Małe i średnie przedsiębiorstwa

Z Encyklopedia Zarządzania
(Przekierowano z Małe przedsiębiorstwo)

Małe i średnie przedsiębiorstwa (MSP, MŚP, po angielsku SMEs - Small and medium-sized enterprises) zdefiniowano w Rozporządzeniu Komisji Europejskiej nr 364 z dnia 25 lutego 2004r. Od 1 stycznia 2005 do tej grupy zostały zaliczone również mikroprzedsiębiorstwa. Małe firmy stanowią ponad 99% z 88 milionów przedsiębiorstw w Unii i 17 milionów firm w Stanach Zjednoczonych.

Małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP) mają w Polsce kluczowe znaczenie dla rozwoju gospodarczego Polski. Są one niezbędne dla zrównoważonego funkcjonowania gospodarki i przyczyniają się do przyspieszenia wzrostu gospodarczego. Główne cechy sektora MSP to:

Małe i średnie przedsiębiorstwa stanowią integralną część sił wewnętrznych regionu warunkujących jego rozwój. Firmy z sektora MSP mają charakter głównie lokalny i regionalny. Lokalny rynek jest dla nich podstawowym źródłem zaopatrzenia w zasoby pracy, materiały itp., a także podstawowym rynkiem zbytu dla większej części firm.

Rozwój małego i średniego przedsiębiorstwa polega na wprowadzeniu pozytywnych zmian procesowych, produktowych, technologicznych, strukturalnych, pozwalających firmie dostosować się do zachodzących zmian oraz zbudować przewagę konkurencyjną na runku.

TL;DR

Artykuł dotyczy małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) w Polsce. MŚP stanowią ponad 99% wszystkich przedsiębiorstw w Unii Europejskiej i mają kluczowe znaczenie dla rozwoju gospodarczego. W artykule omówiono definicję MŚP oraz kryteria, które muszą spełnić przedsiębiorstwa, aby zostać zaliczonymi do tej kategorii. Przedstawiono również strukturę sektora MŚP w Polsce oraz słabe i mocne strony tych przedsiębiorstw. Artykuł omawia też różne źródła finansowania MŚP oraz zewnętrzne uwarunkowania, które mogą wpływać na funkcjonowanie tych przedsiębiorstw.

Definicja MŚP i kryteria pozwalające zaliczyć przedsiębiorstwo do MŚP

Cechy, które musi posiadać przedsiębiorstwo aby zostało zaliczone do kategorii MŚP w Unii Europejskiej określono w rozporządzeniu nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającym niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu:

  • Do kategorii mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw ("MŚP") należą przedsiębiorstwa, które zatrudniają mniej niż 250 pracowników i których roczny obrót nie przekracza 50 milionów EUR, lub roczna suma bilansowa nie przekracza 43 milionów EUR.
  • W kategorii MŚP małe przedsiębiorstwo definiuje się jako przedsiębiorstwo, które zatrudnia mniej niż 50 pracowników i którego roczny obrót lub roczna suma bilansowa nie przekracza 10 milionów EUR.
  • W kategorii MŚP mikroprzedsiębiorstwo definiuje się jako przedsiębiorstwo, które zatrudnia mniej niż 10 pracowników i którego roczny obrót lub roczna suma bilansowa nieprzekracza 2 milionów EUR.

Struktura sektora MŚP w Polsce

Mówiąc o małych i średnich przedsiębiorstwach, na ogół bierze się pod uwagę firmy, które:

Z uwagi na niejednoznaczność wymienionych cech opisujących wielkość przedsiębiorstwa, najczęściej używane są kryteria ilościowe:

  • przeciętna liczba zatrudnionych,
  • średnia wielkość przychodu,
  • wartość majątku trwałego

Zgodnie z definicją unijną, przeniesioną również i do polskiego prawa gospodarczego, przyjmuje się następujące kryteria wyodrębnienia małych i średnich przedsiębiorstw z całego zbioru przedsiębiorstw:

a. mikro przedsiębiorstwa:

  • średnioroczne zatrudnienie w ostatnim roku obrotowym w przeliczeniu na pełne etaty nie przekroczyło 10 osób,
  • wartość przychodów ze sprzedaży towarów i usług a także operacji finansowych w ostatnim roku obrotowym nie przekroczyła równowartości 2 mln euro lub
  • wartość aktywów bilansu na koniec ostatniego roku obrotowego nie przekroczyła równowartości 2 mln euro.

b. małe przedsiębiorstwa:

  • średnioroczne zatrudnienie w ostatnim roku obrotowym w przeliczeniu na pełne etaty nie przekroczyło 50 osób,
  • wartość przychodów ze sprzedaży towarów i usług a także operacji finansowych w ostatnim roku obrotowym nie przekroczyła równowartości 10 mln euro lub
  • wartość aktywów bilansu na koniec ostatniego roku obrotowego nie przekroczyła równowartości 10 mln euro.

c. średnie przedsiębiorstwa:

  • średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty w ostatnim roku obrotowym mieściło się w przedziale od 50 do 250 pracowników
  • wartość przychodów ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług a także operacji finansowych nie przekroczyła równowartości 50 mln euro lub
  • wartość aktywów bilansu na koniec ostatniego roku obrotowego nie przekroczyło równowartości 43 mln euro.

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej definiuje również podział przedsiębiorstw wg struktury udziałów. Wyróżniane są przedsiębiorstwa:

  • niezależne - to znaczy nie uważa się za mikroprzedsiębiorstwa, małe i średnie przedsiębiorstwa, przedsiębiorcy, w którym inni przedsiębiorcy, Skarb Państwa oraz jednostki samorządu terytorialnego posiadają:
  • partnerskie - w którym udziały innego przedsiębiorstwa nie przekraczają 50%
  • związane - w którym ponad 50% udziałów lub równoważnej kontroli posiada inne przedsiębiorstwo.

Słabe i mocne strony MSP

Mocne strony:

  • niski poziom kosztów produkcji
  • zdolność do szybkiej zmiany rodzaju działalności
  • duży dynamizm i szybki rozwój
  • silna motywacja do pracy zarówno pracowników, jak i pracodawców
  • zdolność do szybkiego uczenia się
  • realizacja inwestycji sposobem gospodarczym, znacznie obniżającym koszty

Słabe strony:

  • konkurencyjność cenowa
  • niewielki nowatorski i innowacyjny charakter produktów
  • niski potencjał ekonomiczny
  • przewaga mikroprzedsiębiorstw
  • koncentracja na rynku lokalnym i mała zdolność eksportowa
  • niski poziom kooperacji pomiędzy przedsiębiorstwami
  • brak doświadczenia przedsiębiorców
  • niski poziom wiedzy na temat zarządzania i marketingu
  • brak strategi działania, koncentracja na działalności bieżącej
  • niski poziom inwestycji
  • niedostrzeganie kapitału intelektualnego pracowników

Źródła finansowania małych i średnich przedsiębiorstw

Sposoby finansowania przedsiębiorstwa:

Oprócz wyżej wyszczególnionych źródeł finansowania w praktyce gospodarczej środki finansowe mogą również pochodzić z:

Zewnętrzne uwarunkowania zmian w funkcjonowaniu przedsiębiorstw MŚP

Konstruktywne czynniki - możliwości i szanse:

  • rosnące zapotrzebowanie na zindywidualizowane towary i usługi
  • polityka Unii Europejskiej w zakresie wspierania rozwoju przedsiębiorczości i zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw
  • programy wykorzystania funduszy europejskich
  • otoczenie międzynarodowe jako źródło czerpania zasobów, dobrych praktyk w prowadzeniu biznesu
  • szeroki dostęp do nowych technologi
  • ułatwione prowadzenie działalności biznesowej
  • ułatwiony dostęp do finansowania przeznaczonego na rozpoczęcie i rozwój działalności MSP

Destruktywne czynniki - zagrożenia i bariery:

  • wysoka zmienność koniunktury w gospodarce
  • zjawiska kryzysowe, stagnacja gospodarki
  • silna presja konkurencji
  • spowolnienie gospodarcze
  • koszty pozyskania zewnętrznych źródeł finansowania
  • trudności w znalezieniu nowych rynków zbytu
  • uciążliwe i długotrwałe procedury administracyjne
  • wymagane sposoby zabezpieczenia zwrotu obcych kapitałów
  • niski prestiż społeczny przedsiębiorcy


Małe i średnie przedsiębiorstwa — artykuły polecane
Goodwill — Kapitał — Bezpośrednie inwestycje zagraniczne — Centrum transferu technologii — Bankructwo — Mikroprzedsiębiorstwo — Akumulacja — Inwestycje — Bank spółdzielczy

Bibliografia

  • Dach Z. (2001), Sektor małych i średnich przedsiębiorstw w perspektywie przystąpienia do Unii Europejskiej, Zeszyty Naukowe AE w Krakowie
  • Kamińska A. (2011), Regionalne determinanty rozwoju małych o średnich przedsiębiorstw, Difin, Warszawa
  • Lewandowski H., Malik K., Miszewski M. (2000), Małe i średnie przedsiębiorstwa w obliczu integracji europejskiej, Politechnika Opolska w Opolu, Wyższa Szkoła Ekonomii i Administracji w Bytomiu, Bytom
  • Rozporządzenie Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu Tekst mający znaczenie dla EOG Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, L 187, 26 czerwca 2014
  • Skowronek-Mielczarek A. (2016), Reakcja małych i średnich przedsiębiorstw na kryzys, CeDeWu, Warszawa
  • Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej Dz.U. 2004 nr 173 poz. 1807
  • Waga M. (2014), Źródła finansowania działalności MSP w kontekście ich sytuacji finansowej, Studia BAS, Nr 1(37)
  • Waniak-Michalak H. (2015), Wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw przez organizacje niedziałające dla zysku, Difin, Warszawa


Autor: Trębacz Justyna, Flig Aleksandra


Źródło: „https://mfiles.pl/pl/index.php?title=Małe_i_średnie_przedsiębiorstwa&oldid=205459”