Kabotaż

Kabotaż - jest to przewóz towarów pomiędzy destynacjami jednego państwa, przez pojazdy zarejestrowane w innym państwie, różnym od kraju, w którym odbył się ów przewóz. Ładunki te nie są więc przedmiotem handlu zagranicznego, ani spedycji międzynarodowej (Ł. Chwalczyk, 2018).

W krajach Unii Europejskiej kabotaż towarów może wykonywać firma, której pojazdy zarejestrowane są w innych państwach Unii Europejskiej, a także Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Ministerstwo Ekologii, Energii, Trwałego rozwoju i Morza, 2010).

Kabotaż może być wykonywany przez przewoźników po dostarczeniu ładunku pochodzącego z transportu międzynarodowego. Musi on być wykonywany tym samym pojazdem, który dostarczył pierwotny ładunek. Maksymalnie można wykonać trzy transporty kabotażowe po rozładunku towarów z transportu międzynarodowego, natomiast ostatni rozładunek musi nastąpić w przeciągu siedmiu dni od rozładunku transportu międzynarodowego (P. Lewandowski, 2018; Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) NR 1072/2009, 2009).

Licencja wspólnotowa

Posiadanie licencji wspólnotowej przez kierowcę jest niezbędne w celu wykonywania przewozów kabotażowych. Jest wydawana na 10 lat, istnieje możliwość jej przedłużenia. Licencja jest wydawana każdemu przewoźnikowi, który:

• "ma siedzibę w tym państwie członkowskim zgodnie z pra­wodawstwem wspólnotowym oraz krajowymi

przepisami tego państwa członkowskiego,

• jest uprawniony w państwie członkowskim siedziby prze­woźnika do wykonywania międzynarodowego przewozu drogowego rzeczy zgodnie z przepisami wspólnotowymi oraz krajowymi

przepisami tego państwa członkowskiego dotyczącymi dostępu do zawodu drogowego przewoźnika rzeczy" (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) NR 1072/2009, 2009).

Etykieta przewozu kabotażowego

Każdy list spedycyjny przewozu kabotażowego powinien zawierać:

• "nazwę, adres i podpis nadawcy,
• nazwę, adres i podpis przewoźnika,
• nazwę i adres odbiorcy, jak również po dokonaniu dostawy - jego podpis oraz datę dostawy rzeczy,
• miejsce i datę odbioru rzeczy oraz miejsce ich przeznaczenia,
• nazwę będącą w powszechnym użyciu określającą charakter rzeczy oraz metodę pakowania, a także, w przypadku rzeczy niebezpiecznych, ich ogólnie przyjętą nazwę oraz liczbę opa­kowań i ich specjalne oznaczenia oraz numery,
• masę brutto rzeczy lub ich ilość określoną w inny sposób,
• numery rejestracyjne pojazdu silnikowego i przyczepy" (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) NR 1072/2009, 2009).

Warunki wykonywania przewozu kabotażowego

Podstawowe wymagania w stosunku do przewozów kabotażowych:

• konieczne jest posiadanie licencji wspólnotowej,
• kabotaż może być wykonywany po rozładunku towarów z przewozy międzynarodowego,
• świadectwo kierowcy jest niezbędne w przypadku, jeśli kierowca jest obywatelem państwa trzeciego,
• musi być wykonany tym samym pojazdem co transport międzynarodowy,
• maksymalnie można wykonać trzy transporty kabotażowe w ciągu siedmiu dni, licząc od daty rozładunku transportu międzynarodowego,
• trzeba posiadać dokumenty świadczące o stosowaniu się do regulacji przewozów kabotażowych (D. Syganiec-Marszewska, 2016).

Naruszenie przepisów przewozu kabotażowego

W przypadku naruszenia zasad przewozów kabotażowych możliwe jest: (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) NR 1072/2009, 2009).

• cofnięcie wpisów z licencji wspólnotowej,
• cofniecie licencji wspólnotowej,
• zawieszenie lub cofnięcie wydania świadectwa kierowy,
• nałożenie kar lub sankcji.

Kabotaż w Niemczech

Szczególnie duże obostrzenia związane z transportem kabotażowym występują w Niemczech. Tamtejsze władze, w obawie przed nadmiarem firm zagranicznych wykonujących operacje logistyczne na rynku niemieckim, zobowiązują firmy zagraniczne do posiadania ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej na sumę 1,2 miliona euro na wszystkie zdarzenia. Posiadanie ubezpieczenia jest warunkiem koniecznym, przez co wiele firm zagranicznych rezygnuje z transportu kabotażowego na terytorium Republiki Federalnej Niemiec (P. Lewandowski, 2018).

Znaczenie kabotażu w transporcie towarów

Kabotaż w transporcie towarów odgrywa istotną rolę w dzisiejszej globalnej gospodarce. Pozwala na bardziej efektywne wykorzystanie zasobów transportowych i zwiększa dostępność towarów dla konsumentów. Przewozy kabotażowe umożliwiają transport towarów na krótkich dystansach, co może być korzystne z wielu powodów.

Po pierwsze, kabotaż może przyczynić się do zmniejszenia kosztów transportu. Jeśli przedsiębiorstwo transportowe ma już zaplanowaną trasę między dwoma punktami na terenie danego kraju, to dodatkowe przewozy kabotażowe na tej trasie mogą być bardziej opłacalne niż organizowanie oddzielnej trasy dla każdego przewozu. Przewozy kabotażowe pozwalają na wykorzystanie w pełni zasobów transportowych i zminimalizowanie ich nieefektywnego wykorzystania.

Po drugie, kabotaż może przyczynić się do redukcji emisji gazów cieplarnianych. Dzięki przewozom kabotażowym, które są realizowane na krótkich dystansach, można ograniczyć liczbę przejechanych kilometrów przez pojazdy, co przekłada się na mniejsze zużycie paliwa i mniejszą emisję szkodliwych substancji do atmosfery.

Po trzecie, kabotaż może przynieść korzyści dla lokalnych gospodarek. Przewozy kabotażowe mogą stworzyć miejsca pracy dla kierowców i innych pracowników zatrudnionych w branży transportowej. Ponadto, większa dostępność towarów na lokalnym rynku może przyczynić się do wzrostu konkurencyjności i zwiększenia wyboru dla konsumentów.

Warto jednak zauważyć, że kabotaż w transporcie towarów może również rodzić pewne problemy i wyzwania. Ograniczenia kabotażowe, takie jak te obowiązujące w Polsce, mogą wpływać na swobodę działalności przedsiębiorstw transportowych i prowadzić do ograniczenia konkurencji. Ponadto, kabotaż może prowadzić do wzrostu ruchu drogowego i zatłoczenia dróg, co wymaga odpowiedniego zarządzania infrastrukturą i planowania tras.

Wykorzystanie kabotażu w biznesie transportowym

Optymalizacja kosztów transportu dzięki kabotażowi

Kabotaż, czyli świadczenie usług transportowych w kraju przez przedsiębiorstwa zagraniczne, stanowi ważny element optymalizacji kosztów w branży transportowej. Dzięki możliwości korzystania z kabotażu, przedsiębiorstwa mogą zredukować koszty związane z pustymi przejazdami oraz wydłużonymi czasami postoju.

Wprowadzenie kabotażu umożliwia transportującym towary firmom zagranicznym kontynuację podróży po dostarczeniu ładunku do kraju docelowego. Dzięki temu unika się konieczności pustego powrotu do kraju macierzystego, co prowadzi do oszczędności paliwa oraz czasu. Dodatkowo, wykorzystanie kabotażu pozwala zwiększyć wykorzystanie floty pojazdów, co przekłada się na lepsze wykorzystanie zasobów i dalsze obniżenie kosztów transportu.

Należy jednak pamiętać, że optymalizacja kosztów transportu poprzez kabotaż wymaga odpowiedniego planowania i koordynacji. Konieczne jest uwzględnienie przepisów prawnych, czasu pracy kierowców oraz efektywnego zarządzania trasami. W przeciwnym razie, nieprawidłowe wykorzystanie kabotażu może prowadzić do naruszenia przepisów oraz dodatkowych kosztów związanych z karami i sankcjami.

Wpływ kabotażu na lokalne rynki pracy

Wykorzystanie kabotażu w biznesie transportowym ma zarówno pozytywne, jak i negatywne skutki dla lokalnych rynków pracy. Z jednej strony, kabotaż może przyczynić się do wzrostu konkurencji na rynku, co może prowadzić do obniżenia cen usług transportowych i zwiększenia wyboru dla klientów. Przedsiębiorstwa krajowe muszą dostosować się do tej konkurencji, co zmusza je do podnoszenia jakości usług oraz efektywności operacyjnej.

Z drugiej strony, wprowadzenie kabotażu może mieć negatywny wpływ na lokalne rynki pracy. Pojawienie się zagranicznych firm transportowych może spowodować utratę miejsc pracy dla krajowych przewoźników. Ponadto, istnieje ryzyko, że zagraniczne przedsiębiorstwa wykorzystują niskie koszty pracy w swoich krajach macierzystych, co może prowadzić do tzw. "dumpingu socjalnego" na lokalnym rynku pracy.

Wprowadzenie kabotażu powinno być zatem odpowiednio regulowane przez państwo, tak aby chronić interesy lokalnych przedsiębiorstw i pracowników. Konieczne jest wprowadzenie odpowiednich zasad i kontroli, które zapewnią uczciwą konkurencję oraz minimalizację negatywnych skutków dla lokalnych rynków pracy.

Korzyści i wyzwania dla przedsiębiorstw transportowych

Wykorzystanie kabotażu w biznesie transportowym niesie ze sobą zarówno korzyści, jak i wyzwania dla przedsiębiorstw. Przede wszystkim, kabotaż pozwala przedsiębiorstwom zwiększyć skalę swojej działalności, dotrzeć do nowych klientów oraz rozszerzyć geograficzny zasięg usług. Dzięki temu, przedsiębiorstwa mogą osiągnąć większe zyski i wzrost rynkowy.

Jednak korzystanie z kabotażu wiąże się również z wyzwaniami. Przedsiębiorstwa muszą odpowiednio planować i zarządzać trasami, uwzględniając przepisy prawne oraz specyfikę każdego kraju, w którym świadczą usługi. Dodatkowo, konieczne jest utrzymanie wysokiej jakości usług i zadowolenia klientów, nawet w przypadku zwiększonej konkurencji.

Wyzwaniem dla przedsiębiorstw jest również pozyskanie i utrzymanie wykwalifikowanych kierowców, którzy będą w stanie skutecznie wykonywać usługi kabotażowe. Kierowcy muszą być świadomi przepisów i wymagań dotyczących kabotażu oraz odpowiednio przygotowani do zarządzania trasami w różnych krajach.

Aspekty ekologiczne i społeczne kabotażu

Ochrona środowiska w kontekście kabotażu

Kabotaż, czyli przewozy towarowe wykonywane przez zagranicznych przewoźników na terytorium danego kraju, ma istotny wpływ na środowisko naturalne. W kontekście ochrony środowiska, kabotaż może stanowić zarówno szansę, jak i zagrożenie.

Z jednej strony, kabotaż może przyczynić się do zmniejszenia emisji dwutlenku węgla poprzez redukcję ilości przejeżdżanych kilometrów. Dzięki możliwości wykonywania przewozów międzynarodowych i kabotażowych w jednym kraju, unika się konieczności pustych powrotów samochodów ciężarowych. Tym samym, zmniejsza się liczba pojazdów na drogach oraz zużycie paliwa.

Z drugiej strony, kabotaż może prowadzić do nadmiernego zużycia dróg i infrastruktury. W niektórych krajach, zwłaszcza tych o niewielkiej powierzchni, duże natężenie ruchu ciężarówek w ramach kabotażu może powodować nadmierne obciążenie drogowego systemu transportu. Konieczne jest zatem monitorowanie i regulowanie przepływu kabotażowego w celu zapobiegania degradacji infrastruktury.

Ważnym aspektem ochrony środowiska w kontekście kabotażu jest również kontrola emisji spalin. Wielu przewoźników zagranicznych korzysta z pojazdów o starszym roczniku, które są mniej przyjazne dla środowiska. Wprowadzenie regulacji dotyczących wieku pojazdów oraz norm emisji spalin może przyczynić się do ograniczenia negatywnego wpływu kabotażu na środowisko.

Zatrudnienie i warunki pracy kierowców w przewozach kabotażowych

Kabotaż ma także istotne konsekwencje społeczne, zwłaszcza w kontekście zatrudnienia i warunków pracy kierowców. Wielu przewoźników zagranicznych często korzysta z tańszej siły roboczej z innych krajów, co może prowadzić do tzw. dumpingowej konkurencji.

Kierowcy zatrudnieni w ramach kabotażu często pracują w trudnych warunkach, długie godziny za kierownicą, bez odpowiednich przerw i odpoczynku. Dodatkowo, często są oddzieleni od swoich rodzin na dłuższy czas, co może wpływać na ich jakość życia i dobrostan psychiczny.

Konieczne jest wprowadzenie odpowiednich regulacji dotyczących zatrudnienia i warunków pracy kierowców w przewozach kabotażowych. Wymogi dotyczące czasu pracy, przerw i odpoczynku powinny być bardziej restrykcyjne, aby zapewnić kierowcom odpowiednie warunki i bezpieczeństwo na drodze.

Wpływ kabotażu na lokalne społeczności

Kabotaż może mieć zarówno pozytywny, jak i negatywny wpływ na lokalne społeczności. Z jednej strony, przewozy kabotażowe mogą przyczynić się do rozwoju lokalnej gospodarki poprzez zwiększenie aktywności transportowej i związanych z nią usług. Może to skutkować wzrostem zatrudnienia i generowaniem dochodów dla lokalnych przedsiębiorstw.

Z drugiej strony, nadmierny kabotaż może prowadzić do konkurencji nieuczciwej wobec lokalnych przewoźników, którzy mają trudności z konkurowaniem z zagranicznymi firmami. Może to prowadzić do utraty miejsc pracy i destabilizacji lokalnego rynku transportowego.

Ważne jest zatem znalezienie równowagi pomiędzy korzyściami wynikającymi z kabotażu dla lokalnych społeczności a ochroną interesów lokalnych przedsiębiorstw. Rządowe regulacje i wsparcie dla lokalnych przewoźników mogą pomóc w utrzymaniu równowagi i zapewnieniu zrównoważonego rozwoju.

Techniki i narzędzia zarządzania kabotażem

Planowanie logistyczne w kontekście przewozów kabotażowych

Planowanie logistyczne odgrywa kluczową rolę w efektywnym zarządzaniu kabotażem. Proces ten obejmuje analizę i optymalizację wszystkich etapów przewozu, począwszy od gromadzenia informacji o dostępnych ładunkach, poprzez wybór optymalnej trasy i harmonogramu dostaw, aż po koordynację działań kierowców i monitorowanie realizacji zadań.

W przypadku kabotażu, ważne jest uwzględnienie różnych czynników, takich jak lokalne przepisy dotyczące kabotażu, dostępność ładunków powrotnych oraz harmonogramy i preferencje klientów. Planowanie logistyczne powinno uwzględniać także efektywność kosztową, minimalizując koszty związane z pustymi przejazdami czy nieoptymalnym wykorzystaniem floty.

W procesie planowania logistycznego w kontekście przewozów kabotażowych warto wykorzystać technologie informatyczne, które mogą wspomagać zarządzanie i automatyzację procesów. Systemy zarządzania transportem (TMS) mogą pomóc w gromadzeniu i analizowaniu danych oraz w optymalizacji tras i harmonogramów dostaw. Dodatkowo, narzędzia takie jak systemy GPS czy platformy e-commerce mogą ułatwić zarządzanie kabotażem i zapewnić lepszą komunikację z klientami.

Zarządzanie flotą i technologie informatyczne

Efektywne zarządzanie flotą jest kluczowe dla sukcesu przewozów kabotażowych. Wymaga to odpowiedniego doboru floty, utrzymania pojazdów w dobrym stanie technicznym oraz optymalnego wykorzystania zasobów.

Technologie informatyczne mogą odgrywać istotną rolę w zarządzaniu flotą kabotażową. Systemy monitoringu pojazdów umożliwiają śledzenie lokalizacji i działalności samochodów w czasie rzeczywistym, co pozwala na lepszą kontrolę nad flotą i szybką reakcję w przypadku awarii czy opóźnienia. Dodatkowo, systemy te mogą dostarczać informacje na temat zużycia paliwa, stylu jazdy kierowców czy konserwacji pojazdów, co pozwala na identyfikację obszarów wymagających optymalizacji.

Integracja systemów zarządzania transportem (TMS) z systemami monitoringu floty umożliwia automatyczne przekazywanie informacji o zamówieniach i trasach, co przyspiesza przepływ informacji i minimalizuje ryzyko błędów. Dodatkowo, systemy te umożliwiają lepszą komunikację z kierowcami poprzez przesyłanie im informacji na temat zmian w trasach czy harmonogramach dostaw.

Kontrola jakości i zarządzanie ryzykiem w kabotażu

W przewozach kabotażowych istotne jest zapewnienie wysokiej jakości usług oraz minimalizacja ryzyka związanego z realizacją zleceń. W tym celu konieczne jest wprowadzenie odpowiednich procedur kontroli jakości i zarządzania ryzykiem.

Kontrola jakości w kabotażu może obejmować audyty wewnętrzne, ocenę zgodności z przepisami oraz monitorowanie obsługi klientów. Ważne jest również reagowanie na wszelkie zastrzeżenia i skargi klientów oraz wdrażanie działań naprawczych w celu zapobiegania powtarzaniu się problemów.

Zarządzanie ryzykiem w kabotażu wymaga identyfikacji i analizy potencjalnych zagrożeń oraz wprowadzenia odpowiednich działań zapobiegawczych. W przypadku przewozów kabotażowych, ryzyko może wiązać się między innymi z przepisami dotyczącymi kabotażu, nieodpowiednim wykorzystaniem floty czy opóźnieniami w dostawach. Wdrożenie odpowiednich procedur zarządzania ryzykiem może pomóc w minimalizacji tych zagrożeń i zapewnieniu bezpiecznej i efektywnej realizacji przewozów kabotażowych.

Kabotaż — artykuły polecane

Dokumentacja przewozowa — Konwencja o międzynarodowym przewozie drogowym — Tranzyt — Odprawa celna — Konosament — Świadectwo pochodzenia — Magazyn konsygnacyjny — Konwencja CMR — Strefa wolnocłowa

Bibliografia

• Chwalczyk Ł. (2018), Można już przewozić towary wewnątrz wszystkich krajów Unii Europejskiej "Kabotaż - szanse i zagrożenia", s. 1
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 października 2009 roku dotyczące wspólnych zadas dostępu do rynku miedzynarodowych przewozów drogowych,(WE NR 1072/2009)
• Lewandowski P. (2018), Protekcjonizm Państwowy w Przewozach Drogowych, Organizacja i Zarządzanie, s. 2
• Ministerstwo Ekologii, Energii, Trwałego Rozwoju i Morza (2010), Czym jest kabotaż? "Kabotaż drogowy towarów: przepisy obowiązujące we Francji", s. 3
• Syganiec-Marszewska D. (2016), Kabotaż - 12 ważnych punktów. Przykłady i najważniejsze przepisy., "Co warto wiedzieć i jak wykorzystać kabotaż?"

Autor: Dawid Rapacz