Obligacje dochodowe

Obligacje dochodowe - (revenue bonds) - są obligacjami których wykup oraz obsługa finansowa są finansowane wyłącznie z przychodów które są generowane poprzez finansowane przedsięwzięcie, lub poprzez grupę innych obiektów, lub niepodatkowych wpływów emitenta. Głównym celem ich emisji jest finansowanie określonych projektów inwestycyjnych bądź przedsięwzięć. Źródłem spłaty emisji obligacji są przychody które będą w przyszłości generowane poprzez finansowane przedsięwzięcie. Emisja tych obligacji oraz podjęcie decyzji inwestycyjnej następuje po wykonaniu badania wykonalności (feasibility study) oraz określeniu czy dochody z niej uzyskiwane będą wystarczające do sfinansowania przedsięwzięcia. Bardzo ważnym elementem każdej emisji jest dokument (bond resolution) określający porządek alokacji przychodów na poszczególne cele i rachunki które im odpowiadają.

Interesy obligatariuszy w przypadku obligacji dochodowych są zabezpieczane na wiele sposobów poprzez odpowiednie zapisy prawne, między innymi poprzez:

• obowiązek przeprowadzania przez emitenta audytu zewnętrznego,
• ustalanie minimalnych cen za świadczone usługi poniżej których emitent nie może ich świadczyć,
• ochronę obligatariuszy przed kolejnymi emisjami - poprzez pierwszeństwo w obejmowaniu emisji przez obecnych obligatariuszy lub poprzez nałożenie na emitenta obowiązku utrzymywania określonego współczynnika przychodów do kwoty obsługi zadłużenia,
• obowiązkową ochronę ubezpieczeniową.

Obligacje dochodowe są formą finansowania szczególnie często stosowaną w Stanach Zjednoczonych, w innych krajach zainteresowanie nimi jest o wiele mniejsze. Stany Zjednoczone są też jednym z nielicznych krajów w których emisja obligacji dochodowych jest prawnie uregulowana.

Przepływy pieniężne w inwestycji finansowanej obligacjami dochodowymi

Szczegóły dotyczące sposobu podziału zawiera się przeważnie w memorandum informacyjnym. Można mimo to wyróżnić pewne prawidłowości według których następuje podział funduszy generowanych przez finansowane przedsięwzięcie.

1. Początkowo wszystkie przychody gromadzi się w funduszu dochodowym (revenue fund).
2. Z funduszu dochodowego środki trafiają do czterech rodzajów funduszy: operacyjno - konserwacyjnego, amortyzacyjnego, funduszy rezerwowych, funduszu nadwyżkowego.
3. Działalność podstawowa finansowanego przedsięwzięcia jest priorytetowa w stosunku do zadłużenia i to na nią wpierw wydatkowane są pieniądze z przychodów.
4. Pozostała część pieniędzy - tzw przychody netto - trafiają do funduszy amortyzacyjnego - z którego obsługiwane jest zadłużenie oraz funduszy rezerwowych.
5. Fundusze rezerwowe (obsługi zadłużenia czy konserwacyjny) - mają za zadanie gromadzenie środków pieniężnych na wypadek spadku przychodów w przyszłości czy wystąpienia nieprzewidywanych poważnych kosztów konserwacyjnych. Minimalne kwoty które muszą być wpłacane na fundusze rezerwowe są deklarowane w memorandum.
6. Jeżeli pozostaje jeszcze jakaś część pieniędzy - trafiają one do funduszu nadwyżkowego - emitent może je wykorzystać na dowolny cel

Przykładowe obligacje dochodowe:

• Obligacje zabezpieczone dochodami z lotniska - źródłem przychodów są między innymi: opłaty za lądowanie, koncesje, opłaty za tankowanie, wynajem hali etc,
• Obligacje zabezpieczone dochodami ze szpitali - źródłem przychodów są pieniądze gwarantowane przez NFZ (czy np. w USA Medicare i Medicaid), przychody w wynajmu powierzchni, przychody z realizacji zleceń płatnych,
• Obligacje zabezpieczone dochodami ze szkół i uniwersytetów - źródłami przychodów są opłaty za stancje, czesne etc,
• Komunalne obligacje przemysłowe - emitowane poprzez samorządy w imieniu przedsiębiorstw lub na rzecz przedsięwzięć gospodarczych, zabezpieczeniem w tym przypadku są przychody firmy,

Struktura obligacji dochodowych

Podział przepływów pieniężnych

Podział przepływów pieniężnych odzwierciedla strukturę dochodów generowanych przez obligacje. W ramach tego podziału wyróżnia się kilka funduszy:

• Fundusz dochodowy to podstawowy fundusz, z którego wypłacane są odsetki dla posiadaczy obligacji dochodowych. Wpływy do tego funduszu pochodzą z generowanych dochodów przedsiębiorstwa lub instytucji emitującej obligacje.
• Fundusz operacyjno-konserwacyjny ma na celu utrzymanie płynności finansowej emitenta obligacji. Z tego funduszu pokrywane są bieżące wydatki i koszty operacyjne, co zapewnia stabilność funkcjonowania przedsiębiorstwa lub instytucji.
• Fundusz amortyzacyjny służy do spłaty kapitału obligacji w określonym terminie. Jest to zabezpieczenie dla inwestorów, które zapewnia, że emitent będzie w stanie zwrócić kapitał po ustalonym czasie.
• Fundusze rezerwowe są tworzone w celu zapewnienia dodatkowego zabezpieczenia dla obligacji dochodowych. Mogą być wykorzystane w przypadku nieprzewidzianych sytuacji, takich jak trudności finansowe emitenta.
• Fundusz nadwyżkowy to fundusz, do którego trafiają dodatkowe dochody generowane przez przedsiębiorstwo lub instytucję, które przekraczają kwoty niezbędne do wypłaty odsetek i spłaty kapitału obligacji dochodowych. Może być wykorzystany na różne cele, takie jak dywidendy dla akcjonariuszy.

Termin zapadalności

Termin zapadalności to okres, w którym emitent ma obowiązek zwrócić kapitał inwestorom. Może to być krótkoterminowy (do jednego roku), średnioterminowy (od jednego do pięciu lat) lub długoterminowy (powyżej pięciu lat).

Termin zapadalności ma wpływ na atrakcyjność obligacji dochodowych. Im dłuższy termin zapadalności, tym większe ryzyko dla inwestorów, ale zazwyczaj również wyższy potencjalny zwrot z inwestycji. Krótszy termin zapadalności może być bardziej atrakcyjny dla inwestorów, którzy preferują mniejsze ryzyko.

Termin zapadalności obligacji dochodowych może być ustalany na różne sposoby. Może być określony przez emitenta na podstawie jego potrzeb finansowych i strategii. Może również być wynikiem negocjacji między emitentem a inwestorami, szczególnie w przypadku obligacji korporacyjnych.

Rating kredytowy

Rating kredytowy to ocena zdolności emitenta obligacji do spłaty swoich zobowiązań. Przeprowadzają go niezależne agencje ratingowe, które analizują różne czynniki, takie jak kondycja finansowa, historia kredytowa i perspektywy przyszłych dochodów emitenta.

Rating kredytowy pełni istotną rolę w procesie emisji obligacji dochodowych. Inwestorzy często biorą pod uwagę ocenę ratingową przed podjęciem decyzji inwestycyjnych. Wyższy rating kredytowy może zwiększyć atrakcyjność obligacji i obniżyć koszt pożyczki dla emitenta.

Rating kredytowy ma bezpośrednie znaczenie dla atrakcyjności obligacji dochodowych. Wyższy rating oznacza większą pewność, że obligacje zostaną spłacone w terminie, co przyciąga inwestorów. Niższy rating może zwiększyć ryzyko i obniżyć atrakcyjność inwestycji.

Zabezpieczenia obligacji

Formy zabezpieczeń obligacji dochodowych mogą obejmować gwarancje, zastaw na aktywach emitenta, depozyty zabezpieczające oraz inne instrumenty finansowe. Każda z tych form ma na celu zapewnienie inwestorom pewności, że w przypadku trudności emitenta, ich interesy zostaną odpowiednio chronione.

Zabezpieczenia obligacji dochodowych odgrywają kluczową rolę w ochronie interesów inwestorów. Zapewniają one pewność, że inwestorzy będą mieli pierwszeństwo w przypadku niewypłacalności emitenta. Dzięki temu inwestorzy mają większą pewność, że otrzymają swoje zainwestowane środki i odsetki.

Rodzaj zabezpieczenia ma wpływ na atrakcyjność obligacji dochodowych. Silniejsze zabezpieczenia mogą przyciągać inwestorów, ponieważ zwiększają pewność, że ich inwestycje będą bezpieczne. Słabsze zabezpieczenia mogą być mniej atrakcyjne, ale mogą wiązać się z wyższym zwrotem z inwestycji.

Obligacje dochodowe — artykuły polecane

Zarządzanie finansami — Budżet Unii Europejskiej — Kredyt inwestycyjny — Transakcja autonomiczna — Finanse osobiste — Obligacje komunalne — Kredyt rewolwingowy — Kredyt konsumpcyjny — Budżet

Bibliografia

• BRE Bank (2006), Obligacje komunalne w Polsce, CASE, nr 84
• Fabozzi F. (2000), Rynki obligacji, Analiza i strategie, WIG-Press
• Węgrzyn G. (1996), Obligacje komunalne jako źródło finansowania inwestycji w gminie, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, (721), 75-81

Autor: Bartłomiej Leśniowski