Okres zwrotu
Okres zwrotu (PP) - to okres, jaki jest konieczny, aby nakłady poniesione na realizację określonego przedsięwzięcia inwestycyjnego zostały w pełni pokryte korzyściami netto wygenerowanymi przez to przedsięwzięcie. Jednym słowem metoda ta określa, po jakim okresie (latach) zwróci się dana inwestycja.
Istota i problematyka okresu zwrotu nakładów
Mówiąc o okresie zwrotu poniesionych nakładów nie możemy zapomnieć o uwzględnieniu koncepcji wartości pieniądza w czasie, która zakłada, że określona suma pieniężna obecnie (na dzień dzisiejszy) ma inną wartość niż ta sama suma po pewnym czasie. Ten proces ekonomiczny powstaje z powodu kilku czynników:
- możliwość inwestycyjna - przy założeniu, że korzystnie zainwestujemy określoną kwotę pieniędzy uzyskamy po pewnym czasie wyższą kwotę niż obecnie, co równocześnie oznacza, że jeśli ta sama kwota pieniędzy będzie nieinwestowana to po pewnym czasie będzie przedstawiała mniejszą wartość
- ryzyko - wiąże się bezpośrednio z brakiem pewności uzyskania dochodu, jaki można uzyskać w wyniku podjętej inwestycji, co jest równoznaczne z tym, że wartość określonej kwoty nieobarczonej ryzykiem jest większa niż wartość takiej samej kwoty obarczonej ryzykiem
- inflacja - w jej wyniku następuję spadek siły nabywczej pieniądza (jego realnej wartości), w wyniku czego wraz z upływem czasu ilość towarów i usług, jaką możemy kupić za tę samą kwotę maleje
- preferencja bieżącej konsumpcji - większość ludzi bardziej sobie ceni pieniądze przeznaczone na bieżącą konsumpcję, aniżeli tę samą kwotę przeznaczoną na wydatki w przyszłości
Wysokość stopy procentowej wynikająca z koncepcji wartości pieniądza musi więc uwzględniać wszystkie te czynniki, by mogła prawdziwie odzwierciedlać wartość pieniądza po przewidywanym okresie zwrotu.
Podstawy obliczania
Na podstawie samej tej metody nie można zbudować obiektywnego kryterium decyzyjnego, a zaledwie subiektywne. Wtedy okres zwrotu danego przedsięwzięcia (n) porównuje się do wartości progowej - granicznego okresu zwrotu (ngr)(np. średni okres zwrotu z podobnych przedsięwzięć z tej samej branży).
Jeżeli:
- n < ngr, przeds. opłacalne
- n > ngr, przeds. nieopłacalne
- n = ngr, to o odrzuceniu czy przyjęciu powinny decydować inne czynniki
Interpretacja
Długi okres zwrotu dostarcza istotnych informacji:
- przedsięwzięcie jest mało płynne, gdyż zaangażowane środki będą zamrożone na długi okres
- korzyści netto generowane w długim okresie niosą za sobą większe ryzyko niż te osiągane w okresie krótszym, stąd podwyższone ryzyko przedsięwzięć o dłuższym okresie zwrotu
- im dłuższy czas tym mniejsza jest bieżąca wartość pieniądza
- warto się zastanowić nad kosztami utraconych możliwości, ponieważ być może dwie inwestycje krótkoterminowe wykonane w tym samym bądź podobnym okresie zwrotu będą bardziej efektywne z punktu widzenia inwestującego, niż jedna długoterminowa
Inne sposoby obliczania
Zaktualizowany okres zwrotu (DPP - Discount Payback Period) opiera się o przepływ pieniężny netto, a nie zysk netto jako mierniku korzyści netto i uwzględnia zmianę pieniądza w czasie. Metoda ta określa okres czasu, jaki potrzebny jest na to, by wartość bieżąca całkowitych nakładów inwestycyjnych (PVI) została w pełni pokryta ze zdyskontowanych (bieżących) dodatnich korzyści netto (NCF+). Ogólna interpretacja jest taka sama - w ciągu ilu lat nakłady na inwestycję zwrócą się z wygenerowanych przez nią korzyści netto.
Okres zwrotu jako kryterium decyzyjne
Interpretacja okresu zwrotu
Okres zwrotu jest narzędziem używanym w zarządzaniu finansami i inwestycjami, które ma na celu określenie czasu, w jakim zainwestowany kapitał zostanie zwrócony. Może być stosowany zarówno przez przedsiębiorstwa, jak i inwestorów indywidualnych. Okres zwrotu jest obliczany na podstawie przepływów pieniężnych generowanych przez dany projekt lub inwestycję.
Interpretacja okresu zwrotu może się różnić w zależności od kontekstu. W przypadku przedsiębiorstw, okres zwrotu jest często używany do oceny opłacalności inwestycji lub projektów. Im krótszy okres zwrotu, tym szybciej przedsiębiorstwo odzyska zainwestowany kapitał. Dla inwestorów indywidualnych, okres zwrotu może służyć do porównywania różnych inwestycji i wybierania tych o najkrótszym okresie zwrotu.
Rola w podejmowaniu decyzji
Przykładając okres zwrotu jako kryterium decyzyjne, można dostrzec zarówno zalety, jak i wady tego podejścia. Jedną z głównych zalet jest prostota obliczeń i łatwość w interpretacji wyników. Okres zwrotu jest łatwy do zrozumienia i może być szybko obliczony na podstawie dostępnych danych finansowych. To pozwala na szybkie porównanie różnych projektów lub inwestycji.
Inną zaletą okresu zwrotu jest to, że uwzględnia czas, który jest istotny z perspektywy zarządzania finansami. Im krótszy okres zwrotu, tym szybciej można ponownie zainwestować środki i generować nowe przepływy pieniężne. Dlatego okres zwrotu może być szczególnie przydatny w przypadku inwestycji, gdzie czas jest kluczowy, np. w branży technologicznej.
Jednakże, istnieją również wady związane z używaniem okresu zwrotu jako kryterium decyzyjnego. Po pierwsze, okres zwrotu nie uwzględnia wartości pieniądza w czasie. Oznacza to, że przyszłe przepływy pieniężne są traktowane tak samo jak te, które występują w obecnej chwili. W rezultacie, okres zwrotu może nie uwzględniać długoterminowych korzyści lub strat związanych z daną inwestycją.
Po drugie, okres zwrotu nie bierze pod uwagę ryzyka związanego z inwestycją. Dwa projekty mogą mieć ten sam okres zwrotu, ale różnić się pod względem ryzyka. Przedsiębiorstwo lub inwestor powinien uwzględnić ryzyko inwestycji i ocenić, czy jest ono akceptowalne.
Okres zwrotu nie jest obiektywnym kryterium decyzyjnym, ponieważ nie uwzględnia wszystkich istotnych czynników. Decyzje finansowe i inwestycyjne powinny być podejmowane na podstawie szerszych analiz, takich jak analiza rentowności netto (NPV) czy wskaźnik opłacalności inwestycji (ROI). Okres zwrotu może być używany jako dodatkowe narzędzie, ale nie powinien stanowić jedynego kryterium decyzyjnego.
Na przykład, dwa projekty mogą mieć ten sam okres zwrotu, ale różnić się pod względem rentowności netto. Projekty o różnych strukturach przepływów pieniężnych mogą mieć różne okresy zwrotu, ale generować podobne zyski na przestrzeni dłuższego okresu. Dlatego, decyzje inwestycyjne powinny być oparte na bardziej kompleksowych analizach, które uwzględniają wartość pieniądza w czasie i ryzyko inwestycji.
Wnioskiem jest to, że okres zwrotu może być użytecznym narzędziem w zarządzaniu finansami i inwestycjami, ale nie powinien być jedynym kryterium decyzyjnym. Przedsiębiorstwa i inwestorzy powinni uwzględniać szerszy kontekst, analizować różne wskaźniki i czynniki, aby podjąć odpowiednie decyzje finansowe.
| Okres zwrotu — artykuły polecane |
| Finansowa ocena projektu — NPV — MIRR — NPVR — Wewnętrzna stopa zwrotu — Stopa zwrotu — Popyt inwestycyjny — MNPV — Wartość pieniądza w czasie |
Bibliografia
- Harasim J. (2010) Oszczędzanie i inwestowanie w teorii i praktyce, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Katowice
- Motylska-Kuźma A. (2013), Decyzje finansowe w przedsiębiorstwie, Difin, Warszawa
- Poznańska A., Mikrut A. (2009), Wybrane metody oceny efektywności przedsięwzięć inwestycyjnych, Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie, 1 (12)
- Rutkowski A. (2016), Zarządzanie finansami, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
- Thlon M., Sieradzki R. (2016), Ocena opłacalności i ryzyka inwestycji, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków
Autor: Aneta Duszkiewicz, Mateusz Marek
