Przedsiębiorstwo globalne

Przedsiębiorstwo globalne to takie, które wykracza poza granice państwowe oraz nie jest przywiązane do jednego państwa macierzystego. Przedsiębiorstwo globalne jest przedstawicielem najwyższego stopnia umiędzynarodowienia działalności gospodarczej. Przedsiębiorstwo międzynarodowe znacznie różni się globalnego, mimo iż w literaturze często można spotkać się z zamiennym używaniem tych pojęć. Dla menedżerów globalnego przedsiębiorstwa bowiem świat jest jednym, wielkim, zintegrowanym rynkiem, którego podobieństwa elementów składowych mają dużo większe znaczenie niż różnice. Aby jednak przedsiębiorstwo mogło tak odbierać rynek jego zasoby muszą być mocno scentralizowane a jego pracownicy powinni być bardzo kompetentni. Organizacja globalna składa się z spółki matki i spółek córek. Spółki córki ściśle zależne od centrali i podlegają jej kontrolowaniu, przy czym nie posiadają raczej możliwości do realizowania własnych projektów. Zazwyczaj są ona uznawane za jednostki sprzedaży oraz świadczą usługi serwisowe. Od spółek córek oczekuje się posłuszeństwa oraz pełnej dyscypliny nad którymi nadzór sprawuje przedstawiciel spółki matki.

TL;DR

Artykuł omawia cechy i własności przedsiębiorstw globalnych, takie jak struktura organizacyjna, procesy zarządzania, ludzie i kultura organizacyjna. Przedstawia również znaczenie reklamy na rynku globalnym oraz fuzje i przejęcia w kontekście przedsiębiorstw globalnych. Omawia również podstawowe podejścia do zmian w globalnym przedsiębiorstwie i wyzwania z nimi związane.

Cechy przedsiębiorstwa globalnego

Bardzo ważne dla przedsiębiorstwa globalnego jest umiejętność ułożenia oraz wprowadzenia przez przedsiębiorstwo strategii globalnej, która jest uwarunkowana przez kilka ważnych elementów organizacji globalnej stanowiących przy tym jej cechy. Cechy przedsiębiorstwa globalnego:

• Struktura organizacyjna, która skrótowo przedstawia obecne w przedsiębiorstwie zależności organizacyjne:

1. Nie ma oddziału międzynarodowego ani podziału na działanie w obrębie danego kraju i między innymi krajami,
2. Przywództwo globalne nie jest rozproszone lecz scentralizowane,
3. Rozszerzanie wymiaru przedsiębiorstwa, które przewyższa wymiar terytorium,

• Procesy zarządzania, do których należą różne działania, np.: projektowanie i tworzenie budżetu czy systemów informacyjnych, dzięki którym przedsiębiorstwo sprawnie funkcjonuje:

1. Globalne tworzenie budżetów, opiniowanie osiąganych wyników a także globalne określanie honorarium pracowników,
2. Globalne organizowanie strategiczne,
3. Globalny system informacji strategicznej, na który składają się takie czynności jak: gromadzenie, kompletowanie, ocenianie oraz udostępnianie danych a także sposoby wykonywania tych czynności,
4. Globalne upowszechnianie rozwiązań technicznych,

• Ludzie - tworzący organizację pracownicy, a także menedżerowie:

1. Przyjmowanie kompetentnych i doświadczonych cudzoziemców do pracy w centrali jak i w różnych krajach,
2. Międzynarodowe kariery i nabywanie zagranicznych praktyk pomagające w rozwoju menedżerów,
3. Nieustanne wyjazdy zwłaszcza menedżerów na wyższym szczeblu,
4. Relacje z aktywności liderów,

• Kultura organizacyjna, na którą składają się wartości oraz reguły normujące postępowanie w organizacji:

1. Nastawienie przedsiębiorstwa na ogólnoświatowe przyjmowanie pracowników,
2. Dbanie o globalną tożsamość, wykluczając przy tym podziały pracowników na "my" i "oni", kultura w przedsiębiorstwie globalnym musi przekraczać granice tożsamości nie tylko państwa macierzystego, ale również innych,
3. Dopasowywanie kultury ogólnej do wymogów ogólnoświatowych,
4. Przedsiębiorstwo powinno reprezentować zrównoważoną postawę pomiędzy pilnowaniem autonomii a zauważaniem współzależności przedsiębiorstw.

Główne własności przedsiębiorstwa globalnego

Przedsiębiorstwo globalne bardzo różni się od przedsiębiorstw krajowych czy międzynarodowych mimo wielu podobieństw. Zdarza się, że przedsiębiorstwa globalne tworząc strategię globalną na początku stosują ją jako strategię bazową do wykorzystania jej w państwie macierzystym przedsiębiorstwa globalnego. Dopiero później tą strategię poddaje się procesowi umiędzynarodowienia i dostosowuje się ją do oczekiwań globalnych. Jednak różnic jest dość dużo, zatem z przedsiębiorstwem globalnym mamy do czynienia, jeśli spełnia następujące warunki:

• Głównym jego celem jest udział w rynku globalnym,
• Kieruje swoim biznesem na wielu rynkach zagranicznych,
• Prowadzi zarządzanie w sytuacji, kiedy występuje wielokulturowość,
• Występuje w nim centralizacja zarządzania,
• Sprawuje kontrolę nad oddziałami krajowymi w zakresie globalnym,
• Gromadzi oraz analizuje globalne informacje marketingowe z poszczególnych państw,
• Poszczególne jednostki przedsiębiorstwa są globalnie rozrzucone,
• Ma do zaoferowania towary podstawowe przy niewielkich dostosowaniach regionalnych,
• Osiąga zmniejszenie kosztów poprzez zwiększenie wolumenu, który zapewnia efekt korzyści skali,
• Stosuje taki sam marketing globalny przyjmujący niemal identyczne podejście jak marketing mix w państwach, w których działa przedsiębiorstwo.

Przedsiębiorstwo i reklama na rynku globalnym

Reklama, ma spowodować, że klient będzie utożsamiał produkt z danym przedsiębiorstwem. W dobie globalizacji cel ten coraz bardziej zwiększa swoje znaczenie, ze względu na konieczność dokładniejszego dopasowania, wartości kultury narodowej do reklamowanych marek mających zasięg międzynarodowyReklamę globalną można potraktować jako jeden z elementów marketingu globalnego. Esej T. Levitta "The Globalization of Markets" ukazuje on porównanie korporacji międzynarodowej, która musi ponieść straty z tytułu dostosowania się do lokalnej kultury. Według T. Levitta globalne przedsiębiorstwa to korporacje, które promują jednolity obraz świata wzorowany na amerykańskich wzorcach. Ekonomista sugerował, że można zarobić więcej między innymi redukując koszty standaryzując produkcję. Uważał, że postrzeganie świata jako jednolitego rynku jest bardzo ważne i można opracować standardowy plan działania, który będzie zawierał uniwersalne plany oraz jeden konkretny system produkcji i dystrybucji. T. Levitt uważał także, że świat zmierza nieuchronnie w kierunku jednorodnego rynku globalnego, w powodem tego jest ujednolicenie się gustów konsumentów i ich preferencji

Fuzje i przejęcie na globalnym rynku

Pojęcie fuzja rozumiane jest jako "połączenie, zjednoczenie się przedsiębiorstw". W języku potoczonym można to tłumaczyć "jako scalenie, złączenie dwóch (lub więcej) prawnie odrębnych całości, zespolenie w jedność, zsumowanie czy trwałe związanie" Praktyka ukazuje, że odbywa się to przez przejęcie pakietu akcji danej firmy, przez inną a daje to możliwość jej kontroli. Fuzja jest już dość powszechnym i sprawdzonym narzędziem, pozwala ona wyłonić lidera w danej branży. Fuzje i przejęcia mogą prowadzić do:

• umacniania pozycji na rynku połączonych przedsiębiorstw,
• wzmacniania ich przewagi na skutek eliminowanych przedsiębiorstw,
• wzmocnienia ich pozycji wobec klientów,
• ułatwienie dostępu do rynków

Opierając się na wydarzeniach z historii można wykazać następujące cele fuzji i przejęć:

• koncentracja kapitału i zasób organizacji,
• zmiany w strukturach gospodarki państw,
• rozwój rynków kapitałowych

Podstawowe koncepcje zmian w globalnym przedsiębiorstwie

Wyróżniamy dwa główne podejścia jeśli chodzi o zmiany. Pierwsze prognostyczne, tutaj zmiany motywuje sytuacja kryzysowa. Wymusza ona niejako dokonanie zmian w obowiązujących zasadach i strukturach przedsiębiorstwa. Jako drugie wyróżniamy podejście diagnostyczne. Na początku mamy tutaj do czynienia z analizą i diagnozą ewentualnych problemów organizacji. Badania takie definiują model struktury przedsiębiorstwa i możliwości wprowadzania zmian W obydwu koncepcjach zmian ważna jest dynamika. Wpływa ona czasami nawet bezpośrednio na pozycję przedsiębiorstwa na rynku. Z dynamiką wiążą się dwa zasadnicze pojęcia takie jak: zakres zmian oraz czas ich wprowadzania. Zdarzają się przypadki kiedy czas jest zbyt krótki aby wprowadzić zbyt wiele zaplanowanych zmian. Jest jeden z głównych powodów nieudanych prób wprowadzania zmian

Wskazać można również inne nie mniej ważne:

• brak wiedzy i doświadczenia a czasami również kompetencji w samym przygotowaniu a później próbach wdrażania zmian,
• brak kompletnego systemu informacji i komunikacji,
• brak alternatywnych rozwiązań tzw. działań zapasowych

Przedsiębiorstwo globalne — artykuły polecane

Koncepcje zarządzania — Struktura sieciowa — Offshoring — Korporacja międzynarodowa — Polityka personalna — Stosunki międzynarodowe — Strategia kooperacji — Paradygmaty zarządzania — Zarządzanie innowacjami

Bibliografia

• Duliniec E. (2010), Przedsiębiorstwa wcześnie umiędzynarodowione jako obszar badawczy, Koncepcje przedsiębiorstw wcześnie umiędzynarodowionych, Rozważania terminologiczne
• Gorynia M., Kowalski T. (2008), Globalne i krajowe uwarunkowania funkcjonowania polskich przedsiębiorstw, Ekonomista, Nr 1
• Griffin R. (2017), Podstawy zarządzania organizacją, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Łobejko S. (2009), Trendy rozwojowe inteligentnych organizacji w globalnej gospodarce, PARP
• Malara Z. (2006), Przedsiębiorstwo w globalnej gospodarce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Patrzak W. (2010), Zachowania podmiotów w warunkach globalizacji rynkowej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa
• Rymarczyk J. (red.) (2004), Internacjonalizacja i globalizacja przedsiębiorstwa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Tubielewicz A. (2004), Zarządzanie strategiczne w biznesie międzynarodowym, Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa
• Yip G. (1996), Strategia globalna. Światowa przewaga konkurencyjna, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa

Autor: Katarzyna Urbańska, Kamil Dubiel