Strategia dywersyfikacji pionowej

Strategia dywersyfikacji pionowej to jedna ze strategicznych opcji rozwoju przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo decyduje na zróżnicowanie swojej oferty o produkty związane z istniejącym łańcuchem wartości, np. dodaje produkty produkowane dotychczas przez dostawców lub takie, które produkują ich klienci. Dywersyfikacja może być przeprowadzona przy wykorzystaniu własnych środków lub przez zakup innych firm.

Rodzaje

Integracja pionowa to rozszerzenie działalności firmy jako:

• ogniwa przedniego - "dywersyfikacja wstecz" (np. działania producenta obuwia zmierzające do włączenia do swego przedsiębiorstwa garbarni)
• lub następnego - "dywersyfikacja w przód" (np. działania producenta obuwia w celu uruchomienia własnej sieci sklepów sprzedających obuwie)

w odniesieniu do już podejmowanej działalności organizacji.

Podejmowanie takich działań zmniejsza ryzyko działalności, ponieważ następuje ograniczenie stopnia zależności od dostawców i odbiorców pośredniczących. Jednakże mogą wystąpić także negatywne skutki wprowadzania takich zmian, np. poziom elastyczności działań firmy oraz skuteczność dostosowywania się do zmieniających się warunków otoczenia mogą zostać zmniejszone. Dlatego strategia ta, jest skuteczna głównie w dojrzałych technicznie gałęziach produkcji, które odznaczają się względnie niską intensywnością postępu technicznego.

Korzyści z zastosowania strategii dywersyfikacji pionowej

Wzmocnienie konkurencyjności przedsiębiorstwa. Poszerzenie oferty produktowej poprzez strategię dywersyfikacji pionowej może znacząco wzmocnić konkurencyjność przedsiębiorstwa. Dzięki wprowadzeniu nowych produktów lub usług, firma może przyciągnąć większą liczbę klientów i zwiększyć swoje udziały w rynku. Różnorodna oferta umożliwia także lepsze dostosowanie się do zmieniających się preferencji klientów i zmian w otoczeniu konkurencyjnym.

Zwiększenie elastyczności i zdolności adaptacyjnych firmy. Dywersyfikacja pionowa pozwala przedsiębiorstwu zwiększyć swoją elastyczność i zdolności adaptacyjne. Posiadanie różnych linii produktów lub usług umożliwia reagowanie na zmieniające się trendy rynkowe i zmieniające się preferencje klientów. Dzięki temu firma może szybko dostosować się do nowych warunków i uniknąć utraty konkurencyjności.

Redukcja ryzyka związana z wahaniami cen surowców i dostępnością komponentów. Kontrolowanie własnego łańcucha dostaw poprzez dywersyfikację pionową może przynieść korzyści w kontekście redukcji ryzyka związanego z wahaniami cen surowców i dostępnością komponentów. Przedsiębiorstwo, które posiada własne źródła surowców lub produkuje swoje własne komponenty, ma większą kontrolę nad kosztami i dostępnością tych elementów. Dzięki temu firma może lepiej zarządzać ryzykiem i uniknąć nadmiernego uzależnienia od zewnętrznych dostawców.

Zwiększenie efektywności operacyjnej i lepsza kontrola jakości. Dywersyfikacja pionowa może przyczynić się do osiągnięcia większej efektywności operacyjnej i lepszej kontroli jakości w procesach produkcyjnych. Przedsiębiorstwo, które posiada własne zakłady produkcyjne lub usługi dodatkowe, może lepiej zarządzać swoimi zasobami i procesami produkcyjnymi. Dzięki temu firma może zwiększyć wydajność i jakość swoich produktów lub usług, co przekłada się na większą satysfakcję klientów i lepsze wyniki finansowe.

Wyzwania związane z wdrożeniem strategii dywersyfikacji pionowej

Koszty związane z inwestycjami w nowe technologie, maszyny i infrastrukturę. Wdrożenie strategii dywersyfikacji pionowej wiąże się z kosztami związanych z inwestycjami w nowe technologie, maszyny i infrastrukturę. Przedsiębiorstwo musi być gotowe zainwestować znaczne środki finansowe w celu rozbudowy lub zakupu nowych zasobów, co może być obciążeniem dla budżetu firmy. Ponadto, inwestycje te wiążą się z ryzykiem związanym z niepewnością dotyczącą zwrotu z inwestycji i długoterminową rentownością.

Ryzyko niewłaściwego wyboru rynku docelowego lub produktu. Uniknięcie ryzyka niewłaściwego wyboru rynku docelowego lub produktu stanowi kolejne wyzwanie związane z wdrożeniem strategii dywersyfikacji pionowej. Przedsiębiorstwo musi dokładnie zbadać potencjalne rynki i produkty, aby wybrać te, które mają największy potencjał wzrostu i rentowności. Niewłaściwy wybór może prowadzić do strat finansowych i utraty konkurencyjności firmy.

Konflikty interesów i trudności w zarządzaniu różnymi obszarami działalności. Dywersyfikacja pionowa może prowadzić do konfliktów interesów i trudności w zarządzaniu różnymi obszarami działalności w ramach przedsiębiorstwa. Wprowadzenie nowych linii produktów lub usług może wymagać różnych strategii marketingowych, operacyjnych i zarządczych. Koordynacja tych różnych obszarów działalności może być wyzwaniem dla zarządu i może wymagać zmian w strukturze organizacyjnej firmy.

Zdobycie nowej wiedzy i umiejętności związanych z nowym rynkiem lub produktem. Wdrożenie strategii dywersyfikacji pionowej wymaga zdobycia nowej wiedzy i umiejętności związanych z nowym rynkiem lub produktem. Przedsiębiorstwo musi być w stanie zrozumieć specyfikę nowego rynku, potrzeby klientów i konkurencję. Dodatkowo, firma musi zdobyć umiejętności produkcyjne, marketingowe i zarządcze związane z nowym produktem lub usługą. Brak odpowiedniej wiedzy i umiejętności może prowadzić do niepowodzenia w realizacji strategii dywersyfikacji pionowej.

Przykłady sukcesu i porażki wdrożenia strategii dywersyfikacji pionowej

Przykłady skutecznej dywersyfikacji pionowej. Jednym z konkretnych przypadków skutecznej dywersyfikacji pionowej jest firma Amazon. Początkowo działająca jako internetowy sklep książkowy, Amazon rozszerzył swoją ofertę na sprzedaż elektroniki, odzieży, artykułów gospodarstwa domowego i wiele innych. Dzięki temu Amazon stał się jednym z największych i najbardziej rozpoznawalnych platform e-commerce na świecie.

Innym przykładem jest firma Tesla, która początkowo produkowała samochody elektryczne, a następnie rozszerzyła swoją działalność na produkcję baterii i instalacje fotowoltaiczne. Dzięki temu Tesla stała się liderem w branży pojazdów elektrycznych i odniosła sukces na rynku energii odnawialnej.

Przyczyny niepowodzeń i porażek. Przykładem niepowodzeń wdrożenia strategii dywersyfikacji pionowej jest firma Google, która próbowała wejść na rynek smartfonów poprzez przejęcie firmy Motorola Mobility. Jednakże, pomimo inwestycji i wysiłków, Google nie osiągnął sukcesu na tym rynku i ostatecznie sprzedał Motorola Mobility firmie Lenovo. Przyczyną niepowodzenia były m.in. silna konkurencja ze strony firm takich jak Apple i Samsung oraz trudności w zarządzaniu różnymi obszarami działalności.

Innym przykładem jest firma Hewlett-Packard, która próbowała rozszerzyć swoją działalność na rynek oprogramowania poprzez przejęcie firmy Autonomy. Jednakże, po kilku latach, Hewlett-Packard ogłosił spore straty finansowe związane z tą transakcją i oskarżył Autonomy o manipulacje finansowe. Przyczyną niepowodzenia były m.in. błędne oceny wartości firmy Autonomy i trudności w integracji różnych obszarów działalności.

Wnioski i lekcje dla innych przedsiębiorstw. Na podstawie tych przykładów można wyciągnąć kilka wniosków i lekcji dla innych przedsiębiorstw planujących wdrożenie strategii dywersyfikacji pionowej. Po pierwsze, przedsiębiorstwo powinno dokładnie ocenić potencjał rynku i konkurencję, aby uniknąć niewłaściwego wyboru rynku docelowego lub produktu. Po drugie, przedsiębiorstwo powinno posiadać odpowiednie zasoby finansowe, technologiczne i kadrowe, aby móc realizować swoje cele dywersyfikacyjne. Po trzecie, firma powinna być elastyczna i gotowa dostosować się do zmieniających się warunków rynkowych, aby uniknąć utraty konkurencyjności. Ostatecznie, przedsiębiorstwo powinno stosować strategie zarządzania ryzykiem, takie jak analiza SWOT, badanie rynku i prognozowanie, aby zwiększyć szanse na sukces w dywersyfikacji pionowej.

Perspektywy rozwoju dywersyfikacji pionowej. Perspektywy rozwoju strategii dywersyfikacji pionowej są obiecujące. Wraz z rozwojem technologii, globalizacją rynków i zmieniającymi się preferencjami klientów, coraz więcej firm zaczyna rozważać dywersyfikację pionową jako sposób na zwiększenie konkurencyjności i osiągnięcie wzrostu. Szczególnie w branżach takich jak technologia, motoryzacja, energia odnawialna i e-commerce, dywersyfikacja pionowa może przynieść znaczące korzyści. Jednakże, aby odnieść sukces w dywersyfikacji pionowej, przedsiębiorstwa muszą być przygotowane na ryzyko, inwestycje i wyzwania związane z tą strategią.

Strategia dywersyfikacji pionowej — artykuły polecane

Dywersyfikacja — Strategia dywersyfikacji — Strategia dywersyfikacji poziomej — Strategia rozwoju — Konkurencyjność — Strategia specjalizacji — Strategia koncentracji — Strategia marketingowa — Procedura tworzenia strategii marketingowej

Bibliografia

• Altkorn J. (red.) (2006), Podstawy Marketingu, Instytut Marketingu, Kraków
• Stabryła A. (2000), Zarządzanie strategiczne w teorii i praktyce firmy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa - Kraków

Autor: Małgorzata Budziosz