Strategia finansowa

Strategia finansowa polega na prognozowaniu przez przedsiębiorstwo ruchu strumieni pieniężnych i ich osiadania. Jest zorientowana na realizację celu maksymalizacji wartości dla akcjonariuszy, modyfikację warunków realizacji tego celu zależnie od zmian głównie w otoczeniu przedsiębiorstwa, ocenę sposobów pozyskania środków i zasobów niezbędnych do realizacji tych celów oraz optymalnego ich wykorzystania. Warunek optymalizacji sugeruje ustalenie kryteriów podejmowanych decyzji o przyszłości przedsiębiorstwa (B. Pomykalska, 2007, s. 161)

Formułując strategię finansową należy uwzględnić:

• strukturę kapitału przedsiębiorstwa,
• politykę zadłużenia,
• zarządzanie pasywami i aktywami,
• politykę dywidendy,
• politykę podatkową (B. Pomykalska, 2007, s. 162).

Punktem kulminacyjnym strategii finansowej jest wybór najlepszej struktury kapitału przedsiębiorstwa. W jaki sposób połączyć akcje zwykłe, akcje uprzywilejowane oraz zadłużenie długoterminowe, aby zyskać potrzebny kapitał przy najniższym koszcie oraz pozwoli wykorzystać dostępne korzyści podatkowe, przy maksymalizowaniu korzyści dla akcjonariuszy i współwłaścicieli.

Polityka zadłużenia zajmuje się określeniem ilości zaangażowanego kapitału obcego oraz jego postaci przez przedsiębiorstwo, przy użyciu dostępnych rodzajów kapitału obcego tj. kredytów bankowych i papierów dłużnych krótkoterminowych i długoterminowych. Polityka zadłużenia jest bezpośrednio związana z wyborem struktury kapitału.

Zarządzanie aktywami i pasywami ma na celu ustanowienie wewnętrznej struktury aktywów i zobowiązań. W zarządzaniu aktywami wartość przedsiębiorstwa staje się więc instrumentem kierującym alokacją zasobów w przedsiębiorstwie. Odnosi się do zasobów zarówno rzeczowych, jak i finansowych.

Polityka dywidendy opisuje rozdzielenie zysku między akcjonariuszy, a zatrzymywanie go na cele rozwoju przedsiębiorstwa. Podział zysku zatem dzieli się na dwa strumienie przepływów pieniężnych. Polityka dywidendy tak jak i polityka zadłużenia są formułowane w uchwale podejmowanej na zwyczajnym walnym zgromadzeniu.

Polityka podatkowa jest bardzo ważnym elementem strategii przedsiębiorstwa. Podatek dochodowy od osób prawnych jest kształtowany, poza przychodami, przez koszty uzyskania przychodów. Na tej podstawie przedsiębiorstwa mogą formułować własne strategie podatkowe.

Można przyjąć, że jeśli z aktywnego zarządzania finansami przedsiębiorstw wynika obowiązek podejmowania decyzji o sposobach finansowania aktywów, to równie istotne jest jednak kształtowanie tych aktywów, które powinny należeć do strategii finansowej (H. Zalewski, 1999, s. 24) Istnieje również pogląd, że strategia finansowa, poza elementami składającymi się na strategię finansowania, ujmuje działania związane z alokacją zasobów finansowych i ich strukturą. (L. Szyszko, 2007, s. 195)

TL;DR

Strategia finansowa polega na prognozowaniu ruchu pieniędzy i ich osiadania w przedsiębiorstwie. W jej ramach uwzględnia się strukturę kapitału, politykę zadłużenia, zarządzanie aktywami i pasywami, politykę dywidendy oraz politykę podatkową. Wybór struktury kapitału jest kluczowym elementem strategii. Istnieją trzy rodzaje strategii finansowania: agresywna, konserwatywna i umiarkowana. Czynniki, które wpływają na strategie finansowe, to tempo wzrostu, rentowność operacyjna, koszt kapitału oraz nadmiar lub deficyt kapitału.

Rodzaje strategii finansowania

Strategia agresywna (dynamiczna) jest to strategia zarządzania kapitałem obrotowym netto. Jeśli kapitał stały jest mniejszy od aktywów trwałych, oznacza to, że przedsiębiorstwo ma ujemny kapitał obrotowy netto, tj. aktywa obrotowe są mniejsze od zobowiązań krótkoterminowych (B. Pomykalska, 2007, s. 168). Agresywna strategia wiąże się z wyższym poziomem ryzyka finansowego (B. Kłosowska, 2006, s. 32-34).

Strategia konserwatywna przewiduje, że kapitał stały (własny i obcy długoterminowy) finansuje nie tylko aktywa trwałe, ale także część aktywów obrotowych. Strategia konserwatywna jest przeciwieństwem agresywnej strategii finansowania działalności (M. Jerzemowska, 1999, s. 14). Skutkuje ona dodatnią wielkością kapitału obrotowego netto. Ryzyko finansowe jest w tym przypadku niskie, gdyż niski jest udział finansowania krótkoterminowego. Z uwagi na duży udział kapitału długookresowego w finansowaniu przedsiębiorstwa, koszty finansowania są wysokie i zyskowność kapitału własnego jest niska (D.Krzemińska, 2000, s. 141). Strategia konserwatywna jest strategią bezpieczną, umacnia równowagę płatniczą przedsiębiorstwa oraz jego stabilność finansową, ale jednocześnie wysokie zaangażowanie kapitałów stałych prowadzi do wzrostu kosztów finansowych. Przedsiębiorstwo prowadzące strategię umiarkowaną finansuje aktywa trwałe z kapitałów stałych, a całe aktywa obrotowe ze źródeł krótkoterminowych.

Strategia umiarkowana jest strategią pośrednią pomiędzy strategią agresywną a konserwatywną (B. Kłosowska, 2006, s. 35). W przypadku tej strategii kapitał obrotowy netto oscyluje wokół zera. Poza tym, strategia ta charakteryzuje się umiarkowanym ryzykiem finansowym, umiarkowaną zyskownością kapitału własnego oraz pochłania przeciętne koszty finansowe (D. Krzemińska, 2000, s. 104).

Czynniki wyznaczające strategie finansowe

Czterema wyjściowymi, analizowanymi czynnikami, wyznaczającymi strategie finansowe przedsiębiorstwa, są:

• tempo wzrostu zrównoważonego (g),
• realizowane tempo wzrostu sprzedaży (AS/S),
• rentowność operacyjna netto kapitału zainwestowanego (ROIC),
• średni ważony koszt kapitału (WACC).

W efekcie przeprowadzonej analizy otrzymujemy dwa "zbiorcze" czynniki opisujące sytuację przedsiębiorstwa, dla którego będzie formułowana strategia finansowa. Są to:

• ekonomiczna wartość dodana (EVA), wynikająca z porównania rentowności kapitału zainwestowanego (ROIC) i średniego ważonego kosztu kapitału (WACC),
• nadmiar lub deficyt kapitału występujący przy samofinansowaniu wzrostu sprzedaży, wynikający z porównania tempa wzrostu sprzedaży (AS/5) i tempa wzrostu zrównoważonego (g). (A Duliniec, 2007, s. 134)

Strategia finansowa — artykuły polecane

Strategia finansowania działalności — Zarządzanie zasobami finansowymi — Wskaźnik rentowności — Średni ważony koszt kapitału — Srebrna reguła bilansowa — Analiza struktury kapitałowej — Perspektywa finansowa — Zarządzanie finansami — Analiza wskaźnikowa — Strategia operacyjna

Bibliografia

• Błach J. (2009), Ewolucja teorii struktury kapitału Akademia Ekonomiczna, Katowice
• Duliniec A. (2011), Finansowanie przedsiębiorstwa. Strategie i instrumenty, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Gabrusewicz W. (2005), Podstawy analizy finansowej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Jerzemowska M. (1999), Kształtowanie struktury kapitału w spółkach akcyjnych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Kłosowska B., Tokarski M., Chojnacka E. (2006), Strategie finansowania działalności przedsiębiorstw, Oficyna Ekonomiczna, Kraków
• Krzemińska D. (2005), Finanse przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań
• Michalak A. (2013), Strategie finansowania przedsiębiorstw w branżach kapitałochłonnych na przykładzie polskich i światowych przedsiębiorstw górniczych, Zarządzanie i Finanse
• Pomykalska B., Pomykalski P. (2017), Analiza finansowa przedsiębiorstwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
• Szczepański J., Szyszko L. (red.) (2007), Finanse przedsiębiorstwa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Zalewski H. (1999), Polityka i strategia w zarządzaniu finansami firmy ODDK, Gdańsk

Autor: Gabriela Kapusta