Cyklogram

Cyklogram to model przebiegania procesu produkcyjnego ukazujący cykl produkcyjny wytworzenia określonego w terminach kalendarzowych i opierający się o konstrukcję wyboru według stopnia jego zbieżności. Opracowania cyklogramu wyrobów dzielimy na:

• szczegółowe, ukazujące czasowy przedział rozpoczęcia i zakończenia produkcji z celnością, z reguły tworzony dla wyrobów reprezentantów, aby określić reguły ustalonych cykli zbiorczych dla partii lub faz procesu technologicznego
• ramowy, określający dla wybranych serii produkcyjnych cykle realizowania poszczególnych faz procesu technologicznego, a także zbudowanie zespołów grup części
• z wyprzedzeniem kalendarzowym, biorącym pod uwagę potencjalne opóźnienie terminu wykonania elementów wynikających z problemów w przebiegu produkcji z miesięcznym wyznaczeniem realizacji wybranych faz procesu technologicznego

Jest również swego rodzaju harmonogram, posiadający operacje koniecznie do stworzenia wyłącznie jednego produktu, a także jest wykonany tak, że możliwe jest powtarzania go wielokrotnie bez zagrożenia niszczenia przetwarzanych produktów. Cyklogram posiada wyznaczony czas trwania, długość cyklu. Możliwym jest powtarzanie go, dzięki przesunięciu wszystkich operacji o wielokrotność długości cyklu .

Sposób działania cyklogramu

Cyklogram jest narzędziem zarządzania, które umożliwia przedstawienie sekwencji działań i zdarzeń, jakie mają miejsce w danym procesie. Jest to graficzna reprezentacja cyklu życia projektu, procesu lub zdarzenia, która pozwala na lepsze zrozumienie i analizę poszczególnych etapów oraz ich powiązań. Cyklogram składa się z serii kroków i podkroków, które są reprezentowane w postaci strzałek lub linii łączących poszczególne elementy. Każdy krok reprezentuje określone zadanie, decyzję lub zdarzenie w ramach danego procesu. Strzałki oznaczają zależności między poszczególnymi krokami, czyli kolejność lub warunki logiczne, które muszą zostać spełnione, aby przejść do kolejnego etapu.

Cyklogramy są szczególnie przydatne w projektowaniu i analizie procesów biznesowych. Pozwalają na zidentyfikowanie kluczowych etapów, ocenę czasu i zasobów potrzebnych do wykonania poszczególnych czynności oraz identyfikację potencjalnych punktów krytycznych, które mogą wpływać na efektywność i skuteczność procesu. Ważnym elementem cyklogramu jest także identyfikacja odpowiedzialnych za wykonanie poszczególnych kroków. Dzięki temu możliwe jest przypisanie konkretnych ról i obowiązków, co ułatwia zarządzanie procesem i zapewnia klarowność wśród osób zaangażowanych. Cyklogramy mogą być również wykorzystywane w zarządzaniu projektami, gdzie pomagają w planowaniu i realizacji poszczególnych etapów. Przedstawienie graficzne pozwala na lepszą komunikację i zrozumienie dla wszystkich członków zespołu projektowego.

Korzyści wynikające z wykorzystania cyklogramów to między innymi: lepsze zrozumienie procesu, identyfikacja potencjalnych obszarów do optymalizacji, zwiększenie efektywności i skuteczności działań, ułatwienie planowania i koordynacji, a także poprawa komunikacji w zespole.

Tworzenie cyklogramu

Pierwszym krokiem w tworzeniu cyklogramu jest identyfikacja procesu, który chcemy przedstawić. Może to być proces biznesowy, operacyjny, projektowy lub dowolny inny proces, który chcemy zrozumieć i zoptymalizować. Podczas identyfikacji procesu ważne jest określenie celu, zakresu i założeń. Warto również uwzględnić perspektywę klienta lub użytkownika końcowego, aby lepiej zrozumieć oczekiwania i potrzeby.

Po zidentyfikowaniu procesu należy przejść do identyfikacji poszczególnych etapów i podkroków. Etapy to główne kroki w procesie, podczas gdy podkroki reprezentują bardziej szczegółowe czynności lub decyzje, które muszą zostać wykonane. Ważne jest uwzględnienie logiki procesu oraz zależności między etapami i podkrokami. Na tym etapie można wykorzystać różne techniki, takie jak diagramy przepływu, aby lepiej zrozumieć proces i jego krytyczne elementy.

Po zidentyfikowaniu etapów i podkroków można przejść do tworzenia graficznej reprezentacji cyklogramu. Można to zrobić za pomocą specjalnych narzędzi do tworzenia diagramów lub w prosty sposób, korzystając z papieru i długopisu. Ważne jest czytelne i klarowne przedstawienie poszczególnych etapów, podkroków i zależności. Strzałki lub linie łączące poszczególne elementy powinny być jasne i zrozumiałe dla wszystkich osób, które będą korzystać z cyklogramu.

Ostatnim etapem w tworzeniu cyklogramu jest przypisanie odpowiedzialności za wykonanie poszczególnych etapów i podkroków. Każdemu krokowi należy przypisać osobę lub zespół odpowiedzialny za jego realizację. Przypisanie odpowiedzialności pozwala na jasne określenie ról i obowiązków, co ułatwia zarządzanie procesem i zapewnia pełną odpowiedzialność za wyniki.

Po utworzeniu cyklogramu można przystąpić do analizy i optymalizacji procesu. Cyklogram stanowi podstawę do identyfikacji potencjalnych obszarów do doskonalenia oraz wprowadzenia zmian mających na celu zwiększenie efektywności i skuteczności. Analiza cyklogramu może obejmować m.in. identyfikację redundantnych kroków, eliminację zbędnych czynności, zoptymalizowanie kolejności etapów, poprawę komunikacji między zespołami oraz ocenę czasu i zasobów potrzebnych do wykonania poszczególnych czynności. Optymalizacja procesu może być realizowana poprzez wprowadzenie zmian organizacyjnych, szkolenie pracowników, wdrożenie nowych technologii lub inne działania mające na celu usprawnienie procesu.

Algorytm NHP w cyklogramie

Opis algorytmu NHP . Algorytm NHP (Numerical Hierarchical Planning) jest jednym z najważniejszych algorytmów stosowanych w zarządzaniu produkcją. Jego głównym celem jest optymalizacja procesu produkcyjnego poprzez planowanie i harmonogramowanie różnych zadań.

Algorytm NHP opiera się na hierarchicznym podejściu do planowania, co oznacza, że proces produkcyjny jest podzielony na hierarchiczne poziomy. Na najwyższym poziomie znajduje się planowanie strategiczne, na średnim poziomie - taktyczne, a na najniższym - operacyjne.

Planowanie strategiczne obejmuje podejmowanie decyzji dotyczących długoterminowej strategii produkcji, takie jak zakładanie nowych linii produkcyjnych, inwestycje w infrastrukturę czy ustalanie poziomu zapasów. Planowanie taktyczne koncentruje się na średniookresowych decyzjach, takich jak planowanie produkcji, harmonogramowanie zadań czy alokacja zasobów. Natomiast planowanie operacyjne dotyczy krótkoterminowych decyzji związanych z codziennym przebiegiem produkcji.

Algorytm NHP umożliwia skuteczne planowanie na każdym z tych poziomów. Wykorzystuje on informacje dotyczące zadań, zasobów, czasu wykonania oraz zależności między zadaniami. Na podstawie tych danych, algorytm NHP generuje cyklogram produkcji, czyli graficzne przedstawienie harmonogramu zadań wraz z czasem ich wykonania.

Generowanie cyklogramów produkcji rytmicznej . Generowanie cyklogramów produkcji rytmicznej jest jednym z kluczowych elementów algorytmu NHP. Polega ono na tworzeniu graficznego przedstawienia harmonogramu zadań, w których uwzględniony jest rytm pracy.

Cyklogram produkcji rytmicznej składa się z osi czasu oraz zadań, które są przedstawione w postaci bloków na tej osi. Bloki reprezentują poszczególne zadania, a ich położenie na osi czasu wskazuje, kiedy mają zostać wykonane. Dodatkowo, kolor lub inny sposób oznaczenia bloków może wskazywać na rodzaj zadania lub grupę zadań.

Generowanie cyklogramów produkcji rytmicznej wymaga dokładnego uwzględnienia wszystkich czynników wpływających na proces produkcyjny. Algorytm NHP analizuje informacje dotyczące czasu wykonania, zależności między zadaniami oraz dostępności zasobów. Na tej podstawie generuje optymalny cyklogram produkcji, który minimalizuje czas trwania procesu i maksymalizuje wydajność.

Niedoskonałość algorytmu NHP . Mimo swojej skuteczności, algorytm NHP ma pewne niedoskonałości, które należy uwzględnić przy jego implementacji. Jednym z najważniejszych wyzwań jest dynamiczność i zmienność procesów produkcyjnych. Algorytm NHP zakłada, że dane wejściowe są stałe i niezmienne, co może prowadzić do nieoptymalnych rozwiązań w przypadku zmiany warunków produkcji.

Kolejną niedoskonałością jest skomplikowanie samego algorytmu NHP. Wymaga on zaawansowanych umiejętności matematycznych oraz dużej ilości danych wejściowych. Implementacja i konfiguracja algorytmu może być czasochłonna i wymagać specjalistycznej wiedzy.

Należy również pamiętać, że algorytm NHP jest narzędziem, a nie rozwiązaniem samo w sobie. Decyzje dotyczące planowania i harmonogramowania produkcji muszą być podejmowane przez ludzi, którzy mają wiedzę i doświadczenie. Algorytm NHP może jedynie wspomagać proces podejmowania decyzji, ale nie zastąpić człowieka.

Podsumowując, algorytm NHP jest skutecznym narzędziem do planowania i harmonogramowania produkcji w oparciu o hierarchiczne podejście. Generowanie cyklogramów produkcji rytmicznej umożliwia graficzne przedstawienie harmonogramu zadań. Jednakże, algorytm NHP ma pewne niedoskonałości, takie jak brak elastyczności i skomplikowanie, które należy uwzględnić przy jego implementacji.

Zastosowanie cyklogramu w zarządzaniu produkcją

• Planowanie i monitorowanie procesu produkcyjnego.

Cyklogram jest bardzo przydatnym narzędziem w planowaniu i monitorowaniu procesu produkcyjnego. Pozwala on na wizualizację kolejnych etapów produkcji, co ułatwia zarządzanie harmonogramem i przepływem pracy. Dzięki cyklogramowi menadżerowie mogą łatwo zidentyfikować etapy, w których mogą wystąpić opóźnienia lub problemy. Korzystając z cyklogramu, można również śledzić postęp produkcji w czasie rzeczywistym. To pozwala na szybką reakcję na ewentualne problemy i dostosowanie planów produkcyjnych. Monitorowanie procesu produkcyjnego za pomocą cyklogramu umożliwia również identyfikację obszarów, w których można wprowadzić ulepszenia i optymalizacje. Optymalizacja czasu trwania procesu. Cyklogram jest niezastąpionym narzędziem w optymalizacji czasu trwania procesu produkcyjnego. Pozwala on na zidentyfikowanie etapów, w których występują opóźnienia lub problemy, co umożliwia wprowadzenie odpowiednich działań naprawczych. Dzięki cyklogramowi menadżerowie mogą również zidentyfikować etapy procesu, które zajmują najwięcej czasu i przeprowadzić analizę przyczyn tych opóźnień. Na podstawie tych informacji można podejmować decyzje dotyczące optymalizacji procesu, takie jak zmiana kolejności etapów, wprowadzenie automatyzacji lub zwiększenie efektywności pracy.

• Uwzględnienie różnych czynników w cyklogramie. Cyklogram pozwala uwzględnić różne czynniki, które mają wpływ na proces produkcyjny. Można w nim uwzględnić czynniki takie jak dostępność surowców, dostępność pracowników, dostępność maszyn i inne. Dzięki uwzględnieniu tych czynników w cyklogramie, menadżerowie mogą podejmować bardziej realistyczne decyzje dotyczące harmonogramu produkcji. Mogą również przewidywać potencjalne problemy i planować odpowiednie rozwiązania, takie jak zamawianie surowców z wyprzedzeniem lub rezerwowanie odpowiedniej liczby pracowników.
• Analiza przepustowości produkcji i identyfikacja wąskich gardeł. Cyklogram umożliwia analizę przepustowości produkcji oraz identyfikację wąskich gardeł - czyli punktów, w których produkcja jest ograniczona przez najwolniejszy etap procesu. Dzięki temu menadżerowie mogą skoncentrować swoje wysiłki na eliminacji tych wąskich gardeł i zwiększeniu ogólnej wydajności produkcji. Analiza przepustowości produkcji za pomocą cyklogramu pozwala również na identyfikację obszarów, w których można wprowadzić ulepszenia i zwiększyć wydajność. Na podstawie tych informacji można podejmować decyzje dotyczące inwestycji w nowe maszyny, szkolenia pracowników lub reorganizacji procesu produkcyjnego.
• Planowanie zasobów. Cyklogram jest również przydatnym narzędziem w planowaniu zasobów potrzebnych do produkcji. Pozwala on na określenie ilości i rodzaju surowców, maszyn, narzędzi i pracowników potrzebnych do realizacji poszczególnych etapów produkcji. Dzięki cyklogramowi menadżerowie mogą dokładnie zaplanować zasoby, unikając niedoborów lub nadmiaru. Mogą również przewidywać zmiany w zapotrzebowaniu na zasoby i podejmować odpowiednie kroki, takie jak zamawianie dodatkowych surowców lub zatrudnianie tymczasowych pracowników.

Cyklogram — artykuły polecane

Budżet wiodący — Główny harmonogram produkcji — CPM — Planowanie wewnątrzwydziałowe — Planowanie międzywydziałowe — Rytmiczność produkcji — ABC — Kamień milowy — Zarządzanie czasem

Bibliografia

• Kozłowski R., Liwowski B. (2011), Podstawowe zagadnienia zarządzania produkcją, Wolters Kluwer, Warszawa
• Krystek J. (2011), Nadążne sterowanie procesem produkcji powtarzalnej, Rola reguł priorytetu w algorytmie NHP, Politechnika Śląska, Instytut Automatyki, Zakład Inżynierii Systemów
• Krystek J., Zaborowski M. (2005), Algorytm nadążnego harmonogramowania produkcji i jego implementacja internetowa, Algorytm nadążnego harmonogramowania produkcji, Instytut automatyki Politechniki Śląskiej w Gliwicach
• Krystek J., Zaborowski M. (2006), Kosztowe i czasowe kryteria optymalności algorytmu NHP, Zeszyty naukowe Politechniki Śląskiej
• Śliwczyński B., Koliński A., Andrzejczyk P. (2013), Organizacja i monitorowanie procesów produkcyjnych, Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań
• Werner K. (2011), Planowanie potrzeb surowcowych (materiałowych), Logistyka produkcji i zaopatrzenia

Autor: Michał Kapusta