Polecenie zapłaty
Polecenie zapłaty (ang. direct debit) - zwane również poleceniem pobrania jest to forma pieniężnych rozliczeń bezgotówkowych, w Polsce popularna od 1998 roku, wprowadzona na podstawie Ustawy o prawie bankowym z dn. 29 VIII 1997 r (Dz.U. 97.140.939 ze zm.) oraz porozumienia międzybankowego w sprawie stosowania polecenia zapłaty z dnia 1 czerwca 1998 r. Polecenie zapłaty jest realizowana w systemie ELIXIR przez Krajową Izbę Rozliczeniową.[1]
Charakterystyka polecenia zapłaty
Jest to instrument płatniczy, w ramach którego dokonywane jest automatyczne obciążenie rachunku dłużnika kwotą wskazaną przez wierzyciela. Obciążenie rachunku odbywa się na podstawie wystawionego uprzednio przez klienta banku jednorazowego, pisemnego upoważnienia do obciążenia jego rachunku kwotami na określone cele (zwykle są to opłaty za prąd, gaz, telefon komórkowy, itp.). Stroną aktywną przy poleceniu zapłaty jest wierzyciel, jest więc to forma odwrotna do polecenia przelewu.[2]
Dłużnik posiada pełną kontrolę nad płatnościami realizowanymi za pomocą polecenia zapłaty. Otrzymuje on kopię rachunku lub zawiadomienie o pobraniu pieniędzy z konta. Może całkowicie zrezygnować z rozliczania się za pomocą polecenia zapłaty bądź też anulować pojedynczą płatność już dokonaną. Osoby fizyczne, nie prowadzące działalności gospodarczej mogą anulować płatność w ciągu 30 dni kalendarzowych od dnia dokonania obciążenia, pozostali dłużnicy do 5 dni roboczych od daty obciążenia rachunku. W przypadku odwołania polecenia zapłaty pieniądze niezwłocznie są zwracane na rachunek płatnika[3]
Strony kontraktu
Strony kontraktu
Warunki korzystania z polecenia zapłaty
Warunki korzystania z polecenia zapłaty:
- rachunki wierzyciela i dłużnika są prowadzone w bankach, które zawarły porozumienie międzybankowe w sprawie stosowania polecenia zapłaty,
- udzielenie pisemnej zgody przez dłużnika do obciążenia rachunku przez wierzyciela,
- zawarcie umowy w zakresie dokonywania polecenia zapłaty między wierzycielem a bankiem wierzyciela,
- płatności dokonywane są w polskich złotych,
- maksymalna kwota obciążenie nie może przekraczać:
- 1 tys. EUR - osoba fizyczna,
- 50 tys. EUR - pozostali dłużnicy[5]
Zalety polecenia zapłaty
Terminowość płatności jako kluczowa zaleta polecenia zapłaty
Jedną z najważniejszych zalet polecenia zapłaty jest możliwość zapewnienia terminowej realizacji płatności. W przypadku tradycyjnych form przekazywania pieniędzy, takich jak przelewy bankowe czy czeki, istnieje ryzyko opóźnień związanych z procesem księgowania, przesyłką pocztową czy innymi czynnikami zewnętrznymi. Natomiast polecenie zapłaty umożliwia automatyczną i natychmiastową realizację płatności w ustalonym terminie, co eliminuje ryzyko opóźnień i zapewnia terminowość transakcji.
Uproszczenie procedur księgowych
Kolejną istotną zaletą polecenia zapłaty jest uproszczenie procedur księgowych. Dzięki temu rozwiązaniu, wystawca polecenia zapłaty nie musi samodzielnie dokonywać wpłat na swoje zobowiązania, a jedynie upoważnia swojego banku do automatycznego pobierania środków z jego konta w ustalonym terminie. To pozwala zaoszczędzić czas i wysiłek związany z koniecznością dokonywania tradycyjnych przelewów bankowych lub innych form płatności, a także minimalizuje ryzyko popełnienia błędów podczas procesu księgowania.
Oszczędność kosztów związanych z poleceniem zapłaty
Korzystanie z polecenia zapłaty może przynieść znaczące oszczędności kosztów. Przede wszystkim, eliminuje potrzebę wydawania pieniędzy na tradycyjne formy przekazu, takie jak czeki czy przelewy bankowe. Ponadto, polecenie zapłaty pozwala uniknąć opłat związanych z opóźnieniami w płatnościach, które mogą być nakładane na dłużników w przypadku klasycznych form przekazu pieniężnego. Dzięki temu, osoby korzystające z polecenia zapłaty mogą zaoszczędzić zarówno na kosztach bezpośrednich, jak i na potencjalnych kary za nieterminowe płatności.
Bezpieczeństwo i wygoda dla wszystkich stron transakcji
Polecenie zapłaty gwarantuje zarówno bezpieczeństwo, jak i wygodę dla wszystkich stron transakcji. Wystawca polecenia zapłaty ma pewność, że jego płatność zostanie zrealizowana we właściwym terminie, co minimalizuje ryzyko wystąpienia problemów finansowych związanych z nieterminową zapłatą. Równocześnie, dla odbiorcy polecenia zapłaty, procedura ta jest wygodna i nie wymaga zaangażowania dodatkowego wysiłku w przeprowadzanie transakcji. Ponadto, dzięki automatycznemu pobieraniu środków z konta wystawcy, polecenie zapłaty zwiększa bezpieczeństwo transakcji, eliminując ryzyko utraty lub kradzieży gotówki.
Polecenie zapłaty SEPA
Polecenie zapłaty SEPA (z ang. Single Euro Payments Area, SDD) tak jak inne polecenia zapłaty oparte jest na tym samym modelu, pozwalającym pobrać odbiorcy środki z rachunku płatnika pod warunkiem posiadania podpisanej zgody płatnika. Polecenie zapłaty SEPA pomiędzy bankami odbywa się zawsze w euro, w przypadku rachunków prowadzonych w innych walutach nastąpi przewalutowanie transferowe funduszy[6] Obszar SEPA będzie obszarem, gdzie obywatele, przedsiębiorcy i inne podmioty będą mogli dokonywać i otrzymywać płatności w euro, na obszarze Europy, zarówno transgranicznie, jak i w granicach państw członkowskich, według takich samych, prostych zasad, regulacji prawych i zobowiązań bez względu na położenie obywateli i przedsiębiorców[7]
Polecenie zapłaty SEPA funkcjonuje w dwóch formach:
- SDD B2C - przeznaczonej do rozliczeń między firmami a konsumentami (B2C),
- SDD B2B - instrument przeznaczony do rozliczeń między firmami (B2B).[8]
Warunki korzystania z polecenia zapłaty
Wymagane elementy do korzystania z polecenia zapłaty
Polecenie zapłaty, znane również jako polecenie przelewu lub standing order, jest jednym z popularnych narzędzi używanych w zarządzaniu finansami. Aby skorzystać z tej metody płatności, istnieje kilka wymaganych elementów, które należy spełnić.
Po pierwsze, konieczne jest posiadanie konta bankowego, które umożliwia korzystanie z polecenia zapłaty. Można to zrobić zarówno w tradycyjnym banku, jak i w banku internetowym. Istotne jest, aby upewnić się, że wybrane konto umożliwia tego rodzaju transakcje.
Kolejnym ważnym elementem jest posiadanie wystarczających środków na koncie, aby pokryć planowane płatności. Przed ustawieniem polecenia zapłaty należy dokładnie przemyśleć, jakie kwoty będą regularnie pobierane z konta i czy będzie się na to stać.
Oprócz tego, konieczne jest posiadanie dokładnych informacji o odbiorcy płatności. Należy znać jego imię i nazwisko, numer rachunku bankowego oraz nazwę i adres banku, w którym posiada konto. To umożliwi prawidłowe przekazanie środków bez żadnych błędów.
Porozumienia międzybankowe jako ważny element polecenia zapłaty
Aby polecenie zapłaty działało skutecznie, konieczne jest istnienie porozumień międzybankowych. Te porozumienia umożliwiają przesyłanie środków między różnymi bankami i zapewniają, że transakcje są realizowane w sposób prawidłowy i bezpieczny.
Porozumienia międzybankowe określają zasady i procedury, które banki muszą stosować przy przekazywaniu płatności. Wprowadzają również standardy dotyczące bezpieczeństwa, takie jak uwierzytelnianie transakcji i ochrona danych klientów.
Dzięki porozumieniom międzybankowym polecenie zapłaty może być realizowane nie tylko wewnątrz jednego banku, ale również między różnymi bankami. To oznacza, że można dokonywać płatności na rachunki w innych bankach bez konieczności posiadania konta w tych bankach.
Współpraca międzybankowa umożliwia również szybkie przekazywanie środków, co jest istotne w przypadku polecenia zapłaty. Dzięki temu można mieć pewność, że płatności będą realizowane na czas i bez opóźnień.
Zgoda pisemna dłużnika i umowa między wierzycielem a bankiem wierzyciela
Ostatnim ważnym elementem polecenia zapłaty jest zgoda pisemna dłużnika oraz umowa między wierzycielem a bankiem wierzyciela. Dłużnik musi wyrazić zgodę na pobieranie regularnych płatności z jego konta, a bank wierzyciela musi mieć upoważnienie do pobierania tych płatności.
Zgoda pisemna dłużnika jest istotna, ponieważ gwarantuje, że dłużnik świadomie wyraża zgodę na pobieranie płatności. To zabezpiecza zarówno dłużnika, jak i wierzyciela przed ewentualnymi sporami i nieporozumieniami.
Umowa między wierzycielem a bankiem wierzyciela jest również kluczowa, ponieważ określa warunki i procedury związane z poleceniem zapłaty. Umowa musi jasno określać kwoty, terminy i częstotliwość płatności, aby uniknąć nieporozumień i zapewnić płynność procesu.
W przypadku zmiany warunków płatności, powinno się dokonać odpowiedniej aktualizacji zgody pisemnej dłużnika i umowy między wierzycielem a bankiem wierzyciela. To zapewni, że wszystkie strony są świadome i zgodne z nowymi warunkami.
Procedura anulowania płatności w poleceniu zapłaty
W przypadku konieczności anulowania płatności w poleceniu zapłaty, istnieje określona procedura, która powinna być przestrzegana. Anulowanie płatności może być konieczne z różnych powodów, takich jak błąd w płatności, zmiana umowy lub faktury, czy też konieczność dokonania korekty danych.
Pierwszym krokiem w procedurze anulowania płatności jest jak najszybsze powiadomienie wierzyciela o konieczności anulowania. Dłużnik powinien skontaktować się z wierzycielem, podając szczegóły dotyczące anulowania płatności oraz uzasadnienie takiej decyzji. W przypadku błędu w płatności, warto przedstawić również propozycję rozwiązania problemu.
Następnie, wierzyciel powinien przeprowadzić weryfikację informacji i zgodzić się na anulowanie płatności. W przypadku zmiany umowy lub faktury, konieczne może być przedstawienie nowych danych lub dokumentów. Kluczowe jest, aby komunikacja pomiędzy stronami była skuteczna i płynna, aby uniknąć nieporozumień i opóźnień w anulowaniu płatności.
Gdy anulowanie płatności zostanie zaakceptowane, dłużnik powinien otrzymać potwierdzenie anulowania, które potwierdza, że płatność została zatrzymana i nie będzie realizowana. Potwierdzenie to jest ważne dla celów zarządzania finansami i może stanowić dowód w przypadku jakichkolwiek sporów lub niejasności w przyszłości.
Podsumowując, kontrola i anulowanie płatności w poleceniu zapłaty są kluczowe dla efektywnego zarządzania finansami. Dłużnik ma prawo do kontroli płatności przed jej realizacją, co umożliwia weryfikację szczegółów płatności oraz upewnienie się, że są one zgodne z oczekiwaniami. W przypadku konieczności anulowania płatności, istnieje określona procedura, która wymaga skontaktowania się z wierzycielem, przedstawienia uzasadnienia i uzyskania zgody na anulowanie. Efektywna komunikacja pomiędzy stronami oraz potwierdzenie anulowania są kluczowe dla skutecznego zarządzania płatnościami w poleceniu zapłaty.
| Polecenie zapłaty — artykuły polecane |
| Przelew — Polecenie przelewu — Deponent — Przelew bankowy — LORO — Rozliczenia bezgotówkowe — Inkaso dokumentowe — Krajowa Izba Rozliczeniowa — Konto bankowe |
Przypisy
Bibliografia
- Adamus-Matuszyńska A. (red.) (2010), Bankowość dla praktyków, Gdańska Akademia Bankowa, Gdańsk
- Dobosiewicz Z. (2011), Bankowość, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
- Dobosiewicz Z., Marton-Gadoś K. (2008), Podstawy bankowości z zadaniami, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- Flejterski S., Świecka B. (red.) (2007), Elementy finansów i bankowości, CeDeWu, Warszawa
- Golec M. (2016), Instytucje i usługi bankowe, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej w Poznaniu, Poznań
- Grzywacz J. (2005), Współpraca przedsiębiorstwa z bankiem, Difin, Warszawa
- Korenik D. (2006), Innowacyjne usługi banku, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
- NBP (2007), System płatniczy w Polsce, Narodowy Bank Polski
- Tochmański A. (2007), Rola Banku Centralnego we wprowadzeniu SEPA, Seminarium BRE-CASE SEPA - bankowa rewolucja, Warszawa
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe. Dz.U. nr 140 poz. 939
Autor: Aleksandra Nowak, Patrycja Cios
