Cechy informacji

Informacja to złożone, niejednoznaczne pojęcie, które występuje w różnych dziedzinach naukowych np. w statystyce, psychologii, czy teorii komunikacji. Nie jest możliwe znalezienie jednej dokładnej definicji, która określałaby wszystkie obszary do których to pojęcie się odnosi (Stefanowicz B. 2013, s. 8) Najbardziej popularne i najbardziej ogólne pojęcie informacji to pojęcie, które znajduje odniesienie w filozofii. Informacja to odwzorowanie rzeczywistości w sposób jak najbardziej szczegółowy, a dokładnie jej obiekty, zdarzenia, wszelkie zjawiska czy procesy (Stefanowicz B. 2013, s. 8-9)

Podstawową cechą wszystkich istniejących definicji i ich interpretacji jest istota, iż odnoszą się one wszystkie do otoczenia, w którym zawsze znajduje się chociaż jeden obserwator (odbiorca), który odbiera wszystkie przekazywane treści. Obserwatorem może być zarówno człowiek, jak i system, proces (Stefanowicz B. 2013, s. 8-9)

Informacja jest potrzebna do poznania i zrozumienia otaczającej nas rzeczywistości, w tym wszystkich cech zachodzących zjawisk, pojawiających się obiektów i ich charakterystyk. Właściwością większości charakterystyk jest fakt, że zależą one od zarówno opinii obserwatora, ale i również od jego woli i celów. Wszystkie cechy zależne od odbiorcy są cechami pożądanymi, jakościowymi. Cechy jakościowe można oceniać według dowolnie wybranej skali. Drugą kategorią cech są cechy wrodzone, których właściwości obserwowanego obiektu, zjawiska nie zależą od opinii obserwatora, nie są też stopniowalne, więc są to własności obiektu (Stefanowicz B. 2013, s. 19) Odkrycie wszystkich cech i ich poznanie pozwala na podejmowanie działań pozytywnych w skutkach min. pozwalają one na umożliwienie podjęcia działań, które zmaksymalizują korzyści użytkowania obiektu, ale również zminimalizują skutki negatywne.

TL;DR

Informacja jest złożonym i niejednoznacznym pojęciem, które odnosi się do różnych dziedzin naukowych. Nie ma jednej dokładnej definicji informacji, ale ogólnie jest to odwzorowanie rzeczywistości w sposób szczegółowy. Informacja jest potrzebna do poznania i zrozumienia otaczającej nas rzeczywistości. Posiada wiele cech, takich jak dostępność, aktualność, rzetelność, kompletność, jednoznaczność, przetwarzalność, koszt, szczegółowość, adresowalność, użyteczność, priorytetowość, wartość, poufność i klarowność. Informacja jest interpretowana jako treść przekazu i ma różne znaczenie dla różnych odbiorców. Istnieje wiele kategorii informacji, a jej selekcja powinna być zależna od obszaru działalności, dla którego jest potrzebna. Informacje mogą być oceniane pod względem normatywności, realizmu i subiektywności.

Istota informacji

Informacja ma wyrażenie znakowe, które jest jej formą zewnętrzną. Obiekt w rzeczywistym świecie materialnym np. człowiek, zwierze, maszyna, jest całkowicie zdolna do odbioru i przetwarzania wyrażeń znakowych, ale tylko w zakresie, który odpowiada naturze lub konstrukcji obiektu. Aby informacja mogła zostać przetworzona musi zostać przekazana w odpowiedniej formie znakowej, gdyż przetwarzanie informacji to nic innego jak transformacja znakowa, i jest przetwarzana w ściśle określonym systemie alfabetycznym, kodzie, zachowane są również odpowiednie reguły np. gramatyczne (Kruczek Z. 2004, s. 154)

W czasach mnogości przekazów informacyjnych skuteczną metodą odbioru i dobrej percepcji informacji jest jej aktywny, nieustanny odbiór. Zróżnicowane źródła informacji powodują dostarczanie natłoku i odmienności informacji, co powoduję u odbiorcy poczucie chaosu, bezradności, dezorientację. Skuteczna percepcja może wystąpić tylko u odbiorców, którzy są aktywni i aktywnie wyrażają swoje stanowiska do odbieranych, nowych treści. Przekazywana informacja ma sens tylko wtedy gdy jest racjonalna, czyli odpowiada na wszystkie potrzeby odbiorców, w danym czasie (Kruczek Z. 2004, s. 158)

Własności informacji

Wyróżnić można następujące cechy charakteryzujące informację:

• dostępność,
• aktualność,
• rzetelność,
• kompletność
• porównywalność,
• jednoznaczność,
• przetwarzalność,
• koszt,
• szczegółowość,
• adresowalność,
• użyteczność,
• priorytetowość,
• wartość,
• poufność,
• klarowność.

Poszczególne kategorie charakterystyki informacji, mogą być stosowane jako kryterium decyzyjne przy wyborze źródeł informacji, projektowaniu systemu informacyjnego, ocenie otrzymywanych i przetwarzanych informacji.

Podstawowe własności informacji: (Stefanowicz B. 2013, s. 20-23)

• każda informacja jest interpretowana jako treść przekazywanego komunikatu i nie istnieje poza obszarem tego komunikatu, bez nośnika informacji dany komunikat nie istnieje.
• każda informacja ma inne, różne znaczenie dla poszczególnego odbiorcy, zależy to przede wszystkim od potrzeb informacyjnych użytkownika, jego zainteresowań oraz jego dotychczasowej wiedzy.
• każda informacja ma cechę synergii, która pozwala na wzmocnienie efektu podczas procesu wykorzystania jednocześnie więcej niż jednej informacji.
• każda informacja jest różnorodna, a wynika to z odmienności i różnorodności obserwowanych obiektów, ale również od subiektywnej interpretacji odbiorców.
• każda informacja może być powielana w przestrzeni i czasie, w istocie nie powodując jej automatycznego zużycia.
• każdą informację można zmieniać, modyfikować na przeróżne komunikaty nie zmieniając jej właściwości oraz nie niszcząc jej.

Wyróżnia się najważniejsze cechy informacji są nimi neutralność, istotność, wiarygodność i porównywalność. (Frąś J. 2011, s. 33)

• neutralność to niezależność informacji, która musi być znacząca lub związana z działaniem, które ma przynieść określone korzyści
• istotność to aktualność informacji, czyli dostosowanie jej do czasu użytkowania i zdolność odbiorcy do jej bezproblemowego zrozumienia
• wiarygodność to możliwość weryfikacji i oceny źródła pochodzenia informacji i jej rzetelności w odzwierciedlaniu rzeczywistości
• porównywalność wymaga spójności informacji, aby z łatwością dokonać porównania i weryfikacji informacji.

Informacje są związane z nie jednym obszarem działalności. Zatem już na wstępie selekcji informacji należy decydować, w odniesieniu do jakiego obszaru działalności informacje są przydatne. Informację dzieli się również na kategorię oceny wartości cech: normatywną, realistyczną oraz subiektywną. (Olenderek-Skorek M. 2007. s. 74-75)

• normatywna wartość cech wymaga określenia wzorca, czyli jednostki, do którego można by odnieść wartościowanie różnorodnych informacji.
• realistyczna wartość ocen, której podstawą jest oszacowanie skutków użycia informacji, opiera się na metodzie ewaluacji ex post, zatem nie nadaje się do oceny treści przekazywanych przez informacje.
• subiektywna wartość cech jest najbardziej adekwatną kategorią w ocenie, bierze się pod uwagę czynniki zależne od osoby i warunków, w jakich informacja jest użytkowana.

Patrz także:

• Cechy informacji operacyjnej
• Cechy informacji strategicznej
• Metodyka badania potrzeb informacyjnych
• Metodyka projektowania systemu informatycznego
• Niezawodność systemu informacyjnego
• Czas reakcji systemu informacyjnego
• Psychologiczny aspekt informacji
• Stabilność systemu informacyjnego
• Wydajność systemu informacyjnego
• Łatwość użytkowania systemu informacyjnego

Cechy informacji — artykuły polecane

Informacja — Heurystyka — Wpływ informacji na proces decyzyjny — Procesy poznawcze — Opinia publiczna — Analiza systemowa — Racjonalność działania — Zachowania konsumentów — Cechy stanowiska pracy — Silos

Bibliografia

• Frąś J. (2011), Zarządzanie informacją elementem budowy przewagi konkurencyjnej e-przedsiębiorstwa, Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Nr 21, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin
• Olender-Skorka M. (2007), Wartość informacji, Telekomunikacja i techniki informacyjne, nr 1-2
• Rogala A. (2013), Determinanty skuteczności komunikacji wewnętrznej w przedsiębiorstwie, praca doktorska, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, Poznań
• Stefanowicz B. (2013), Informacja. Wiedza. Mądrość, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa
• Woźniak K. (2005), System informacji menedżerskiej jako instrument zarządzania strategicznego w firmie, praca doktorska, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków

Autor: Krzysztof Woźniak, Adrianna Szymała