Przepływy towarów w systemie logistycznym

Towary w postaci nabywanych surowców, materiałów, a także półproduktów pochodzących od dostawców wyróżniane są obok ludzi, energii i informacji wśród elementów zasilania na wejściu do systemu logistycznego przedsiębiorstwa. Działalność logistyczna wspomaga przestrzenno-czasowej zmiany cech towarów, a także często zmiany ilości i gatunku towarów, które w efekcie, w postaci wyrobów dostępne są na wyjściu z systemu logistycznego przedsiębiorstwa. Należy jednak podkreślić, że przepływy towarów w przedsiębiorstwie mogą być także rozpatrywane jako część zintegrowanych przepływów realizowanych w skali łańcucha współpracujących jednostek, od zaopatrujących w surowce do przekazujących produkty gotowe ostatecznym nabywcom. Przykładami przedsiębiorstw przemysłowych spełniających taki warunek mogą być producenci materiałów lub podzespołów.

Zakres działań

Wśród podstawowych zakresów działań, które realizowane są w ramach przepływów towarów wyróżnić należy:

• transport - obejmujący załadunek, przemieszczanie oraz rozładunek towarów, wyposażenie w środki transportu o odpowiedniej charakterystyce (otwarta lub zamknięta powierzchnia ładunkowa, ładowność, wyposażenie (dźwig, komora chłodnicza, winda) oraz urządzenia do załadunku i rozładunku spełniające przyjęte warunki (dopuszczalny ciężar ładunku, wysokość unoszenia), obejmuje także przemieszczanie pomiędzy kolejnymi etapami przetwarzania i montażu,
• magazynowanie - dotyczące zadań w zakresie składowania oraz manipulowania towarami a obejmujące przygotowanie powierzchni do składowania o odpowiedniej charakterystyce (wymiary, zadaszenie, temperatura, doświetlenie, wilgotność), odpowiednie wyposażenie (regały, urządzenia do rozmieszczania towarów w magazynie), okresowa kontrola i obsługa towaru (zmiana ułożenia w miejscu składowania, dostępność, przepakowanie), również kompletacja towarów dla poszczególnych odbiorców,
• opakowanie - realizowane zarówno w zakresie transportu, jak również magazynowania, a polegające na wyborze i zastosowaniu odpowiedniego rodzaju powłoki spełniającej przede wszystkim funkcje ochronną i transportową,
• znakowanie - polegające na umieszczaniu na produkcie lub partii produktów oznaczeń umożliwiających identyfikację w miejscu składowania oraz w transporcie (odczyt kodów kreskowych), ale także monitorowanie przemieszczania towarów (GPS).

Potrzeby dotyczące zakresów zadań realizowanych w ramach przepływów towarów uzależnione są przede wszystkim od charakterystyki tych towarów, a także od charakterystyki działalności przedsiębiorstwa. Potrzeby przedsiębiorstw handlowych czy usługowych dotyczące usług logistycznych zazwyczaj są znacznie ograniczone w porównaniu z wymaganiami jednostek produkcyjnych w tym zakresie.

Składowanie i magazynowanie towarów w systemie logistycznym

Składowanie i magazynowanie towarzyszą całemu procesowi przepływu towarów w systemie logistycznym. Ich głównym celem jest zapewnienie efektywnego gromadzenia i przechowywania towarów, aby umożliwić płynny i niezakłócony przepływ towarów od dostawców do ostatecznych odbiorców.

Efektywne składowanie i magazynowanie towarów przynoszą wiele korzyści dla przedsiębiorstwa. Po pierwsze, umożliwiają utrzymanie odpowiedniego poziomu zapasów, co pozwala na elastyczne reagowanie na zmienną popyt na produkty. Ponadto, składowanie i magazynowanie pomagają zminimalizować ryzyko utraty towarów, uszkodzeń czy też przeterminowania się produktów.

W praktyce istnieje wiele różnych metod i technik składowania towarów, z których przedsiębiorstwa mogą korzystać, w zależności od swoich potrzeb i charakterystyki produktów. Jedną z popularnych metod jest składowanie blokowe, gdzie towary są składowane na paletach i umieszczane w blokach na powierzchni magazynowej. Inna metoda to składowanie regałowe, gdzie towary są umieszczane na regałach, co umożliwia łatwiejszy dostęp do nich. Ponadto, popularną techniką jest składowanie na paletach, gdzie towary są umieszczane na specjalnych paletach i transportowane przy użyciu wózków widłowych.

Wybór odpowiedniej lokalizacji magazynu ma kluczowe znaczenie dla efektywności przepływu towarów w systemie logistycznym. Przy wyborze lokalizacji należy wziąć pod uwagę wiele czynników, takich jak dostępność, koszty, bliskość klientów i dostawców oraz infrastruktura transportowa. Ważne jest, aby magazyn był łatwo dostępny zarówno dla dostawców, jak i odbiorców, co przyspiesza proces zaopatrzenia i dystrybucji. Ponadto, lokalizacja magazynu powinna być odpowiednio zlokalizowana w stosunku do rynków docelowych, aby zapewnić szybkie dostawy i zminimalizować koszty transportu.

Transport towarów w systemie logistycznym

W systemie logistycznym istnieje wiele różnych rodzajów transportu towarów, z których przedsiębiorstwa mogą korzystać, w zależności od swoich potrzeb i wymagań. Transport drogowy jest powszechnie stosowany do przewozu towarów na krótkie i średnie odległości, ze względu na jego elastyczność i dostępność. Transport kolejowy jest bardziej efektywny dla przewozu dużych ilości towarów na długie odległości. Transport morski jest wykorzystywany do przewozu towarów na międzynarodowych trasach, szczególnie dla towarów o dużym wolumenie. Istnieje również transport lotniczy, który jest stosowany do szybkiego dostarczania towarów na duże odległości.

Dokonanie optymalnego wyboru środka transportu jest kluczowe dla efektywności i kosztów przepływu towarów w systemie logistycznym. Przy wyborze środka transportu należy uwzględnić różne czynniki, takie jak odległość, czas dostawy, koszty oraz wymagania klienta. Dla krótkich odległości i małych ilości towarów, transport drogowy może być najbardziej optymalny. Dla przewozu dużej ilości towarów na duże odległości, transport kolejowy lub morski mogą być bardziej efektywne. Ważne jest również uwzględnienie aspektów związanych z bezpieczeństwem towarów i ich specyficznymi wymaganiami transportowymi.

Organizacja i planowanie transportu towarów odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu płynnego i efektywnego przepływu towarów w systemie logistycznym. Harmonogramowanie dostaw, trasowanie oraz zarządzanie flotą są niezbędnymi elementami organizacji transportu. Harmonogramowanie dostaw pozwala na zaplanowanie czasu dostawy i optymalne wykorzystanie zasobów. Trasowanie umożliwia wyznaczenie optymalnych tras transportu, uwzględniając czynniki takie jak dystans, koszty i czas dostawy. Zarządzanie flotą jest istotne dla utrzymania sprawności i bezpieczeństwa transportu, poprzez monitorowanie stanu technicznego pojazdów i planowanie ich konserwacji.

Opakowanie i znakowanie towarów

Opakowanie i znakowanie towarów mają duże znaczenie dla bezpieczeństwa i identyfikacji towarów w systemie logistycznym. Różne metody opakowania, takie jak kartony, palety czy kontenery, chronią towary przed uszkodzeniami podczas transportu. Znakowanie towarów, na przykład poprzez umieszczanie kodów kreskowych lub etykiet, ułatwia identyfikację i śledzenie towarów w łańcuchu dostaw. Odpowiednie opakowanie i znakowanie towarów mogą również wpływać na efektywność przepływu towarów poprzez ułatwienie ich manipulacji i sortowania.

Monitorowanie i śledzenie przepływu towarów

Monitorowanie i śledzenie przepływu towarów są istotne dla efektywności i kontroli całego procesu logistycznego. Technologie takie jak RFID (Radio Frequency Identification) czy systemy GPS umożliwiają monitorowanie i śledzenie towarów w czasie rzeczywistym. Dzięki temu przedsiębiorstwa mogą śledzić lokalizację i status towarów na każdym etapie łańcucha dostaw. Monitorowanie i śledzenie towarów zapewnia większą widoczność i kontrolę nad przepływem towarów, co umożliwia szybką reakcję na ewentualne problemy czy opóźnienia.

Usługi logistyczne dostępne dla klientów, takie jak dostawy just-in-time czy obsługa zamówień na żądanie, mają istotny wpływ na przepływ towarów w systemie logistycznym przedsiębiorstwa. Dostawy just-in-time umożliwiają dostarczenie towarów dokładnie w czasie, gdy są one potrzebne, co minimalizuje zapasy i koszty magazynowania. Obsługa zamówień na żądanie pozwala klientom na zamawianie towarów według własnych potrzeb, co wymaga efektywnego planowania i organizacji dostaw. Oferowanie różnych usług logistycznych dla klientów wpływa na konkurencyjność przedsiębiorstwa i budowanie lojalności klienta poprzez zaspokajanie ich indywidualnych potrzeb.

Przepływy towarów w systemie logistycznym — artykuły polecane

Funkcja realizacji przepływów rzeczowych — Logistyka produkcji — Regionalne centrum dystrybucji — Logistyka zaopatrzenia — Operator logistyczny — Logistyka dystrybucji — Dostawa — Magazynowanie — System logistyczny przedsiębiorstwa

Bibliografia

• Małkus T. (2005), Jak wybrać usługodawcę. Wdrażanie outsourcingu w działalności logistycznej, Eurologistics nr 3

Autor: Tomasz Małkus