Monitorowanie poziomu odpadów

Monitoring - oznacza regularne jakościowe i ilościowe pomiary lub obserwacje zjawiska czy obecności np. substancji szkodliwych, przeprowadzane przez z góry określony czas. Zgromadzone dane ułatwiają wybór właściwych działań naprawczych w przypadku szkodliwego wpływu na życie czy stan środowiska. Pozwalają także na podjęcie akcji naprawczych lub usuwania skutków w już istniejącej sytuacji np. zagrożenia ekologicznego.

Ewidencja wytwarzanych odpadów

Obowiązek prowadzenie ewidencji odpadów dotyczy przedsiębiorstw, które w wyniku prowadzenia działalności gospodarczej wytwarzają odpady, a także zajmują się zbieraniem oraz transportem odpadów. Wyjątek stanowią jednostki, które wykorzystują odpady na własne potrzeby.

Ewidencję prowadzi się przy pomocy:

• karty ewidencji odpadu

• karty przekazania odpadu

Uproszczoną ewidencję, prowadzoną wyłącznie z zastosowaniem karty przekazania odpadu, mogą prowadzić:

• posiadacz odpadów, który prowadzi działalność w zakresie transportu odpadów,
• małe i średnie przedsiębiorstwa, które rocznie wytwarzają określoną ilość i rodzaj odpadów.

Karta przekazania odpadu sporządzana jest w 2 egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron. Istnieje możliwość sporządzenia zbiorczej karty przekazania odpadu, obejmującej ten sam odpad przekazany jednemu posiadaczowi w ciągu jednego miesiąca. Wszystkie dokumenty ewidencyjne powinny być przechowywane przez 5 lat i przedstawiane na żądanie organów kontrolnych.

16 rodzajów odpadów jest całkowicie zwolnione z obowiązku ewidencjonowania. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 11.12.2001 r. są to: masa roślinna, odchody zwierzęce, odpady kory i korka, trociny, toner drukarski, inne oleje silnikowe, sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania ochronne, odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów, gruz ceglany, odpady innych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia, drewno, szkło, tworzywo sztuczne, gleba i ziemia (w tym kamienie), materiały konstrukcyjne zawierające gips.

Przedsiębiorstwa są zobowiązane do przekazania marszałkowi województwa do końca pierwszego kwartału każdego roku zbiorczej ewidencji dotyczącej rodzaju i ilości posiadanych odpadów oraz sposobów gospodarowania nimi w roku poprzednim.

Procesy i metody monitorowania poziomu odpadów

Monitorowanie poziomu odpadów w procesach produkcyjnych jest kluczowe dla optymalizacji efektywności operacyjnej i minimalizacji strat. Istnieje wiele sposobów, w jaki można to zrobić, w zależności od rodzaju produkcji i dostępnych zasobów. Oto kilka popularnych metod monitorowania poziomu odpadów w procesach produkcyjnych:

• Analiza przepływu materiałów: Śledzenie przepływu surowców i produktów w procesie produkcyjnym jest podstawowym krokiem. Można to zrobić, stosując metody takie jak analiza bilansu materiałowego, gdzie wejścia i wyjścia materiałów są dokładnie monitorowane.
• Wizualna kontrola w miejscu pracy: Pracownicy na linii produkcyjnej mogą być szkoleni w rozpoznawaniu i segregacji odpadów. Wizualna kontrola pozwala na szybkie wykrywanie problemów i eliminowanie ich na bieżąco.
• Technologia RFID (Radio-Frequency Identification): Technologia RFID pozwala na śledzenie surowców i produktów za pomocą etykiet RFID. To umożliwia dokładne monitorowanie ich ruchu w procesie produkcyjnym.
• Systemy automatycznego pomiaru i kontroli: Wykorzystaj technologie pomiaru, takie jak wagi, czujniki poziomu, czy czujniki jakości, aby dokładnie monitorować zużycie surowców i ilość odpadów w czasie rzeczywistym.
• Analiza danych i raportowanie: Zbieraj dane na temat ilości odpadów i przetwarzaj je, aby generować raporty i analizy. Systemy do zarządzania produkcją (MES) mogą pomóc w analizie tych danych.
• Programy szkoleniowe: Wprowadzanie programów szkoleniowych dla pracowników w zakresie minimalizacji odpadów może pomóc w świadomości i zaangażowaniu pracowników w procesie.
• Benchmarking: Porównywanie poziomu odpadów w twoim procesie produkcyjnym z innymi przedsiębiorstwami w tej samej branży może dostarczyć cennych wskazówek i celów do osiągnięcia.
• Lean Manufacturing: Metodologia Lean koncentruje się na eliminacji marnotrawstwa, w tym odpadów, z procesu produkcyjnego. Możesz zastosować narzędzia Lean, takie jak 5S czy Kaizen, aby poprawić efektywność i zmniejszyć odpady.
• Zarządzanie jakością: Stosowanie narzędzi zarządzania jakością, takich jak metoda Six Sigma, może pomóc w identyfikacji i eliminacji przyczyn odpadów.
• Kluczowe wskaźniki efektywności (KPI): Określ KPI związane z poziomem odpadów, takie jak współczynnik odpadów do produkcji, i monitoruj je regularnie.

Monitorowanie poziomu odpadów w procesach produkcyjnych wymaga systematycznego podejścia, inwestycji w odpowiednią technologię i szkolenie personelu. Poprawa wydajności i zmniejszenie kosztów poprzez minimalizację odpadów jest ważnym celem w wielu branżach produkcyjnych.

Monitorowanie poziomu odpadów — artykuły polecane

Zanieczyszczenie gleby — Likwidacja środka trwałego — Krajowy ośrodek bilansowania i zarządzania emisjami — Pozwolenie zintegrowane — Operat wodnoprawny — Opinia biegłego rewidenta — Ogólne zasady prowadzenia ksiąg — Ustawa o odpadach — Bilans otwarcia

Bibliografia

• Bernaciak A., Ochrona środowiska w praktyce, Sorus SC, Poznań 2004
• Biedugnis S., Cholewiński J. (1992), Optymalizacja gospodarki odpadami, PWN, Warszawa

Autor: Magdalena Chałka