Rozkładem dochodów w czasie
• Ryzykiem prognozowanych dochodów
• Zaciąganiem długów
• Polityką dywidend (E. F. Brigham 1996, s. 141)

Jak zauważa E. F. Brigham maksymalizacja majątku akcjonariuszy równa się maksymalizacji ceny akcji spółki, która winna być podstawowym celem zarządzania.

Zysk operacyjny na jedną akcję

${\frac {\text{cena jednej akcji}}{\text{EBIT na jedna akcje}}}$

Załóżmy, że spółka CDE wypracowała zysk brutto wysokości 200 000 zł. Kapitał zakładowy to 400 000 akcji emitowanych przez 3 miesiące. Spółka planuje wyemitować nową serię akcji w liczbie 50 000 rozpoczynając od kolejnego miesiąca, aż do koca roku. Cena jednej akcji wynosi 3,00 zł.

Średnia ważona liczba akcji wynosi:

${\text{400.000}}\cdot {\frac {3}{12}}+(400.000+50.000)\cdot {\frac {9}{12}}=337.500$

${\text{EBIT/1 akcje}}={\frac {200.000zl}{337.500}}=0,59zl$

Zatem:

${\frac {C}{EBIT}}={\frac {3,00zl}{0,59zl}}=5,08$

Interpretacja: Roczny zysk operacyjny w przeliczeniu na jedną akcję stanowi 5,08% bieżącej ceny akcji.

EBIT a dźwignia operacyjna

Miarą dźwigni finansowej jest procentowy stosunek zmiany zysku operacyjnego spowodowany procentową zmiana w sprzedaży (Z. Leszczyński i in. 2004, s. 147).

Wartość dźwigni operacyjnej DO obliczamy następująco:

${\text{DO}}={\frac {\text{procentowa zmiana w EBIT}}{\text{procentowa zmiana sprzedazy}}}$

A jeżeli sprzedaż wyraża się w złotówkach:

${\text{DO}}={\frac {\text{wartosc sprzedazy - koszty zmienne ogolem}}{\text{wartosc sprzedazy ogolem - koszty zmienne ogolem - koszty stale okresu}}}$

Przykład zadaniowy:

Posiadając następujące dane, obliczyć wartość dźwigni operacyjnej oraz zinterpretować otrzymany wynik.

	Wariant I [zł]	Wariant II [zł]	Wariant III [zł]
Sprzedaż	539 505	719 340	899 175
Koszty zmienne	293 884	391 845	489 806
Koszty stałe	258 704	258 704	258 704
Koszty razem	552 588	650 549	748 510
EBIT	(13 083)	68 791	150 665

(Z. Leszczyński i in. 2004, s. 147)

${\text{DO dla wariantu II}}={\frac {\text{719.340-391.845}}{\text{719.340-391.845-258.704}}}={\text{4,76}}$

Wnioski:

1. Zakładając, że wielkość sprzedaży wynosi 719 340 zł wzrost sprzedaży o 1% spowoduje wzrost EBIT o 4,76%.
2. Wzrost wartości sprzedaży o 30% spowoduje wzrost zysku przed odsetkami i opodatkowaniem o 143% ($4,76\cdot 30\%=143\%$)
3. Zmiana sprzedaży powoduje zmianę wielkości dźwigni operacyjnej.

Istnieje pojęcie ujemnej dźwigni operacyjnej. Dzieje się tak w przypadku, gdy przedsiębiorstwo nie osiąga progu rentowności (wariant I).

EBIT a dźwignia finansowa

Przedsiębiorstwo poza ryzykiem operacyjnym, ponosi ryzyko finansowe. Poziom ryzyka finansowego zależy przede wszystkim od:

• stopnia w jakim jednostka finansuje swoją działalność kapitałem obcym

Ta zależność wyrażona jest stopniem zmienności zwrotu na kapitale własnym ROE w zależności od wielkości zysku przed odsetkami i opodatkowaniem (Z. Leszczyński 2004, s. 151).

${\text{DF}}={\frac {\text{procentowa zmiana zysku netto}}{\text{procentowa zmiana w EBIT}}}$

Wnioski:

1. Dźwignia finansowa wpływa na wielkość zysku przed opodatkowaniem oraz zysku netto
2. Wzrost EBIT o x% będzie skutkować wzrostem zysku netto o $x\%\cdot DF$
3. W przypadku gdy cała działalność jest finansowana kapitałem własnym, wówczas wielkość dźwigi finansowej będzie równa 1, a co za tym idzie wzrost EBIT o x%, spowoduje wzrost zysku netto o tę samą wartość. (Z. Leszczyński 2004, s. 153)

Inne wskaźniki wykorzystujące EBIT

TIE - współczynnik pokrycia odsetek zyskiem	${\frac {EBIT}{\text{platnosc odsetek}}}$
współczynnik pokrycia stałych opłat	${\frac {\text{EBIT + platnosci leasingowe}}{{\text{platnosci odsetkowe + platnosci leasingowe}}+{\frac {\text{platnosc funduszu odsetkowego}}{\text{1 - stopa opodatkowania}}}}}$
bazowy potencjał dochodowy	${\frac {EBIT}{\text{aktywa calkowite}}}$

(E. F. Brigham 1996, s. 363)

C/EBIT — artykuły polecane

Zysk — Popyt inwestycyjny — Wskaźnik rentowności — Koszt zmienny — Korzyści skali — Koszt całkowity — Koszt stały — Ryzyko inwestycyjne — Rynkowa wartość dodana — C/EBIT

Bibliografia

• Brigham E. (2005), Podstawy zarządzania finansami, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Jaki A. (2006).Ocena efektywności a kreowanie wartości przedsiębiorstwa, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, nr 731, s. 107-121
• Leszczyński Z., Wnuk-Pel T. (2004). Controlling w praktyce, Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o., Gdańsk
• Marjak H. (2011). Identyfikacja sytuacji finansowej przedsiębiorstw tworzących MWIG40 za pomocą sieci neuronowych, Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin., Oeconomica nr 291 (65), s. 103-112
• Michalski D., Krysta B. (2006), Nowoczesne narzędzia kontroli zarządzania. Wybrane zagadnienia od rachunku odpowiedzialności i zysku ekonomicznego po controlling ryzyka, Instytut Doskonalenia Wiedzy o Rynku Energii, Warszawa
• Michalski G. (2011), Efektywność inwestycji w zapasy w opodatkowanych i nieopodatkowanych organizacjach, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 639, Finanse, Rynki finansowe, Ubezpieczenia nr 37
• Vollmuth H. (2003), Controlling instrumenty od A do Z, Placet, Warszawa

Autor: Dominika Świerczek