Organizacja: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Zarządzania
m (Pozycjonowanie)
m (Infobox5 - przypisy zamiana)
Linia 53: Linia 53:
* cel taktyczny - skupia się na metodzie przygotowania działań do osiągnięcia celów strategicznych, ustalany jest na średnim szczeblu organizacyjnym.
* cel taktyczny - skupia się na metodzie przygotowania działań do osiągnięcia celów strategicznych, ustalany jest na średnim szczeblu organizacyjnym.
* [[cele operacyjne]] - ustalane na najniższym szczeblu organizacyjnym.
* [[cele operacyjne]] - ustalane na najniższym szczeblu organizacyjnym.
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Interesariusze]]}} — {{i5link|a=[[Grupa robocza]]}} — {{i5link|a=[[Zależności funkcjonalne]]}} — {{i5link|a=[[Biurokracja]]}} — {{i5link|a=[[Teoria zarządzania]]}} — {{i5link|a=[[Cele organizacji]]}} — {{i5link|a=[[Schemat organizacyjny]]}} — {{i5link|a=[[Samoorganizacja]]}} — {{i5link|a=[[Władza]]}} }}


==Przypisy==
==Przypisy==
<references />
<references />
{{infobox5|list1={{i5link|a=[[Interesariusze]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Grupa robocza]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Zależności funkcjonalne]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Biurokracja]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Teoria zarządzania]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Cele organizacji]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Schemat organizacyjny]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Samoorganizacja]]}} &mdash; {{i5link|a=[[Władza]]}} }}


==Bibliografia==
==Bibliografia==

Wersja z 23:05, 25 lis 2023

Organizacja jest to interdyscyplinarne pojęcie związane z takimi obszarami jak zarządzanie, socjologia, psychologia.

"jest ustrukturalizowanym, czyli uporządkowanym w pewien sposób systemem (całością) złożonym z czterech podstawowych elementów (podsystemów):

  • Celów realizowanych przez organizację i wynikających stąd konkretnych zadań
  1. Ludzi wraz z ich indywidualnymi i zbiorowymi dążeniami i wzorcami zachowania
  1. Formalnej struktury, czyli przyjętych zasad podziału zadań i odpowiedzialności za nie, władzy i związanej z nią odpowiedzialności oraz informacji" [1]

TL;DR

Organizacja to ustrukturalizowany system składający się z celów, ludzi, wyposażenia i formalnej struktury. Istnieje wiele definicji organizacji, które uwzględniają różne aspekty. Cechy charakterystyczne organizacji to zaplanowane działanie, sformalizowana struktura, podział pracy i ośrodki władzy. Istnieją trzy typy organizacji: formalne, nieformalne i totalne. Więzi organizacyjne obejmują służbowe, funkcjonalne, kooperacyjne i informacyjne. Efekt organizacyjny to nadwyżka korzyści wynikająca z organizowanej współpracy. Cele organizacji to misja, cele strategiczne, cele taktyczne i cele operacyjne.

Definicje w różnych ujęciach

  • ujęcie atrybutowe - jest szczególnym rodzajem stosunków części względem siebie i do złożonej z nich całości, w których części współprzyczyniają się do powodzenia całości, a całość sprzyja powodzeniu części (M. Gitling 2013, s. 14)
  • ujęcie rzeczowe - oznacza wyodrębnioną, zorganizowaną całość, która jest złożona z rzeczy i zdarzeń. Charakteryzuje się m.in. celowością, złożonością oraz odrębnością celów i struktury w stosunku do otoczenia, ale jednocześnie powiązaniem przez nie z tymże otoczeniem.
  • ujęcie czynnościowe - organizacja zwraca szczególną uwagę na działanie. Działanie to ma na celu odnalezienie czynników, które mogą sprawić przyczynienie się części do sukcesu całości.
  • ujęcie podmiotowe - organizacja jest tutaj systemem zamkniętym, gdzie człowiek jest głównym podmiotem zainteresowania. Jest zorientowana w głównej mierze na doskonalenie wewnątrzorganizacyjnych relacji między częściami a całością.

Cechy charakterystyczne organizacji[2]

Socjologiczne ujęcie organizacji zostało zapoczątkowane przez Maksa Webera.

Typy organizacji

  1. Organizacje formalne [3]:
  • Sektora prywatnego - przedsiębiorstwa, które funkcjonują na rynku zorganizowanym oraz hierarchicznym, nastawione na osiągnięcie maksymalnego zysku
  • Sektora publicznego - wszelkie organizacje (np. urzędy, władze miast) działające na dynamicznym, nowatorskim, choć często zbiurokratyzowanym rynku cechującym się także swobodą relacji i konkurencją
  • Sektora pozarządowego - organizacje społeczne (np. spółdzielnie konsumentów czy producentów), non-profit, fundacje, organizacje pozarządowe, ogółem stowarzyszenia pomagające potrzebującym, nie zorientowane na zysk, mające misję pomocowo - polityczną, społeczną, kulturową, środowiskową itp. W swoich szeregach zrzeszają pracowników oraz wolontariuszy, nie podlegając zewnętrznej kontroli.
  1. Organizacje nieformalne[4]:
  • powstają w wyniku często spontanicznego zrzeszenia się ludzi w zespół/grupę/stowarzyszenie, w celu wzajemnej współpracy i komunikowania się. Są one mniej lub bardziej trwałe czy legalne.
  1. Organizacje totalne [5]:
  • mogą funkcjonować w dowolnym sektorze oraz mieć różne cele. Ich istota polega na odgrodzeniu uczestników fizycznie (poprzez ogrodzenia, siły porządkowe, poważne sankcje itd.), ograniczając ich życie tylko do tej określonej organizacji.
  • do nich zalicza się np. więzienia, obozy jenieckie w czasie wolny, obozy koncentracyjne, okręty wojenne, szpitale, szkoły z internatem itd.

Więzi organizacyjne[6]

  • służbowe (hierarchiczne) - między stanowiskami pracy i komórkami organizacyjnymi w związku z uprawnieniami decyzyjnymi. Wynikają z nierównego podziału władzy.
  • funkcjonalne - stosunki między stanowiskiem pracy lub komórką organizacyjną a przedmiotem ich działalności. Ogólnie to różnice związane ze zróżnicowaniem kompetencji zawodowych (wiedza, umiejętności).
  • kooperacyjne (specjalizacyjne, techniczne) - między stanowiskami pracy i komórkami organizacyjnymi w związku z podziałem pracy. Podział celów pomiędzy różne komórki organizacyjne i dodatkowo różne stanowiska pracy powoduje to, że wykonanie zadania w jednej części organizacji zależy od wykonania zadań w innych jej częściach.
  • informacyjne - między nadawcami i odbiorcami informacji w procesie komunikacyjnym.

Efekt organizacyjny

Jest to mierzona w jednostkach cenności przeciętna nadwyżka korzyści, przypadająca na członka zespołu (organizacji), jeżeli współdziała on z innymi ludźmi w sposób zorganizowany w ramach instytucji - w porównaniu z korzyścią jaką mógłby osiągnąć działając w pojedynkę.

Cele w organizacji

  • misja - specyficzny cel określający powołanie i rolę organizacji.
  • cel strategiczny - występuje jako składnik strategii organizacji, ustalany jest na najwyższym szczeblu organizacyjnym.
  • cel taktyczny - skupia się na metodzie przygotowania działań do osiągnięcia celów strategicznych, ustalany jest na średnim szczeblu organizacyjnym.
  • cele operacyjne - ustalane na najniższym szczeblu organizacyjnym.


Organizacja — artykuły polecane
Interesariusze — Grupa robocza — Zależności funkcjonalne — Biurokracja — Teoria zarządzania — Cele organizacji — Schemat organizacyjny — Samoorganizacja — Władza

Przypisy

  1. ↑ Leavitt H. J. (1999). Applied Organizational Change in Industry, w: Handbook of Organization, G. March (red.), Chicago 1965, s. 160, cyt. za: Cz. Sikorski, Zachowania ludzi w organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 17-18
  2. ↑ Szacka B. (2003). Wprowadzenie do socjologii, Oficyna Naukowa, Warszawa, s. 205-206
  3. ↑ Kostera M.(2003). Antropologia organizacji. Metodologia badań terenowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s 76-85
  4. ↑ Tamże, s. 89
  5. ↑ Tamże, s. 91.
  6. ↑ Sikorski Cz. (1999). Zachowania ludzi w organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 48-49

Bibliografia

  • Gitling M. (2013), Człowiek w organizacji. Ludzie-struktury-organizacje, Difin, Warszawa
  • Kostera M.(2003). Antropologia organizacji. Metodologia badań terenowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
  • Sikorski C. (1999), Zachowania ludzi w organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
  • Sikorski C. (1999), Zachowania ludzi w organizacji, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
  • Stabryła A. (red.) (2012), Podstawy organizacji i zarządzania. Podejście i koncepcje badawcze, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków
  • Szacka B. (2003), Wprowadzenie do socjologii, Oficyna Naukowa, Warszawa
  • Zieleniewski J. (1969), Organizacja i zarządzanie, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa


Autor: Monika Bizub, Sławomir Wawak, Renata Suska


Źródło: „https://mfiles.pl/pl/index.php?title=Organizacja&oldid=196840”