Trening

Trening jest jedną z technik szkolenia zawodowego w przedsiębiorstwie. Programy treningowe stanowią kompleksowy system kształcenia składający się z szeregu skoordynowanych merytorycznie i czasowo technik nauczania. Cechami, które odróżniają programy treningowe od innych technik szkolenia personelu są:

• odpowiednia struktura i organizacja programu
• ograniczony krąg adresatów (z reguły absolwenci szkół wyższych)
• treść programu stanowiąca połączenie szkolenia na stanowisku pracy i poza nim
• systematyczna rotacja na stanowiskach pracy w jednym lub kilku działach
• czas trwania (z reguły 6-12 miesięcy).

Efektywność treningu zależy od tego czy:

• Koordynujący całość programu treningowego przygotował cały program treningowy, uwzględniając cele rozwoju potencjału pracy w danym przedsiębiorstwie i cele zarządzania zasobami ludzkimi w ogóle.
• Kierownicy liniowi w działach, które trening obejmuje włączyli się aktywnie w jego koordynowanie, bowiem od ich kompetencji i umiejętności stworzenia sprzyjającej do rozwoju potencjału pracy atmosfery zależy ostateczny wynik treningu.
• Ograniczyć wszystkie ułomności treningu poprzez np. uzupełnienie programu treningowego wielodziałowego o wiedzę specjalistyczną, odnoszącą się do konkretnego działu.

Trening to forma szkolenia na którą składają się techniki szkolenia na stanowisku pracy jak i poza stanowiskiem pracy. Ich dobór zależy m.in. od rodzaju treningu (jednodziałowy, wielodziałowy), od specyfiki branżowej przedsiębiorstwa oraz od konkretnych celów danego treningu.

TL;DR

Trening w przedsiębiorstwie to kompleksowy program szkoleniowy, który obejmuje różne techniki szkolenia. Efektywność treningu zależy od odpowiedniego przygotowania programu i zaangażowania kierowników liniowych. Techniki treningowe mogą obejmować rotację na stanowiskach pracy, szkolenie w miejscu pracy, mentoring i coaching. Trening umiejętności społecznych jest stosowany w celu korekcji, edukacji, rehabilitacji i rewalidacji. Składa się z analizowania sytuacji społecznych i doskonalenia kompetencji społecznych.

Techniki treningowe

• rotacja na stanowiskach pracy - indywidualna technika treningu, umożliwiająca poznanie odpowiednich działów przedsiębiorstwa lub komórek organizacyjnych w danym dziale przez wykonywanie obowiązków na powierzonych stanowiskach pracy,
• on-the-job-training - polega na przekazaniu uczestnikowi treningu określonej wiedzy, kształtowaniu jego umiejętności i zachowań podczas wykonywania zadań na zajmowanym stanowisku, przyuczaniu w działaniu oraz wdrażaniu do pracy na obecnym stanowisku,
• mentoring - sposób kształtowania pożądanych zachowań. Jego istotę stanowią stosunki między przełożonym a podwładnym, gdzie przełożony stanowi wzór do naśladowania i postrzegany jest jako doradca,
• coaching - polega na wspólnym (przełożony wraz z pracownikiem) ustalaniu celów i sposobów wykonywania pracy, przy czym inicjatywa powinna wychodzić od pracownika, a przełożony z kolei powinien służyć radą i pomocą. Stosuje się go do rozwiązywania ogólnych problemów związanych zachowaniami i stosunkami międzyludzkimi w przedsiębiorstwie, problemów komunikacji między pracownikami, problemów związanych z samooceną, z planami osobistymi oraz planowaniem karier itp.,
• gry (np. gra giełdowa oraz trening psychologiczny - rozwijają umiejętności zachowań międzyludzkich, zdolności człowieka oraz jego osobowość. Mogą to być gry zarówno komputerowe jak i symulacje zorientowane na wyrobienie konkretnych zdolności u pracownika. Mogą to być gry psychologiczne, psychospołeczne np. psychodrama, gra ról, trening wrażliwości. Mogą wykształcić umiejętność słuchania, dyskutowania, tolerancję, wrażliwość, udoskonalić styl kierowania,
• techniki treningu potencjału kierowniczego - trener ma możliwość wpływania na potencjał menedżerów przez cały szereg różnych zestawów technik np. poprzez techniki treningu zdrowotnego, treningu relaksacyjnego, techniki wzajemnego poznawania się, integracyjne, wpływające na kreatywność, techniki odgrywania ról, gry kierownicze.

Zastosowanie

Każdy program treningowy powinien przebiegać według z góry określonego harmonogramu, ustalającego datę rozpoczęcia i zakończenia treningu, kolejność stosowania przewidzianych metod i technik kształcenia oraz czas ich trwania, m.in. czas przebywania uczestników na poszczególnych stanowiskach pracy w ramach rotacji.

Trening komunikacji werbalnej

Jest to nauka rozpoczynania, utrzymywania i finalizowania rozmowy. Uczestnicy zapoznają się z zasadami prowadzenia dialogu, kierowania zebraniami i wystąpieniami publicznymi. Werbalny przekaz informacji może być ćwiczony ustnie jak i pisemnie. Każda informacja przez nas przekazywana ma na celu wzbudzenie reakcji. Techniki szkoleniowe treningu komunikacji werbalnej (M. Bandach, 2013):

• odgrywanie i badanie przebiegu rozmowy
• udział w dyskusji na formalnym zebraniu
• prowadzenie wystąpień przed grupą

Sesja treningu polegająca na odgrywaniu roli i modelowaniu zachowań posiada następującą strukturę (Smółka, 2008):

• demonstrację
• instruowanie
• granie roli
• informacje zwrotne
• ponowne granie roli

Trening umiejętności społecznych

Umiejętności społeczne są przedmiotem rozważań na wielu płaszczyznach (ekonomia, psychologia pedagogika, zarządzanie). Co więcej są elementem zainteresowania praktyków z różnych działów między innymi zarządzania zasobami ludzkimi, doradców, trenerów, pedagogów czy szkoleniowców. Do zasadniczych kompetencji społecznych według literatury zalicza się: umiejętności komunikacyjne, autoprezentację, komunikację werbalną i niewerbalną, prowadzenie dyskusji.

Umiejętności społecznych uczymy się od dzieciństwa w rodzinie i w środowisku, którym przebywamy. Taki trening nazywany jest naturalnym treningiem umiejętności społecznych (TUS). Do innego typu treningu możemy zaliczyć taki, który jest specjalnie zaaranżowany, mowa o: warsztatach i szkoleniach doskonalących umiejętności zawodowe, mentoring, coaching czy socjoterapię.

Trening kompetencji społecznych stosowany jest w celach (M. Bandach 2013):

• korekcyjnych i terapeutycznych
• edukacyjnych
• rewalidacyjnych
• rehabilitacyjnych

Trening analizowania sytuacji społecznej obejmuje zakres badania skomplikowanych i niełatwych sytuacji międzyludzkich, ich znaczenia dla uczestników, norm przyjętych dla danych okoliczności, fachowości i porządku wykonywanych zadań, które ułatwią osiągnięcie celu. W skład technik szkoleniowych treningu analizowania sytuacji społecznej wchodzą: analizowanie trudnych przypadków międzyludzkich oraz ustalanie odpowiedniej strategii działania dla danej sytuacji. Analiza może być przeprowadzana w wersji pisemnej jak i przy pomocy filmów instruktażowych (M. Bandach, 2013)

Trening — artykuły polecane

Doradztwo personalne — Role kierownicze — Zarządzanie wiedzą w negocjacjach — Zarządzanie personelem — Mentoring — Ścieżka kariery — Metoda Sulzera — Wyjazd integracyjny — Metody szkoleń

Bibliografia

• Bandach M. (2013), Trening umiejętności społecznych jako forma podnoszenia kompetencji społecznych, Economics and Management, nr 4
• Dębska E. (2012), Chaos pojęciowy wokół szkoleń i treningów. Próba uporządkowania terminologii, Wydział Pedagogiczny, Katedra Edukacji Ustawicznej i Andragogiki, Edukacja Dorosłych, nr 1
• Kostera M. (1997), Zarządzanie personelem, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
• Pocztowski A. (1996), Zarządzanie zasobami ludzkimi, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław
• Smółka P. (2008), Kompetencje społeczne. Metody pomiaru i doskonalenia umiejętności interpersonalnych, Wolters Kluwer, Kraków
• Szałkowski A. (red.) (2002), Rozwój pracowników. Przesłanki, cele, instrumenty, Poltext, Warszawa
• Wujec B. (2012), Geneza i definicje coachingu, Coaching review, nr 1(4)

Autor: Katarzyna Ciesek, Filip Radzięta