Leasing finansowy

Z Encyklopedia Zarządzania

Leasing finansowy Zgodnie z kodeksem cywilnym umowa leasingu to umowa przez którą finansujący/ leasingodawca zobowiązuje się, jako podmiot gospodarczy, oddać przedmiot korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony. Natomiast korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu/ leasingodawcy w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej wartości rynkowej przedmiotu z dnia zawarcia umowy [1]. MSR 17 podkreśla, że istotą klasyfikacji leasingu jaki leasing finansowy jest fakt przeniesienia znaczącego ryzyka i korzyści wynikających z tytułu posiadania przedmiotu umowy leasingu[2]

Leasing finansowy według MSR 17

MSR 17 wyszczególnia sytuacje/ warunki, które muszą zostać spełnione (przynajmniej jeden z tych warunków) aby leasing można było uznać za finansowy:

  1. na mocy umowy leasingu zostaje przeniesione prawo własności przedmiotu leasingu na korzystającego przed końcem okresu na jaki umowa została zawarta
  2. korzystający ma prawo zakupienia przedmiotu umowy leasingu za cenę niższą od wartości godziwej na dzień w którym prawo zakupienia będzie mogło zostać zrealizowane
  3. okres na jaki umowa leasingu została zawarta stanowi większą część okresu ekonomicznej użyteczności przedmiotu umowy leasingu
  4. wartość bieżąca minimalnych opłat leasingowych wynosi zasadniczo prawie tyle ile wartość godziwa przedmiotu leasingu
  5. przedmiot umowy leasingu jest na tyle charakterystyczny, że tylko korzystający jest w stanie z niego korzystać.

dodatkowo, MSR 17 wyróżnia 3 sytuacje, które mogą zdecydować o klasyfikacji leasingu jako leasing finansowy,

  1. korzystający może wypowiedzieć umowę lecz ponosi wszelkie koszty i straty, które w związku z wypowiedzeniem poniósł leasingodawca
  2. zyski i straty w związku z fluktuacją wartości godziwej przedmiotu umowy leasingu przypadają korzystającemu
  3. korzystający ma możliwość kontynuacji umowy leasingu lecz opłaty są zdecydowanie niższe[3][4]

Leasing finansowy w świetle prawa bilansowego i podatkowego

W leasingu finansowym, zarówno bilansowo jak i podatkowo przedmiot leasingu wchodzi w majątek leasingobiorcy. Warunki jakie musi spełnić umowa (przynajmniej jeden z sześciu) aby leasing można było uznać za finansowy w świetle ustawy o rachunkowości:

  1. własność przedmiotu objętego umową leasingu przechodzi na leasingobiorcę po zakończeniu okresu, który został określony w umowie
  2. umowa zawiera zapis o prawie do nabycia przedmiotu leasingu przez leasingobiorcę po zakończeniu okresu na jaki umowa ta została zawarta
  3. okres zawarcia umowy nie może być krótszy niż ¾ okresu ekonomicznej użyteczności przedmiotu umowy leasingu
  4. suma opłat, które zostały pomniejszone o dyskonto przekracza 90% wartości rynkowej przedmiotu umowy leasingu. Opłaty te są ustalane w dniu zawarcia umowy i podlegają zapłacie w okresie obowiązywania umowy
  5. umowa przewiduje możliwość jej wypowiedzenia lecz posiada zastrzeżenie, że wszystkie koszty i straty z tytułu wypowiedzenia jakie poniesie leasingodawca pokrywa leasingobiorca.
  6. przedmiot umowy leasingu został dostosowany do potrzeb leasingobiorcy[5]

Jeżeli leasing według ustawy o podatku dochodowym spełnia warunki leasingu finansowego to z punktu widzenia ustawy o VAT leasing finansowy jest traktowany jako dostawa towarów, wówczas podatek VAT od wszystkich rat leasingowych płatny jest jednorazowo, z góry.

Leasingodawca wystawia leasingobiorcy, inaczej korzystającemu faktury zawierające kwoty rat leasigngowych, na które składają się:

  • raty kapitałowej - jest to spłata wartości początkowej przedmiotu leasingu. Stanowi przypadającą na dany okres spłatę należności wobec leasingodawcy, inaczej finansującego z tytułu rat kapitałowych.
  • raty odsetkowej - stanowią wynagrodzenie za użytkowanie przedmiotu leasingu, które leasingobiorca zobowiązany jest ponieść na rzecz leasingodawcy.

Klasyfikacja leasingu finansowego

Klasyfikacja w świetle prawa bilansowego

Leasing finansowy jest jednym z rodzajów umów leasingowych, które są szeroko stosowane w działalności gospodarczej. Klasyfikacja leasingu finansowego w świetle prawa bilansowego jest istotna z punktu widzenia rozliczeń finansowych i bilansowych przedsiębiorstwa.

Zgodnie z zasadami prawa bilansowego, leasing finansowy może być poddany dwóm różnym klasyfikacjom. Pierwsza z nich to klasyfikacja leasingu jako umowy finansowej, a druga to klasyfikacja leasingu jako umowy najmu.

W przypadku klasyfikacji leasingu finansowego jako umowy finansowej, przedsiębiorstwo leasingobiorca jest zobowiązane uwzględnić przedmiot leasingu w swoim bilansie jako aktywa. Oznacza to, że przedmiot leasingu, na przykład samochód, jest traktowany jako własność przedsiębiorstwa leasingobiorcy. Leasingobiorca jest zobowiązany również do uwzględnienia w bilansie zobowiązania z tytułu leasingu, które przedstawia kwotę, jaką przedsiębiorstwo jest zobowiązane zapłacić leasingodawcy w okresie trwania umowy.

Natomiast w przypadku klasyfikacji leasingu finansowego jako umowy najmu, przedmiot leasingu nie jest uwzględniany jako aktywo w bilansie przedsiębiorstwa leasingobiorcy. W tym przypadku, przedsiębiorstwo leasingobiorca jest zobowiązane uwzględnić w bilansie jedynie zobowiązanie z tytułu leasingu, które przedstawia wartość leasingu, jaką przedsiębiorstwo jest zobowiązane zapłacić leasingodawcy w okresie trwania umowy.

Klasyfikacja w świetle prawa podatkowego

Klasyfikacja leasingu finansowego w świetle prawa podatkowego również ma istotne znaczenie dla przedsiębiorstw. Istnieją różnice pomiędzy klasyfikacją leasingu finansowego w prawie bilansowym a klasyfikacją w prawie podatkowym.

W przypadku klasyfikacji leasingu finansowego jako umowy finansowej w prawie podatkowym, leasingobiorca ma możliwość odliczenia kosztów leasingu od swojego dochodu podatkowego. Oznacza to, że przedsiębiorstwo leasingobiorca może zmniejszyć swoje podatki, uwzględniając koszty związane z leasingiem finansowym.

Natomiast w przypadku klasyfikacji leasingu finansowego jako umowy najmu w prawie podatkowym, przedsiębiorstwo leasingobiorca nie ma możliwości odliczenia kosztów leasingu od swojego dochodu podatkowego. Oznacza to, że przedsiębiorstwo leasingobiorca nie może skorzystać z żadnych ulg podatkowych związanych z leasingiem finansowym.

Klasyfikacja leasingu finansowego w świetle prawa bilansowego i podatkowego jest istotna z punktu widzenia rozliczeń finansowych i podatkowych przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo powinno dokładnie analizować umowę leasingową i zwrócić uwagę na jej klasyfikację, aby odpowiednio uwzględnić leasing w swoich dokumentach finansowych i podatkowych.

Ocena ryzyka związanego z leasingiem finansowym

Ryzyko zmiany wartości przedmiotu leasingu

Jednym z głównych ryzyk związanych z leasingiem finansowym jest ryzyko zmiany wartości przedmiotu leasingu. Jeśli wartość przedmiotu leasingu spadnie znacznie, leasingobiorca może ponieść straty finansowe. Dlatego ważne jest, aby przed podpisaniem umowy leasingowej dokładnie zbadać wartość przedmiotu leasingu i prognozować jego przyszłą wartość.

Ryzyko długoterminowego zobowiązania

Leasing finansowy wiąże się z długoterminowym zobowiązaniem, które trwa zazwyczaj kilka lat. To oznacza, że przedsiębiorstwo będzie musiało regularnie płacić opłaty leasingowe przez ten okres. Jeśli sytuacja finansowa przedsiębiorstwa się pogorszy, może to prowadzić do trudności w regulowaniu płatności leasingowych i negatywnie wpływać na płynność finansową.

Ryzyko niewłaściwego użytkowania przedmiotu leasingu

Przedsiębiorstwo korzystające z przedmiotu leasingu jest odpowiedzialne za jego prawidłowe użytkowanie i utrzymanie. Jeśli przedmiot leasingu zostanie uszkodzony lub zniszczony z powodu niewłaściwego użytkowania, przedsiębiorstwo może ponieść koszty naprawy lub utraty przedmiotu leasingu. Dlatego ważne jest, aby przedsiębiorstwo miało odpowiednie procedury i polityki dotyczące użytkowania i konserwacji przedmiotu leasingu.

Planowanie finansowe uwzględniające leasing finansowy

Uwzględnienie kosztów leasingu w planie finansowym

Przy planowaniu finansowym przedsiębiorstwo powinno uwzględnić koszty leasingu finansowego. W planie finansowym należy uwzględnić regularne płatności leasingowe oraz inne związane z leasingiem koszty, takie jak opłaty administracyjne i ubezpieczenie. Uwzględnienie tych kosztów pozwoli na realistyczną ocenę płynności finansowej przedsiębiorstwa i uniknięcie trudności w regulowaniu płatności leasingowych.

Prognozowanie przepływów pieniężnych i wyniku finansowego z uwzględnieniem leasingu

Przy planowaniu finansowym ważne jest również uwzględnienie przepływów pieniężnych i wyniku finansowego z uwzględnieniem leasingu finansowego. Przedsiębiorstwo powinno dokonać prognozy przyszłych przepływów pieniężnych, uwzględniając koszty i przychody związane z leasingiem. Ponadto, należy uwzględnić wpływ leasingu na wynik finansowy, tak aby dokładnie oszacować jego wpływ na rentowność przedsiębiorstwa.

Negocjacje umowy leasingowej i uzyskanie korzystnych warunków

Techniki negocjacyjne stosowane przy leasingu finansowym

Podczas negocjacji umowy leasingowej przedsiębiorstwo może skorzystać z różnych technik negocjacyjnych w celu uzyskania korzystnych warunków. Może to obejmować negocjacje dotyczące wysokości opłat leasingowych, okresu umowy, warunków rozwiązania umowy oraz dodatkowych świadczeń leasingodawcy. Ważne jest, aby przedsiębiorstwo dokładnie przeanalizowało swoje potrzeby i możliwości finansowe przed rozpoczęciem negocjacji, aby mieć lepszą pozycję do uzyskania korzystnych warunków.

Uzyskanie korzystnych warunków umowy leasingowej

Podczas negocjacji należy dążyć do uzyskania korzystnych warunków umowy leasingowej. Przedsiębiorstwo powinno dokładnie przeanalizować umowę i upewnić się, że zawiera wszystkie niezbędne klauzule i warunki. Ważne jest również zrozumienie wszystkich kosztów związanych z leasingiem i warunków płatności. Przed podpisaniem umowy należy skonsultować się z prawnikiem lub ekspertem ds. leasingu, aby upewnić się, że umowa jest korzystna dla przedsiębiorstwa.

Ocena dostawcy leasingu finansowego i wybór odpowiedniego partnera

Kryteria oceny dostawców leasingu finansowego

Przy wyborze dostawcy leasingu finansowego ważne jest dokonanie oceny i porównanie różnych dostawców. Kryteria oceny mogą obejmować koszty leasingu, jakość obsługi klienta, elastyczność warunków umowy, reputację dostawcy oraz dostępność przedmiotów leasingu. Przedsiębiorstwo powinno również zbadać opinie innych klientów i przeprowadzić rozmowy z przedstawicielami dostawców leasingu w celu lepszego zrozumienia ich oferty.

Wybór dostawcy leasingu finansowego zgodnie z potrzebami przedsiębiorstwa

Ostateczny wybór dostawcy leasingu finansowego powinien być zgodny z potrzebami i preferencjami przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo powinno dokładnie przeanalizować swoje wymagania dotyczące przedmiotu leasingu, kosztów leasingu, elastyczności warunków umowy oraz obsługi klienta. Ważne jest, aby wybrać dostawcę, który najlepiej odpowiada tym wymaganiom i może zapewnić przedsiębiorstwu korzystne warunki leasingowe.

Monitorowanie warunków umowy i przestrzeganie ich przez przedsiębiorcę

Monitorowanie terminowych płatności i utrzymania przedmiotu leasingu w dobrym stanie

Po podpisaniu umowy leasingowej ważne jest systematyczne monitorowanie terminowych płatności oraz utrzymania przedmiotu leasingu w dobrym stanie. Przedsiębiorstwo powinno regularnie sprawdzać, czy wszystkie płatności leasingowe są regulowane zgodnie z umową oraz czy przedmiot leasingu jest utrzymywany w odpowiednim stanie technicznym. Jeśli wystąpią jakiekolwiek problemy, należy jak najszybciej skontaktować się z leasingodawcą w celu rozwiązania ich.

Karanie za nieprzestrzeganie warunków umowy i utrata korzyści wynikających z leasingu finansowego

Jeśli przedsiębiorstwo nie przestrzega warunków umowy leasingowej, może być narażone na kary lub utratę korzyści wynikających z leasingu finansowego. W umowie leasingowej powinny być określone sankcje za nieprzestrzeganie warunków, takie jak opłaty karne lub rozwiązanie umowy. Przedsiębiorstwo powinno być świadome tych konsekwencji i dokładać wszelkich starań, aby przestrzegać warunków umowy i utrzymywać dobre relacje z leasingodawcą.


Leasing finansowyartykuły polecane
Leasing operacyjnyLeasingWynajem okazjonalnyCesja leasinguLeasing konsumenckiPrzychodyDzierżawaPodstawa opodatkowaniaPodatek od spadków i darowizn

Przypisy

  1. Dz.U. 1964 Nr 16 poz. 93 USTAWA z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny KSIĘGA PIERWSZA CZĘŚĆ OGÓLNA, TYTUŁ XVII, Umowa leasingu, art. 709 1
  2. MIĘDZYNARODOWY STANDARD RACHUNKOWOŚCI 17, definicje
  3. J. Kornacki (red. nauk), Leasing 2013 według MSR/MSSF, KSR, UoR i podatków dochodowych, Oficyna Prawa Polskiego, Warszawa 2013, s. 6
  4. MIĘDZYNARODOWY STANDARD RACHUNKOWOŚCI 17
  5. USTAWA z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, Dz.U. 1994 Nr 121 poz. 591

Bibliografia

  • Cicirko T. (2008), Prawno-Ekonomiczne aspekty leasingu, SGH - Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
  • Kornacki J. (red.) (2013), Leasing 2013 według MSR/MSSF, KSR, UoR i podatków dochodowych, Wydawnictwo Wiedza i Praktyka, Warszawa
  • Kruk M. (2006), Leasing w Polsce - stan prawny i perspektywy rozwoju, Bank i Kredyt, nr 3
  • Kufel T. (red.) (2007), Wpływ kryteriów kwalifikacji umów leasingowych na zawartość informacyjną sprawozdań finansowych, Stowarzyszenie Księgowych w Polsce
  • Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1126/2008 z dnia 3 listopada 2008 r. przyjmujące określone międzynarodowe standardy rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady (Tekst mający znaczenie dla EOG) Document 32008R1126
  • Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
  • Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Dz.U. 1994 nr 121 poz. 591


Autor: Jakub Hamerlak