Tachograf cyfrowy: Różnice pomiędzy wersjami
(LinkTitles.) |
m (cleanup bibliografii i rotten links) |
||
(Nie pokazano 13 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''[[Tachograf]] cyfrowy''' to urządzenie wykorzystywane w transporcie drogowym, które ma za [[zadanie]] rejestrację prędkości oraz pokonanej drogi w odniesieniu do osi czasu. [[Informacje]] otrzymywane przez tachograf [[zapis]]ywane są na kartach chipowych, inaczej niż w przypadku tachografu analogowego gdzie wykorzystywane do tego były tarcze papierowe. Dodatkowo [[dane]] oprócz zapisu na karcie, są także rejestrowane na dysku twardym. Tachograf cyfrowy posiada zabezpieczenia uniemożliwiające nieuprawniony dostęp i manipulowanie danymi. | |||
'''[[Tachograf]] cyfrowy''' to urządzenie wykorzystywane w transporcie drogowym, które ma za [[zadanie]] rejestrację prędkości oraz pokonanej drogi w odniesieniu do osi czasu. [[Informacje]] otrzymywane przez tachograf | |||
== | ==Rodzaje kart do tachografu cyfrowego== | ||
Tachograf cyfrowy to urządzenie stosowane w pojazdach, które ma na celu [[monitorowanie]] czasu pracy kierowcy oraz innych [[parametr]]ów związanych z prowadzeniem pojazdu. Aby tachograf mógł poprawnie funkcjonować, konieczne jest [[posiadanie]] odpowiednich kart, które umożliwiają dostęp do różnych funkcji i danych. | |||
===Karta kierowcy=== | |||
[[Karta kierowcy]] jest niezbędna dla każdego kierowcy, który pracuje z tachografem cyfrowym. Jest to osobista karta, która przechowuje dane dotyczące czasu pracy kierowcy, prowadzonych pojazdów oraz innych informacji związanych z wykonywaną pracą. Karta kierowcy jest [[identyfikator]]em, który umożliwia jednoznaczne przypisanie danych do konkretnego kierowcy. | |||
== | Karta kierowcy zawiera informacje takie jak: imię i nazwisko kierowcy, numer identyfikacyjny, zdjęcie, datę ważności karty oraz podpis kierowcy. Karta ta jest chroniona hasłem, które tylko kierowca powinien znać. Dzięki temu, tylko osoba uprawniona będzie mogła korzystać z danych zapisanych na karcie. | ||
===Karta firmowa=== | |||
Karta firmowa jest używana przez przedsiębiorstwa, które posiadają flotę pojazdów i chcą monitorować [[czas pracy]] swoich kierowców. Karta firmowa umożliwia dostęp do danych z tachografu cyfrowego związanych z [[pracownik]]ami danej firmy. Jest to ważne narzędzie [[zarząd]]zania, które pozwala na kontrolę czasu pracy, [[plan]]owanie tras oraz optymalizację zasobów. | |||
Karta firmowa jest wydawana przez organ administracji [[transport]]u, który nadzoruje działalność przedsiębiorstwa. Na karcie znajdują się informacje takie jak: nazwa firmy, numer identyfikacyjny, data ważności karty oraz podpis upoważnionej osoby reprezentującej firmę. Dzięki karcie firmowej, [[pracodawca]] ma możliwość monitorowania czasu pracy swoich kierowców oraz weryfikowania zgodności z przepisami dotyczącymi czasu pracy. | |||
<google>n</google> | |||
===Karta warsztatowa=== | |||
[[Karta warsztatowa]] jest używana przez mechaników i [[serwis]]y samochodowe, które zajmują się konserwacją i naprawą pojazdów. Karta ta umożliwia dostęp do danych diagnostycznych i technicznych z tachografu cyfrowego, co ułatwia wykrywanie usterek oraz monitorowanie stanu technicznego pojazdów. | |||
Karta warsztatowa zawiera informacje takie jak: nazwa warsztatu, numer identyfikacyjny, data ważności karty oraz podpis uprawnionej osoby reprezentującej warsztat. Dzięki karcie warsztatowej, mechanik ma możliwość odczytania danych diagnostycznych z tachografu cyfrowego, co ułatwia diagnozowanie problemów oraz [[planowanie]] napraw. | |||
===Karta kontrolna=== | |||
[[Karta kontrolna]] jest używana przez organy kontrolne, takie jak inspektorzy transportu drogowego, którzy sprawdzają przestrzeganie przepisów dotyczących czasu pracy kierowców. Karta kontrolna umożliwia dostęp do danych z tachografu cyfrowego, co pozwala na weryfikację zgodności z przepisami oraz wykrywanie ewentualnych naruszeń. | |||
Karta kontrolna zawiera informacje takie jak: nazwa organu kontrolnego, numer identyfikacyjny inspektora, data ważności karty oraz podpis uprawnionej osoby reprezentującej organ kontrolny. Dzięki karcie kontrolnej, inspektor ma możliwość [[przegląd]]ania danych z tachografu cyfrowego podczas kontroli drogowej, co ułatwia wykrywanie naruszeń i egzekwowanie przepisów. | |||
===Funkcje i zastosowanie poszczególnych kart=== | |||
Poszczególne rodzaje kart do tachografu cyfrowego mają różne funkcje i zastosowanie. Karta kierowcy umożliwia jednoznaczne przypisanie danych do konkretnego kierowcy, co jest istotne zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Karta firmowa pozwala na kontrolę czasu pracy kierowców i [[zarządzanie]] flotą pojazdów. Karta warsztatowa ułatwia diagnozowanie usterek i planowanie napraw, a karta kontrolna umożliwia kontrolę przestrzegania przepisów i wykrywanie naruszeń. | |||
Każda z kart ma swoje specyficzne cechy i funkcje, które są dostosowane do potrzeb konkretnych grup [[użytkownik]]ów. Dzięki nim, tachograf cyfrowy staje się nie tylko narzędziem do monitorowania czasu pracy, ale także ważnym elementem zarządzania transportem i utrzymania pojazdów w odpowiednim stanie technicznym. | |||
==Montaż i wymogi prawne dotyczące tachografu cyfrowego== | |||
===Przepisy dotyczące montażu w Polsce=== | |||
Montaż tachografu cyfrowego w Polsce podlega ściśle określonym przepisom regulującym tę kwestię. Zgodnie z polskim prawem, montaż tachografu jest obowiązkowy w przypadku pojazdów, których dopuszczalna masa całkowita przekracza 3,5 tony. Montaż tachografu musi być przeprowadzony przez wykwalifikowany personel, posiadający odpowiednie [[uprawnienia]] oraz doświadczenie w tej dziedzinie. | |||
W Polsce istnieje również specjalny [[certyfikat]], który musi posiadać [[przedsiębiorstwo]] zajmujące się montażem tachografów cyfrowych. Certyfikat ten jest wydawany przez odpowiednie organy i potwierdza, że dana [[firma]] spełnia wszystkie wymogi techniczne i prawne związane z montażem tachografów. | |||
===Wymogi dotyczące mas całkowitych pojazdów i przewozu osób=== | |||
Wymogi dotyczące mas całkowitych pojazdów oraz przewozu osób są istotnymi czynnikami, które należy wziąć pod uwagę podczas montażu tachografu cyfrowego. Zgodnie z przepisami Unii Europejskiej, tachograf cyfrowy musi być montowany w pojazdach, których dopuszczalna masa całkowita przekracza 3,5 tony. Ponadto, tachograf jest również obowiązkowy w przypadku pojazdów przewożących osoby, takich jak autobusy, o masie całkowitej przekraczającej 9 osób (wliczając kierowcę). | |||
Wymogi dotyczące mas całkowitych pojazdów oraz przewozu osób są istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa na drodze oraz monitorowania czasu pracy kierowcy w celu zapewnienia przestrzegania przepisów dotyczących czasu jazdy i odpoczynku. | |||
[[Ustawa]] o tachografach określa również regulacje dotyczące prowadzenia działalności związanej z tachografami. Zgodnie z przepisami, przedsiębiorstwa zajmujące się montażem, serwisem lub kalibracją tachografów cyfrowych muszą posiadać odpowiednie uprawnienia oraz certyfikaty potwierdzające ich [[kwalifikacje]] i spełnienie wymogów technicznych. | |||
W przypadku naruszenia przepisów dotyczących prowadzenia działalności związanej z tachografami, przewidziane są surowe sankcje, takie jak kary finansowe czy nawet zakaz wykonywania takiej działalności. | |||
Ustawa o tachografach ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa na drodze oraz kontrolę czasu pracy kierowców w celu ograniczenia zmęczenia i zapewnienia odpowiedniego odpoczynku. Dlatego tak istotne jest przestrzeganie wszystkich przepisów dotyczących montażu i wymogów prawnych związanych z tachografami cyfrowymi. | |||
==Monitorowanie czasu pracy kierowców i przestrzeganie przepisów== | |||
===Rola tachografu cyfrowego w monitorowaniu czasu pracy i odpoczynku=== | |||
Tachograf cyfrowy jest nieodłącznym elementem kontroli czasu pracy i odpoczynku kierowców w [[sektor]]ze transportu. Jest to urządzenie, które rejestruje i monitoruje czasy pracy, przerw oraz czasu odpoczynku kierowcy. Dzięki tachografowi cyfrowemu możliwe jest precyzyjne monitorowanie i [[kontrolowanie]] czasu pracy, co przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa na drodze. | |||
Tachograf cyfrowy gromadzi dane dotyczące czasu pracy kierowcy, takie jak godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy, czas prowadzenia pojazdu, czas przerw oraz czas odpoczynku. Te informacje są [[zapisy]]wane na specjalnej karcie tachografowej, która jest przypisana do danego kierowcy. Dzięki temu możliwe jest indywidualne monitorowanie czasu pracy każdego kierowcy. | |||
===Kontrola okresowa tachografu cyfrowego=== | |||
Tachograf cyfrowy podlega regularnej kontroli okresowej. Przepisy wymagają, aby tachograf był sprawdzany co dwa lata przez uprawniony serwis. Kontrola okresowa ma na celu zweryfikowanie poprawności działania urządzenia oraz zgodności z obowiązującymi przepisami. | |||
Podczas kontroli okresowej sprawdzane są różne parametry tachografu cyfrowego, takie jak [[dokładność]] zapisywania danych, poprawność oznaczania różnych rodzajów czasu pracy oraz zgodność z wymaganiami technicznymi. W przypadku wykrycia jakichkolwiek nieprawidłowości, konieczne jest przeprowadzenie naprawy lub [[wymiana]] urządzenia. | |||
===Generowanie alarmów i ostrzeżeń w razie naruszenia przepisów=== | |||
Tachograf cyfrowy generuje alarmy i ostrzeżenia w przypadku naruszenia przepisów dotyczących czasu pracy i odpoczynku kierowców. Jeśli kierowca przekroczy dopuszczalne limity czasu prowadzenia pojazdu lub nie zachowa wymaganego czasu odpoczynku, tachograf cyfrowy wyświetli odpowiednie [[ostrzeżenie]] lub alarm. | |||
Generowanie alarmów i ostrzeżeń ma na celu uświadomienie kierowcy o ewentualnych naruszeniach przepisów oraz zapobieżenie dalszym nieprawidłowościom. Dzięki temu kierowca ma możliwość odpowiedniej reakcji, takiej jak zatrzymanie się i podjęcie wymaganego odpoczynku. | |||
===Wykorzystanie danych z tachografu cyfrowego jako dowodu w przypadku sporów=== | |||
Dane z tachografu cyfrowego mają duże znaczenie jako dowody w przypadku sporów związanych z czasem pracy i odpoczynku kierowców. Rejestrowane przez tachograf informacje są wiarygodnym źródłem dowodów, które mogą być wykorzystane w przypadku sporu o przestrzeganie przepisów. | |||
W przypadku sporu, dane z tachografu cyfrowego mogą być użyte do udowodnienia, czy kierowca przestrzegał obowiązujących przepisów dotyczących czasu pracy i odpoczynku. Informacje zawarte w tachografie, takie jak godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy, czas prowadzenia pojazdu oraz czas odpoczynku, mogą być przedstawione jako dowód w sądzie lub w innych instytucjach odpowiedzialnych za rozstrzyganie sporów. | |||
==Analiza danych z tachografu cyfrowego== | |||
===Styl jazdy kierowców i ocena efektywności=== | |||
Tachograf cyfrowy jest nieocenionym narzędziem, które umożliwia analizę stylu jazdy kierowców oraz ocenę ich efektywności. Dzięki gromadzeniu danych dotyczących czasu pracy, prędkości, dystansu i innych parametrów, można dokładnie przeanalizować, jak kierowcy wykorzystują swoje pojazdy. | |||
Analiza stylu jazdy kierowców jest istotna z kilku powodów. Po pierwsze, agresywna jazda, takie jak gwałtowne przyspieszanie, ostre hamowanie i nadmierne prędkości, może prowadzić do większego zużycia paliwa, większego ryzyka wypadku i większego zużycia części samochodowych. Dlatego monitorowanie stylu jazdy kierowców może pomóc w identyfikacji problemów i szkoleniu kierowców w celu poprawy ich zachowania za kierownicą. | |||
[[Ocena]] efektywności kierowców jest również istotna z perspektywy [[koszt]]ów i wydajności. Kierowcy, którzy oszczędzają paliwo, utrzymują równomierne prędkości i wykorzystują pojazd w sposób optymalny, mogą przyczynić się do obniżenia kosztów eksploatacyjnych floty. [[Analiza danych]] z tachografu cyfrowego pozwala na porównanie efektywności różnych kierowców oraz identyfikację tych, którzy wymagają dodatkowego szkolenia lub wsparcia. | |||
===Raporty i analiza efektywności floty pojazdów=== | |||
Tachograf cyfrowy umożliwia generowanie różnych raportów, które pozwalają na analizę efektywności floty pojazdów. Raporty te mogą zawierać informacje o czasie pracy kierowców, czasie jazdy, czasie postoju, prędkościach, dystansach oraz zużyciu paliwa. | |||
Analiza raportów pozwala na identyfikację [[trend]]ów i wzorców, które mogą wskazywać na potencjalne problemy lub obszary do poprawy. Na przykład, jeśli pojedynczy pojazd spędza [[zbyt]] dużo czasu na postoju, może to sugerować problemy z planowaniem tras lub organizacją pracy. Analiza raportów pozwala również na porównanie efektywności różnych pojazdów w celu identyfikacji tych, które wymagają modernizacji lub wymiany. | |||
Ponadto, analiza efektywności floty pojazdów może pomóc w ocenie skuteczności działań podejmowanych w celu poprawy efektywności i redukcji kosztów. Dzięki monitorowaniu różnych parametrów można śledzić wpływ wprowadzanych zmian i ocenić, czy przynoszą one oczekiwane [[rezultat]]y. | |||
===Planowanie tras i optymalizacja procesów logistycznych=== | |||
Tachograf cyfrowy pozwala na planowanie tras i optymalizację [[proces]]ów logistycznych na podstawie zgromadzonych danych. Dzięki analizie czasu pracy kierowców, prędkości i dystansu, można zoptymalizować trasy dostaw, unikając niepotrzebnych przestojów i minimalizując czas i [[koszty]] podróży. | |||
'''Wykorzystanie tachografu cyfrowego do monitorowania zużycia paliwa'''. Jednym z najważniejszych aspektów analizy danych z tachografu cyfrowego jest monitorowanie zużycia paliwa. Na podstawie zgromadzonych danych można ocenić, jakie czynniki wpływają na zużycie paliwa i jakie działania można podjąć w celu jego redukcji. | |||
Analiza danych z tachografu cyfrowego pozwala na identyfikację czynników, takich jak nadmierne przyspieszanie, nadmierne hamowanie, zbyt wysokie prędkości czy [[dług]]ie postoje, które mają negatywny wpływ na zużycie paliwa. Na podstawie tych informacji można opracować strategie szkoleniowe dla kierowców, wskazówki dotyczące oszczędzania paliwa oraz monitorować postępy w redukcji zużycia. | |||
Dodatkowo, analiza danych z tachografu cyfrowego może pomóc w identyfikacji pojazdów, które mają najwyższe zużycie paliwa. Dzięki temu można podjąć działania w celu modernizacji floty, wymiany nieefektywnych pojazdów na bardziej [[ekonom]]iczne oraz wprowadzenia strategii oszczędzania paliwa, takich jak instalacja [[system]]ów monitorowania zużycia paliwa lub szkolenie kierowców w [[zakres]]ie oszczędzania paliwa. | |||
==Bezpieczeństwo drogowe i wykorzystanie danych z tachografu cyfrowego== | |||
===Rola tachografu cyfrowego w zapewnieniu bezpieczeństwa na drodze=== | |||
Tachograf cyfrowy jest niezwykle ważnym narzędziem w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa na drodze. Dzięki temu urządzeniu możliwe jest monitorowanie i kontrola czasu pracy kierowcy oraz prędkości pojazdu, co przekłada się na zmniejszenie ryzyka wypadków drogowych. | |||
Tachograf cyfrowy rejestruje dane dotyczące czasu pracy kierowcy, przerw, czasu jazdy, prędkości, dystansu oraz informacje o działaniu układu hamulcowego. Te informacje są niezwykle istotne dla organów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo drogowe, ponieważ umożliwiają kontrolę przestrzegania przepisów dotyczących czasu pracy i odpoczynku kierowcy oraz limitów prędkości. | |||
Dzięki tachografowi cyfrowemu możliwe jest nadzorowanie czasu jazdy i przerw kierowcy, co ma kluczowe znaczenie dla zapobiegania zmęczeniu za kierownicą. Zbyt długa i niewłaściwa [[praca]] może prowadzić do obniżenia koncentracji, co z kolei zwiększa [[ryzyko]] wypadków drogowych. Tachograf cyfrowy pozwala na monitorowanie i kontrolę czasu pracy kierowcy, co jest niezwykle istotne dla utrzymania wysokiego poziomu bezpieczeństwa na drodze. | |||
==Znaczenie tachografu cyfrowego dla firm transportowych== | |||
===Reputacja firmy transportowej a wyposażenie w tachograf cyfrowy=== | |||
Tachograf cyfrowy jest niezwykle istotnym narzędziem dla firm transportowych, które mają świadomość, że utrzymanie dobrej reputacji jest kluczowe dla ich [[sukces]]u. [[Wyposażenie]] floty w tachograf cyfrowy przyczynia się do poprawy wizerunku firmy na rynku. | |||
Jednym z głównych powodów, dla których tachograf cyfrowy wpływa na reputację firmy transportowej, jest monitorowanie czasu pracy kierowców. Tachograf cyfrowy rejestruje dokładne informacje dotyczące czasu pracy, przerw oraz odpoczynku kierowców. Dzięki temu firma może udowodnić, że przestrzega przepisów dotyczących czasu pracy, co jest istotne dla bezpieczeństwa na drogach oraz dla wizerunku firmy jako odpowiedzialnego [[przewoźnik]]a. | |||
Ponadto, posiadanie tachografu cyfrowego świadczy o profesjonalnym podejściu firmy transportowej do zarządzania flotą. Klienci, którzy szukają niezawodnych i odpowiedzialnych przewoźników, z pewnością zwracają uwagę na to, czy firma posiada tachograf cyfrowy. Wyposażenie w ten nowoczesny system świadczy o innowacyjności i zaawansowaniu technologicznym, co z kolei buduje [[zaufanie]] wśród [[klient]]ów. | |||
===Efektywne planowanie tras i optymalizacja dostaw=== | |||
Tachograf cyfrowy ma istotne znaczenie dla efektywnego planowania tras i optymalizacji dostaw w firmach transportowych. Dzięki precyzyjnym informacjom dotyczącym czasu pracy kierowców, [[menadżer]]owie floty mogą lepiej zarządzać [[harmonogram]]ami i przydzielaniem zadań. | |||
Tachograf cyfrowy umożliwia śledzenie czasu pracy kierowców w czasie rzeczywistym, co pozwala na szybką reakcję na nieprzewidziane sytuacje. Jeśli kierowca wykazuje oznaki zmęczenia lub przekracza dopuszczalne limity czasu pracy, menadżer może podjąć odpowiednie działania, takie jak [[zmiana]] trasy lub zlecenie innemu kierowcy zakończenia dostawy. Dzięki temu można uniknąć opóźnień i niezadowolenia klientów. | |||
Dodatkowo, tachograf cyfrowy gromadzi dane dotyczące prędkości, przyspieszeń i hamowań pojazdu. Te informacje mogą być wykorzystane do analizy i optymalizacji tras. [[Firma transportowa]] może zidentyfikować miejsca, w których często występują korki, oraz dostosować trasy, aby uniknąć straty czasu i paliwa. [[Optymalizacja]] tras przyczynia się do zwiększenia efektywności działania firmy, obniżenia kosztów i zwiększenia zadowolenia klientów. | |||
===Koszty operacyjne i oszczędności dzięki tachografowi cyfrowemu=== | |||
Tachograf cyfrowy ma także istotny wpływ na [[koszty operacyjne]] firm transportowych. Dzięki precyzyjnym informacjom o czasie pracy kierowców, firma może dokładnie monitorować koszty związane z [[zatrudnienie]]m i wykorzystaniem zasobów ludzkich. | |||
Tachograf cyfrowy pozwala na skuteczne [[zarządzanie czasem]] pracy kierowców, co przekłada się na zmniejszenie kosztów związanych z nadgodzinami. Dzięki dokładnym danym dotyczącym czasu pracy, menadżerowie mogą lepiej planować grafiki pracy, unikając sytuacji, w których kierowcy muszą pracować poza swoimi standardowymi godzinami. Ograniczenie nadgodzin przekłada się na zmniejszenie kosztów związanych z wynagrodzeniami oraz na poprawę efektywności pracy. | |||
Ponadto, tachograf cyfrowy umożliwia kontrolę zużycia paliwa. Dzięki danym dotyczącym prędkości i stylu jazdy kierowców, menadżerowie mogą identyfikować [[oszczędności]] w zakresie zużycia paliwa. Poprawa efektywności paliwowej przyczynia się do obniżenia kosztów operacyjnych, a jednocześnie ma pozytywny wpływ na środowisko naturalne. | |||
==Tachograf cyfrowy a tachograf analogowy== | ==Tachograf cyfrowy a tachograf analogowy== | ||
Tachograf analogowy został wprowadzony na terenie Unii Europejskiej w 1986 roku w celu automatycznego lub półautomatycznego rejestrowania danych dotyczących ruchu tych pojazdów oraz okresów aktywności osób kierujących tymi pojazdami. Tachograf cyfrowy jest następcą tachografu analogowego. Pozwala on w większym stopniu zabezpieczyć zapisywane dane przed sfałszowaniem. Wykorzystuje on nowsze technologie, które ułatwiają dostosowanie się do wymogów prawnych. | |||
Tachograf analogowy został wprowadzony na terenie Unii Europejskiej w 1986 roku w celu automatycznego lub półautomatycznego rejestrowania danych dotyczących ruchu tych pojazdów oraz okresów aktywności osób kierujących tymi pojazdami | |||
{|class="wikitable" | {|class="wikitable" | ||
! | ! | ||
! Tachograf analogowy | ! Tachograf analogowy | ||
! Tachograf cyfrowy | ! Tachograf cyfrowy | ||
|- | |- | ||
Linia 43: | Linia 138: | ||
| Zgodnie z oficjalnym czasem obowiązującym w kraju rejestracji pojazdu | | Zgodnie z oficjalnym czasem obowiązującym w kraju rejestracji pojazdu | ||
| Zgodnie z czasem UTC | | Zgodnie z czasem UTC | ||
|- | |- | ||
! Pamięć nośnika danych | ! Pamięć nośnika danych | ||
| 24h | | 24h | ||
Linia 49: | Linia 144: | ||
|- | |- | ||
! [[Kontrola]] okresowa tachografu | ! [[Kontrola]] okresowa tachografu | ||
| Co 2 lata | | Co 2 lata | ||
| Co 2 lata | | Co 2 lata | ||
|} | |} | ||
== | {{infobox5|list1={{i5link|a=[[Przejście graniczne]]}} — {{i5link|a=[[Krajowy Punkt Kontaktowy]]}} — {{i5link|a=[[Ustawa o ochronie informacji niejawnych]]}} — {{i5link|a=[[Odprawa celna]]}} — {{i5link|a=[[Administrator danych osobowych]]}} — {{i5link|a=[[Deklaracja intrastat]]}} — {{i5link|a=[[Kabotaż]]}} — {{i5link|a=[[Ochrona danych osobowych]]}} — {{i5link|a=[[Ewidencja ludności]]}} }} | ||
== | |||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
* Bartek A. (2011) | <noautolinks> | ||
* Bartłomiejczyk M., Fira J., Zimoch K. (2010) ''Autokarem po Europie'', | * Bartek A. (2011), ''System tachografu nadzorujący urządzenia kontrolno-pomiarowe w pojeździe szynowym'', Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe, nr 1 | ||
* Grzywacz S., Łukasik Z. (2013) [https://www.logistyka.net.pl/bank-wiedzy/item/82069 | * Bartłomiejczyk M., Fira J., Zimoch K. (2010), ''Autokarem po Europie'', Grupa Image, Warszawa | ||
* | * Grzywacz S., Górska M. (2010), ''Tachografy cyfrowe stosowane w polskim transporcie drogowym-zalety i wady'', Logistyka, nr 2 | ||
* [ | * Grzywacz S., Łukasik Z. (2013), ''[https://www.logistyka.net.pl/bank-wiedzy/item/82069 Pobieranie danych z tachografów do urządzeń zewnętrznych]'', Logistyka nr 6 | ||
* Prochniewicz H. (2018), ''Kierowca doskonały C D'', Grupa Image, Warszawa | |||
* ''Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o tachografach'' [https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20180001480 Dz.U. 2018 poz. 1480] | |||
</noautolinks> | |||
[[Kategoria:Transport]] | [[Kategoria:Transport samochodowy]] | ||
{{ | {{a|Mikołaj Dorman, Łukasz Drosdek, Hubert Chojecki, Marta Bożętka}} | ||
{{ | {{#metamaster:description|Tachograf cyfrowy rejestruje prędkość i drogę w transporcie drogowym. Dane są zapisywane na kartach chipowych i dysku twardym, uniemożliwiając manipulację.}} |
Aktualna wersja na dzień 00:04, 5 sty 2024
Tachograf cyfrowy to urządzenie wykorzystywane w transporcie drogowym, które ma za zadanie rejestrację prędkości oraz pokonanej drogi w odniesieniu do osi czasu. Informacje otrzymywane przez tachograf zapisywane są na kartach chipowych, inaczej niż w przypadku tachografu analogowego gdzie wykorzystywane do tego były tarcze papierowe. Dodatkowo dane oprócz zapisu na karcie, są także rejestrowane na dysku twardym. Tachograf cyfrowy posiada zabezpieczenia uniemożliwiające nieuprawniony dostęp i manipulowanie danymi.
Rodzaje kart do tachografu cyfrowego
Tachograf cyfrowy to urządzenie stosowane w pojazdach, które ma na celu monitorowanie czasu pracy kierowcy oraz innych parametrów związanych z prowadzeniem pojazdu. Aby tachograf mógł poprawnie funkcjonować, konieczne jest posiadanie odpowiednich kart, które umożliwiają dostęp do różnych funkcji i danych.
Karta kierowcy
Karta kierowcy jest niezbędna dla każdego kierowcy, który pracuje z tachografem cyfrowym. Jest to osobista karta, która przechowuje dane dotyczące czasu pracy kierowcy, prowadzonych pojazdów oraz innych informacji związanych z wykonywaną pracą. Karta kierowcy jest identyfikatorem, który umożliwia jednoznaczne przypisanie danych do konkretnego kierowcy.
Karta kierowcy zawiera informacje takie jak: imię i nazwisko kierowcy, numer identyfikacyjny, zdjęcie, datę ważności karty oraz podpis kierowcy. Karta ta jest chroniona hasłem, które tylko kierowca powinien znać. Dzięki temu, tylko osoba uprawniona będzie mogła korzystać z danych zapisanych na karcie.
Karta firmowa
Karta firmowa jest używana przez przedsiębiorstwa, które posiadają flotę pojazdów i chcą monitorować czas pracy swoich kierowców. Karta firmowa umożliwia dostęp do danych z tachografu cyfrowego związanych z pracownikami danej firmy. Jest to ważne narzędzie zarządzania, które pozwala na kontrolę czasu pracy, planowanie tras oraz optymalizację zasobów.
Karta firmowa jest wydawana przez organ administracji transportu, który nadzoruje działalność przedsiębiorstwa. Na karcie znajdują się informacje takie jak: nazwa firmy, numer identyfikacyjny, data ważności karty oraz podpis upoważnionej osoby reprezentującej firmę. Dzięki karcie firmowej, pracodawca ma możliwość monitorowania czasu pracy swoich kierowców oraz weryfikowania zgodności z przepisami dotyczącymi czasu pracy.
Karta warsztatowa
Karta warsztatowa jest używana przez mechaników i serwisy samochodowe, które zajmują się konserwacją i naprawą pojazdów. Karta ta umożliwia dostęp do danych diagnostycznych i technicznych z tachografu cyfrowego, co ułatwia wykrywanie usterek oraz monitorowanie stanu technicznego pojazdów.
Karta warsztatowa zawiera informacje takie jak: nazwa warsztatu, numer identyfikacyjny, data ważności karty oraz podpis uprawnionej osoby reprezentującej warsztat. Dzięki karcie warsztatowej, mechanik ma możliwość odczytania danych diagnostycznych z tachografu cyfrowego, co ułatwia diagnozowanie problemów oraz planowanie napraw.
Karta kontrolna
Karta kontrolna jest używana przez organy kontrolne, takie jak inspektorzy transportu drogowego, którzy sprawdzają przestrzeganie przepisów dotyczących czasu pracy kierowców. Karta kontrolna umożliwia dostęp do danych z tachografu cyfrowego, co pozwala na weryfikację zgodności z przepisami oraz wykrywanie ewentualnych naruszeń.
Karta kontrolna zawiera informacje takie jak: nazwa organu kontrolnego, numer identyfikacyjny inspektora, data ważności karty oraz podpis uprawnionej osoby reprezentującej organ kontrolny. Dzięki karcie kontrolnej, inspektor ma możliwość przeglądania danych z tachografu cyfrowego podczas kontroli drogowej, co ułatwia wykrywanie naruszeń i egzekwowanie przepisów.
Funkcje i zastosowanie poszczególnych kart
Poszczególne rodzaje kart do tachografu cyfrowego mają różne funkcje i zastosowanie. Karta kierowcy umożliwia jednoznaczne przypisanie danych do konkretnego kierowcy, co jest istotne zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. Karta firmowa pozwala na kontrolę czasu pracy kierowców i zarządzanie flotą pojazdów. Karta warsztatowa ułatwia diagnozowanie usterek i planowanie napraw, a karta kontrolna umożliwia kontrolę przestrzegania przepisów i wykrywanie naruszeń.
Każda z kart ma swoje specyficzne cechy i funkcje, które są dostosowane do potrzeb konkretnych grup użytkowników. Dzięki nim, tachograf cyfrowy staje się nie tylko narzędziem do monitorowania czasu pracy, ale także ważnym elementem zarządzania transportem i utrzymania pojazdów w odpowiednim stanie technicznym.
Montaż i wymogi prawne dotyczące tachografu cyfrowego
Przepisy dotyczące montażu w Polsce
Montaż tachografu cyfrowego w Polsce podlega ściśle określonym przepisom regulującym tę kwestię. Zgodnie z polskim prawem, montaż tachografu jest obowiązkowy w przypadku pojazdów, których dopuszczalna masa całkowita przekracza 3,5 tony. Montaż tachografu musi być przeprowadzony przez wykwalifikowany personel, posiadający odpowiednie uprawnienia oraz doświadczenie w tej dziedzinie.
W Polsce istnieje również specjalny certyfikat, który musi posiadać przedsiębiorstwo zajmujące się montażem tachografów cyfrowych. Certyfikat ten jest wydawany przez odpowiednie organy i potwierdza, że dana firma spełnia wszystkie wymogi techniczne i prawne związane z montażem tachografów.
Wymogi dotyczące mas całkowitych pojazdów i przewozu osób
Wymogi dotyczące mas całkowitych pojazdów oraz przewozu osób są istotnymi czynnikami, które należy wziąć pod uwagę podczas montażu tachografu cyfrowego. Zgodnie z przepisami Unii Europejskiej, tachograf cyfrowy musi być montowany w pojazdach, których dopuszczalna masa całkowita przekracza 3,5 tony. Ponadto, tachograf jest również obowiązkowy w przypadku pojazdów przewożących osoby, takich jak autobusy, o masie całkowitej przekraczającej 9 osób (wliczając kierowcę).
Wymogi dotyczące mas całkowitych pojazdów oraz przewozu osób są istotne z punktu widzenia bezpieczeństwa na drodze oraz monitorowania czasu pracy kierowcy w celu zapewnienia przestrzegania przepisów dotyczących czasu jazdy i odpoczynku.
Ustawa o tachografach określa również regulacje dotyczące prowadzenia działalności związanej z tachografami. Zgodnie z przepisami, przedsiębiorstwa zajmujące się montażem, serwisem lub kalibracją tachografów cyfrowych muszą posiadać odpowiednie uprawnienia oraz certyfikaty potwierdzające ich kwalifikacje i spełnienie wymogów technicznych.
W przypadku naruszenia przepisów dotyczących prowadzenia działalności związanej z tachografami, przewidziane są surowe sankcje, takie jak kary finansowe czy nawet zakaz wykonywania takiej działalności.
Ustawa o tachografach ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa na drodze oraz kontrolę czasu pracy kierowców w celu ograniczenia zmęczenia i zapewnienia odpowiedniego odpoczynku. Dlatego tak istotne jest przestrzeganie wszystkich przepisów dotyczących montażu i wymogów prawnych związanych z tachografami cyfrowymi.
Monitorowanie czasu pracy kierowców i przestrzeganie przepisów
Rola tachografu cyfrowego w monitorowaniu czasu pracy i odpoczynku
Tachograf cyfrowy jest nieodłącznym elementem kontroli czasu pracy i odpoczynku kierowców w sektorze transportu. Jest to urządzenie, które rejestruje i monitoruje czasy pracy, przerw oraz czasu odpoczynku kierowcy. Dzięki tachografowi cyfrowemu możliwe jest precyzyjne monitorowanie i kontrolowanie czasu pracy, co przyczynia się do poprawy bezpieczeństwa na drodze.
Tachograf cyfrowy gromadzi dane dotyczące czasu pracy kierowcy, takie jak godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy, czas prowadzenia pojazdu, czas przerw oraz czas odpoczynku. Te informacje są zapisywane na specjalnej karcie tachografowej, która jest przypisana do danego kierowcy. Dzięki temu możliwe jest indywidualne monitorowanie czasu pracy każdego kierowcy.
Kontrola okresowa tachografu cyfrowego
Tachograf cyfrowy podlega regularnej kontroli okresowej. Przepisy wymagają, aby tachograf był sprawdzany co dwa lata przez uprawniony serwis. Kontrola okresowa ma na celu zweryfikowanie poprawności działania urządzenia oraz zgodności z obowiązującymi przepisami.
Podczas kontroli okresowej sprawdzane są różne parametry tachografu cyfrowego, takie jak dokładność zapisywania danych, poprawność oznaczania różnych rodzajów czasu pracy oraz zgodność z wymaganiami technicznymi. W przypadku wykrycia jakichkolwiek nieprawidłowości, konieczne jest przeprowadzenie naprawy lub wymiana urządzenia.
Generowanie alarmów i ostrzeżeń w razie naruszenia przepisów
Tachograf cyfrowy generuje alarmy i ostrzeżenia w przypadku naruszenia przepisów dotyczących czasu pracy i odpoczynku kierowców. Jeśli kierowca przekroczy dopuszczalne limity czasu prowadzenia pojazdu lub nie zachowa wymaganego czasu odpoczynku, tachograf cyfrowy wyświetli odpowiednie ostrzeżenie lub alarm.
Generowanie alarmów i ostrzeżeń ma na celu uświadomienie kierowcy o ewentualnych naruszeniach przepisów oraz zapobieżenie dalszym nieprawidłowościom. Dzięki temu kierowca ma możliwość odpowiedniej reakcji, takiej jak zatrzymanie się i podjęcie wymaganego odpoczynku.
Wykorzystanie danych z tachografu cyfrowego jako dowodu w przypadku sporów
Dane z tachografu cyfrowego mają duże znaczenie jako dowody w przypadku sporów związanych z czasem pracy i odpoczynku kierowców. Rejestrowane przez tachograf informacje są wiarygodnym źródłem dowodów, które mogą być wykorzystane w przypadku sporu o przestrzeganie przepisów.
W przypadku sporu, dane z tachografu cyfrowego mogą być użyte do udowodnienia, czy kierowca przestrzegał obowiązujących przepisów dotyczących czasu pracy i odpoczynku. Informacje zawarte w tachografie, takie jak godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy, czas prowadzenia pojazdu oraz czas odpoczynku, mogą być przedstawione jako dowód w sądzie lub w innych instytucjach odpowiedzialnych za rozstrzyganie sporów.
Analiza danych z tachografu cyfrowego
Styl jazdy kierowców i ocena efektywności
Tachograf cyfrowy jest nieocenionym narzędziem, które umożliwia analizę stylu jazdy kierowców oraz ocenę ich efektywności. Dzięki gromadzeniu danych dotyczących czasu pracy, prędkości, dystansu i innych parametrów, można dokładnie przeanalizować, jak kierowcy wykorzystują swoje pojazdy.
Analiza stylu jazdy kierowców jest istotna z kilku powodów. Po pierwsze, agresywna jazda, takie jak gwałtowne przyspieszanie, ostre hamowanie i nadmierne prędkości, może prowadzić do większego zużycia paliwa, większego ryzyka wypadku i większego zużycia części samochodowych. Dlatego monitorowanie stylu jazdy kierowców może pomóc w identyfikacji problemów i szkoleniu kierowców w celu poprawy ich zachowania za kierownicą.
Ocena efektywności kierowców jest również istotna z perspektywy kosztów i wydajności. Kierowcy, którzy oszczędzają paliwo, utrzymują równomierne prędkości i wykorzystują pojazd w sposób optymalny, mogą przyczynić się do obniżenia kosztów eksploatacyjnych floty. Analiza danych z tachografu cyfrowego pozwala na porównanie efektywności różnych kierowców oraz identyfikację tych, którzy wymagają dodatkowego szkolenia lub wsparcia.
Raporty i analiza efektywności floty pojazdów
Tachograf cyfrowy umożliwia generowanie różnych raportów, które pozwalają na analizę efektywności floty pojazdów. Raporty te mogą zawierać informacje o czasie pracy kierowców, czasie jazdy, czasie postoju, prędkościach, dystansach oraz zużyciu paliwa.
Analiza raportów pozwala na identyfikację trendów i wzorców, które mogą wskazywać na potencjalne problemy lub obszary do poprawy. Na przykład, jeśli pojedynczy pojazd spędza zbyt dużo czasu na postoju, może to sugerować problemy z planowaniem tras lub organizacją pracy. Analiza raportów pozwala również na porównanie efektywności różnych pojazdów w celu identyfikacji tych, które wymagają modernizacji lub wymiany.
Ponadto, analiza efektywności floty pojazdów może pomóc w ocenie skuteczności działań podejmowanych w celu poprawy efektywności i redukcji kosztów. Dzięki monitorowaniu różnych parametrów można śledzić wpływ wprowadzanych zmian i ocenić, czy przynoszą one oczekiwane rezultaty.
Planowanie tras i optymalizacja procesów logistycznych
Tachograf cyfrowy pozwala na planowanie tras i optymalizację procesów logistycznych na podstawie zgromadzonych danych. Dzięki analizie czasu pracy kierowców, prędkości i dystansu, można zoptymalizować trasy dostaw, unikając niepotrzebnych przestojów i minimalizując czas i koszty podróży.
Wykorzystanie tachografu cyfrowego do monitorowania zużycia paliwa. Jednym z najważniejszych aspektów analizy danych z tachografu cyfrowego jest monitorowanie zużycia paliwa. Na podstawie zgromadzonych danych można ocenić, jakie czynniki wpływają na zużycie paliwa i jakie działania można podjąć w celu jego redukcji.
Analiza danych z tachografu cyfrowego pozwala na identyfikację czynników, takich jak nadmierne przyspieszanie, nadmierne hamowanie, zbyt wysokie prędkości czy długie postoje, które mają negatywny wpływ na zużycie paliwa. Na podstawie tych informacji można opracować strategie szkoleniowe dla kierowców, wskazówki dotyczące oszczędzania paliwa oraz monitorować postępy w redukcji zużycia.
Dodatkowo, analiza danych z tachografu cyfrowego może pomóc w identyfikacji pojazdów, które mają najwyższe zużycie paliwa. Dzięki temu można podjąć działania w celu modernizacji floty, wymiany nieefektywnych pojazdów na bardziej ekonomiczne oraz wprowadzenia strategii oszczędzania paliwa, takich jak instalacja systemów monitorowania zużycia paliwa lub szkolenie kierowców w zakresie oszczędzania paliwa.
Bezpieczeństwo drogowe i wykorzystanie danych z tachografu cyfrowego
Rola tachografu cyfrowego w zapewnieniu bezpieczeństwa na drodze
Tachograf cyfrowy jest niezwykle ważnym narzędziem w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa na drodze. Dzięki temu urządzeniu możliwe jest monitorowanie i kontrola czasu pracy kierowcy oraz prędkości pojazdu, co przekłada się na zmniejszenie ryzyka wypadków drogowych.
Tachograf cyfrowy rejestruje dane dotyczące czasu pracy kierowcy, przerw, czasu jazdy, prędkości, dystansu oraz informacje o działaniu układu hamulcowego. Te informacje są niezwykle istotne dla organów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo drogowe, ponieważ umożliwiają kontrolę przestrzegania przepisów dotyczących czasu pracy i odpoczynku kierowcy oraz limitów prędkości.
Dzięki tachografowi cyfrowemu możliwe jest nadzorowanie czasu jazdy i przerw kierowcy, co ma kluczowe znaczenie dla zapobiegania zmęczeniu za kierownicą. Zbyt długa i niewłaściwa praca może prowadzić do obniżenia koncentracji, co z kolei zwiększa ryzyko wypadków drogowych. Tachograf cyfrowy pozwala na monitorowanie i kontrolę czasu pracy kierowcy, co jest niezwykle istotne dla utrzymania wysokiego poziomu bezpieczeństwa na drodze.
Znaczenie tachografu cyfrowego dla firm transportowych
Reputacja firmy transportowej a wyposażenie w tachograf cyfrowy
Tachograf cyfrowy jest niezwykle istotnym narzędziem dla firm transportowych, które mają świadomość, że utrzymanie dobrej reputacji jest kluczowe dla ich sukcesu. Wyposażenie floty w tachograf cyfrowy przyczynia się do poprawy wizerunku firmy na rynku.
Jednym z głównych powodów, dla których tachograf cyfrowy wpływa na reputację firmy transportowej, jest monitorowanie czasu pracy kierowców. Tachograf cyfrowy rejestruje dokładne informacje dotyczące czasu pracy, przerw oraz odpoczynku kierowców. Dzięki temu firma może udowodnić, że przestrzega przepisów dotyczących czasu pracy, co jest istotne dla bezpieczeństwa na drogach oraz dla wizerunku firmy jako odpowiedzialnego przewoźnika.
Ponadto, posiadanie tachografu cyfrowego świadczy o profesjonalnym podejściu firmy transportowej do zarządzania flotą. Klienci, którzy szukają niezawodnych i odpowiedzialnych przewoźników, z pewnością zwracają uwagę na to, czy firma posiada tachograf cyfrowy. Wyposażenie w ten nowoczesny system świadczy o innowacyjności i zaawansowaniu technologicznym, co z kolei buduje zaufanie wśród klientów.
Efektywne planowanie tras i optymalizacja dostaw
Tachograf cyfrowy ma istotne znaczenie dla efektywnego planowania tras i optymalizacji dostaw w firmach transportowych. Dzięki precyzyjnym informacjom dotyczącym czasu pracy kierowców, menadżerowie floty mogą lepiej zarządzać harmonogramami i przydzielaniem zadań.
Tachograf cyfrowy umożliwia śledzenie czasu pracy kierowców w czasie rzeczywistym, co pozwala na szybką reakcję na nieprzewidziane sytuacje. Jeśli kierowca wykazuje oznaki zmęczenia lub przekracza dopuszczalne limity czasu pracy, menadżer może podjąć odpowiednie działania, takie jak zmiana trasy lub zlecenie innemu kierowcy zakończenia dostawy. Dzięki temu można uniknąć opóźnień i niezadowolenia klientów.
Dodatkowo, tachograf cyfrowy gromadzi dane dotyczące prędkości, przyspieszeń i hamowań pojazdu. Te informacje mogą być wykorzystane do analizy i optymalizacji tras. Firma transportowa może zidentyfikować miejsca, w których często występują korki, oraz dostosować trasy, aby uniknąć straty czasu i paliwa. Optymalizacja tras przyczynia się do zwiększenia efektywności działania firmy, obniżenia kosztów i zwiększenia zadowolenia klientów.
Koszty operacyjne i oszczędności dzięki tachografowi cyfrowemu
Tachograf cyfrowy ma także istotny wpływ na koszty operacyjne firm transportowych. Dzięki precyzyjnym informacjom o czasie pracy kierowców, firma może dokładnie monitorować koszty związane z zatrudnieniem i wykorzystaniem zasobów ludzkich.
Tachograf cyfrowy pozwala na skuteczne zarządzanie czasem pracy kierowców, co przekłada się na zmniejszenie kosztów związanych z nadgodzinami. Dzięki dokładnym danym dotyczącym czasu pracy, menadżerowie mogą lepiej planować grafiki pracy, unikając sytuacji, w których kierowcy muszą pracować poza swoimi standardowymi godzinami. Ograniczenie nadgodzin przekłada się na zmniejszenie kosztów związanych z wynagrodzeniami oraz na poprawę efektywności pracy.
Ponadto, tachograf cyfrowy umożliwia kontrolę zużycia paliwa. Dzięki danym dotyczącym prędkości i stylu jazdy kierowców, menadżerowie mogą identyfikować oszczędności w zakresie zużycia paliwa. Poprawa efektywności paliwowej przyczynia się do obniżenia kosztów operacyjnych, a jednocześnie ma pozytywny wpływ na środowisko naturalne.
Tachograf cyfrowy a tachograf analogowy
Tachograf analogowy został wprowadzony na terenie Unii Europejskiej w 1986 roku w celu automatycznego lub półautomatycznego rejestrowania danych dotyczących ruchu tych pojazdów oraz okresów aktywności osób kierujących tymi pojazdami. Tachograf cyfrowy jest następcą tachografu analogowego. Pozwala on w większym stopniu zabezpieczyć zapisywane dane przed sfałszowaniem. Wykorzystuje on nowsze technologie, które ułatwiają dostosowanie się do wymogów prawnych.
Tachograf analogowy | Tachograf cyfrowy | |
---|---|---|
Miejsce zapisu danych | Wykresówka | Karta pamięci i dysk twardy |
Ustawienia czasu | Zgodnie z oficjalnym czasem obowiązującym w kraju rejestracji pojazdu | Zgodnie z czasem UTC |
Pamięć nośnika danych | 24h | Około 1 rok |
Kontrola okresowa tachografu | Co 2 lata | Co 2 lata |
Tachograf cyfrowy — artykuły polecane |
Przejście graniczne — Krajowy Punkt Kontaktowy — Ustawa o ochronie informacji niejawnych — Odprawa celna — Administrator danych osobowych — Deklaracja intrastat — Kabotaż — Ochrona danych osobowych — Ewidencja ludności |
Bibliografia
- Bartek A. (2011), System tachografu nadzorujący urządzenia kontrolno-pomiarowe w pojeździe szynowym, Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe, nr 1
- Bartłomiejczyk M., Fira J., Zimoch K. (2010), Autokarem po Europie, Grupa Image, Warszawa
- Grzywacz S., Górska M. (2010), Tachografy cyfrowe stosowane w polskim transporcie drogowym-zalety i wady, Logistyka, nr 2
- Grzywacz S., Łukasik Z. (2013), Pobieranie danych z tachografów do urządzeń zewnętrznych, Logistyka nr 6
- Prochniewicz H. (2018), Kierowca doskonały C D, Grupa Image, Warszawa
- Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o tachografach Dz.U. 2018 poz. 1480
Autor: Mikołaj Dorman, Łukasz Drosdek, Hubert Chojecki, Marta Bożętka