Kwota brutto

Kwota brutto - termin finansowy stosowany w odniesieniu do wartości wybranej usługi bądź towaru, posiadanego majątku trwałego oraz wynagrodzenia za realizowaną pracę. Posługując się terminem "kwota brutto" należy rozumieć wartość liczbową danej pozycji, uwzględniając wszelkie składające się na nią obciążenia, które powodują zwiększenie jej wysokości (rzadziej obniżenie). Natomiast pojęciem przeciwstawnym jest "kwota netto" będącą wielkością bez jakichkolwiek obciążeń.

Cena brutto

Cena brutto jest to kwota jaką musimy zapłacić za dany towar lub usługę uwzględniając różnego rodzaju obciążenia publicznoprawne. Zaliczyć należy tu przede wszystkim podatek od towarów i usług, tzw. podatek VAT (którego stawki wynoszą odpowiednio 23%, 8%, 5%, 0% w zależności od rodzaju nabywanego towaru lub usługi), a także podatek akcyzowy, czy cło (jednakże podatek akcyzowy i celny są zawierane najczęściej już w kwocie netto). Warto zwrócić uwagę, że podawane ceny na półkach sklepowych oraz fakturach są kwotami brutto, które faktycznie potencjalny nabywca musi uiścić podczas danej transakcji kupna - sprzedaży (M. Jarczok-Guzy 2017, s. 78-80).

Cena brutto = cena netto + podatek VAT

Przykład: Cena netto produktu wynosi 150 zł. Towar jest opodatkowany podstawową stawką VAT - 23%. Ile wyniesie kwota brutta zakupionego produktu?

Cena netto => 150 zł

Podatek VAT (cena netto * stawka podatku VAT) => 150 zł * 23% = 34,50 zł

Cena brutto (cena netto + podatek VAT) => 150 zł + 34,50 zł = 184,50 zł

Wynagrodzenie brutto

Określenie "brutto" stosowane przy terminie wynagrodzenie, oznacza natomiast kwotę, jaką pracodawca musi ponieść zatrudniając danego pracownika. Kwota ta zawiera dodatkowe koszty po stronie pracownika takie jak: składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalna, wypadkowa, chorobowa), składka na ubezpieczenie zdrowotne oraz zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT) (R. Rosiński 2009, s. 417). Kwota wynagrodzenia brutto najczęściej znajduje się w umowie, natomiast kwota wynagrodzenia netto ("na rękę") jest tą, która faktycznie zostaje wypłacana pracownikowi, dlatego istotne jest różnicowanie tych pojęć.

Wynagrodzenie brutto = wynagrodzenie netto + składki na ubezpieczenie społeczne + składka na ubezpieczenie zdrowotne + zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)

Przykład: Pracownik otrzymał wynagrodzenie netto równe 3021,96 zł. Wynikające z wyliczonej listy płac kwoty potrąceń kształtują się następująco: składki na ubezpieczenie społeczne - 548,40 zł, składka na ubezpieczenie zdrowotne - 310,64 zł i zaliczka na podatek dochodowy - 119 zł. Ile wyniesie kwota wynagrodzenia brutto?

Wynagrodzenie netto = 3021,96 zł

Suma potrąceń (składki na ubezpieczenie społeczne + składka na ubezpieczenie zdrowotne + zaliczka na podatek dochodowy) = 548,40 zł + 310,64 zł + 119 zł = 978,04 zł

Wynagrodzenie brutto (wynagrodzenie netto + potrącenia) = 3021,96 zł + 978,04 zł = 4000 zł

Wartość brutto majątku trwałego

Wartość brutto majątku trwałego jest kwotą początkową związaną z pozyskaniem przez jednostkę środka trwałego. Jego wycena następuję w zależności od sposobu pozyskania majątku. Można wyróżnić tutaj (K. Tkocz-Wolny 2016, s.131):

• zakup - wartość brutto stanowi cena nabycia,
• wytworzenie - wartość brutto tworzą koszty związane z wytworzeniem środka trwałego, jego modernizacją, przebudową, ulepszeniem,
• darowizna/ spadek/ aport - wartością brutto jest wartość sprzedaży,
• brak możliwości ustalenia wartości wstępnej - wartość brutto określana poprzez wartość godziwą.

Korekta wartości wstępnej środków trwałych, realizowana poprzez ponoszone nakłady na ulepszenie środka trwałego, lub koszty związane z jego umorzeniem stanowi wartość netto majątku trwałego (Wasilewski M., Zabadała P. 2011, s.51).

Wartość brutto majątku trwałego = cena nabycia

Wartość brutto majątku trwałego = koszt wytworzenia

Wartość brutto majątku trwałego = cena sprzedaży

Wartość brutto majątku trwałego = wartość godziwa

Przykład: Przedsiębiorstwo zakupiło środek trwały za kwotę 1600 zł. Ponadto poniosło dodatkowy koszt zakupu w formie transportu środka trwałego - 400 zł. Jaka jest wartość brutto majątku trwałego?

Cena nabycia (cena zakupy + koszty transportu) => 1600 zł + 400 zł = 2000 zł

Wartość brutto środka trwałego (cena nabycia) => 2000 zł

Kwota brutto w kontekście majątku trwałego

Wartość brutto majątku trwałego

W kontekście majątku trwałego, kwota brutto odnosi się do całkowitej wartości majątku trwałego, uwzględniającej wszystkie koszty związane z jego nabyciem, produkcją, sprzedażą lub wartość godziwą.

Definicja i metody ustalania wartości brutto majątku trwałego

Aby ustalić wartość brutto majątku trwałego, można skorzystać z różnych metod. Jedną z najpopularniejszych jest cena nabycia, czyli kwota, którą przedsiębiorstwo zapłaciło za zakup lub nabycie danego aktywa trwałego. Cena nabycia obejmuje nie tylko koszt samego aktywa, ale również wszelkie dodatkowe wydatki związane z jego zakupem, takie jak koszty przewozu czy montażu.

Kolejną metodą ustalania wartości brutto majątku trwałego jest koszt wytworzenia. W przypadku, gdy przedsiębiorstwo samo produkuje aktywa trwałe, wartość brutto może być określona na podstawie kosztów związanych z ich wytworzeniem. W tym przypadku uwzględniane są zarówno koszty materiałów, jak i koszty pracy oraz inne koszty związane z procesem produkcji.

Cena sprzedaży stanowi również ważną metodę ustalania wartości brutto majątku trwałego. Jeśli przedsiębiorstwo sprzedaje aktywa trwałe, ich wartość brutto jest równa cenie, za którą zostały sprzedane. Wartość brutto jest w tym przypadku ustalana na podstawie rynkowych warunków sprzedaży.

Ostatnią metodą jest wartość godziwa, czyli wartość, która wynika z obiektywnej oceny rynkowej danego aktywa trwałego. Wartość godziwa uwzględnia nie tylko koszty nabycia, produkcji czy sprzedaży, ale również inne czynniki, takie jak popyt i podaż na danym rynku.

Korekta wartości wstępnej i jej wpływ na wartość brutto majątku trwałego

W przypadku wartości brutto majątku trwałego, istnieje możliwość dokonania korekty wartości wstępnej. Korekta ta może wynikać z różnych czynników, takich jak zużycie aktywu w czasie, zmiany w warunkach rynkowych czy technologicznych, czy też wprowadzenie nowych przepisów prawnych.

Korekta wartości wstępnej może mieć istotny wpływ na wartość brutto majątku trwałego. Jeśli na przykład aktyw ulega zużyciu w czasie, wartość brutto może być zmniejszona o odpowiednią kwotę, uwzględniającą ten proces. Zmiany na rynku lub w przepisach prawnych mogą również wpływać na wartość brutto, zarówno ją zwiększając, jak i zmniejszając.

Różnica między wartością brutto a wartością netto majątku trwałego

Wartość netto majątku trwałego różni się od wartości brutto poprzez uwzględnienie odpisów amortyzacyjnych. Odpisy amortyzacyjne to koszty związane z zużyciem aktywów trwałych w czasie. Ustalenie wartości netto majątku trwałego wymaga odjęcia tych kosztów od wartości brutto.

Różnica między wartością brutto a wartością netto majątku trwałego jest istotna, ponieważ wartość netto odzwierciedla rzeczywistą wartość aktywów trwałych po uwzględnieniu ich stopniowego zużycia. Wartość netto jest również istotna z punktu widzenia oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa, ponieważ uwzględnia koszty związane z utrzymaniem i eksploatacją majątku trwałego.

Kwota brutto — artykuły polecane

Wydatki bieżące — Wycena bilansowa — Amortyzacja jednorazowa — Podstawa opodatkowania — Brutto — Wartości niematerialne i prawne — Koszty uzyskania przychodów — Podatek VAT - naliczony — Renta ekonomiczna

Bibliografia

• Czajor P. (red.) (2020), System rachunkowości finansowej. Zasady pomiaru, ewidencji i prezentacji, Wolters Kluwer
• Jacukowicz Z. (2006), Koszt indywidualnych wynagrodzeń a szara strefa płac, Polityka Społeczna, Nr 8
• Jarczok-Guzy M. (2017), Stawki podatku od towarów i usług w Polsce a realizacja optymalizacji podatkowej, Finanse, rynki finansowe, Ubezpieczenia, nr 3
• Korba J., Smutek Z. (2020), Podstawy przedsiębiorczości, Operon, Warszawa
• Niewęgłowski A. (2021), Prawo autorskie. Komentarz, Wolters Kluwer, Warszawa
• Rosiński R. (2009), Zmiany wielkości klina podatkowego w Polsce w latach 1999-2009, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, nr 549
• Tkocz-Wolny K. (2016), Wycena bilansowa środków trwałych i jej wpływ na wynik finansowy, Studia Ekonomiczne, nr 253
• Wasilewski M, Zabadała P. (2011), Wartość i zużycie środków trwałych w ujęciu sektorowym, Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej, nr 89

Autor: Klaudia Szyrszeń