Jednostka uczestnictwa

Jednostki uczestnictwa są potwierdzeniem posiadania praw majątkowych przez uczestników funduszy inwestycyjnych otwartych. Są one określone ustawą oraz statutem funduszu inwestycyjnego. ("Ustawa z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych", s. 6).

Jednostki uczestnictwa są przydzielane inwestorom w zamian za wpłaty do funduszu inwestycyjnego. Osoba wpłacająca pieniądze do funduszu otrzymuje proporcjonalną ilość jednostek do jego wkładu. Jednostki uczestnictwa są podzielne, dzięki czemu, w odróżnieniu od np. akcji giełdowych, można kupować ich dziesiąte i setne części. Jednostki uczestnictwa są zbywane i odkupowane przez fundusz inwestycyjny na żądanie klienta, za co może zostać naliczona opłata manipulacyjna (B. Jawdosiuk, K. Rożko 2010, s. 6)

Jednostki uczestnictwa a zysk z funduszy inwestycyjnych

Zysk lub strata z inwestycji w fundusz inwestycyjny wynika bezpośrednio ze zmiany wartości jednostki uczestnictwa w czasie. Aktualna wartość jednostek uczestnictwa prezentowana jest na stronach internetowych funduszy, Towarzystw Funduszy Inwestycyjnych (TFI) oraz w portalach internetowych o tematyce inwestycyjnej lub biznesowej.

Jednostka uczestnictwa a certyfikat inwestycyjny

Odpowiednikiem jednostek uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych zamkniętych są certyfikaty inwestycyjne. Certyfikatów inwestycyjnych nie można zbyć. W niektórych wypadkach, które określane są w statucie funduszu, fundusz zamknięty może je wykupić.

Zakup jednostek uczestnictwa wiąże się z poniesieniem opłaty i właśnie z tej przyczyny wyróżnić można jednostki uczestnictwa typu A, B lub C w zależności od tego, w jaki sposób opłaty manipulacyjne są pobierane ("na wejściu", "na wyjściu" czy też "na wejściu i wyjściu").

Plusy korzystania z funduszy inwestycyjnych i nabywania jednostek uczestnictwa

Korzyści płynące z inwestowania w fundusze inwestycyjne:

• dywersyfikacja portfela inwestycyjnego przez fundusz inwestycyjny. Fundusz może lokować środki w różne instrumenty rynku finansowego, zgodnie ze strategią rozpraszania, która pozwala mu minimalizować ryzyko inwestycyjne,
• wybór strategii odpowiadającej skłonności inwestora do ponoszenia ryzyka. Jedno Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych ma w swojej ofercie często kilka funduszy o różnej strategii inwestycyjnej i różnym ryzyku inwestycyjnym (D. Witkowska, K. Kompa 2009, s. 273),
• bezpieczeństwo lokowanych środków. O tej korzyści decydują regulacje ustawowe, które determinują zachowanie funduszy,
• profesjonalne zarządzanie portfelem funduszy. Pracownicy funduszy to osoby o odpowiednich kwalifikacjach w zakresie rynków finansowych. Doradztwo w zakresie inwestowania w fundusze kapitałowe może oferować tylko licencjonowany doradca inwestycyjny
• niższe koszty transakcyjne ponoszone przez fundusz,
• możliwość szybkiej zamiany inwestycji na gotówkę,

Inwestowanie w fundusze inwestycyjne ma dodatkowo jedną szczególną cechę, która odróżnia je od innych form inwestycji. Ze względu na podzielność jednostki uczestnictwa klient może wejść do funduszu z niewielkim kapitałem, a następnie, poprzez fundusz, może inwestować w papiery wartościowe lub surowce, które byłyby dla niego potencjalnie niedostępne na rynku. W ten sposób klienci funduszy inwestycyjnych uzyskują do dostęp do inwestycji:

• w fundusze zamknięte (FIZ) - próg wejścia do niektórych FIZ-ów to np. 40 000 EUR (J. Fryc)
• w surowce - koszt małej, inwestycyjnej sztabki złota jest znacznie wyższy niż wartość rynkowa złota
• w akcje dużych spółek giełdowych - kurs jednej akcji producenta iPhone - Apple Computer INC - od połowy 2017 nieprzerwanie przekracza 150$ (stan na 25.04.2018)

Pozostałe informacje

Zgodnie z ustawą o funduszach inwestycyjnych jednostki uczestnictwa (oraz certyfikaty inwestycyjne) są instrumentami finansowymi, które są sprzedawane przez fundusze inwestycyjne. Uczestnikami funduszy inwestycyjnych mogą być osoby fizyczne, prawne i jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej.

Należy pamiętać, iż zgodnie z przepisami prawa, jednostka uczestnictwa nie jest papierem wartościowym a jedynie prawem majątkowym, które pozwala na reprezentowanie wierzytelności w stosunku do funduszu.

Opłaty manipulacyjne związane z jednostkami uczestnictwa

Przy sprzedaży lub wykupie jednostek uczestnictwa może być naliczona opłata manipulacyjna. Opłata ta ma na celu pokrycie kosztów związanych z przeprowadzeniem transakcji i zarządzaniem funduszem. Jest to jeden ze sposobów finansowania działalności funduszu i zapewnienia płynności inwestycjom.

Opłata manipulacyjna może być naliczana w różny sposób, na przykład jako procent od wartości jednostki uczestnictwa lub jako stała opłata za każdą transakcję. Wysokość opłaty zależy od polityki funduszu i może różnić się w zależności od rodzaju funduszu i długości trwania inwestycji.

Opłaty manipulacyjne mogą wpływać na efektywność inwestycji, dlatego ważne jest, aby inwestorzy dokładnie zapoznali się z polityką opłat funduszu przed zainwestowaniem swoich środków. Przed podjęciem decyzji o zakupie jednostek uczestnictwa należy dokładnie przestudiować prospekt informacyjny funduszu, w którym znajdują się szczegółowe informacje na temat opłat manipulacyjnych i innych kosztów związanych z inwestycją.

Jednostki uczestnictwa są popularną formą inwestycji, ponieważ umożliwiają inwestowanie w różne klasy aktywów, takie jak akcje, obligacje, nieruchomości czy surowce, bez konieczności bezpośredniego zakupu i zarządzania tymi aktywami. Dzięki jednostkom uczestnictwa inwestorzy mają możliwość dywersyfikacji swojego portfela inwestycyjnego i korzystania z profesjonalnego zarządzania funduszem inwestycyjnym.

Jednak przed inwestycją w jednostki uczestnictwa warto dokładnie przeanalizować zarówno potencjalne korzyści, jak i ryzyka związane z danym funduszem. Należy wziąć pod uwagę m.in. strategię inwestycyjną funduszu, historię jego wyników, koszty inwestycji oraz ewentualne ograniczenia związane z wykupem jednostek uczestnictwa w określonym czasie.

Podsumowując, jednostki uczestnictwa są popularnym narzędziem inwestycyjnym, które umożliwia inwestorom partycypację w zyskach i stratach funduszy inwestycyjnych otwartych. Są one podzielne, zbywalne i niosą ze sobą pewne koszty manipulacyjne. Przed inwestycją warto dokładnie zapoznać się z polityką opłat funduszu oraz ocenić potencjalne korzyści i ryzyka związane z inwestycją.

Fundusze akcyjne, obligacyjne, mieszane, rynku pieniężnego i surowcowe

Fundusze inwestycyjne są dostępne w różnych typach, takich jak fundusze akcyjne, obligacyjne, mieszane, rynku pieniężnego czy surowcowe. Każdy typ funduszu ma inną strategię inwestycyjną i inwestuje w różne rodzaje aktywów.

Fundusze akcyjne inwestują głównie w akcje spółek notowanych na giełdzie. Celem tych funduszy jest osiągnięcie wysokiego wzrostu kapitału poprzez inwestowanie w akcje o wysokim potencjale wzrostu. Fundusze akcyjne są zazwyczaj bardziej ryzykowne niż inne typy funduszy, ponieważ inwestowanie w akcje niesie ze sobą ryzyko zmian cen na rynku kapitałowym.

Fundusze obligacyjne natomiast inwestują głównie w obligacje emitowane przez rządy, korporacje lub instytucje finansowe. Celem tych funduszy jest generowanie stałego dochodu z odsetek płynących z obligacji. Fundusze obligacyjne są zazwyczaj mniej ryzykowne niż fundusze akcyjne, ponieważ obligacje są uważane za mniej ryzykowne niż akcje.

Fundusze mieszane to połączenie funduszy akcyjnych i obligacyjnych. Inwestują zarówno w akcje, jak i obligacje, co ma na celu osiągnięcie równowagi pomiędzy potencjałem wzrostu kapitału a generowaniem stałego dochodu z odsetek.

Fundusze rynku pieniężnego inwestują głównie w krótkoterminowe instrumenty finansowe, takie jak depozyty bankowe, skarbowe obligacje krótkoterminowe czy papiery komercyjne. Celem tych funduszy jest utrzymanie stabilności kapitału i generowanie niskiego, ale stałego dochodu z odsetek.

Fundusze surowcowe inwestują w surowce takie jak ropa naftowa, złoto, srebro czy kukurydzę. Celem tych funduszy jest osiągnięcie zysków poprzez inwestowanie w sektor surowcowy, który może być podatny na wahania cen na rynku światowym.

Regulacje i nadzór nad funduszami inwestycyjnymi

Fundusze inwestycyjne podlegają różnym regulacjom i nadzorowi, zależnie od kraju i rodzaju funduszu. Regulacje mają na celu ochronę interesów uczestników funduszy i zapewnienie transparentności działań funduszu.

W Polsce funkcję nadzoru nad funduszami inwestycyjnymi pełni Komisja Nadzoru Finansowego (KNF). KNF nadzoruje działalność funduszy inwestycyjnych, monitoruje ryzyko inwestycyjne oraz sprawuje kontrolę nad działalnością zarządzającą funduszami.

Regulacje dotyczące funduszy inwestycyjnych obejmują m.in. wymóg publikowania informacji o funduszu, określenie limitów inwestycyjnych, obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz wymóg zatrudnienia odpowiednio wykwalifikowanego personelu zarządzającego funduszem.

Zarządzanie przez banki i towarzystwa funduszy inwestycyjnych

Fundusze inwestycyjne mogą być zarządzane zarówno przez banki, jak i przez niezależne towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Wybór zarządzającego funduszem może mieć wpływ na strategię inwestycyjną i efektywność zarządzania funduszem.

Banki, które zarządzają funduszami inwestycyjnymi, często mają dostęp do szerokiej gamy ekspertów i zasobów, które mogą wykorzystać do analizy i selekcji inwestycji. Banki mogą również korzystać z sieci dystrybucyjnej, co może pomóc w pozyskiwaniu nowych uczestników funduszy.

Towarzystwa funduszy inwestycyjnych, które specjalizują się w zarządzaniu funduszami, mogą być bardziej skoncentrowane na tej konkretnej dziedzinie. Mogą mieć większą wiedzę i doświadczenie w analizie rynków i wyborze odpowiednich inwestycji.

Wybór zarządzającego funduszem inwestycyjnym powinien uwzględniać zarówno kompetencje i doświadczenie zarządzającego, jak i zgodność strategii inwestycyjnej funduszu z oczekiwaniami inwestorów. Efektywne zarządzanie funduszem inwestycyjnym ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia sukcesu inwestycyjnego i generowania atrakcyjnych wyników finansowych dla uczestników funduszu.

Jednostka uczestnictwa — artykuły polecane

Fundusz inwestycyjny otwarty — Inwestor — Emitent — Fundusz hedgingowy — Certyfikat inwestycyjny — Free float (finanse) — Obligacje korporacyjne — Krótka sprzedaż — Akcje — Metoda kosztowa

Bibliografia

• Fryc J. (2018) Nowa fala autorskich funduszy inwestycyjnych, Forbes.pl
• Jawdosiuk B., Rożko K. (2010), ABC inwestowania w fundusze inwestycyjne, KNF, Warszawa
• Ustawa z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi Dz.U. 2004 nr 146 poz. 1546
• Witkowska D., Kompa K. (2009), Badanie informacyjnej efektywności rynku w formie silnej na przykładzie wybranych funduszy inwestycyjnych, Katedra Ekonometrii i Statystyki, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego, Warszawa

Autor: Kamil Trembacz, Magdalena Mazurek

Treść tego artykułu została oparta na aktach prawnych. Zwróć uwagę, że niektóre akty prawne mogły ulec zmianie od czasu publikacji tego tekstu.