Płaca realna
Wprowadzenie
Płace realne mówią pracodawcy o koszcie zatrudnienia swoich pracowników, a także pozwalają na porównanie tego kosztu z ich wydajnością krańcową. Z kolei gospodarstwa domowe dzięki nim wiedzą jak dużą ilość towarów będą mogły w stanie kupić, oferując posiadany przez siebie zasób pracy. Gdy wszystkie ceny i płace podwajają się, to wielkości realne nie ulegają żadnym zmianom[1]
Definicja
Funkcją poziomu płacy realnej są:
- popyt na pracę ze strony przedsiębiorców
- podaż pracy ze strony pracowników.
Płaca realna - to stosunek płacy nominalnej (pensja wyrażona w konkretnych jednostkach pieniężnych - pensja otrzymana w kasie - pieniężne wynagrodzenie za jednostkę czasu pracy) do przeciętnego poziomu cen nabywanych dóbr i usług konsumpcyjnych; ilość produktów które można kupić za pieniądze będące płacą nominalną przy danych cenach dóbr konsumpcyjnych;
Z definicji wynika więc, że poziom płacy realnej zależy od:
- zmian płacy nominalnej
- przeciętnego poziomu cen nabywanych dóbr i usług konsumpcyjnych
Gdy ceny nie zmieniają się wtedy każda zmiana płacy nominalnej jest równoznaczna ze zmianą płacy realnej
Zmiany płacy realnej
| Płaca realna rośnie jeżeli: | Płaca realna maleje jeżeli: |
|---|---|
| Płaca nominalna rośnie, a wysokość cen pozostaje bez zmian | Wysokość cen rośnie, a poziom płacy realnej pozostaje bez zmian |
| Poziom cen spada, a płaca nominalna jest na niezmienionym poziomie | Wysokość cen pozostaje bez zmian, natomiast poziom płacy realnej spada |
| Tempo wzrostu płacy realnej jest szybsze niż tempo wzrostu cen | Tempo wzrostu cen jest szybsze niż tempo wzrostu płacy realnej |
| Tempo spadku płacy realnej jest wolniejsze niż tempo spadku cen | Tempo spadku cen jest wolniejsze niż tempo spadku płacy realnej |
Elastyczność płac realnych
W Europie możemy zauważyć nierówne zmiany płac realnych w porównaniu między krajami Unii Europejskiej. Liczne związki zawodowe, przepisy o płacach minimalnych, układy zbiorowe pracy które określają warunki pracy i płacy zawierane przez związki zawodowe z pracodawcami[2]
Surowa ochrona praw pracowniczych opóźnia reakcje na m.in. wzrost cen, pracodawca ma niekiedy związane ręce, niekiedy koszty zmniejszenia jak i zwiększenia kadry pracowniczej jest bardzo kosztowny ze względy na oprocentowanie i oskładkowanie wynagrodzeń. Oznacza to, że przedsiębiorstwa najczęściej ze sporym opóźnieniem dostosowują wielkość produkcji do wzrostu lub spadku płac realnych, więc zagregowana podaż zmienia się bardzo wolno.
Negatywny wpływ na elastyczność płac na terenie Europy mogło mieć również wprowadzenie wspólnej waluty, ponieważ w wielu wypadkach układ zbiorowy pracy zawarty w jednym kraju dotyczy także pracowników zatrudnionych przez dane przedsiębiorstwo w innych krajach europejskich. Tymczasem dzięki wspólnej walucie widać różnice występujące między krajami, zarówno pod względem wysokości cen, jak i płac[3]
Iluzja pieniądza
O iluzji pieniądza mówi się wtedy, gdy ludzie nie odróżniają wielkości nominalnej od realnej. W tym przypadku płacy nominalnej i realnej. Iluzja pieniądza występuje w sytuacji (wszystkie ceny i płace podwajają się), gdy przedsiębiorstwa wskutek wzrostu płac nominalnych ograniczają zatrudnienie[4]
Rynek pracy znajduje się zawsze w równowadze ponieważ przy doskonale giętkich cenach i płacach nominalnych płace realne są także giętkie. Nadwyżka podaży pracy, bądź popytu na pracę zawsze sprowadza płace realne do poziomu równowagi.
| Płaca realna — artykuły polecane |
| Hipoteza płacy realnej — Realny kurs walutowy — Krzywa podaży pracy — Mieszana elastyczność cenowa popytu — Podaż globalna — Inflacja kosztowa — Krzywa podaży — Cena minimalna — Elastyczność cenowa popytu — Zapas wolny |
Przypisy
- ↑ Nasiłkowski M.,(1996) System rynkowy, Podstawy mikro - i makroekonomii, Warszawa, s. 105-106
- ↑ Mankiw N.G, Taylor M.P,(2016) Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa s.475
- ↑ Mankiw N.G, Taylor M.P,(2016) Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa s.476
- ↑ Nojszewska E.,(1998) Podstawy Ekonomii, Warszawa, s. 162-163
Bibliografia
- Begg D., Fischer S., Dornbusch R. (2014), Mikroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
- Cieślak M. (2017), Płace od A do Z, Wydawnictwo HR Services, Warszawa
- Golnau W. (2012), Teoria płacy efektywnej, Zarządzanie i finanse Vol.10 Nr.2
- Kozek W. (2013), Rynek pracy, Perspektywa instytucjonalna, Uniwersytet Warszawski, Warszawa
- Kozioł W. (2013), Płaca minimalna w świetle teorii kapitału ludzkiego, Studia Ekonomiczne Vol.161 Nr.1
- Mankiw N., Taylor M. (2016), Makroekonomia, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
- Nasiłowski M. (2006), System rynkowy. Podstawy mikro- i makroekonomii, Wydawnictwo Key Text, Warszawa
- Nojszewska E. (2010), Podstawy Ekonomii, Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa
- Rutkowski W. (2013), Płaca minimalna - duży problem, Polityka Społeczna, Vol.473, Nr.8
Autor: Karolina Molong, Dagmara Kowalska
