Strategia finansowania działalności

Finansowanie to wszystkie działania i przedsięwzięcia, których celem jest pozyskanie długoterminowego lub krótkoterminowego kapitału.

Strategia finansowa jest zbiorem kryteriów i reguł postępowania podporządkowanych realizacji strategicznego celu rozwoju działalności. Kierują się nią zarządzający przy podejmowaniu decyzji dotyczących pozyskiwania środków na działalność bieżącą, rozwojową, a także określaniu kierunków i sposobów wykorzystania tych środków przy uwzględnieniu szans, ograniczeń i związków z otoczeniem (Tokarski A. 2006, s. 11)

TL;DR

Artykuł omawia strategie finansowania działalności gospodarczej, w tym zasady, cele, metody i kryteria wyboru strategii finansowania. Wyróżniane są trzy rodzaje strategii: agresywna, umiarkowana i konserwatywna. Omawiane są również różne metody finansowania, takie jak samofinansowanie, kredytowanie, dotacje oraz pozyskiwanie środków z rynku finansowego. Artykuł przedstawia również różnice między finansowaniem zewnętrznym a wewnętrznym.

Elementy strategii finansowania działalności

Wyróżniamy trzy elementy strategii finansowania działalności (Skowronek-Mielczarek 2002, s. 60-62):

• zasady - wartości trwałe i niezmienne, które pozwalają na ustalenie stosunków finansowych w przedsiębiorstwie. Określają stopień finansowej niezależności, poziom osiąganej płynności kapitału zaangażowanego i rentowności, a także bezpieczeństwo rozwoju.
• cele - muszą uwzględniać zmienne warunki funkcjonowania firmy i jej otoczenia, dlatego też nie są one stałe. Wyróżniamy główne cele: zapewnienie płynności finansowej w krótkim okresie, maksymalizacja nadwyżki finansowej, czyli osiąganie długookresowej rentowności, zapewnienie wzrostu rentowności kapitałów własnych i wartości rynkowej.
• środki i metody - wskazują w jaki sposób zrealizować przyjęte opcje, zasady i cele finansowania zamierzeń. Polega to na wyborze właściwego sposobu finansowania przedsiębiorstwa wśród wszystkich możliwych opcji finansowania.

Metody finansowania

Metoda finansowania jest sposobem, którym posługuje się podmiot gospodarczy w procesach finansowania, aby zrealizować zakładany cel działalności (Tokarski A. 2006, s. 22)

Czynniki określające metodę finansowania (Szyszko 2000 s. 72):

• forma i źródło pochodzenia środków,
• prawny aspekt kapitału,
• koszt zastosowania kapitału,
• trwałość zaangażowanych środków finansowych,
• kierunek angażowania środków finansowych.

Ze względu na formę i źródło pochodzenia środków finansowych wyróżniamy:

• Metodę samofinansowania - jest to najważniejsza forma finansowania przedsiębiorstw. Samofinansowanie działalności jest wewnętrznym źródłem własnym. Wygospodarowane nadwyżki finansowe przeznaczone są na finansowanie procesów inwestycyjnych w przedsiębiorstwie.
• Metodę samozapłaty - jest to metoda odwrotna do metody samofinansowania. Uzyskuje się przedmiot, który będąc potem w eksploatacji, odtwarza środki na spłatę zobowiązania. W wypadku inwestycji źródłem samozapłaty jest wygospodarowany zysk oraz amortyzacja.
• Metodę kredytowania - jest źródłem uzupełniającym finansowania potrzeb innowacyjno - rozwojowych oraz operacyjnych przedsiębiorstwa. Przedmiotem kredytowania działalności przedsiębiorstwa są zazwyczaj inwestycje i środki obrotowe. Metoda ta polega na czasowym (odpłatnym) udostępnianiu środków finansowych na umowie w której określone są warunki przy odpowiednim zabezpieczeniu zwrotności.
• Metodę dotacyjną - jest to forma bezzwrotnego i darmowego finansowania z budżetu.
• Metodę pozyskiwania środków z rynku finansowego - przedsiębiorstwo pozyskuje z rynku kapitał różnym przeznaczeniu (bieżącym i rozwojowym) oraz w różnych postaciach. W znacznym stopniu jest to uzależnione od formy prawnej oraz zasobności rynku finansowego. Możemy wyróżnić pięć segmentów które obejmuje ten rynek. Zachodzą one na siebie ze względu na przedmiot działalności. Są to: rynek pieniężny, rynek dewizowy, rynek kapitałowy, rynek papierów wartościowych, rynek instrumentów pochodnych.

Kryteria wybory strategii finansowania

Wybierając rodzaj strategii finansowania bierzemy pod uwagę czynniki (Krzemińska 2000, s. 196):

• relację między trwałymi a obrotowymi składnikami aktywów,
• przedział czasowy,
• stopę zwrotu kapitału,
• relację między osiąganymi korzyściami a ryzykiem,
• wysokość przychodów ze sprzedaży oraz ich regularność,
• korzyści z dźwigni finansowej i osłony podatkowej,
• politykę finansową firmy,
• płynność finansową,
• formę organizacyjno - prawną,
• sezonowość przy całorocznym zbycie produktu lub sezonowość sprzedaży przy całorocznej produkcji.

Rodzaje strategii finansowania

Wyróżniamy trzy podstawowe rodzaje strategii finansowania działalności (Tokarski A., Tokarski M. 2006, s. 31-35):

• strategia agresywna - pozwala ona na wykorzystanie w pełni możliwości stworzonych przez rynek finansowy. Pozwala na maksymalizację zysku w dłuższym okresie i wyższy poziom ryzyka. Środki do finansowania działalności są pozyskiwane przede wszystkim na rynku kapitałowym. Strategia ta jest ryzykowna i oceniana negatywnie przez większość wierzycieli, ponieważ w wypadku zmniejszenia wpływów ze sprzedaży w gotówce lub na skutek trudności w uzyskaniu kredytu bankowego, a także wzrostu oprocentowania kredytu przedsiębiorstwo może utracić zdolność do terminowego pokrywania swoich zobowiązań. W literaturze może być nazywana również strategią dynamiczną, aktywną, rozwoju, ofensywną i ryzykowną.
• strategia umiarkowana - jest to pośrednia strategia między konserwatywną a agresywną. Aktywa trwałe powinny być pokrywane kapitałem stałym lub własnym. W strategii tej kapitał obrotowy netto jest zerowy, bądź też przyjmuje niewielkie wartości dodatnie. Jest ona bezpieczna pod względem utrzymania bieżącej płynności finansowej, ale w wypadku tej strategii przedsiębiorstwo powinno posiadać elastyczne możliwości pozyskiwania kapitałów krótkoterminowych. Pochłania ona przeciętne koszty finansowe i powoduje ryzyko związane z zadłużeniem kredytami. Strategia zakłada umiarkowane korzystanie z dźwigni finansowej, osłony podatkowej i przynosi umiarkowaną zyskowność kapitałów własnych. Strategia umiarkowana określana jest również strategią równowagi, elastyczną i harmonijną.
• strategia konserwatywna - jest przeciwieństwem strategii agresywnej. Przyjmując tą strategię przedsiębiorstwo stara się utrzymywać wiarygodność i pozycję na rynku, działać w ramach istniejącej struktury, minimalizując ryzyko oraz neutralizując zagrożenia. W strategii tej przedsiębiorstwo korzysta z wewnętrznych źródeł finansowania swojej działalności. Strategia konserwatywna może być często nazywana strategią zachowawczą, defensywną, pasywną, przetrwania i pesymistyczną.

Ze względu na pochodzenie kapitału wyróżniamy:

• finansowanie zewnętrzne - źródła finansowania leżą poza przedsiębiorstwem. Możemy je podzielić na:
  • własne - udziały, dopłaty wspólników, venture capital,
  • obce - długoterminowe (kredyty długoterminowe, poręczenia kredytowe, leasing, franchising, obligacje, środki z funduszy unijnych) i krótkoterminowe (kredyty krótkoterminowe, zobowiązania odnawialne, kredyty od dostawców, kredyty od odbiorców, faktoring, pożyczki, papiery dłużne),
• finansowanie wewnętrzne - zachodzi wewnątrz przedsiębiorstwa. Są to środki pozyskane z zatrzymanego zysku czy zmiany majątku.

Strategia finansowania działalności — artykuły polecane

Źródło finansowania — Strategia finansowa — Strategia defensywna — Strategia finansowania aktywów obrotowych — Strategia agresywna — Zarządzanie zasobami finansowymi — Zarządzanie finansami — Perspektywa finansowa — Analiza struktury kapitałowej

Bibliografia

• Duliniec A. (2011), Finansowanie przedsiębiorstwa. Strategie i instrumenty, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Szczepańska-Krasoń A. (red.) (2006), Strategie finansowania działalności przedsiębiorstw, Oficyna Ekonomiczna, Kraków
• Waga M. (2014), Źródła finansowania małych i średnich przedsiębiorstw, Infos, nr 7(167)
• Wolak-Tuzimek A. (2013), Analiza porównawcza zewnętrznych źródeł finansowania działalności przedsiębiorstw, Miscellanea Oeconomicae, nr 1
• Wrońska-Bukalska E. (2016), Finansowanie działalności przedsiębiorstwa. Aspekty księgowe i finansowe, Difin, Warszawa

Autor: Dominika Wach