Krzywa Beveridge'a

Z Encyklopedia Zarządzania
Wersja z dnia 23:32, 4 sty 2024 autorstwa Zybex (dyskusja | edycje) (cleanup bibliografii i rotten links)
(różn.) ← poprzednia wersja | przejdź do aktualnej wersji (różn.) | następna wersja → (różn.)

Krzywa Beveridge'a jest to model wyrażający odwrotną oraz nieliniową zależność pomiędzy liczbą wolnych stanowisk pracy (wakatów), a liczbą osób niezatrudnionych, przy pozostałych czynnikach niezmienionych (ceteris paribus) (P. Idczak 2012, s. 79). Przy wykorzystaniu jej założeń można określić poziom bezrobocia strukturalnego w bezrobociu rzeczywistym. Koncepcja ta zakłada, że pojawiająca się większa liczba osób niepracujących, występuje równocześnie z mniejszą liczbą wakatów i odwrotnie. Natomiast jakiekolwiek przesunięcia wzdłuż krzywej mają związek ze zmianami cyklicznymi oraz skutkują zmianami w obrębie popytu na pracę (P. Idczak 2014, s. 113).

Charakterystyka

Teoria krzywej Beveridge'a stanowi jedno z podstawowych narzędzi analitycznych, stosowanych w pomiarze zmian jakościowych na rynku pracy. Została ona opracowana przez brytyjskiego ekonomistę i polityka Williama Beveridge’a, który zwrócił uwagę na ujemną relację między stopą bezrobocia, a liczbą wakatów. Twierdził również, że pracodawcy chętnie poszukują osób do pracy w momencie, kiedy sytuacja na rynku pracy ulega polepszeniu. Poprzez wzrost liczby nowych zleceń (wzrost ilości pracy), a przez to wzrost sprzedaży, rośnie również zapotrzebowanie na większą ilość rąk do pracy. Wówczas występuje niska stopa bezrobocia. Z kolei w warunkach pogarszającej się sytuacji na rynku, następuje spadek zapotrzebowania na pracę, a pracodawcy zaprzestają aktywnych poszukiwań nowych kandydatów do pracy. Stan ten powoduje wzrost stopy bezrobocia (M. Drozdowicz-Bieć i in. 2007, s. 16).

Budowa krzywej

Położenie oraz wygląd krzywej Beveridge’a wskazuje na korelację popytu i podaży na rynku pracy. Istotą kształtowania się krzywej jest siła zależności między poziomem zmienności wakatów i stopy bezrobocia (M. Drozdowicz-Bieć i in. 2007, s. 16). Jeżeli dopasowania na rynku pracy funkcjonują prawidłowo, wtedy krzywa jest nachylona ujemnie i znajduje się w pobliżu początku osi układu współrzędnych. Jeśli natomiast w tym samym czasie wzrasta liczba nieobsadzonych stanowisk pracy oraz liczba osób bezrobotnych, to niedopasowania narastają i mamy wówczas do czynienia z bezrobociem o charakterze strukturalnym - krzywa przemieszcza się na układzie współrzędnych w prawo od jego początku (K. Nagel 2016, s. 35). Na zmianę pozycji krzywej Beveridge’a wpływa zmiana skuteczności działania rynku pracy, a więc dynamiczne dopasowanie popytu oraz struktury podaży pracy (S. Piocha, R. Dylkiewicz 2009, s. 145).

Wszelkie zmiany powodujące przesunięcie wzdłuż krzywej skutkują zmianami w zakresie popytu na pracę i mają związek ze zmianami cyklicznymi. W przypadku spowolnienia gospodarczego oraz spadku zapotrzebowania na nowych pracowników, następuje spadek liczby wolnych stanowisk pracy, co w rezultacie powoduje wzrost bezrobocia, a krzywa Beveridge'a przesuwa się wówczas w stronę osi odciętych. W sytuacji poprawy, czy też pogorszenia się efektywności dopasowań (zachwiania się harmonii) na rynku pracy cała krzywa zostaje odpowiednio przesunięta na układzie w prawo bądź w lewo. Jeśli przesunięcie nastąpi w prawo oznaczać to będzie, że w stosunku do wcześniejszego położenia krzywej podniesie się jednocześnie ilość oferowanych miejsc pracy oraz osób bezrobotnych. Spowoduje to utrudnienia w procesie zatrudnienia nowych osób w sytuacji wysokiej stopy bezrobocia, a pracownicy przez wzgląd na ograniczoną liczbę wolnych posad odczują trudności związane z brakiem lub możliwością znalezienia odpowiadającej im pracy.

Tak przedstawiona efektywność systemu dopasowań między chętnymi osobami do pracy, a jej oferentami powoduje w rezultacie wzrost poziomu bezrobocia strukturalnego oraz bezrobocia frykcyjnego, a przez to także naturalnego poziomu bezrobocia. W praktyce taka sytuacja może świadczyć o tworzącym się nowym punkcie równowagi na rynku pracy, będącym wyznacznikiem dla zakresu i typu czynności ukierunkowanych na usprawnienie działania systemu dopasowań zapotrzebowania na pracę oraz liczbę kandydatów do pracy (P. Idczak 2014, s. 113).

Właściwości i interpretacja krzywej Beveridge'a

Odwrotna i nieliniowa zależność między liczbą wolnych stanowisk pracy a stopą bezrobocia

Krzywa Beveridge'a jest graficzną reprezentacją zależności między liczbą wolnych stanowisk pracy a stopą bezrobocia w gospodarce. Jedną z jej głównych właściwości jest odwrotna i nieliniowa relacja między tymi dwoma zmiennymi. Oznacza to, że w momencie, gdy liczba wolnych miejsc pracy wzrasta, stopa bezrobocia maleje, a gdy liczba wolnych miejsc pracy maleje, stopa bezrobocia rośnie.

Pojawienie się tej zależności wynika z faktu, że na rynku pracy występuje nierównowaga pomiędzy podażą a popytem na pracę. Jeśli liczba wolnych miejsc pracy przewyższa liczbę osób poszukujących pracy, stopa bezrobocia będzie niska. Natomiast jeśli liczba osób poszukujących pracy przewyższa liczbę dostępnych miejsc pracy, stopa bezrobocia będzie wysoka.

Bezrobocie strukturalne a bezrobocie rzeczywiste

Krzywa Beveridge'a pozwala również na analizę różnic między bezrobociem strukturalnym a bezrobociem rzeczywistym. Bezrobocie strukturalne odnosi się do sytuacji, gdy występuje niezgodność pomiędzy umiejętnościami i kwalifikacjami osób poszukujących pracy, a wymaganiami stawianymi przez pracodawców. Jest to długotrwałe bezrobocie, które wynika z trudności w dostosowaniu się pracowników do zmian na rynku pracy, takich jak postęp technologiczny czy zmiany strukturalne w gospodarce.

Z kolei bezrobocie rzeczywiste jest wskaźnikiem ogólnego poziomu bezrobocia w gospodarce. Obejmuje zarówno bezrobocie strukturalne, jak i inne formy bezrobocia, takie jak bezrobocie koniunkturalne (wynikające z fluktuacji gospodarczych) czy tzw. tarcza bezrobocia (osoby niechcące podjąć pracy mimo możliwości).

Krzywa Beveridge'a pozwala na analizę związku między tymi dwoma rodzajami bezrobocia. Jeśli występuje wysokie bezrobocie strukturalne, oznacza to, że na rynku pracy brakuje odpowiednio wykwalifikowanych pracowników, co może prowadzić do większej liczby wolnych miejsc pracy. W takiej sytuacji krzywa Beveridge'a przesuwa się w lewo, co oznacza, że dla danej stopy bezrobocia będzie mniejsza liczba wolnych miejsc pracy. Z kolei niższe bezrobocie strukturalne skutkuje przesunięciem krzywej w prawo, co oznacza większą liczbę wolnych miejsc pracy dla danej stopy bezrobocia.

Przesunięcia wzdłuż krzywej Beveridge'a i ich interpretacja

Przesunięcia wzdłuż krzywej Beveridge'a mają miejsce w przypadku zmiany stosunku między liczbą wolnych miejsc pracy a stopą bezrobocia, niezależnie od przyczyn tych zmian. Jeśli na przykład wzrasta liczba wolnych miejsc pracy, ale stopa bezrobocia pozostaje bez zmian, krzywa Beveridge'a przesunie się w prawo. Oznacza to, że dla danej stopy bezrobocia istnieje większa liczba wolnych miejsc pracy.

Interpretacja takiego przesunięcia może być różna w zależności od kontekstu gospodarczego. Na ogół jednak przesunięcie krzywej w prawo świadczy o poprawie sytuacji na rynku pracy, ze względu na większą liczbę dostępnych miejsc pracy. Może to wynikać z rozwoju gospodarczego, inwestycji, wzrostu popytu na produkty i usługi, które z kolei generują nowe miejsca pracy.

Z kolei przesunięcie krzywej Beveridge'a w lewo, czyli mniejsza liczba wolnych miejsc pracy dla danej stopy bezrobocia, może oznaczać pogorszenie sytuacji na rynku pracy. Może to wynikać z czynników takich jak spowolnienie gospodarcze, restrukturyzacja przedsiębiorstw, zmiany technologiczne prowadzące do redukcji etatów.

Zależność między popytem na pracę a położeniem krzywej Beveridge'a

Krzywa Beveridge'a jest również powiązana z popytem na pracę w gospodarce. Popyt na pracę odnosi się do ilości miejsc pracy, które pracodawcy są gotowi stworzyć w danym czasie. Im większy popyt na pracę, tym większa liczba wolnych miejsc pracy będzie dostępna dla danej stopy bezrobocia.

Zmiany w popycie na pracę mogą wpływać na położenie krzywej Beveridge'a. Jeśli popyt na pracę wzrasta, to krzywa Beveridge'a przesuwa się w prawo, co oznacza większą liczbę wolnych miejsc pracy dla danej stopy bezrobocia. Z kolei spadek popytu na pracę spowoduje przesunięcie krzywej w lewo, co oznacza mniejszą liczbę wolnych miejsc pracy dla danej stopy bezrobocia.

Zależność między popytem na pracę a położeniem krzywej Beveridge'a jest istotna z punktu widzenia polityki gospodarczej i zarządzania rynkiem pracy. Jeśli celem jest zmniejszenie bezrobocia, można dążyć do zwiększenia popytu na pracę poprzez stymulowanie inwestycji, wspieranie przedsiębiorczości czy tworzenie nowych miejsc pracy. W rezultacie krzywa Beveridge'a przesunie się w prawo, co prowadzi do zmniejszenia bezrobocia przy danej liczbie wolnych miejsc pracy.

Czynniki wpływające na położenie krzywej Beveridge'a

Zmiany cykliczne na rynku pracy

Zmiany cykliczne na rynku pracy mają istotny wpływ na położenie krzywej Beveridge'a. W okresach wzrostu gospodarczego, gdy popyt na pracę przewyższa podaż, stopa bezrobocia jest niska, a stopa ofert pracy wysoka. W takich okolicznościach krzywa Beveridge'a przesuwa się w lewo, wskazując na dobrą sytuację na rynku pracy.

Natomiast w okresach recesji gospodarczej, gdy popyt na pracę maleje, stopa bezrobocia wzrasta, a stopa ofert pracy obniża się. W takich sytuacjach krzywa Beveridge'a przesuwa się w prawo, co oznacza, że jest większa dysproporcja między liczbą ofert pracy a liczbą osób bezrobotnych.

Globalizacja i postęp technologiczny

Globalizacja i postęp technologiczny mają znaczący wpływ na położenie krzywej Beveridge'a. Globalizacja umożliwia przedsiębiorstwom korzystanie z tańszej siły roboczej w innych krajach, co może prowadzić do zmniejszenia podaży pracy na lokalnym rynku. To z kolei może przyczynić się do przesunięcia krzywej Beveridge'a w prawo, gdyż wzrasta liczba osób bezrobotnych.

Postęp technologiczny również ma wpływ na położenie krzywej Beveridge'a. Automatyzacja i robotyzacja procesów produkcyjnych mogą prowadzić do redukcji miejsc pracy, zwłaszcza w sektorach niskokwalifikowanych. W rezultacie, stopa ofert pracy maleje, a stopa bezrobocia wzrasta, przesuwając krzywą Beveridge'a w prawo.

Polityka rynku pracy i programy szkoleniowe

Polityka rynku pracy i programy szkoleniowe mają istotne znaczenie dla położenia krzywej Beveridge'a. Skuteczne programy szkoleniowe, które pozwalają pracownikom zdobywać nowe umiejętności i dostosowywać się do zmieniających się wymagań rynku pracy, mogą przyczynić się do zmniejszenia dysproporcji między liczbą ofert pracy a liczbą osób bezrobotnych. W rezultacie, krzywa Beveridge'a przesuwa się w lewo, wskazując na lepszą sytuację na rynku pracy.

Polityka rynku pracy, taka jak regulacje dotyczące zatrudnienia, wynagrodzenia czy elastyczności pracy, także wpływa na położenie krzywej Beveridge'a. Polityka, która sprzyja elastycznemu zatrudnieniu i przedsiębiorczości, może prowadzić do wzrostu liczby ofert pracy i zmniejszenia stopy bezrobocia, przesuwając krzywą Beveridge'a w lewo.

Zmiany demograficzne i migracja ludności

Zmiany demograficzne, takie jak starzenie się ludności lub zmniejszenie liczby osób w wieku produkcyjnym, mają wpływ na położenie krzywej Beveridge'a. Starzejące się społeczeństwo może prowadzić do wzrostu liczby osób bezrobotnych, gdyż osoby starsze często rezygnują z aktywności zawodowej. To przesuwa krzywą Beveridge'a w prawo.

Migracja ludności również wpływa na położenie krzywej Beveridge'a. Przyjazna polityka migracyjna, która przyciąga wykwalifikowanych pracowników z zagranicy, może zwiększać liczbę ofert pracy. Jednocześnie, migracja może również prowadzić do wzrostu liczby osób bezrobotnych, szczególnie jeśli migranci nie mają odpowiednich umiejętności lub trudności w integracji. To wpływa na położenie krzywej Beveridge'a, przesuwając ją w lewo lub w prawo, w zależności od konkretnych okoliczności.

Przykłady zastosowania krzywej Beveridge'a

Analiza elastyczności rynku pracy

Krzywa Beveridge'a może być wykorzystana do analizy elastyczności rynku pracy w danym kraju lub sektorze gospodarki. Elastyczność rynku pracy odnosi się do zdolności rynku pracy do dostosowania się do zmian, takich jak wzrost lub spadek popytu na pracę. Wysoka elastyczność oznacza, że rynek pracy jest w stanie szybko reagować na zmiany, podczas gdy niska elastyczność oznacza, że rynek pracy jest mniej zdolny do dostosowania się.

Przykładowo, jeśli krzywa Beveridge'a przesuwa się w lewo, oznacza to, że bezrobocie wzrasta, podczas gdy liczba wolnych miejsc pracy maleje. Może to wskazywać na niską elastyczność rynku pracy, gdzie pracodawcy mają trudności z dostosowaniem się do zmian na rynku. Z drugiej strony, jeśli krzywa przesuwa się w prawo, oznacza to, że bezrobocie maleje, a liczba wolnych miejsc pracy rośnie. To może sugerować, że rynek pracy jest bardziej elastyczny i łatwiej dostosowuje się do zmian.

Analiza elastyczności rynku pracy za pomocą krzywej Beveridge'a pozwala na identyfikację obszarów, w których rynek pracy może być bardziej lub mniej elastyczny. To z kolei może prowadzić do wprowadzenia odpowiednich reform i polityk, które mają na celu poprawę elastyczności rynku pracy.

Ocena efektywności polityki rynku pracy i programów szkoleniowych

Krzywa Beveridge'a może również być używana do oceny efektywności polityki rynku pracy i programów szkoleniowych. Polityka rynku pracy odnosi się do działań podejmowanych przez rząd w celu regulacji rynku pracy i zmniejszenia bezrobocia, takich jak tworzenie miejsc pracy, polityka fiskalna i monetarna. Programy szkoleniowe natomiast mają na celu zwiększenie umiejętności i kwalifikacji pracowników, aby lepiej odpowiadać na wymagania rynku pracy.

Analiza krzywej Beveridge'a może pomóc w ocenie skuteczności tych działań. Jeśli krzywa przesuwa się w prawo, oznacza to, że polityka rynku pracy i programy szkoleniowe są skuteczne, ponieważ bezrobocie maleje, a liczba wolnych miejsc pracy rośnie. Jeśli jednak krzywa przesuwa się w lewo, może to wskazywać na nieskuteczność tych działań, ponieważ bezrobocie wzrasta, a liczba wolnych miejsc pracy maleje.

Analiza krzywej Beveridge'a pozwala również na porównanie efektywności różnych polityk rynku pracy i programów szkoleniowych. Poprzez porównanie różnych krzywych Beveridge'a, można zidentyfikować, które polityki i programy są bardziej skuteczne w redukcji bezrobocia i zwiększaniu liczby wolnych miejsc pracy. To z kolei może prowadzić do opracowania lepszych strategii i podejścia do polityki rynku pracy i programów szkoleniowych.

Porównanie sytuacji na rynku pracy między różnymi krajami i sektorami gospodarki

Krzywa Beveridge'a może być również wykorzystana do porównywania sytuacji na rynku pracy między różnymi krajami i sektorami gospodarki. Każdy kraj i sektor gospodarki ma swoje unikalne czynniki wpływające na rynek pracy, takie jak struktura demograficzna, poziom edukacji, polityka rynku pracy i wiele innych. Porównanie krzywych Beveridge'a między tymi obszarami może pomóc w identyfikacji różnic i podobieństw w strukturze rynku pracy.

Przykładowo, jeśli krzywa Beveridge'a dla danego kraju przesuwa się w prawo, podczas gdy krzywa dla innego kraju przesuwa się w lewo, można to interpretować jako różnice w elastyczności rynku pracy między tymi krajami. Może to wynikać z różnic w polityce rynku pracy, strukturze demograficznej lub innych czynnikach.

Porównanie krzywych Beveridge'a między sektorami gospodarki może również dostarczyć cennych informacji. Na przykład, jeśli krzywa dla sektora usług przesuwa się w prawo, podczas gdy krzywa dla sektora przemysłowego przesuwa się w lewo, może to wskazywać na różnice w elastyczności rynku pracy między tymi sektorami. Może to wynikać z różnic w strukturze zatrudnienia, wymaganiach kwalifikacyjnych lub innych czynnikach.

Porównanie krzywych Beveridge'a między różnymi krajami i sektorami gospodarki może dostarczyć cennych wskazówek dla polityki rynku pracy i programów szkoleniowych. Może to pomóc w identyfikacji najlepszych praktyk i strategii, które mogą być dostosowane do konkretnych warunków rynkowych.


Krzywa Beveridge'a — artykuły polecane
Bezrobocie naturalne — Hipoteza płacy realnej — Krzywa Phillipsa — Pensja minimalna — Krzywa podaży pracy — Krzywa Philipsa — Płaca realna — Inflacja endogeniczna — Bezrobocie frykcyjne — Błąd prognozy

Bibliografia


Autor: Dominika Kowalczyk


Źródło: „https://mfiles.pl/pl/index.php?title=Krzywa_Beveridge%27a&oldid=210229”