Restrukturyzacja kredytu

Restrukturyzacja kredytu to nic innego jak zmiana warunków spłaty zaciągniętego kredytu przez konsumenta. Jest to modyfikacja struktury zadłużenia, zazwyczaj modyfikacja dotyczy zobowiązań przeterminowanych, dokonywana za zgodą wierzycieli i mająca na celu redukcję kosztów obsługi zadłużenia (M. Głowacka i in., 2012)

W przypadku, gdy kredytobiorca ma problemy z regularną spłatą zobowiązania, kredytodawca podejmuje pewna działania mające na celu skłonić kredytobiorcę do regulacji długu. Bank dysponuje w tym przypadku następującymi narzędziami (Z. Dobosiewicz, 2011):

• windykacja kredytu
• restrukturyzacja kredytu

TL;DR

Restrukturyzacja kredytu to zmiana warunków spłaty kredytu przez konsumenta. Banki mają narzędzia, takie jak windykacja i restrukturyzacja, aby skłonić kredytobiorców do uregulowania długu. Ustawa bankowa gwarantuje klientom prawo do restrukturyzacji. W przypadku kredytów hipotecznych, kredytodawcy nawołują do spłaty i umożliwiają restrukturyzację, jeśli sytuacja finansowa konsumenta na to pozwala. Ustawa o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków wprowadziła procedury restrukturyzacyjne dla firm. Metody restrukturyzacji obejmują zmianę harmonogramu spłat, zmianę oprocentowania, przejęcie udziałów w przedsiębiorstwie przez bank oraz konsolidację kredytów.

Restrukturyzacja kredytu w ujęciu prawa bankowego

Każdy klient banku ma zagwarantowane uprawnienie do restrukturyzacji na mocy prawa bankowego: “Bank powinien, na wniosek kredytobiorcy, umożliwić restrukturyzację zadłużenia poprzez zmianę określonych w umowie warunków lub terminów spłaty kredytu, jeżeli jest uzasadniona dokonaną przez bank oceną sytuacji finansowej i gospodarczej kredytobiorcy" (Ustawa o prawie bankowym z dnia 29 sierpnia 1997 r.). Odbywa się to w następujących krokach:

• w przypadku gdy zobowiązany zwleka ze spłatą zadłużenia w związku z udzielonym kredytem, bank nawołuje dłużnika do uregulowania zobowiązania oraz konkretyzuje termin jednakże nie krótszy niż 14 dni roboczych
• bank zawiadamia kredytobiorcę, że ten ma możliwość złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania
• warunki restrukturyzacji zadłużenia uzgadniane są przez obie strony (bank i kredytobiorcę)
• gdyby bank nie przyjął wniosku kredytobiorcy z prośbą o zmianę warunków spłaty zadłużenia, szczegółowo informuje kredytobiorcę, niezwłocznie, bez niepotrzebnego przedłużania, pisemnie, na temat przyczyn z jakich wniosek o restrukturyzację nie został przyjęty

Restrukturyzacja zadłużenia konsumenta (kredyt hipoteczny)

Zgodnie z ustawą (Ustawa z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami):

• w przypadku gdy kredytobiorca nie dokonuje spłaty zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu hipotecznego, kredytodawca nawołuje go do uregulowania zaciągniętego zobowiązania, wyznacza jednocześnie termin spłaty nie krótszy niż 14 dni roboczych
• wzywając konsumenta do spłaty, kredytodawca zawiadamia kredytobiorcę o perspektywie złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o zmianę warunków spłaty zadłużenia
• jeśli sytuacja majątkowa konsumenta na to pozwala, kredytodawca umożliwia restrukturyzację zadłużenia
• zmiana warunków spłaty zadłużenia jest dokonywana na warunkach uściślonych przez kredytodawcę i kredytobiorcę

Kredytodawca dokonuje zmiany warunków spłaty zadłużenia przez:

• złożenie propozycji konsumentowi o możliwości czasowego zawieszenia spłaty kredytu hipotecznego,
• modyfikację wysokości rat kapitałowo-odsetkowych kredytu hipotecznego,
• wydłużenie okresu kredytowania,
• inne czynności ułatwiające regulację zobowiązania

Ustawa o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków

Wprowadzenie ustawy oddłużeniowej pod koniec XX w. było odpowiedzią na zbyt wysoki poziom złych kredytów w Polsce. Wniosła ona dotąd nieznane procedury służące restrukturyzacji zadłużenia przedsiębiorstw oraz stworzyła szansę na rozwiązanie problemu “złych" kredytów. W trakcie postępowania ugodowego wszczętego przez banki, miało dojść do porozumienia między dłużnikiem a wszystkimi wierzycielami. Uchroniło to wiele przedsiębiorstw przed bankructwem, dzięki zmianom w warunkach spłaty zobowiązań. Wierzyciele sprzedawali swe wierzytelności wobec dłużnika lub dochodziło do zamiany na jego akcje. Pojawił się nowy, dotychczas nieodkryty obszar działalności kredytodawcy, w kwestii przejęcia przez kredytobiorców udziałów w przedsiębiorstwach. Jednym z przykładów jest udział w radach nadzorczych przedsiębiorstw (Z. Krzyżkiewicz, 2002).

Metody restrukturyzacji

Restrukturyzacja kredytu to narzędzie, którym bank posługuje się nim w celu ułatwienia kredytobiorcy spłaty zadłużenia. Podpisywany jest wówczas aneks do umowy kredytowej bądź umowa restrukturyzacyjna. Jeśli kredytodawca dostrzega szansę na spłatę kredytu przez klienta, wybiera jedną z form restrukturyzacji (Z. Dobosiewicz, 2011):

• Zmiana harmonogramu spłat - termin spłaty kredytu zostaje przełożony na później a jego struktura spłaty jest modyfikowana
• Zmiana wysokości oprocentowania - realna obniżka oprocentowania, nie należy do opcji korzystnych dla banku
• Przejęcie przez bank udziałów w kapitale zadłużonego przedsiębiorstwa w zamian za rezygnację ze spłat - jest to sposób na zniwelowanie strat niż na osiągnięcie zysków przez bank. Będzie on opłacalna dla kredytodawcy w przypadku, gdy przedsiębiorstwo osiągnie odpowiednie zyski
• Konsolidacja - to połączenie przez bank kilku zaciągniętych kredytów w jeden, oparty na korzystniejszych warunkach o niższym oprocentowaniu. Zamiast kilku rat klient będzie spłacał jedną. Konsolidacji mają prawo podlegać różne kredyty np. hipoteczne, gotówkowe (M. Głowacka i in., 2012).

Restrukturyzacja kredytu — artykuły polecane

Refinansowanie — Biuro Informacji Kredytowej — Limit kredytowy — Faktoring niepełny — Kredyt konsorcjalny — Ijarah — Spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego — Prolongata — Hipoteka

Bibliografia

• Dobosiewicz Z. (2011), Bankowość, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Głowacka M. (red.) (2012). Życie w kredycie, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Warszawa
• Mielcarek J. (2011). EBITDA jako narzędzie restrukturyzacji kredytu, "Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego", nr 38
• Tymoszko I. (2007). Uwarunkowania dostępności kredytu bankowego - analiza polskiego rynku*, Bank i Kredyt, nr 6
• Ustawa z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami Dz.U. 2017 poz. 819
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe. Dz.U. nr 140 poz. 939

Autor: Maria Krzykawska