Teoria opcji realnych

Teoria opcji realnych - elementem budowy przedsiębiorstwa jest bezpieczeństwo zwrotu z kapitału. Założeniem teorii jest minimalizacja kosztów gwarancji realizacji zwrotu z kapitału.

Założenia teorii opcji realnych

Zgodnie z teorią przedsiębiorstwo jest to instytucja i organizacja zabezpieczająca projekty inwestycyjne, których rentowność rynkowa założona w projektach DCF(discounted cash flow) rzadko jest osiągana w praktyce. Wówczas konieczny jest podmiot, który będzie elastycznie reagować i dokonywać koniecznych korekt w projekcie, czego nie jest w stanie dokonywać rynek. Celem przedsiębiorstwa jest utrzymywanie wysokiej rentowości, dla której rynek jest zagrożeniem.

Otoczeniem przedsiębiorstwa jest jego biznesplan. Jeżeli biznesplan musi ulec zmianie na skutek działań konkurencji lub szoków podażowych i popytowych, to przedsiębiorstwo dokonuje zmian w swojej działalności. Przedsiębiorstwa zastępują rynki terminowe w gospodarce. Słaby rozwój tych rynków jest jedną z największych słabości gospodarki rynkowej i dlatego istnienie przedsiębiorstw w gospodarce jest bardzo korzystne.

Kluczową role w przedsiębiorstwie odgrywa menadżer. Właściciel coraz bardziej przypomina gracza giełdowego. To jego pieniądze są inwestowane w profesjonalnych strategiach finansowych. Jeżeli nie jest zadowolony z wyników finansowych, może przede wszystkim sprzedać udziały w firmie i poszukać korzystniejszych lokat. Menadżerowie powinni realizować oczekiwaną rentowność właścicieli.

Przedsiębiorstwo zakłada się nie będąc pewnym DCF, realizując biznes plan, ale liczy się to, że potrafi się korygować straty w biegu, posiadając przedsiębiorstwo jako swoisty portfel opcji. Zarówno struktura organizacyjna przedsiębiorstwa, jak i struktura jego aktywów muszą być bardzo elastyczne. Musi być ubezpieczone na nieuchronne zmiany warunków, według których był przygotowany biznesplan.

Z makroekonomicznego punktu widzenia, przedsiębiorstwo reaguje na długookresową stopę procentową, która zmienia warunki DCF. Teoria wspiera racjonalne oczekiwania podmiotów, dając im zdolność pokonywania niepewności przyszłości. Przedsiębiorstwo ogrywa kluczową role we wzroście i rozwoju gospodarczym, ponieważ stanowi "ubezpieczenie" przed długookresową niepewnością realizacji dużych, długookresowych inwestycji.

Metody oceny opcji realnych

Metody oceny wartości opcji realnych są kluczowym narzędziem w zarządzaniu inwestycjami i podejmowaniu strategicznych decyzji. Przedstawione zostaną podstawowe metody oceny, a także zostaną omówione ich zalety i wady.

Metoda drzewa decyzyjnego jest jedną z najpopularniejszych metod oceny opcji realnych. Polega ona na tworzeniu drzewa decyzyjnego, które przedstawia możliwe scenariusze rozwoju projektu. Na każdym poziomie drzewa podejmowane są decyzje, a ich konsekwencje są oceniane. Ta metoda pozwala na uwzględnienie wielu czynników, takich jak czas, zmienność rynkowa, stopy procentowe czy prawdopodobieństwo sukcesu projektu. Jednakże, generowanie drzewa decyzyjnego może być kosztowne i czasochłonne.

Analiza scenariuszowa polega na badaniu różnych alternatywnych scenariuszy rozwoju projektu. W tej metodzie uwzględnia się różne czynniki, takie jak zmienność rynkowa czy prawdopodobieństwo sukcesu projektu. Ta metoda jest prostsza w zastosowaniu niż metoda drzewa decyzyjnego, jednak może być trudniejsza do interpretacji.

Symulacje Monte Carlo są kolejną metodą oceny opcji realnych. Polegają one na generowaniu losowych scenariuszy rozwoju projektu i analizie ich konsekwencji. Ta metoda pozwala na uwzględnienie zmienności rynkowej i innych czynników, jednak może być czasochłonna i wymaga dużego nakładu obliczeniowego.

Model Blacka-Scholesa, znany również jako model wyceny opcji finansowych, może być również stosowany do wyceny opcji realnych. Ten model uwzględnia zmienność rynkową, stopy procentowe, czas i inne czynniki. Jednakże, model Blacka-Scholesa zakłada, że zmienność rynkowa jest stała, co może być nierealistyczne w przypadku opcji realnych.

Przy ocenie wartości opcji realnych należy uwzględnić wiele czynników, takich jak czas, zmienność rynkowa, stopy procentowe, prawdopodobieństwo sukcesu projektu. Każdy z tych czynników ma wpływ na wartość opcji realnych i powinien być uwzględniony przy ocenie. Na przykład, im dłuższy jest czas do zakończenia projektu, tym większa jest wartość opcji realnych. Zmienność rynkowa również ma istotny wpływ, ponieważ większa zmienność oznacza większą szansę na zysk z opcji realnej. Stopy procentowe również mają wpływ na wartość opcji realnych, ponieważ wpływają na dyskontowanie przyszłych przepływów pieniężnych. Prawdopodobieństwo sukcesu projektu również ma znaczenie, ponieważ im większe prawdopodobieństwo sukcesu, tym większa wartość opcji realnej.

Metody oceny opcji realnych znajdują zastosowanie w różnych branżach. Przykładowo, w branży energetycznej można wykorzystać te metody do oceny inwestycji w nowe elektrownie, poszukiwanie złóż ropy czy rozwój infrastruktury. W branży farmaceutycznej metody te mogą być stosowane do oceny wartości patentów, inwestycji w badania i rozwój czy oceny wartości potencjalnych produktów. W branży technologicznej metody oceny opcji realnych mogą być wykorzystywane do oceny inwestycji w nowe technologie, rozwój oprogramowania czy oceny wartości innowacyjnych pomysłów.

Teoria opcji realnych — artykuły polecane

Menedżerska teoria przedsiębiorstwa — Finansowa teoria przedsiębiorstwa — Teoria kapitału intelektualnego — Inwestor strategiczny — Zarządzanie zasobami finansowymi — Kooperacyjna teoria przedsiębiorstwa — Rodzaje restrukturyzacji — Zarządzanie wartością przedsiębiorstwa — Inwestycyjna teoria przedsiębiorstwa — Słomiany zapał

Bibliografia

• Gruszecki T. (2002), Współczesne teorie przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Noga A. (2009), Teorie przedsiębiorstw, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

Autor: Piotr Włodarski