Koszt postulowany

Koszt postulowany odnosi się do teoretycznego kosztu, jaki powinien ponieść przedsiębiorstwo w celu wyprodukowania jednostki produktu lub świadczenia usługi. Jest to koszt, który uwzględnia wszystkie istotne czynniki i zależności, a nie tylko bezpośrednie koszty produkcji. Koszt postulowany uwzględnia zarówno koszty bezpośrednie, jak i koszty pośrednie, a także uwzględnia czynniki zewnętrzne, takie jak inflacja, zmieniające się ceny surowców czy zmiany w technologii.

Koszt postulowany jest narzędziem, które pozwala przedsiębiorstwom na lepsze zrozumienie rzeczywistych kosztów produkcji i ocenę ich wpływu na rentowność. Dzięki kosztowi postulowanemu, zarządzający są w stanie podejmować bardziej racjonalne decyzje związane z cenami, wyborem technologii czy alokacją zasobów. Jest to szczególnie istotne w sytuacjach, gdy tradycyjne metody rachunku kosztów nie dostarczają precyzyjnych informacji lub kiedy występują znaczące zmiany w otoczeniu biznesowym.

Rachunek kosztów obejmuje ogół czynności zmierzających do ustalenia kosztów potrzebnych do kontroli gospodarności. Rachunek kosztów powinien umożliwić oszczędne gospodarowanie polegające na uzyskaniu jak najniższych kosztów. W ramach rachunku kosztów mogą być zastosowane różne jego rozwiązania. Jednym z takich rozwiązań jest tradycyjny rachunek kosztów, który polega na:

• wyznaczania zadań kosztowych w postaci kosztów planowanych
• ustaleniu kosztów rzeczywistych
• ocenie kosztów rzeczywistych poprzez porównanie ich z wielkościami postulowanymi (wyznaczonymi). Różne wielkości mogą spełniać rolę kosztu postulowanego. Określają one zadania jednostki gospodarczej w zakresie poziomu i struktury kosztów jednostkowych. Koszt postulowany zależy od zadań i od uwzględniania w nich aktualnych warunków w dziedzinie konstrukcji, technologii i organizacji produkcji, wyposażenia technicznego, wskaźników zużycia, cen, taryf i płac. W takiej klasyfikacji kosztami postulowanymi mogą być:

1. koszty planowane przeciętne dla okresu

• Rocznego
• Kwartalnego
• Planu operatywnego

1. koszty normatywne (standardowe) wynikające z norm

• Obowiązujących na początek roku (kwartału)
• Docelowych
• Aktualnie obowiązujących

Koszt postulowany jest niezależny od kosztów poniesionych w przeszłości i jest ustalany jako koszt dla okresu przyszłego. Podstawową zasadą kosztu postulowanego jest postulowanie (oszacowanie) zużycia czynników produkcji oraz ceny tych czynników dla okresów przyszłych. Koszt postulowany uwzględnia jedynie koszty wynikające z użycia zasobów i dają się kalkulować z kosztami bezpośrednimi i zmiennymi wytworzonych wyrobów. Koszt postulowany dokonuje również pomiaru kosztu rzeczywistego, pozwala wyeliminować wady i niedociągnięcia tradycyjnego rachunku kosztów - pozwalają na prawidłową analizę i kontrolę kształtowania się kosztów z uwzględnieniem przyczyn i miejsca ich powstawania, stanowi on wzorzec dla warunków produkcyjnych i technicznych. Istotą kosztów postulowanych jest ustalenie kosztów niezbędnych w indywidualnych warunkach jednostki i na podziale kosztów rzeczywistych na dwie części:

1. część zgodną z określonymi wzorcami
2. część stanowiącą odchylenie od ustalonych wzorców i którą należy zbadać

Aby określić odchylenia od ustalonych wzorców stosujemy wariant rozliczeń (badanie miesięcznego stanu produkcji nie zakończonej wraz z wyceną) lub wariant dyspozycyjny rachunku kosztów postulowanych (badanie kosztów bezpośrednich w danym okresie przez zastosowanie specjalnej dokumentacji). Koszt postulowany jest nie tylko modyfikacją tradycyjnego rachunku kosztów, lecz staje się operatywnym narzędziem pracy kierownictwa w przedsiębiorstwie produkcyjnym, stanowi on podstawę do rozwiązań organizacyjnych umożliwiających oddziaływanie poziom kosztów w poszczególnych etapach ich kształtowania oraz obejmuje przygotowanie produkcji, nadzór nad jej przebiegiem i analizę kosztów rzeczywistych. Zastosowanie kosztu postulowanego w przedsiębiorstwie daje szereg korzyści takich jak: usprawnienie techniki i organizacji, ułatwienie technicznego przygotowania produkcja|produkcji, wzmożenie dyscypliny konstrukcyjno - technologicznej, itp.

Czynniki wpływające na koszt postulowany

Zadania i aktualne warunki w dziedzinie konstrukcji, technologii, organizacji produkcji, wyposażenia technicznego, wskaźników zużycia, cen, taryf i płac jako czynniki wpływające na koszt postulowany

Koszt postulowany, będący podstawą do określenia planowanego kosztu przeciętnego na dany okres, jest ściśle związany z różnymi czynnikami wpływającymi na proces kosztowania. Wśród tych czynników ważne miejsce zajmują zadania oraz aktualne warunki w dziedzinie konstrukcji, technologii, organizacji produkcji, wyposażenia technicznego, wskaźników zużycia, cen, taryf i płac.

Zadania, które muszą być wykonane w ramach danego projektu lub procesu produkcyjnego, mają bezpośredni wpływ na koszt postulowany. Im bardziej skomplikowane i wymagające zadania, tym większe są koszty z nimi związane. Konstrukcja, technologia i organizacja produkcji muszą być dostosowane do wymagań projektu, co często wiąże się z inwestycjami w nowe maszyny, wyposażenie techniczne oraz specjalistyczny personel. Wszystko to wpływa na koszty produkcji i finalnie na koszt postulowany.

Wyposażenie techniczne, takie jak maszyny, urządzenia czy narzędzia, jest istotnym czynnikiem wpływającym na koszt postulowany. Nowoczesne i wydajne maszyny mogą przyspieszyć proces produkcji, zmniejszyć zużycie surowców, a co za tym idzie, obniżyć koszty. Z drugiej strony, stare i niewydajne maszyny mogą prowadzić do zwiększenia czasu produkcji oraz kosztów związanych z ich eksploatacją i naprawami.

Wskaźniki zużycia, takie jak ilość surowców, energii czy wody potrzebnych do wykonania określonego zadania, mają bezpośredni wpływ na koszt postulowany. Im wyższe są wskaźniki zużycia, tym większe są koszty produkcji. Dlatego istotne jest monitorowanie i optymalizacja tych wskaźników, aby zmniejszyć koszty i poprawić efektywność produkcji.

Ceny, taryfy i płace również wpływają na koszt postulowany. Fluktuacje cen surowców, energii i innych materiałów wpływają na koszty produkcji. Również zmiany w taryfach, czyli opłatach za korzystanie z określonych usług lub infrastruktury, mogą wpływać na koszty przedsiębiorstwa. Ponadto, opłaty za pracę, takie jak płace i składki na ubezpieczenia społeczne, mają bezpośredni wpływ na koszt postulowany.

Koszt postulowany jako koszt planowany przeciętny dla okresu rocznego, kwartalnego lub planu operacyjnego

Koszt postulowany jest planowanym kosztem przeciętnym, który jest określany dla określonego okresu, takiego jak rok, kwartał lub plan operacyjny. Jest to koszt, który przedsiębiorstwo oczekuje, że będzie musiało ponieść w danym okresie na podstawie swoich planów i prognoz.

Planowanie kosztów jest niezbędne dla efektywnego zarządzania przedsiębiorstwem. Określenie kosztu postulowanego dla danego okresu pozwala na opracowanie budżetu, alokację zasobów oraz kontrolę nad kosztami. Jest to ważne narzędzie zarządzania, które pomaga w podejmowaniu decyzji dotyczących inwestycji, zatrudnienia, zakupów i wielu innych aspektów działalności przedsiębiorstwa.

Koszt postulowany jest obliczany na podstawie różnych informacji i danych, takich jak plany produkcji, prognozy sprzedaży, koszty surowców i materiałów, koszty pracy oraz inne czynniki wpływające na koszt produkcji. W zależności od rodzaju przedsiębiorstwa i branży, koszt postulowany może być obliczany na różne sposoby, ale zawsze ma on na celu określenie przewidywanych kosztów na dany okres.

Koszt postulowany jako koszt normatywny wynikający z norm obowiązujących na początek roku, docelowych lub aktualnie obowiązujących

Koszt postulowany może być również określany jako koszt normatywny, który wynika z obowiązujących norm na początku roku, norm docelowych lub aktualnie obowiązujących. Normy są ustalane na podstawie analizy efektywności i wydajności przedsiębiorstwa oraz innych czynników wpływających na koszty produkcji.

Normy mogą być oparte na wcześniejszych wynikach przedsiębiorstwa lub na wynikach innych podmiotów w tej samej branży. Mogą również być ustalane na podstawie badań technologicznych, analizy rynku i prognoz sprzedaży. Normy służą jako punkt odniesienia do oceny efektywności przedsiębiorstwa i porównywania rzeczywistych kosztów z kosztami normatywnymi.

Koszt postulowany jako koszt normatywny ma charakter orientacyjny i jest wykorzystywany do planowania i kontroli kosztów. Jest to koszt, który przedsiębiorstwo oczekuje, że będzie musiało ponieść na podstawie obowiązujących norm. Porównanie rzeczywistych kosztów z kosztami normatywnymi pozwala na identyfikację odchyleń i podejmowanie działań korygujących w celu poprawy efektywności produkcji i obniżenia kosztów.

Korzyści z zastosowania kosztu postulowanego

Usprawnienie techniki i organizacji dzięki kosztowi postulowanemu

Koszt postulowany jest narzędziem, które może przyczynić się do usprawnienia techniki i organizacji w przedsiębiorstwie. Dzięki tej metodzie możliwe jest dokładne i precyzyjne oszacowanie kosztów związanych z produkcją, co pozwala na lepsze planowanie i kontrolę procesów produkcyjnych.

Zastosowanie kosztu postulowanego pozwala na identyfikację obszarów, w których można wprowadzić zmiany mające na celu zwiększenie efektywności i poprawę jakości. Dzięki analizie kosztu postulowanego można rozpoznać nieefektywne procesy, które generują niepotrzebne koszty i podjąć działania mające na celu ich optymalizację.

Dodatkowo, koszt postulowany umożliwia usprawnienie organizacji pracy. Dzięki precyzyjnemu określeniu kosztów związanych z poszczególnymi zadaniami, możliwe jest przeprowadzenie dokładnej analizy efektywności pracy poszczególnych pracowników. Na tej podstawie można dokonać odpowiedniego rozdzielenia zadań oraz przypisania ich do konkretnych pracowników, co przyczynia się do lepszej koordynacji i efektywności całego zespołu.

Ułatwienie technicznego przygotowania produkcji dzięki kosztowi postulowanemu

Koszt postulowany jest również niezwykle przydatny w procesie technicznego przygotowania produkcji. Dzięki tej metodyce możliwe jest precyzyjne określenie kosztów związanych z poszczególnymi etapami produkcji, co ułatwia planowanie i organizację procesu produkcyjnego.

Koszt postulowany umożliwia identyfikację czynników, które mają największy wpływ na koszty produkcji. Dzięki temu możliwe jest skupienie się na optymalizacji tych czynników, co przyczynia się do redukcji kosztów i zwiększenia efektywności produkcji.

Ponadto, koszt postulowany umożliwia dokładne określenie potrzeb zasobów technicznych i materiałowych. Dzięki temu możliwe jest precyzyjne zaplanowanie zamówień i dostaw, co przyczynia się do uniknięcia opóźnień w produkcji i utrzymania płynności procesu produkcyjnego.

Wzmożenie dyscypliny konstrukcyjno-technologicznej dzięki kosztowi postulowanemu

Koszt postulowany jest narzędziem, które może przyczynić się do wzmożenia dyscypliny konstrukcyjno-technologicznej w przedsiębiorstwie. Dzięki tej metodyce możliwe jest dokładne określenie kosztów związanych z różnymi wariantami konstrukcyjnymi oraz technologicznymi.

Analiza kosztu postulowanego pozwala na ocenę opłacalności poszczególnych rozwiązań technologicznych oraz identyfikację tych, które generują najniższe koszty. Dzięki temu możliwe jest skoncentrowanie się na rozwiązaniach, które przynoszą najlepsze efekty pod względem kosztowym.

Ponadto, koszt postulowany umożliwia również analizę kosztów związanych z błędami konstrukcyjnymi lub technologicznymi. Dzięki temu możliwe jest wykrycie potencjalnych problemów już na etapie planowania, co przyczynia się do zmniejszenia ryzyka wystąpienia kosztownych napraw czy zmian konstrukcyjnych w późniejszych fazach produkcji.

Wnioski z analizy kosztu postulowanego mogą być wykorzystane jako podstawa do wprowadzenia zmian w procesach konstrukcyjno-technologicznych, co przyczynia się do wzmożenia dyscypliny w tych obszarach.

Koszt postulowany — artykuły polecane

Koszt jednostkowy — Normalny poziom wykorzystania zdolności produkcyjnych — Rytmiczność produkcji — Metody rozliczania kosztów — Centrum kosztów i jego kontrola — Koszt planowany — Budżet projektu — Gospodarka magazynowa — Rachunek kosztów standardowych

Bibliografia

• Matuszewicz, Jan (2001), Rachunek kosztów, Finanse - Serwis, Warszawa, s. 191-196
• Sobańska I. (2006), Rachunek kosztów i rachunkowość zarządcza, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa

Autor: Damian Tosnowiec