Umowa leasingu

Umowa leasingu jest jedną z najbardziej popularnych form finansowania inwestycji w Polsce. Jest to umowa, w której jeden podmiot (leasingodawca) udostępnia drugiemu podmiotowi (leasingobiorcy) określony przedmiot, w zamian za określoną opłatę, na określony czas. Umowa leasingu jest uregulowana w polskim prawie, w szczególności w Kodeksie Cywilnym.

Kodeks Cywilny definiuje podstawowe elementy umowy leasingu, takie jak przedmiot leasingu, wysokość opłat leasingowych, okres trwania umowy, odpowiedzialność za utratę lub uszkodzenie przedmiotu leasingu oraz warunki wykupu. Kluczowym elementem umowy leasingu jest przeniesienie użytkowania ekonomicznego przedmiotu leasingu na leasingobiorcę, co oznacza, że leasingobiorca ma prawo do korzystania z przedmiotu, jakby był jego właścicielem.

Charakterystyka umowy leasingu

Umowa leasingu charakteryzuje się kilkoma istotnymi cechami. Po pierwsze, umowa leasingu jest elastyczna, ponieważ umożliwia dostosowanie wysokości opłat leasingowych oraz okresu trwania umowy do indywidualnych potrzeb leasingobiorcy. Jest to istotne dla przedsiębiorców, którzy chcą uniknąć dużych nakładów finansowych na nabycie sprzętu czy maszyn, a jednocześnie mają potrzebę korzystania z nich przez określony czas. Kolejną ważną cechą umowy leasingu jest możliwość korzystania z najnowszych technologii i urządzeń. Leasingodawca często posiada szeroką gamę sprzętu czy maszyn, które leasingobiorca może wykorzystać w ramach umowy leasingu. Dzięki temu przedsiębiorcy mają możliwość korzystania z nowoczesnego sprzętu, co może przyczynić się do zwiększenia ich konkurencyjności na rynku.

Umowa leasingu jest również korzystna pod względem podatkowym. W przypadku umowy leasingu operacyjnego, leasingobiorca może odliczyć od podatku VAT jednorazową opłatę wstępną oraz opłaty leasingowe. Ponadto, leasingobiorca może zaliczyć wydatki związane z umową leasingu do kosztów uzyskania przychodów, co pozwala obniżyć podstawę opodatkowania.

Rodzaje leasingu

Leasing jest formą finansowania, która umożliwia leasingobiorcy korzystanie z przedmiotu leasingu bez konieczności jego zakupu. Przedmiotem leasingu może być różnorodne mienie, takie jak samochody, maszyny, sprzęt komputerowy czy nieruchomości. Istnieje wiele rodzajów leasingu, takich jak leasing operacyjny, finansowy, zwrotny czy leasing wirtualny. Każdy z tych rodzajów ma swoje specyficzne cechy i korzyści dla stron umowy.

• Leasing operacyjny polega na tym, że leasingodawca jest właścicielem przedmiotu leasingu i udostępnia go leasingobiorcy na określony czas. W tym przypadku, leasingobiorca ponosi jedynie koszty użytkowania mienia oraz opłaty leasingowe. Po zakończeniu umowy, leasingobiorca zwykle ma możliwość przedłużenia umowy, zakończenia jej lub zakupu przedmiotu leasingu.
• Leasing finansowy natomiast jest bardziej zbliżony do kredytu, gdzie leasingobiorca ma możliwość stania się właścicielem przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy. W przypadku leasingu finansowego, leasingobiorca ponosi większą odpowiedzialność za utrzymanie i serwisowanie przedmiotu leasingu, a opłaty leasingowe są niższe niż w przypadku leasingu operacyjnego.
• Leasing zwrotny to forma finansowania, w której przedmiot leasingu jest zakupiony przez leasingodawcę od leasingobiorcy na początku umowy, a następnie wynajmowany leasingobiorcy. Po zakończeniu umowy, leasingobiorca ma możliwość odkupienia przedmiotu leasingu od leasingodawcy.
• Leasing wirtualny jest stosowany głównie w przypadku oprogramowania czy usług informatycznych, gdzie leasingobiorca nie otrzymuje fizycznego przedmiotu leasingu, ale korzysta z usług lub licencji przez określony czas.

Strony umowy leasingu

Finansujący

Finansujący jest podmiotem, który udostępnia korzystającemu przedmiot leasingu, czyli np. samochód, maszynę lub inne aktywa, w zamian za określoną opłatę. Rola finansującego polega na dostarczeniu środków finansowych potrzebnych do zakupu przedmiotu leasingu oraz przekazaniu go korzystającemu na określony okres czasu.

Obowiązki finansującego obejmują m.in.:

• Przeszukanie rynku w celu znalezienia najkorzystniejszej oferty przedmiotu leasingu.
• Ustalenie warunków umowy leasingu, w tym okresu trwania umowy, wysokości opłat leasingowych i innych związanych z leasingiem kosztów.
• Ustalenie zasad dotyczących eksploatacji przedmiotu leasingu, takich jak konserwacja, naprawy i ubezpieczenie.
• Zapewnienie korzystającemu finansowania na zakup przedmiotu leasingu.
• Monitorowanie wykorzystania przedmiotu leasingu przez korzystającego oraz egzekwowanie obowiązków wynikających z umowy.

Finansujący czerpie różnorodne korzyści z zawarcia umowy leasingu. Przede wszystkim, umowa ta daje mu możliwość generowania regularnych przychodów w postaci opłat leasingowych. Finansujący może również skorzystać z możliwości odliczenia podatku VAT od zakupu przedmiotu leasingu, co przyczynia się do obniżenia jego kosztów. Inną korzyścią dla finansującego jest ograniczenie ryzyka związanego z własnością przedmiotu leasingu. W przypadku problemów z korzystającym, finansujący ma możliwość odzyskania przedmiotu leasingu i przekazania go innemu klientowi. Ponadto, umowa leasingu może być elastyczna i dostosowana do potrzeb finansującego, umożliwiając mu zmianę warunków umowy w miarę potrzeb.

Korzystający

Korzystający jest stroną umowy leasingu, która otrzymuje przedmiot leasingu od finansującego i korzysta z niego na określony okres czasu. Rola korzystającego polega na odpowiednim użytkowaniu przedmiotu leasingu zgodnie z zasadami określonymi w umowie oraz regulacjami prawnymi.

Obowiązki korzystającego obejmują m.in.:

• Płacenie ustalonych opłat leasingowych w terminie.
• Utrzymywanie przedmiotu leasingu w odpowiednim stanie technicznym i eksploatacyjnym.
• Przestrzeganie terminów i warunków dotyczących eksploatacji przedmiotu leasingu, takich jak przeglądy techniczne, wymiany części itp.
• Ubezpieczanie przedmiotu leasingu od ryzyk takich jak kradzież, uszkodzenia czy wypadki.
• Zgłaszanie finansującemu ewentualnych problemów z przedmiotem leasingu oraz przestrzeganie zasad dotyczących napraw i konserwacji.

Umowa leasingu niesie ze sobą szereg korzyści dla korzystającego. Przede wszystkim, umożliwia ona korzystanie z potrzebnego mu przedmiotu leasingu bez konieczności ponoszenia wysokich kosztów zakupu. Opłaty leasingowe są rozłożone na określony okres czasu, co ułatwia korzystającemu planowanie finansowe. Korzystający może również skorzystać z elastyczności umowy leasingu, która umożliwia mu dostosowanie warunków umowy do swoich potrzeb. Ponadto, umowa leasingu może być korzystna pod względem podatkowym, umożliwiając korzystającemu odliczenie pewnych kosztów związanych z leasingiem. Inną korzyścią dla korzystającego jest możliwość wymiany przedmiotu leasingu na nowszy i bardziej zaawansowany technologicznie model po zakończeniu umowy leasingu. To pozwala na korzystanie z najnowszych rozwiązań bez konieczności ponoszenia kosztów zakupu nowego przedmiotu.

Warunki umowy leasingu

Określenie przedmiotu leasingu. Umowa leasingu jest umową, która umożliwia jednej stronie (tzw. leasingodawcy) udostępnienie drugiej stronie (tzw. leasingobiorcy) określonego przedmiotu (rzeczy ruchomej lub nieruchomości) na określony czas w zamian za regularne opłaty zwane ratami leasingowymi. Przedmiotem leasingu mogą być różnego rodzaju rzeczy ruchome, takie jak pojazdy mechaniczne, maszyny, sprzęt komputerowy, a także wyposażenie biurowe czy meble. Umowa leasingu precyzuje, jaki dokładnie przedmiot zostaje udostępniony leasingobiorcy oraz jakie są związane z tym prawa i obowiązki. W niektórych przypadkach przedmiotem leasingu mogą być również nieruchomości, takie jak budynki, lokale użytkowe czy tereny. Wówczas umowa leasingu musi określać, jakie prawa do korzystania z nieruchomości otrzymuje leasingobiorca, jakie są ograniczenia i obowiązki związane z jej użytkowaniem.

Zindywidualizowane oznaczenie rzeczy. W umowie leasingu istotne jest zindywidualizowane oznaczenie przedmiotu leasingu. W przypadku rzeczy ruchomych, może to być na przykład numer rejestracyjny pojazdu lub numer seryjny maszyny. Natomiast w przypadku nieruchomości, może to być adres obiektu lub numer działki. Dokładne oznaczenie przedmiotu leasingu jest istotne, aby uniknąć nieporozumień i sporów dotyczących konkretnego przedmiotu objętego umową.

Okres trwania umowy. Okres trwania umowy leasingu to kolejny istotny element, który musi być jasno określony w umowie. Umowa może być zawarta na określony czas (umowa terminowa) lub na czas nieokreślony (umowa bezterminowa). W przypadku umowy terminowej, okres trwania jest ściśle określony. Może to być na przykład 2 lata, 5 lat lub inna ustalona ilość czasu. W umowie leasingu muszą być sprecyzowane daty rozpoczęcia i zakończenia umowy oraz zasady związane z jej przedłużeniem lub wcześniejszym rozwiązaniem. W niektórych przypadkach umowa leasingu może zawierać klauzulę umożliwiającą przedłużenie okresu trwania umowy. Warunki przedłużenia, takie jak nowa wysokość rat leasingowych, muszą być jasno określone w umowie. Istotne jest również określenie zasad zgłaszania chęci przedłużenia umowy i akceptacji przez leasingodawcę. Umowa leasingu powinna również zawierać klauzulę dotyczącą możliwości wcześniejszego rozwiązania umowy przez jedną lub obie strony. Warunki wcześniejszego rozwiązania, takie jak wysokość ewentualnych kar umownych, muszą być jasno określone. Dodatkowo, umowa powinna zawierać informacje na temat powiadomienia o wcześniejszym rozwiązaniu umowy.

Wysokość rat leasingowych. Wysokość rat leasingowych to kluczowy element umowy leasingu. Dotyczy ona kwoty, jaką leasingobiorca ma płacić leasingodawcy w zamian za korzystanie z przedmiotu leasingu. W umowie leasingu może być zawarta klauzula dotycząca elastyczności umowy pod względem wysokości rat leasingowych. Oznacza to, że w przypadku zmiany sytuacji finansowej leasingobiorcy, możliwe jest negocjowanie nowych warunków finansowych umowy, takich jak obniżenie rat leasingowych. Elastyczność umowy umożliwia dostosowanie umowy do zmieniających się warunków i potrzeb leasingobiorcy. W przypadku umów leasingowych, szczególnie dotyczących większych przedmiotów leasingu, możliwe są negocjacje warunków finansowych umowy. Wysokość rat leasingowych, okres trwania umowy, a także inne związane z umową koszty, takie jak opłaty początkowe czy ubezpieczenie, mogą być przedmiotem negocjacji między leasingodawcą a leasingobiorcą. Negocjacje pozwalają na znalezienie optymalnych warunków finansowych dla obu stron. Przygotowanie umowy leasingu z uwzględnieniem dokładnego określenia przedmiotu, okresu trwania, wysokości rat oraz możliwości elastyczności i negocjacji warunków finansowych jest kluczowe dla zapewnienia jasności, bezpieczeństwa i satysfakcji obu stron umowy.

Zalety umowy leasingu

Umowa leasingu oferuje wiele korzyści dla korzystającego. Jednym z głównych powodów, dla których przedsiębiorstwa decydują się na leasing, jest możliwość korzystania z niezbędnego sprzętu lub pojazdów bez konieczności ponoszenia dużych kosztów inwestycyjnych. W przypadku leasingu operacyjnego, przedsiębiorstwo nie musi angażować dużych środków finansowych na zakup sprzętu, co pozwala na skoncentrowanie się na innych kluczowych obszarach działalności. Leasing pozwala również na elastyczne dostosowanie się do zmieniających się potrzeb przedsiębiorstwa, umożliwiając szybkie zastąpienie lub uaktualnienie sprzętu. W przypadku leasingu finansowego, przedsiębiorstwo ma możliwość skorzystania z różnych ulg podatkowych. Raty leasingowe można odliczyć od podatku, co przyczynia się do zmniejszenia obciążeń podatkowych. Dodatkowo, leasing nie wpływa na zdolność kredytową przedsiębiorstwa, co umożliwia korzystanie z innych źródeł finansowania, takich jak kredyty bankowe, na inne cele.

Finansujący również odnosi korzyści z umowy leasingu. Przede wszystkim, umowa leasingu generuje stałe i regularne wpływy z tytułu rat leasingowych. Finansujący ma pewność, że otrzyma określoną kwotę pieniędzy przez określony okres czasu. Ponadto, finansujący może również czerpać korzyści z odsetek naliczanych na raty leasingowe, co przekłada się na zwiększone dochody. Leasing stanowi również korzystne rozwiązanie dla finansującego w przypadku, gdy korzystający nie może spłacić całej kwoty na zakup sprzętu lub pojazdu. Finansujący może wówczas udzielić leasingu finansowego, co daje mu większe zabezpieczenie finansowe na wypadek, gdyby korzystający nie był w stanie spłacić całej kwoty.

Wady umowy leasingu

Umowa leasingu niesie ze sobą również pewne wady i potencjalne ryzyka. Jednym z głównych problemów jest brak pełnej własności nad leasingowanym sprzętem lub pojazdem. Korzystający nie posiada praw do sprzętu, a jedynie ma go w użytkowaniu. Może to być problematyczne, jeśli korzystający chciałby dokonać istotnych zmian w sprzęcie lub jeśli pojawią się problemy związane z jego użytkowaniem. Kolejnym potencjalnym ryzykiem jest konieczność długoterminowego zobowiązania finansowego. Umowy leasingowe mają zazwyczaj długotrwały charakter, co oznacza, że korzystający musi regularnie płacić raty leasingowe przez określony okres czasu. Jeśli przedsiębiorstwo napotka trudności finansowe w trakcie trwania umowy, może mieć problemy z regulowaniem tych płatności.

Innym problemem jest ograniczona elastyczność w przypadku leasingu finansowego. Raz podpisana umowa zobowiązuje korzystającego do spłaty określonej kwoty przez określony okres czasu. Jeśli przedsiębiorstwo zdecyduje się na wcześniejszą spłatę leasingu, może być obciążone dodatkowymi opłatami i karą umowną. Wnioskując, umowa leasingu ma zarówno zalety, jak i wady. Przed podjęciem decyzji o skorzystaniu z umowy leasingu, przedsiębiorstwo powinno dokładnie rozważyć wszystkie aspekty i skonsultować się z ekspertem z zakresu finansów.

Umowa leasingu a kredyt

Akceptacja przez firmy leasingowe jest większa, niż w przypadku ubiegania się o kredyt bankowy. Wynika to z faktu, że leasingodawca pozostaje właścicielem leasingowanych środków trwałych na czas trwania umowy.Przedmiot leasingu pozostają więc podstawowym zabezpieczeniem spłat, w przypadku problemów z regulowaniem należności ma prawo odebrać sprzęt, dokonać jego sprzedaży, zabezpieczając w ten sposób swoje roszczenia. Leasing umożliwia spersonalizowanie umowy do potrzeb korzystającego, w zależności od kapitału którym dysponuje, poprzez dostosowanie opłaty wstępnej, kwoty wykupu, wysokości i częstotliwości rat.

Pod względem kosztu finansowego, oprocentowanie leasingu może okazać się wyższe od oprocentowania kredytu. W przypadku dużych podmiotów, które cechują się znaczącą wiarygodnością, banki gotowe są udzielić kredytu inwestycyjnego bądź obrotowego przy stosunkowo niskiej marży.Zaś kredyt oparty na wyższej marży proponowany jest w mniejszych przedsiębiorstwach, które nie są w stanie przedstawić dobrych zabezpieczeń oraz nie znajdują się w dogodnej sytuacji finansowej.

Umowa leasingu — artykuły polecane

Umowa powiernicza — Prawo pierwokupu — Cedent — Umowa kupna-sprzedaży — Umowa licencyjna — Spółka cicha — Spółka jawna — Leasing konsumencki — Aport — Myślenie strategiczne

Bibliografia

• Bara Ż. (2015), Rozwój branży leasingowej w Polsce w latach 2009-2013, Finanse i Prawo Finansowe, nr 1
• Jaślan W. (2000), Umowy w działalności gospodarczej, Grupa Wydawnicza Infor, Warszawa
• Katner W. (red.) (2017), Prawo cywilne i handlowe w zarysie, Wolters Kluwer, Warszawa
• Kędzierska-Szczepaniak A. (2014), Kredyt czy leasing? Porównanie kosztów finansowania inwestycji Zarządzanie i Finanse, nr 4
• Kidyba A. (2016), Prawo handlowe, C.H. Beck, Warszawa
• Kornacki J. Leasing 2016, praktyczne wyjaśnienia ekspertów, Oficyna Finansowo Księgowa, Warszawa 2016
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
• Wiśniewska K. (2012), Zalety i wady leasingu, Współczesna Gospodarka, nr 4

Autor: Jacek Brodzik, Adrianna Bryl